روش‌های نگهداری محصول در انبار

مقدمه

برای این‌که محصول با کیفیتی بالا و مثال‌زدنی به بازار توزیع برسد، زنجیره‌ای از اقدامات دست به دست هم می‌دهند. روش‌ها و شرایط نگهداری از میوه‌ها در انبار، جلوگیری از بیماری‌های پس از برداشت محصول، اقدامات مناسب در هنگام حمل و نقل و انبارمانی مطلوب، از جمله این اقدامات مهم و حیاتی‌ست که فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ادامه برای شما این شرایط را توضیح میدهد.

روش‌های نگهداری محصول در انبار و کاهش ضایعات

انبارمانی یکی از مهم‌ترین پروسه‌ی نگهداری از محصولات از بازه‌ی برداشت تا مصرف آن است. معمولا روش‌های مختلفی برای نگهداری محصول در انبار وجود دارد، که بسته به نوع محصول، متفاوت است. در این بین، باید کنترل کاملی بر روی بیماری‌های پس از برداشت محصول هم وجود داشته باشد.

اولین عاملی که در هنگام انبارمانی باید به آن دقت کنید، عمر انبارمانی هر محصول است. برخی از گیاهان (مانند سبزیجات)، در تمام مدت سال جزء تقاضای بازار هستند. از یک سو، برخی از میوه‌ها فصلی هستند و عمر انبارمانی متفاوتی دارند. هزینه‌ی نگهداری محصول در انبار برای هر میوه، سبزیجات و محصول نیز متفاوت است.

برای افزایش عمر انبارمانی، معمولا روش‌های مختلفی وجود دارد. کنترل رطوبت و کاهش دمای نگهداری، از جمله مواردی‌ست که باعث افزایش عمر انبارمانی محصول می‌شود.

مثلا عمر انبارمانی چغندر، در دمای صفر درجه و رطوبت 90 الی 100 درصد، تا 120 الی 180 روز خواهد بود. یا سیب‌زمینی در دمای انبار 4.5 الی 13 درجه و دمای 90 الی 95، از 150 تا 300 روز در انبار قابل نگهداری‌ست.

برای افزایش راندمان نگهداری محصول در انبار، روش‌هایی مانند سردسازی و تحت کنترل نگه‌داشتن اتمسفر اطراف هم قابل اطمینان است.

نگهداری صحیح محصولات کشاورزی

1. برداشت به موقع محصولات
2. حمل و نقل مناسب و مطلوب محصول کشاورزی
3. کنترل بیماری‌ها و آفات پس از برداشت محصول
4. ذخیره‌سازی مناسب و انتقال به موقع به بازار
5. کنترل ضایعات محصولات کشاورزی

• برداشت به موقع محصول

زمانی‌که دوره‌ی رشد گیاه به پایان می‌رسد، کشاورز می‌بایست برای برداشت، ذخیره‌سازی و سپس انتقال محصول به بازار آماده باشد. برداشت محصول می‌تواند با هدف تازه‌خوری صورت پذیرد، یا محصول بلافاصله به کارخانه‌های فرآوری محصول منتقل شود. برداشت محصول می‌تواند به روش مکانیکی یا دستی هم صورت پذیرد. خودرس بودن و ناخودرس بودن محصول نیز کاملا در هنگام برداشت به موقع و ذخیره‌سازی آن، باید مورد ملاحظه قرار داشته باشد.

• فرآیند حمل و نقل محصولات کشاورزی

حمل و نقل مناسب محصول، یکی از کلیدی‌ترین عناصر در کاهش ضایعات کشاورزی‌ست. حمل و نقل مکانیکی یا دستی محصول باید به گونه‌ای باشد، که به آن آسیبی وارد نکند. معمولا نکاتی که هنگام حمل و نقل محصولات کشاورزی، باید مورد ملاحظه قرار بگیرد، شامل این موارد می‌شود: خنک‌ نگه‌داشتن محصول، حفظ رطوبت محیط، بسته‌بندی صحیح محصول، انبارداری مناسب و در نهایت انتخاب بهترین شیوه برای حمل و نقل محصول است.

حمل و نقل محصول، بسته به بازاریابی شما می‌تواند به صورت هوایی، زمینی (شامل باربرها، کامیون‌ها، قطارها و…) و دریایی می‌شود. روش‌های دیگری هم برای حمل و نقل محصولات کشاورزی وجود دارد، که در این بین می‌توان به روش فله‌ای، کانتینری و غیرکانتینری اشاره کرد.

– نوع حمل و نقل محصول شما، می‌بایست کاملا با نوع خود محصول تطابق داشته باشد. به عنوان مثال، در حمل و نقل دریایی نمی‌توان محصولات کشاورزی که دیرپایی ندارند، را جابجا کرد. به عنوان مثال: حمل و نقل جاده‌ای برای بسیاری از میوه‌ها و محصولات تازه‌خور مناسب است. حمل و نقل ریلی را نیز برای هزینه‌ی پایین و سرعت بالاتر، می‌توان جایگزین روش جاده‌ای کرد.

عوامل مختلفی در تعیین نوع باربری محصول دخیل است. از این بین می‌توان به شرایط بار، محیط، مقدار محصول، میزان فسادپذیری آن و در دسترس بودن نوع حمل و نقل یا ترانزیت اشاره کرد. حمل و نقلی مناسب محصول شما خواهد بود که در حین جابجایی، ضایعات کشاورزی به حداقل برسد. بعلاوه محصول نباید دچار لهیدگی، فساد، تکثیر بیماری‌ها، زخم‌خوردگی و… شود.

شرایط انبار

یکی دیگر از نکات مهم در فرآیند نگهداری محصول در انبار، شرایط انبار مدنظر است. شرایط انبار باید به گونه‌ای باشد که از هرگونه آسیب سرمایی به محصول، جلوگیری شود. در صورتی که سرد نمودن محصول به درستی انجام شود، با کاهش فعالیت آنزیم‌ها، در واقع سرعت فساد محصول نیز کاهش می‌یابد. به این شکل، محصول تا مدت بیشتری در انبار ماندگار خواهد بود. کنترل اتمسفر، رطوبت و دمای پایین انبار، موجب می‌شود که عوامل بیماری‌زا نیز فرصت تکثیر پیدا نکنند. پس انبار نباید به گونه‌ای باشد که فرصت تکثیر بیشتری، در اختیار عوامل بیماری‌زا قرار دهد. علاوه بر این، می‌بایست نسبت به ضدعفونی میوه‌ها و محلول‌پاشی آن برای کنترل قارچ‌ها، باکتری‌ها اقدام کرد.

• کنترل بیماری‌ها و آفات پس از برداشت محصول

از دیگر عوامل مهم در نگهداری محصول در انبار، کنترل آفات و بیماری‌های پس از برداشت محصول است. یکی از راه‌های رایج برای کشتن قارچ‌ها و باکتری‌ها، استفاده از کلر و گوگرد پیشنهاد می‌شود. از این دو ماده، به ویژه‌ برای از بین بردن میکروارگانیسم‌هایی مانند هاگ‌ قارچ‌ها استفاده می‌شود. بسته به نوع محصول، برای افزایش عمر انبارمانی، می‌توان از سدیم متابی‌ سولفیت و گوگرد دی اکسید هم به منظور قارچ‌کشی استفاده کرد. (مثلا برای از بین بردن لکه‌های سیب، می‌توان از کلسیم کلرید استفاده کرد.)

جلوگیری از جوانه زدن محصول

سردسازی و کنترل اتمسفر انبار، می‌تواند سرعت جوانه‌ زدن محصول را به شدت کاهش دهد. برای جوانه زدن برخی از گیاهان مانند سیب‌زمینی، می‌توان قبل از انبار محصول از CIPC، جوانه‌زنی پیاز و سیر از مالئیک هیدرازید به صورت اسپری، پودری یا غوطه‌ور سازی استفاده کرد.

✅بسته‌بندی کردن محصول نیز یکی دیگر از اقدامات مهم نگهداری محصول در انبار است. محصول باید به شکلی بسته‌بندی گردد، که مواد فاسدکننده، آفات و باکتری‌ها، نور، دما و… کم‌ترین تاثیر را در روند فساد گیاه بگذارند. علاوه بر این برای حفظ کیفیت محصول، نباید آسیبی نیز به آن وارد شود.

چه کودهایی قبل از برداشت، باعث افزایش انبارمانی محصول می‌شود؟

برای حفظ کیفیت محصول و افزایش انبارمانی آن، پیش از برداشت محصول نیاز است با کمک سم‌پاشی و محلول‌پاشی، آفات و عوامل بیماری‌زای گیاه کاملا کنترل گردند. معمولا برای افزایش انبارمانی بسته به نوع محصولات از کود کشاورزی مثل کودهای پتاسیم بالا و کلسیم بالا استفاده میشود. این نوع کودها نه تنها در حفظ کیفیت محصول، بلکه در ماندگاری آن در انبار نیز موثرند. علاوه بر این، به کشاورز توصیه می‌شود از کودهای نیتروژنه با احتیاط استفاده کند. چرا که نیتروژن با ایجاد نیتریت‌ها، می‌تواند سرعت فساد گیاه را به شدت افزایش دهد.

عناصر مورد نیاز برای قبل از برداشت محصول، که شامل افزایش عمر انبارمانی آن می‌شوند؛ شامل گزینه‌های زیر هستند:

✅کلسیم

موجب حفظ ساختار سلولی محصول شده و با کاهش تولید اتیلن آن، در واقع روند فساد را بشدت کاهش می‌دهد. عدم وجود کلسیم می‌تواند تاثیری مانند تغییر رنگ گوجه‌فرنگی را داشته باشد. (به همین دلیل، توصیه می‌شود از کودهای کلسیم‌دار، غوطه‌ور سازی در محلول کلسیم یا محلول‌پاشی کلسیم استفاده شود.)

✅بُر

کمبود این عنصر، موجب کاهش میوه‌دهی و افت کیفیت محصول می‌شود. معمولا برای افزایش این عنصر، از محلول‌پاشی ترکیبات اسید بوریک استفاده می‌گردد.

✅پتاسیم

شرط اصلی تضمین کیفیت محصول است. بعلاوه به همراه ازت، یکی از پرمصرف‌ترین عناصر گیاه هم هست. معمولا برای افزایش کیفیت رنگ میوه، قند آن و رشد بهتر آن، از کودهای پتاسیمی استفاده می‌شود.

✅هورمون‌های گیاه

این هورمون‌ها که به دو دسته‌ی هورمون‌های بازدارنده‌های رشد (مانند اتیلن‌ها و آبسیزیک‌ها) و هورمون محرک رشد (مانند آکسین‌ها و سیتوکینین‌ها) می‌شود؛ نقشی مستقیم در رشد گیاه و کیفیت محصول دارد.

• کنترل ضایعات محصولات کشاورزی

برای نگهداری محصول در انبار و تضمین کیفیت آن، کنترل ضایعات کشاورزی حرف اول را می‌زند. عواملی که باعث افزایش ضایعات محصولات باغ، پس از برداشت می‌شوند؛ شامل موارد زیر هستند:

✅آلودگی میکروبی، قارچی و باکتریایی (علی‌الخصوص کپک‌ها): از سموم مناسب در تمام مراحل رشد گیاه بهره جویید.

✅فرآیند متابولیک محصول که منجر به پیری طبیعی آن شده و نابسامانی‌های فیزیولوژیک گیاه را در پی دارد. : برای رفع آن، حتما از کودها و مواد مغذی مورد نیاز گیاه استفاده کنید.

✅ تنش فیزیکی و آسیب‌های مکانیکی در حین حمل و نقل؛ که کاهش کیفیت محصول را در بر داشته و شانس رشد میکروارگانیسم‌ها را بالاتر می‌برد.

✅برداشت در زمان نامناسب از حیث فیزیولوژیکی: بسته به نوع محصول، در زمان مناسب آن را برداشت کنید.

✅ عدم رعایت شیوه‌نامه‌های برداشت مناسب محصول: برای جلوگیری از آن، از کارگرهای حرفه‌ای یا تجهیزات تخصصی برداشت استفاده کنید؛ تا صدمات مکانیکی به حداقل برسند.

✅ عدم نگهداری محصول در انبار به شکل مناسب و شرایط نامساعد انبار: شرایط انبار را تحت کنترل بگیرید، میوه‌ها را به درستی بسته‌بندی و درجه‌بندی کنید، از شرایط مطلوب سردخانه مطمئن شوید و حتی‌الامکان محصول را سریع به بازار برسانید.

نکاتی در مورد انبار سردخانه برای ماندگاری بیشتر مواد غذایی:
۱.بهترین نمونه از هر سبزی را ذخیره کنید. سالم‌ترین ماده غذایی را برای ذخیره‌سازی انتخاب کنید .
۲. میوه و سبزیجات را دور از هم نگهداری کنید. میوه‌هایی که اتیلن زیادی ترشح می‌کنند (عامل رسیده شدن) می‌توانند زودتر از موعد برسند و سبزیجات اطراف را خراب کنند.
۳. هر ماه به مواد غذایی سر بزنید و مواد بد را جدا کنید. (بهتر است  مواد غذایی که ذخیره کرده‌اید را به طور هفتگی بررسی نمایید.)

جمع بندی

نگهداری محصول در انبار، گام حیاتی و مهمی‌ست؛ که پیش از رساندن محصول به بازار و به دست خریدار، می‌بایست با دقت و محتاطانه به انجام برسد. ما در این مقاله با بررسی روش‌های انبارمانی، افزایش ماندگاری محصول در انبار و روش‌های حمل و نقل صحیح آن، نگهداری درست و مناسب محصول را شرح دادیم. سپس به ترفندهای مبارزه با آفات و بیماری‌ها پرداختیم. برای کسب هرگونه اطلاعات بیشتر، می‌توانید با کارشناسان اگری‌راز ارتباط بگیرید.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87

پیشنهاد اگری راز

تیم فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فسفیت پتاسیم

مقدمه

فرمول شیمیایی فسفیت پتاسیم H2KO3P است. محصولات مختلف حاوی فسفیت پتاسیم به عنوان کود برای رفع کمبود پتاسیم یا به عنوان محصولات قارچ کش برای مدیریت بیماریهای قارچی استفاده شود. بنابراین فسفیت پتاسیم به علت دارا بودن دو عنصر فسفیت و پتاسیم مصرف کودی و قارچی دارد. فسفیت پتاسیم دارای ویژگی منحصر به فرد از قبیل افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری های مختلف و استرس محیطی و افزایش سیستم ایمنی گیاه می باشد که فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ادامه شما را با نقش فسفیت پتاسیم آشنا خواهد کرد.ترکیب فسفیت پتاسیم محرک رشد، ضدقارچ و تقویت کننده مکانیسم دفاع طبیعی گیاهان در برابر عوامل بیماری‌زای قارچی و باکتری می‌باشد. این ماده بر پایه فسفیت پتاسیم برای محلول پاشی و یا کود آبیاری توصیه شده است.

نقش فسفیت پتاسیم در گیاه

فسفیت ها ترکیباتی با فرمول شیمیایی ( H2PO3 ) هستند که از لحاظ شمار اکسیژن و هیدروژن با فسفات (2-HPO4)کاملا متمایز هستند. فسفیت به علت دارا بودن اکسیژن کمتر از فسفات، سرعت حرکت آن بسیار بیشتر بوده و طی مدت زمان کوتاهی، در سرتاسر اندام های گیاهی انتشار می یابد و افزون بر تحریک رشد رویشی و زایشی گیاه منجر به کنترل طیف گسترده ای از عوامل بیماریزای قارچی می شود. فسفیت پتاسیم، به عنوان سمی فراگیر علیه عوامل بیماریزای قارچی و باکتریایی خاکزاد و هوازاد است که به صورت دوطرفه در آوند چوبی و آوند آبکش گیاه حرکت کرده و خاصیت پیشگیری، تقویت سیستم ایمنی و درمان در گیاه دارد. فسفیت ها می توانند تاثیر مستقیم روی عوامل بیماریزا (پاتوژن) و یا تاثیر غیر مستقیم با تحریک پاسخ های دفاعی میزبان داشته باشند. تاثیر مستقیم شامل مهار رشد قارچ و کاهش یا تغییر سوخت و ساز بیماریزا و تاثیر غیر مسقیم شامل تحریک سازوکارهای دفاعی گیاه افزایش تولید فیتوالکسین ها (ترکیب ضدمیکروبی) و گونه های اکسیژن فعال و تقویت دیواره سلولی می شود.کود پتاسیم فسفیت 30-20-0، یک کود مایع حاوی 20% فسفر به فرم فسفیت و 30% پتاسیم است که باعث افزایش مقاومت گیاه در مقابل استرس­‌های محیطی مانند شوری، خشکی و بیماری­‌ها، افزایش رشد ریشه، کاهش ریزش میوه، تولید میوه و بهبود کیفیت میوه نظیر طعم و رنگ میوه­‌ها، افزایش انبارداری میوه­‌ها می­‌شود.

فســفیت (H3PO3) عــلاوه بــر داشــتن خاصیــت تغذیــه ای، بــرای افزایــش مقاومــت گیــاه در برابــر بیمــاری هایــی از قبیــل گمــوز، آتشــک، بیمــاری هــای برگــی، پوســیدگی ریشــه و ســاقه بــر اثــر قــارچ هــایُ اامیســت ماننــد پیتیــوم، فیتوفتــورا، ســفیدک داخلــی، بوتــه میــری و … مناســب مــی باشــد. وجود عنصر پتاسیم باعث افزایش کیفیت، رنگ دهی، خوش طعم تر شدن و افزایش عمر نگهداری میوه و در نتیجه تقویت سیستم ایمنی گیاه می شود.

مزایای استفاده از کودهای فسفیت پتاسیم

1. تامین همزمان دو عنصر مهم پتاسیم و فسفر در گیاه
2. افزایش گل انگیزی و کاهش ریزش گل و میوه
3. بهبود و افزایش ماندگاری محصولات در انبار
4. تقویت مکانیسم سیستم دفاعی گیاه و افزایش تولید آنتی اکسیدان ها و فیتو الکسین ها در گیاه،
5. افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های از قبیل خشکی، سرما، گرما و …
6. پیشگیری از شیوع برخی بیماری های قارچی مربوط به ریشه، ساقه و برگ گیاه افزایش خصوصیات کمی و کیفی محصول از جمله عطر، طعم، رنگ پذیری و …
7. قارچ کش فسفیت پتاسیم در مقایسه با سایر سموم و قارچ کش ها محدودیت زمان کمتری نیاز نیاز به اثر گذاری دارد
8. این قارچ کش ها عرای از هرگونه ترکیب سمیک و دارای درجه سمیت بسیار کم و هیچ گونه اثر سمی بر روی انسان ندارد.

تفاوت فسفات با فسفیت

فسفر (P) یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز همه موجودات زنده است. فسفر بسیار واکنشی است و به صورت تک عنصری در طبیعت یافت نمی شود. هنگامی که فسفر به صورت کامل اکسید می شود، مولکول فسفات نامیده می شود (PO3−4 ؛ Pi) ، و هنگامی که به طور کامل اکسیده نشود (یک اکسیژن کمتر از فسفات) ، مولکول حاصله را فسفیت نامیده می شود (PO3−3 ؛ Phi) . فسفیت به گونه ای بر روی گیاهان تاثیر می گذارد که متفاوت از کود معمولی فسفر و فسفات است. فسفیت دارای حلالیت بسیار بالاتر و جذب سریعتری در ریشه و برگ گیاهان در مقایسه به فسفات دارد.

فسفات تنها در فتوسنتز و تولید انرژی ATP فعالیت دارد استفاده بیش از حد فسفات یکی از عوامل آلودگی محیطی شوری و تنش خاک می باشد.

فسفیت پتاسیم چگونه استفاده می شود

بسته به موقعیت و شرایط خاص، فسفیت می تواند به صورت محلول پاشی یا کود آبیاری و یا تزریق به خاک برای جذب بهتر ریشه گیاه استفاده کرد. کود فسفیت پتاسیم به صورت سیســتم آبیــاری و محلــول پاشــی برگــی قابــل اســتفاده می باشد.

چه زمانی باید از فسفیت پتاسیم استفاده کرد

1. در زمان مدیریت بیماریهای خاص ناشی از خاک از جمله بیماری ریشه و پوسیدگی ریشه
2. جهت افزایش مقاومت عمومی گیاه در برابر انواع عوامل بیماری زا
3. جهت افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش محیطی مانند خشکسالی و…

بهترین زمان مصرف کود فسفیت پتاسیم

باغداران از زمان فندقی شدن میوه و بخصوص زمان برداشت میوه می توانند از کود فسفیت پتاسیم استفاده کنند.

فسفیت پتاسیم بسته به محصول و شرایط مختلف می توانیم استفاده کنیم.

اردیبهشت تا خرداد بهترین زمان مصرف این کود در پسته می باشد.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

کودهای پیشنهادی تیم اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
آلکسینو (مونو و دی فسفیت پتاسیم)-دکو فورس میکرو (فسفیت پتاسیم)
دکو فوسکی-فیتوپتاس برند مش

---

منابع

• مقاله 6: https://www.bartlett.com/resources/potassium-phosphite.pdf
• مقاله 7: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphy.2020.618320/full

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

نقش آمینواسید در کشاورزی

مقدمه

با توجه به رشد روز افزون جمعیت جهانی، سالم بودن غذا بسیار مهم می باشد. برای داشتن غذای سالم، کشاورزی اصولی یکی از جنبه های حساس مرتبط با کیفیت و کمیت محصولات است. از طرفی قطعا همه شما کشاورزان دوست دارید که محصولاتی با کیفیت بالا و پرثمره داشته باشید که این موضوع به عملکرد شما در زمان کشاورزی بستگی دارد و برای رسیدن به این هدف دانش و اطلاعات کافی در مورد استفاده از کود و سموم بسیار کمک کننده در این امر می باشد. اصلاً فرقی نمی‌کند که هدف‌تان شکستن رکورد برداشت محصول باشد یا فقط به‌ دنبال رشد گیاهی فراوان هستید. در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از مهمترین عنصر مورد نیاز گیاهان، اسیدآمینه ها آشنا کنیم. نیاز به آمینو اسیدها جهت افزایش کیفیت، بعنوان ابزار خیلی مهم در عملکرد گیاهان شناخته شده است.

آمینواسید در کشاورزی

اسیدهای آمینه در کشاورزی برای تامین مواد مغذی ضروری، حمایت از رشد گیاه، افزایش تحمل استرس، تنظیم سطح هورمون ها و بهبود بهره وری محصول استفاده می شود. آنها را می توان به عنوان کود برای تکمیل نیازهای غذایی، تحریک رشد ریشه و بهبود جذب و استفاده از مواد مغذی استفاده کرد. اسیدهای آمینه همچنین به گیاهان کمک می‌کنند تا با استرس‌های محیطی کنار بیایند، سنتز هورمون‌ها را تنظیم کنند و به بازده محصول بالاتر و کیفیت بهتر کمک کنند. استفاده از آنها در کشاورزی باعث ترویج شیوه های کشاورزی پایدار و ارگانیک می شود.

ساختار اسید آمینه

جهت شناخت بهتر آمینو اسید ها ابتدا باید ساختار آن را بشناسیم. اسید آمینه واحد ضروری در تشکیل پروتئین می باشد. اسید های آمینه از یک کربن نامتقارن به نام کربن آلفا α  تشکیل شده است که با 4 گروه مختلف کربوکسیل (COOH)، اتم هیدروژن، گروه آمینه بازی (NH2) و یک زنجیره غیرجانبی گروه( R )پیوند برقرار می کند. زنجیره غیرجانبی چندین اتم کربن دارد و آنها را به ترتیبی که از کربن آلفا فاصله می گیرند β ،γ، δ  می نامند.

تاثیر آمینواسید در گیاهان

اسیدهای آمینه نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان دارند. در اینجا برخی از اثرات اسیدهای آمینه در گیاهان آورده شده است:

1. سنتز پروتئین: اسیدهای آمینه اجزای سازنده پروتئین ها هستند. آنها برای سنتز آنزیم ها، پروتئین های ساختاری و سایر پروتئین های مهم گیاهی ضروری هستند. پروتئین ها در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلفی مانند فتوسنتز، تنفس و مکانیسم های دفاعی نقش دارند.
2. رشد و نمو: اسیدهای آمینه با تقویت تقسیم سلولی، طویل شدن و تمایز به رشد گیاه کمک می کنند. آنها در سنتز تنظیم کننده های رشد مانند اکسین ها، جیبرلین ها و سیتوکینین ها نقش دارند که رشد و نمو گیاه را تنظیم می کنند.
3. تحمل به تنش: اسیدهای آمینه نقش مهمی در افزایش تحمل گیاه به تنش های غیرزیستی مختلف از جمله خشکی، شوری، سرما و گرما دارند. آنها به عنوان محافظ اسمز عمل می کنند، تورگر سلولی را حفظ می کنند و از ساختارهای سلولی در شرایط استرس محافظت می کنند. اسیدهای آمینه همچنین در سنتز پروتئین های مرتبط با استرس و آنتی اکسیدان ها شرکت می کنند که به گیاهان کمک می کند تا با استرس مقابله کنند.
4. جذب و جذب عناصر غذایی: اسیدهای آمینه در جذب و انتقال عناصر غذایی ضروری در گیاهان نقش دارند. آنها کلات و مواد معدنی را حل می کنند و آنها را برای جذب گیاه در دسترس تر می کند. اسیدهای آمینه همچنین در جذب نیتروژن شرکت می کنند و نیتروژن معدنی را به اشکال آلی تبدیل می کنند که می تواند توسط گیاهان استفاده شود.
5. فتوسنتز و متابولیسم کربن: اسیدهای آمینه در تنظیم فتوسنتز و متابولیسم کربن در گیاهان نقش دارند. آنها به عنوان منبع کربن و انرژی برای مسیرهای متابولیک مختلف، از جمله چرخه اسید تری کربوکسیلیک (TCA) و گلیکولیز عمل می کنند. اسیدهای آمینه همچنین به عنوان مولکول های سیگنالی عمل می کنند و بیان ژن های دخیل در فتوسنتز و تثبیت کربن را تعدیل می کنند.
6. مکانیسم های دفاعی: اسیدهای آمینه در دفاع گیاه در برابر عوامل بیماری زا و آفات نقش دارند. آنها در سنتز ترکیبات مرتبط با دفاع، مانند فیتوالکسین ها، لیگنین و متابولیت های ثانویه نقش دارند. اسیدهای آمینه همچنین در فعال شدن مسیرهای سیگنالینگ دفاعی شرکت می کنند و باعث تحریک پاسخ های ایمنی در گیاهان می شوند.

انواع اسید آمینه در کشاورزی

در کشاورزی، انواع مختلفی از اسیدهای آمینه برای تقویت رشد گیاه، افزایش جذب مواد مغذی و بهبود تحمل استرس استفاده می شود. در اینجا برخی از اسیدهای آمینه رایج مورد استفاده در کشاورزی آورده شده است:

1. ال-گلوتامیک اسید: گلوتامیک اسید یک آمینو اسید مهم است که در سنتز پروتئین و متابولیسم گیاه نقش دارد. باعث رشد ریشه، فتوسنتز و جذب مواد مغذی می شود. همچنین تحمل گیاه را به تنش های غیرزیستی مانند خشکی و شوری افزایش می دهد.
2. L-Glycine: گلیسین یک اسید آمینه غیر ضروری است که به عنوان یک بلوک ساختمانی برای پروتئین ها عمل می کند. در متابولیسم نیتروژن نقش دارد و در افزایش جذب و استفاده از مواد مغذی در گیاهان نقش دارد. گلیسین همچنین به بهبود فتوسنتز و سنتز کلروفیل کمک می کند.
3. ال-متیونین: متیونین یک اسید آمینه ضروری است که در فرآیندهای متابولیکی مختلف در گیاهان نقش دارد. این ماده پیش ساز سنتز اتیلن است که رسیدن و پیری میوه را تنظیم می کند. متیونین همچنین در متابولیسم گوگرد نقش دارد و برای سنتز پروتئین مهم است.
4. L-Lysine: لیزین یک اسید آمینه ضروری است که نقش مهمی در سنتز پروتئین و رشد گیاه دارد. در متابولیسم نیتروژن نقش دارد و برای تولید آنزیم ها و هورمون ها مهم است. لیزین همچنین باعث افزایش تحمل گیاه به شرایط تنش مانند دماهای بالا و کمبود آب می شود.
5. ال-تریپتوفان: تریپتوفان یک اسید آمینه ضروری است که به عنوان پیش ساز برای سنتز ترکیبات مختلف بیولوژیکی فعال در گیاهان، از جمله اکسین، که رشد و نمو گیاه را تنظیم می کند، عمل می کند. تریپتوفان همچنین در تثبیت نیتروژن نقش دارد و باعث افزایش تحمل گیاه به تنش های غیرزیستی می شود.
6. ال-پرولین: پرولین یک اسید آمینه غیر ضروری است که به عنوان یک محافظ اسمز عمل می کند و به گیاهان کمک می کند تا با خشکی، شوری و دمای بالا کنار بیایند. در تنظیم اسمزی سلولی نقش دارد و از گیاهان در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند. پرولین همچنین به سنتز پروتئین ها و آنزیم های دخیل در پاسخ های استرس کمک می کند.

ساخت کود آمینواسید

1. مواد غنی از پروتئین را انتخاب کنید.
2. مواد را به صورت پودر ریز خرد کنید.
3. پودر را با آب مخلوط کنید تا دوغاب ایجاد شود.
4. pH دوغاب را تنظیم کنید.
5. مخلوط را حرارت داده و هم بزنید.
6. محلول را خنک کرده و مواد جامد را فیلتر کنید.
7. مایع را غلیظ کرده و تثبیت کنید.
8. کود را از نظر کیفیت آزمایش کنید.
9. کود را به درستی بسته بندی و نگهداری کنید.

شایان ذکر است که فرآیند و شرایط خاص ممکن است بسته به فرمول کود اسید آمینه مورد نظر و منابع موجود متفاوت باشد. تولید تجاری کودهای آمینه اسید اغلب شامل تکنیک ها و تجهیزات پیشرفته تری است.

تاریخچه و ماهیت اسید های آمینه

مهمترین ترکیبات حیاتی برای سلولهای گیاهی، پروتئین ها هستند. ملکولهای سنگین و بلندی که از اتصال اسیدهای آمینه به یکدیگر زنجیره های پپتیدی را تشکیل می دهند. در پروسه تولید پروتئین در گیاه، حدود 20 نوع اسید آمینه و 2 آمید دخالت دارند. گیاهان آمینو اسید ها را از عناصر اولیه کربن و اکسیژن موجود در هوا، هیدروژن موجود در آب و نیتروژن موجود در خاک، سنتز می کنند و با استفاده از فتوسنتز و تشکیل هیدرات های کربن و ترکیب آن با نیتروژنی که از خاک بدست می آورند منجر به سنتز آمینو اسیدها از طریق مسیرهای متابولیکی جانبی می شوند. بنابراین نیاز به آمینو اسیدها جهت افزایش کیفیت، بعنوان ابزار خیلی مهم در عملکرد گیاهان شناخته شده است.

خواص و فواید کود آمینواسید در گیاهان

1. عملکرد سریع تغذیه ای
2. ایجاد تعادل و موازنه در رشد گیاه
3. تقویت سیستم ایمنی گیاه
4. افزایش کمی و کیفی محصول
5. القاء فرآیند گرده افشانی
6. افزایش سرعت رسیدگی محصول
7. افزایش سرعت تشکیل اندام های گیاهی
8. افزایش دوره ماندگاری محصولات پس از برداشت
9. افزایش سبزینگی و تولید کلرفیل
10. خاصیت کلات کنندکی
11. تامین نیتروژن گیاه
12. متعادل سازی میکروفلورای در خاک که باعث بهبود کیفیت و ساختار خاک میشود،متیونین باعث افزایش استحکام دیواره ی سلولی میکروفلورای در خاک میشود.
13. سنتز هورمون های گیاهی
14. سنتز پروتئین
15. تعادل فلور خاک
16. افزایش مقاومت گیاه در برابر استرس
17. تنظیم فعالیت روزنه های هوایی: ( روزنه‌های هوایی ساختارهای سلولی در برگ‌های گیاه هستند که برای کنترل تعادل هیدروژنی و جذب عناصر غذایی و دیگر فرایندهای ضروری گیاه، مسئولیت مهمی را بر عهده دارند. این روزنه‌ها در پوسته برگ‌ها قرار دارند و با باز و بسته شدن، میزان تعرق و جذب گیاه تنظیم می‌شود.تحریک باز و بسته شدن روزنه‌ها توسط عوامل مختلفی مانند رطوبت، دما، غلظت نمک و غلظت آمینو اسیدها کنترل می‌شود. در شرایط نامساعد مانند خشکی یا تنش شوری، روزنه‌ها بسته می‌شوند و این می‌تواند منجر به کاهش فتوسنتز و تعرق گیاه شود. در نتیجه، جذب عناصر غذایی کمتر می‌شود و رشد گیاه کاهش می‌یابد.برای کنترل انسداد روزنه‌ها در شرایط نامساعد، از اسیدهای آمینه مانند گلوتامیک اسید استفاده می‌شود. این اسیدهای آمینه می‌توانند با تأثیر بر سلولهای نگهبان روزنه، باز و بسته شدن روزنه‌ها را تنظیم کنند و از انسداد آن‌ها جلوگیری کنند.استفاده از روش‌هایی مانند اسیدهای آمینه و سایر ابزارهای کنترل روزنه‌های هوایی، می‌تواند به بهبود رشد و توسعه گیاهان در شرایط نامساعد کمک کند.)

نقش اسیدهای آمینه در گیاهان

وجود آمینو اسیدها در گیاهان بسیار ضروری  است. مطالعات بسیاری ثابت کردند که اسید های آمینه در مراحل مختلف رشد، نقش مثبتی در افزایش عملکرد و کیفیت گیاه دارند. به ویژه در مراحل مانند گلدهی، پنجه زنی و یا شرایط تنش زا ( مانند خشکسالی، درجه حرارت بالا، شوری، عوامل بیماریزا و…) بنابراین اسید های آمینه به کاهش اثر تنش خشکی و شوری از طریق فعالیت های مختلف فیزیولوژیکی کمک می کنند. همچنین آمینو اسیدها با تغییر پتانسیل اسمزی بافت گیاهی و همچنین آسیب های ناشی از تنش های زیستی را تا حد زیادی کاهش می دهد. و باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر استرس می شوند. همچنین در فرایند بیوشیمیایی و سنتز پروتئین و کربوهیدرات شرکت می کنند. یکی دیگر از نقش های اسید های آمینه فعالیت در تقسیم سلولی و تولید برخی از هورمون های رشد طبیعی مانند IAA و GA3 می باشد در نتیجه باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت گیاهان می شوند.

جدول لیست اسامی اسید آمینه ضروری و غیر ضروری گیاهی

جدول فواید آمینو اسید در رشد گیاهان

تحقیقات انجام شده برروی تاثیرات آمینو اسید ها بر رشد گیاهان

آمینو اسیدها در میتوکندری و کلروپلاست گیاه یافت می شود  و در نتیجه  با تشکیل و در دسترس بودن کتونیئک اسید، کربوهیدرات تشکیل شده توسط کربن وارد چرخه Kreb cycle می شوند. میزان امینو اسید در گیاهان متفاوت می باشد. همچنین آمینو اسید ها نقش مهمی در بیوتیک ، چه به صورت آزاد و چه بصورت پروتئین در گیاه دارد، که در مراحل رشد گیاه بسیار اهمیت دارند

نتایج تحقیقات متعدد نشان داد که پاشش اسید آمینه بر روی گیاهان باعث افزایش رشد رویشی ریشه ها و برگ ها می شود. و باعث افزایش کلروفیل و در نتیجه بهبود عملکرد و کیفیت بیشتر محصولات می شود.

اسید های آمینه به عنوان القا کننده های زیستی می توانند کیفیت دانه برخی از محصولات را افزایش دهند. همچنین باعث افزایش جذب مواد معدنی و افزایش بهره وری عناصر مغذی در گیاه می شوند. اسید های آمینه بعنوان منبع مهمی برای نیتروژن است، بنابراین تا حد زیادی بر رشد محصول تاثیر می گذارند. همچنین مطالعات ثابت کردند که اسید های امینه می توانند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر فیزیولوژی گیاه تاثیر بگذارند.

برخی اسید های آمینه از جمله پرولین و آرژنین، نقش مهمی در برابر شرایط نامطلوب مانند شوری، خشکسالی و درجه حرارت بالا یا پایین دارند. پرولین یک اسید آمینه در سنتز پروتئین می باشد.

پرولین باعث کلات شدن یون فلز در بین سلولهای گیاهی و در شیره آوند چوبی، میگردد و ممکن است به عنوان آنتی اکسیدان عمل نماید و با جذب فلز سنگین از اثرات رادیکالهای آزاد، بکاهد.

نتایج بررسیها نشان میدهد که اسیدهای آمینه آسپاراجین، گلوتامین، سیستئین و پپتیدهایی مثل گلوتاتیون و کلاتهای گیاهی در کلات کردن عناصر روی، نیکل، مس، کادمیوم و آرسنیک موثرند.

اسیدهای آمینه گلایسین، بتایین و پرولین، باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای غیرزیستی در گیاهان ذرت، جو، سویا، یونجه و برنج می شوند.

آرژینین که در ذخیره نیتروژن و انتقال آن در گیاه نقش مهمی دارد در شرایط تنشهای زنده و غیر زنده در گیاه تجمع می یابد

آمینواسیدها و پپتیدها در افزایش مقاومت گیاه به تنشهای ناشی از مسمومیت انواعی از فلزات سنگین، نقش دارند که این کار را از طریق خنثی نمودن رادیکال- های آزاد به وسیله ترکیبات نیتروژنی، انجام می دهند.

چه زمانی از آمینو اسید ها باید استفاده کرد؟

• زمان زرد شدن برگ ها
• زمان کاهش سرعت رشد گیاهان
• زمان مشاهده بیماری در گیاه
• زمان رشد بیش از حد علف های هرز
• زمان استرس و تنش گیاه

مصرف کود های حاوی اسید آمینه

در شرایط بحرانی سنتز اسید آمینه بسیار دشوار است و یا به طور کامل متوقف می شود و کاربرد اسید های امینه به صورت کود علاوه بر برطرف کردن نیاز گیاه موجب می شود تا گیاه انرژی خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن کیفیت محصول نمایید.  با اینکه آمینو اسیدها فواید مثبت زیادی در خاک دارند، بسیاری از آن‌ها فقط از طریق روزنه‌های برگ و با تغذیه‌ی برگی و محلول‌پاشی در اختیار گیاه قرار می‌گیرند. اگر از آمینو اسیدها به‌درستی استفاده شود، تأثیرات عمیقی خواهند داشت.

مهمترین نکاتی که در زمان استفاده از کودهای حاوی اسید آمینه باید رعایت کرد

• اسپری کردن آمینو اسیدها در صبح زود
• از مخلوط کردن محلول حاوی کلسیم و گوگرد با مواد معدنی روغنی بپرهیزید.
• پاشش امینو اسید ها در ابتدای بحرانی و مرحله رشد به منظورتقویت ریشه و اندام هوایی
• گیاهان در زمان استفاده از آمینو اسید ها نباید در معرض کمبود فسفر قرار گیرند.

بهترین روش مصرف کود آمینه اسیدها

کودهای آمینو اسید بصورت پودری و مایع در بازار وجود دارند . عمدتا بصورت محلولپاشی مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرد.

---

پیشنهاد اگری راز

استفاده از اسید آمینه موجب صرفه جویی در انرژی جهت انجام مجموعه فرآیندهای متابولیکی خواهد شد که در نتیجه افزایش تولیدات و محصولات کشاورزی را در پی خواهد داشت.

	بر روی محصولات پیشنهادی کلیک کنید
	?
	کود مایع آمینو 7 + NPK-کود مایع نوافول-کود مایع بیوکر-کود مایع ویتالین برند آگرونایک-
	کود پودری آمینو اسید 80 درصد برند مش بلژیک-کود آمینو اسید 80 درصد برند آگرونایک
	آمینو اسید 25 درصد نواگرو-کود مایع آمینو فیدر برند پرهام-کود امینوریال برند پرهام
	کود آمینو اسید 25 درصد برند نواگرو-کود تریپتون مایع

---

برای اطلاع از قیمت کود آمینواسید اعم از کود آمینواسید اسپانیایی،ایرانی،ایتالیایی و همچنین خرید کود آمینواسید برای گیاهان آپارتمانی…. با فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ارتباط باشد.

جمع بندی

باتوجه به این که در این مقاله به نقش مهم آمینو اسیدها در ساختار گیاهان پی بردیم . توصیه ما به شما کشاورزان عزیز استفاده از کودهای حاوی آمینو اسید بخصوص در دوره فعالیت رویشی گیاه و در زمان هایی که گیاه تحت تاثیر انواع تنش های زنده مانند آفات و بیماری ها و یا جهت افزایش سریع مقاومت گیاه در برابر تنش های غیرزنده مانند کمبود آب و خشکی، شوری خاک، یخ زدگی، تگرگ … می باشد تا رشد گیاه را تنظیم نمایند.

منابع

• https://www.britannica.com/science/amino-acid
• https://www.mdpi.com/2223-7747/9/8/967
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

کود ان پ کا و کاربرد آن

 مقدمه

ممکن است شما هم با مشکل زرد شدن برگ ها و یا کاهش میوه و گل دهی درگیاهان خود روبرو شده باشید و به شما پیشنهاد خرید کود داده شده است. حتی در زمان خرید کود با اعدادی روی بسته کودها و همین طور با اصطلاح کود NPK روبرو شده باشید. در این مقاله می خواهیم هر آنچه که ذهن شما را در مورد کود ان پ کا درگیر کرده است از تعریف کود npk تا شناخت انواع کود و انتخاب بهترین کود npk متناسب با مشکلی که برای گیاه شما بوجود آمده است پاسخ کامل و واضح بدهیم. عناصر غذایی موجود در خاك نقش مهمی در تعیین میزان رشد و عملکرد گیاه و هـم چنـین بهبـود کیفیت محصول تولیدي دارند.

که این عناصر شامل

✅ عناصر پر مصرف (ماکرو) شامل: ازت، فسفر، پتاس، کلسیم، منیزیم

✅ عناصر کم مصرف (میکرو) شامل: آهن، روی، منگنز، مس، بر می باشد.

دراین بین کود NPK یکی از پر مصرف ترین نوع کودهای کامل ماکرو در دنیا است که برای افزایش رشد گیاهان و درختان استفاده بسیار زیاد استفاده می شود.

کود NPK چیست؟

کود کامل NPK مخفف سه عنصر یعنی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) می باشد. نیتروژن مهمترین عنصر حاصـلخیزي خاك بوده و بخـش اصـلی مصـرف کودهـاي شـیمیایی را تشـکیل میدهد. فسفر، بعد از نیتروژن پرمصرف ترین عنصر براي گیاه به شمار میرود. این عنصر در تمام فرآیندهاي شیمیایی، سازوکارهاي انتقـال انرژي و انتقال پیامها دخالت دارد. پتاسیم نیـز در چندین مرحله از ساخته شدن پروتئین دخالت دارد، و به همین علت گردش نیتروژن و ساخته شدن پروتئین در گیاهان بستگی به مقدار این عنصر پرمصـرف دارد.

کودهای NPK معمولاً به شکل گرانول، پودر یا به ‌صورت مایع می باشند. که بهترین روش، آبیاری می باشد البته بعضی از کودها بصورت مستقیم به خاک اضافه می شوند و بعضی بصورت محلول پاشی برروی گیاه صورت می گیرد. استفاده از کود ان پی کا دارای مزایای فراوانی می باشد از جمله: حلالیت بالا در آب، عدم رسوب این کودها در سیستم آبیاری، افزایش مقاومت گیاه در برابر خشکی، شوری و سرمازدگی، همزمان می توان با دیگر کودهای کشاورزی مخلوط کرد و همین طور این کودها دارای عناصر ماکرو و میکرو المنت ها می باشند، اشاره کرد.

گیاهان برای رشد بهتر و بهینه ی خود به یکسری مواد مغذی نیاز دارند که بدون آنها نمی توانند رشد کنند یا محصول با کیفیتی را تولید کنند و همچنین کمبود این عناصر سبب کاهش در برداشت می شود و آفات به راحتی به گیاه حمله و از آن تغذیه میکنند و از سوی دیگر گیاه به سرعت دچار بیماری قارچی میشوند بنابراین با استفاده از کودهای کشاورزی مثل کودهای ان پ کا این مشکل را برطرف میکنیم.

نقش نیتروژن (N) در ساختار گیاهان

نیتروژن (N) باعث رشد و نمو برگ و شاخه و ایجاد بوته و ساختار قوی در گیاهان می شود. همچنین نیتروژن برای ایجاد کلروفیل ضروری است که باعث سبز شدن برگ گیاهان و سرسبزی گیاهان می شود و همچنین برای فتوسنتز ضروری است. از طرفی نیتروژن بیش از حد ممکن است باعث به تاخیر انداختن گلدهی و میوه دهی گیاهان شود.

انتقال نیتروژن از برگ به سایر اندامها از طریق آوند آبکشی و به فرم اسیدهای آمینه انجام می گردد. تجمع نیترات در اندامها معمولا به دلیل انتقال از طریق آوند چوبی می باشد. عکس العملهای گیاه نسبت به نیتروژن به صورتهای زیر مشاهده می شود:
✅ افزایش رشد سبزینه ای

✅ رشد و توسعه متعادل گیاه

✅ افزایش در شدت رنگ سبز برگها

✅ افزایش میزان پروتئینهای گیاهی

✅ افزایش تولید میوه و دانه

با این حال، زیادی نیتروژن در خاک، بخصوص در اواخر دوره رشد، سبب افزایش رشد سبزینه ای به هزینه رشد اندامهای تولید مثلی و همچنین به هزینه رشد ریشه و کاهش ذخیره قند ریشه گیاهانی مثل چغندرقند می گردد. توسعه زیاد بافتهای سبزینه ای آبدار و لطيف موجب تحریک فعالیت بعضی حشرات مانند شته ها و همچنین حساسیت گیاه نسبت به سرما، خشکی، خوابیدگی و بعضی از بیماری ها و همچنین تأخیر در رسیدگی محصول می شود. زیادی نیتروژن در اوایل دوره رشد نیز موجب توسعه وسیع بافتهای سبزینه ای می گردد، که تا حدی در شرایط پر آبی مطلوب است، اما در شرایط کم آبی و دیم کاری مطلوب نیست. در شرایط اخیر، توسعه زیاد بافتهای رویشی موجب مصرف مقدار زیادی آب طی نیمه اول از دوره رشد گیاه می شود، تا آنجا که آب باقی مانده و موجود در خاک کفایت مصرف گیاه را در اواخر دوره رشد نمی کند. در نتیجه گیاه برای انطباق خود با شرایط محیطی، مقدار زیادی از برگها و ساقه های جوان خود را از دست می دهد و از عملکرد به شدت کاسته می شود.

بهترین زمان مصرف کود npk نیتروژن بالا، قبل از زمان گلدهی و همچنین برای قلمه های جوان که نیاز به شاخ و برگ زدن بهتر دارند، می باشد.

علائم کمبود نیتروژن در گیاهان

برگ گیاهانی که با کمبود نیتروژن روبرو هستند بصورت سبز مایل به زردی کلی دیده می شوند.برگ های مسن بیشتر از برگ های جوان آسیب دیده و کاملا زرد شده و می ریزند. برگ ها عموما از رشد باز مانده کوچک شده و فاصله بین گره ها و قطر ساقه ها کاهش می یابد.گل های کولتیوارهای تیره رنگ درجات روشنتری نسبت به گلهای طبیعی از خودشان نشان می دهند. از طرفی مصرف بیش از حد نیتروژن نیز سبب رشد رویشی بی رویه در گیاهان می شود.

نقش فسفر در ساختار گیاهان

فسفر (P) باعث تقویت سیستم رشد ریشه ها و گل ها می شود و همچنین میوه ها و یا دانه های بعدی شکوفه را تقویت می کند. فسفر برای هر فرآیند گیاهی که از انرژی مانند فتوسنتز، سلولهای جدید، رشد یا تنظیم آب استفاده می کند، مهم است. ایـن عنصـر در ترکیـب پـروتئینهـاي مرکـب، تولیـد برخـی از لیپیـدها و تبـادل انـرژي در انــدامهــاي مختلــف و همچنــین در رشــد و تولیــد ریشه هاي قوي و مقاومـت گیاهـان بـه بیمـاريهـاي گیاهی، تلقیح گل، تشکیل میوه و دانـه نقـش بسـزایی دارد.هم چنین باعث تسریع در رشد و رسیدگی محصول میشود.

جذب فسفر به مقدار کافی در اوایل دوره رشد گیاه، اهمیت بسیاری دارد، این اهمیت در اندامهای زایشی، بیشتر نمایان است. فسفر در تشکیل بذر نقش اساسی را دارد. فسفر عامل زودرسی محصولات، بویژه غلات است

علائم کمبود فسفر در گیاهان

ظهور علائم کمبود فسفر در گیاهان ابتدا به صورت پیچیدگی برگهای پیر به دور برگهای جوانتر و دوکی شدن برگهای جوان بروز می کند. کمبود فسفر در گیاه اختصاصی نیستند، ولی علائم کلی زیر ممکن است مشاهده شوند:

✅ رشد ساقه و ریشه به شدت نقصان می یابد

✅ رشد ساقه مستقیم و باریک می شود

✅ تعداد ساقه های فرعی محدود گشته، جوانه های جانبی مرده و یا به خواب می روند

✅ برگهای مسن به سرعت می ریزند

✅ تعداد گلها کاهش می یابد

✅ باز شدن برگها و جوانه ها در بهار به تأخیر می افتد

✅ برگها ارغوانی گشته و یا روی آنها لکه های آبی مایل به سبز که دارای مراکز ارغوانی یا قهوه ای هستند بوجود می آیند

✅ کناره برگها قرمز، ارغوانی یا قهوه ای می شود. گیاهان نسبت به کمبود فسفر قابل جذب در خاک عکس العملهای متفاوتی نشان می دهند. بطور کلی، گیاهان جوان به فسفر بیشتری نسبت به گیاهان مسن نیاز دارند.

نقش پتاسیم درساختار گیاه

نقش پتاسیم درساختار گیاه : پتاسیم (K) آنزیم هایی را فعال می کند که فرایندهایی را تقویت می کنند که توانایی گیاه را برای کنترل فشار روانی افزایش می دهند. تنش های گیاهی شامل مواردی است که در اثر پیوند، گرما، سرما، خشکسالی، بیماری و آفات ایجاد می شود توسط پتاسیم کنترل می شود. بنابراین پتاسیم  به کیفیت میوه و گل و تشکیل پروتئین در میوه کمک می کند و برای سلامت کلی گیاه ضروری است. پتاسیم باعث فعال سازی آنزیم های مختلف، تنظیم فعالیتهای عناصر کانی اساسی گوناگون، تسریع رشد بافتهای مریستمی و تنظیم روابط حرکات روزنه ها و آب نقش اساسی را دارد. پتاسیم کیفیت محصول را بالا می برد و راندمان فتوسنتز را افزایش می دهد . پتاسیم برای تشکیل دانه حجیم و ساقه مقاوم در غلات ضروری می باشد.مقدار پتاسیم در خاک های مختلف متفاوت می باشد.

 پتاسیم نیز عنصري است که در فعال کردن آنزیمهـاي احیـا کننـده گـاز کربنیـک و همچنـین در چندین مرحله براي ساخته شدن پروتئین نقش داشـته و گردش نیتروژن و ساخته شدن پـروتئین در گیاهـان به میزان این عنصـر بسـتگی دارد.

علائم کمبود پتاسیم در گیاهان

علائم کمبود پتاسیم در گیاهان در ابتدا به صورت نکروزه شدن (کاهش رنگ سبز طبیعی برگ‌های گیاه) برگهای پیر به صورت لکه هایی در امتداد طولی برگ خودنمایی می کند بروز می کند.

✅ رشد گیاه را کند میشود

✅ کناره برگها ،بخصوص در برگهای مسن ،قهوه ای شده و سوختگی ایجاد شده

✅ ساقه ها ضعیف شده

✅ میوه و دانه چروکیده شده

✅ کاهش مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی و بیماری و آفات

بهترین زمان مصرف کودهای NPK

 بهترین زمان مصرف کودهای NPK در اوایل بهار و زمانی که گیاهان و درختان شروع به رشد می‌کنند می‌باشد و چرا که در این زمان سرما کم کم رو به کاهش می رود و شروع هوای نرم و ملایم بهاری است و بهترین زمان برای تغذیه گیاهان می باشد. اگر هدف پرورش سبزیجات پر برگ باشد، باید کودی با عدد نیتروژن بالا انتخاب شود و در صورت مصرف کود برای گل، باید کودی با فسفر بالا انتخاب شود تا به تشکیل شکوفه های بیشتر منجر شود. با آگاهی از میزان مواد موجود در خاک و مقایسه آن با میزان ماده مورد نیاز برای رشد مطلوب گیاه، می توان میزان کود بهینه را انتخاب کرد . در کل زمان استفاده از این کود بستگی به میزان عناصر نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم دارد بطور مثال از کود ان پ کا که پتاسیم بیشتری دارد میتوان در فصل زمستان برای افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی استفاده کنید و یا از ان پ کا فسفر بالا در مراحل اولیه کاشت گل رز برای گسترش ریشه استفاده کنید ، بنابراین زمان استفاده از این کود میتواند متغییر و بستگی به هدف مورد انتظار از گیاه را دارد.

آخرین تحقیقات ایران و کشورهای خارجی بر روی کود NPK

آخرین تحقیقات ایران و کشورهای خارجی بر روی کود NPK: محمدزاده آلقو و همکاران (1397) مطالعه ای با هدف بررسی عکس العمل گیاه نخود (رقم هاشم) به انواع مدیریت هاي تغذیه اي آلی، شیمیایی و نانو ریز مغذي و تاریخ کاشت پاییزه و بهاره انجام دادند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت بهاره و همچنین تیمار کودي تلقیح باکتریایی با کود زیستی نیتروژنه و فسفره به دلیل فراهم کردن زمینه مناسب براي استفاده از منابع محیطی و عناصري مانند نیتروژن و فسفر، موجب افزایش رشد رویشی، عملکرد و اجزاي عملکرد نخود شده و برترین ترکیب تیماري بود. نتـایج آزمـایش رحـیم زاده و همکـاران )2011 (Rahimzadeh al et., نشـان داد مصرف کود شیمیایی باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه، ماده خشک برگ و عملکرد بیولوژیک گیاه دارویی بادرشبو  Dracocephalum)  moldavica   (نسبت به شاهد شد. همچنین انور و همکاران( 2010 ) در بررسی نسبت هاي مختلف کودهاي پرمصـرف بـر عملکرد کمی و کیفی نعناع ژاپنی گـزارش کردند که مصرف این کودها در حدود 23 % نسبت به عدم مصرف کود، افزایش عملکرد را موجب میشود.

کریم نژاد و همکاران (2016 (Kariminejad al et., با مطالعـه روي گیـاه ذرت  (Zea mays L.)بیان کردند استفاده از کود کامل NPK بر تعداد گره در ساقه اثر افزاینده داشته است. آنها بیـان کردنـد اسـتفاده از کـود کامل که شامل مجموعه اي از عناصر غذایی مهم از جمله نیتـروژن و فسفر میباشد، میتواند از طریق بهبـود رشـد رویشـی گیـاه، باعـث افزایش ارتفاع گیاه و در نتیجه افزایش تعداد گره در ساقه بـه دنبـال افزایش ارتفاع شود. در تحقیقی کـه توسط کومار و همکاران روي گیاه شـنبلیله انجام شد، مشـاهده گردیـد که کاربرد کود کامل   NPK  اثر معنی داري بر عملکرد بذر داشته است. Valadabdi و همکـاران عنوان کردند با مصرف فسفر، توسعه ریشه افزایش یافته و در نتیجـه جذب آب و املاح بیشتر شده است، کـه خـود سـبب افـزا یش رشـد رویشی و گسترش بوته شده است و در نهایـت، در افـزایش عملکـرد دانه مؤثر می باشد.

براساس مطالعات صورت گرفته توسط  Aghhavani Shajariو همکاران (2015) کاربرد کود شیمیایی بر شاخص برداشت گشنیز تأثیرافزایشـی داشـت، کـه ایـن افزایش شاخص برداشـت در نتیجـه کـاربرد کـود نیتـروژن و فسـفر می تواند به علت متعادل شدن تغذیه گیاه و افـزایش انتقـال مـواد بـه بخش زایشی باشد.

بررسی اثر کاربرد کود npk بر میزان محصول دهی برنج نشان داد استفاده از کود npk در مقایسه با کود نیتروژن تنها، کود نیتروژن و فسفر و کود نیتروژن و پتاسیم توانست سبب افزایش فعالیت باکتری های تثبیت کننده نیتروژن شود و از این طریق عملکرد دانه و زیست توده در گیاه افزایش یافت. فراوانی نسبی باکتری های مفید با استفاده از npk افزایش پیدا کرد. در نهایت محققان اعلام کردند استفاده مداوم از کود npk می تواند به حفظ جمعیت باکتری های مفید خاک کمک کند.

اعداد روی بسته بندی کود NPK

برای خرید کود NPK با اعدادی روی بسته کودها روبه‌رو شوید. اولین چیزی که با دیدن این اعداد به ذهن می‌آید این است که این اعداد نشان دهده چی هستند ؟

همه کودها به ترتیب دارای سه عدد هستند که به ترتیب درصد وزنی نیتروژن کل (N)، فسفر محلول (P₂O₅) و پتاسیم محلول در آب (K₂O) را نشان می‌دهند.

به‌ عنوان ‌مثال، از نسبت 1-1-1 (مثل: 15-15-15) به طور گسترده در زمان کاشت در خاک‌هایی که کمبود فسفر و پتاسیم دارند استفاده می‌شود در حالی که اگر میزان فسفر و پتاسیم در خاک زیاد یا خیلی زیاد باشد، نسبت 1-0-0 (مثل 40-10-10) ممکن است گزینه مناسب‌تری باشد.

همچنین روی بعضی بسته بندی کودها ممکن است بعد از اعداد، حروف +TE را درج می کنند که؛ مخفف کلمه   (Trace Element)  به معنی عناصر ضروری است.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

بر روی محصولات پیشنهادی کود ان پ کا (NPK) کلیک کنید
?
npk 12-61-0، CRESCENT NPK ، 44-5-8 NPK
npk 14-69-16 ، npk 18-11-59 + te ، اکستراژل 18-11-59 +te
npk 10-5-15 ،NPK 20 – 20 – 20 ، NPK 15-5-30
،npk12-12-36 ، npk18-44-0، npk 12-3-43
npk 10-40-10،NPK 10-50-10 ،npk 10-52-10

---

جمع بندی

در نتیجه رشد مطلوب گیاه و حصول حداکثر کیفیت و کمیت محصول مستلزم وجود مقدار کافی و متعادلی از عناصر پر مصرف و کم مصرف در خاک است .در صورتیکه کمبود عنصر یا عناصر غذایی در خاک وجود داشته باشد باعث کاهش عملکرد گیاه و در نتیجه کیفیت محصول کاهش می باید ، بنابراین بایستی مواد غذایی مورد نیاز گیاه بصورت کود به خاک (یا گیاه) اضافه گردد.

منابع

• بررسی تأثیر سطوح مختلف کود کامل NPK و اسید فولویک بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزا عملکرد گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)
• بررسي رشد و نمو خيار گلخانهاي تحت تأثير کاربرد برگي کودهاي بيومين و هيومي فولين در مقايسه با کاربرد خاکي آنها و کودNPK
• تأثير نظامهاي خاكورزي و كود شيميايي (NPK (بر خصوصيات كمي و كيفي ذرت
• تاثیر کودهای زیستی، عناصر ریز مغذی و کودهای شیمیایی بر عملکرد و عناصر موجود در گیاه نعناع فلفلی در شرایط تنش خشکی
• کتاب بیماری شناسی گیاهی و بیماری گیاهی
• مقاله:https://candidegardening.com/GB/stories/4a4fdae0-94ba-44f3-b207-ae8c5d64b957
• مقاله: https://www.pennington.com/all-products/fertilizer/resources/understanding-fertilizer-labels
• کتاب اصول و مبانی زراعت
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

نقش و عملکرد عنصر آهن بر رشد گياهان 

مقدمه

عنصر آهن به عنوان عنصر ضروری ریز مغذی برای همه گیاهان محسوب می شود. گیاهان برای سالم ماندن فقط به مقدار کمی آهن نیاز دارند ، اما این مقدار اندک، بسیار مهم است. گیاهان آهن را به شکل یون­های دو و سه ظرفیتی جذب می­نمایند. مقدار آهن در خاک ها به طور متوسط 8/3 درصد تخمین زده می شود. اما با این وجود در دسترس بودن آهن بستگی، به PH محیط رشد گیاه دارد. در صورتی که pH محیط رشد گیاه بیش از 6.5 باشد، آهن به شکلی Fe3+ تبدیل می شود که در دسترس گیاه نیست و باعث کمبود آهن در گیاه می شود.

نقش و عملکرد عنصر آهن بر رشد گياهان 

عنصر آهن از چندین آنزیم و رنگدانه تشکیل شده و عنصر ضروری است و عملکرد آن بر رشد گياهان بسیار مهم است و به کاهش نیترات، سولفات و تولید انرژی در گیاه کمک می کند. اگرچه آهن در سنتز کلروفیل (رنگدانه سبز رنگ برگها) استفاده نمی شود، اما برای تشکیل کلروفیل ضروری است. آهن در ترکیب ساختمانی مولکول های دارای هِم مانند: پورفیرین، سیتوکروم و مولکول های فاقد هِم مانند: فرودوکسین و پروتئین های آهن-گوگرد وجود دارد که در واکنش های اکسیداسیون و احیا تنفسی و فتوسنتز نقش دارند. همچنین، آهن در سیستم های آنزیمی، ستوکروم اکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، اکونیتاز، غیراشباع کردن اسید های چرب و… شرکت می کند. بنابراین آهن در فتوسنتز، تنفس، حرکت اکسیژن، تثبیت نیتروژن، حفظ کلروپلاست و تشکیل کلروفیل در گیاه نقش اساسی دارد.

علائم کمبود آهن در گیاه

علائم كمبود عنصر آهن در گیاه, بيشتر به صورت کلروز در برگهاي جوان بروز مي نمايد، به عنـوان يكي از نارسايي هاي مهــم تغذيه اي در گياهان به ويژه در شـرايط خاكهـا ي آهكـي مطرح است و به شدت عملكرد وكيفيت محصول آنها را تحت تاثير قرار ميدهـد. از جمله گياهان حساس به كمبود آهـن مـي توان سيب، به، هلو، گلابي، زردآلو، انگـور، گـردو، مركبـات، آووكادو، موز، جو، لوبيا، پنبه، بادام زميني، سيب زميني، سـويا، سبزيجات وگياهان زينتي را نام برد. علائم کمبود آهن در جوان ترین برگ ها به صورت زردی بین رگبرگی و سرانجام در پهنک برگ به رنگ زرد و حتی سفید بروز می کند. این نشانه ها معمولا می توانند در مراحل مختلف رشد مانند جوانه زنی، رشد رویشی و مراحل زایشی بروز کنند.کمبود آهن با کاهش کلروفیل و آسیب به واکنش های اکسیداسیون و احیا به فتوسنتز آسیب می زند.كمبود آهن از فعاليت آنزيم ايزو پراكسيداز كه پليمر كردن تركيبات فنولي حلقوي و زنجيري را به سوبرين كاتاليز ميكند، ممانعت مينمايد. اين اثر ممكن است درصدمه زدن به تشكيل ديواره سلولزي سلولهاي بشره ريشه و در تراكم بعضي از تركيبات فنولي در ريشه هاي مبتلا به كمبود آهن يك نقش اضافي بازي كند.

البته باید به این نکته توجه داشت كه تنها كمبود عنصر آهن به زردي برگ منجر نمي شود كمبود ازت، گوگرد، منيزيم و برخي عناصر غذايي ديگر، بعضي آفات و بيماري ها يا نور كم در مواردي به پريدگي رنگ برگ مي انجامد.

مهمترین علت کمبود آهن در ایران

مهمترین علت کمبود آهن در ایران ، زيادي بي كربنـات در محلول خاك است. اغلب خاكهاي ايـران حـاوي مقـدار قابـل تـوجهي آهـك هستند، آبياري سنگين، فشردگي و يـا هراقدام كه تهويه اينگونه خاكهــا را كـاهش دهد، منجر به افزايش غلظت دي اكسيدكربن درخـاك و بـه دنبـال آن افزايــــش بيكربنات ميشود. بی کربنات تولید شده، خاصیت «بافری» دارد. بدین معنی که با جلوگیری نسبی از کاهش pH در اطراف ریشه از حلالیت بیشتر ترکیبات آهن دار و قابلیت جذب آهن کاسته می شود و موجب کمبود آهن در گیاه می شود.

تشخیص کمبود آهن و منگنز از یکدیگر

تشخیص کمبود آهن و کمبود منگنز از یکدیگر دشوار است. و حتی ممکن است کمبود منگنز با کمبود عنصر آهن اشتباه گرفته شود. هر دو عنصر کمیاب هستند و فرآیندهای مهم را در گیاه تسهیل می کنند. در صورت کمبود منگنز، برگهای جوان به سمت بالا روشن تر می شوند و سپس لکه های قهوه ای ظاهر می شود. رگبرگ اصلی و فرعی به صورت نواری پهن به رنگ سبز ظاهر می‌شوند که بیشتر حالت لکه لکه‌ای به برگ می‌دهند. در کمبود منگنز ، لبه های برگ سبز می مانند. در صورت کمبود آهن، برگهای بالایی کاملاً زرد می شوند. فقط رگبرگها سبز می مانند ولی هیچ نقطه قهوه ای وجود ندارد.

درمان کمبود عنصرآهن در گیاه

هنگامی که کمبود آهن مشخص می شود، می توان آن را در کوتاه مدت با استفاده از محلول پاشی آهن درمان کرد .بنابراین ساده ترین و موثرترین استراتژی برای رفع موقت کمبود آهن استفاده از اسپری های برگی است.

 اما بهترین روش، پیشگیری است. بنابراین شما باید ابتدا علت واقعی کمبود را شناسایی کرده و آن را درمان کند تا از بروز مشکل در آینده جلوگیری شود.

اغلب، کمبود آهن نشان دهنده عدم تامین کافی عنصر آهن است. همچنین ممکن است مربوط به شرایط مختلفی باشد که ممکن است در دسترس بودن آهن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال: سطوح کربنات در خاک، شوری، رطوبت خاک، دمای پایین، غلظت عناصر دیگر (مانند عناصر ریز رقابتی ، فسفر ، کلسیم) و غیره…

همچنین مصرف بي رويه و بيش از نياز كودهايي همچـون فسـفات آمونيـوم، به ويژه تحت شرايط خاكهاي آهكي، شدت كمبود ساير عناصر كم مصرف همچون آهــن، روي ، منگنـز و مــس را در ايــن خاكهـا افـزايش داده اسـت

PH محیط کشت را می توان با اسیدی کردن آب آبیاری و یا استفاده از کودی با اسیدیته بالاتری کاهش داد. از آنجا که ممکن است چند هفته طول بکشد تا مشکل برطرف شود، از آهن کلاته می توان برای سبز شدن سریع گیاهان استفاده کرد. موثرترین عامل کلات کننده آهنEDDHA  است. با این حال، آهنDTPA  تقریبا به همان خوبی است.

جهت رفع کمبود عنصر آهن در گیاهان می توان از کود آهن استفاده کرد. کود آهن به شکل و روشهای مختلف می توان استفاده کرد. کود های آهن معمولا از طریق محلول پاشی به گیاهان و خاک اضافه می شوند. کود آهن را می توان به صورت سولفات سدیم یا کلات آهن استفاده کرد.

در چه موارد از کود آهن استفاده کنیم ؟

برای مصرف کود آهن فقط باید توجه داشته باشید که میتوانید در دو مرحله از آن استفاد کنید

• تقویت و پیشگیری
• درمان گیاه و رفع کمبود ناشی از عنصر آهن

که سبب بالا رفتن مقاومت گیاه ،افزایش فتوسنتز ،افزایش میزان رشد ،افزایش میزان گلدهی ،افزایش جوانه زایی و پهن شدن برگ و …… می شود.

انواع کود آهن شیمیایی

1-سولفات آهن (FeSO4)

کود سولفات آهن حاوی حدود 20 درصد عنصر آهن است. این کود ارزان است و عمدتا بصورت محلول پاشی استفاده می شود. اگر روی خاک اعمال شود ، اغلب بی اثر است ، به ویژه در pH بالای 7 ، زیرا آهن آن به سرعت به Fe3+ تبدیل می شود و به عنوان یکی از اکسیدهای آهن رسوب می کند. بنابراین از آنجایی اکثر خاکهای زراعی ایران آهکی است و مصرف سولفات آهن در این خاکها موجب تثبیت سریع آن و تبدیل آن به فرمهای غیر قابل جذب می گردد، لذا مصرف خاکی آن بجز به صورت موضعی توصیه نمی گردد.

2-کلات آهن

کلات ها ترکیباتی آلی هستند که یون های فلزی (آهن) را تثبیت می کنند و آنها را از اکسیداسیون و رسوب محافظت می کنن

کلات های آهن از سه جزء تشکیل شده است:

• یونهای Fe3+
• مجموعه ای مانند: EDTA ، DTPA ، EDDHA، اسیدهای آمینه، اسیدهای هیومیک فولویک، سیترات،
• یونهای سدیم (Na+) یا آمونیوم (NH4+)

3-Fe-EDTA

این کودها دارای ۶ در صد عنصر آهن بوده و توصیه می شود که به صورت محلول پاشی استفاده شود. سبب رشد هر چه بهتر گیاهان می شوند. این کلات آهن در pH پایین و نزدیک به 6 پایدار است. ولی در ph بیش از 6.5 اثر بخشی ندارد، بنابراین این کلات در خاکهای قلیایی بی اثر است. این کلات همچنین تمایل زیادی به کلسیم دارد ، بنابراین توصیه می شود از آن در خاکها یا آبهای غنی از کلسیم استفاده نکنید.

4-Fe-DTPA

این کود کلات آهن در pH برابر 7.0 و خنثی پایدار است. و برعکس کود کلات آهن Fe-EDTA تمایلی به انجام واکنش با کلسیم و جایگزینی آن با آهن ندارد.

نکات مهم و کاربردی در رابطه با عنصر آهن

کودهای  EDTA و DTPA هرچند مي توانند محتوای مقدار زیادی آهن تا حد 15 % باشند و از نظر قيمت به مراتب ارزان مي باشند، اما اين درصد بالاي آهن را نميتوانند بطور كامل در محيط هاي قليائي خاكهای ایران بصورت محلول حفظ كرده و آنگاه در اختيار گياه قرار دهند و در اين شرايط قليائي تحت تاثير شوك كلسيم، منيزيم و يا فسفات، آهن بصورت هيدروكسيد نامحلول رسوب مي كند. این کلات آهن با این دو بنیان بیشتر در محلول پاشی برگی کاربرد دارد.

Fe-EDDHA: این کلات در pH تا 11.0 پایدار است ، اما گران ترین کلات آهن موجود محسوب می شود.

به ترتیب کود کلات آهن EDDHA سپسDTPA  و پس از آن EDTA، کود سولفات آهن و کود نیترات آهن از نظر اثربخشی و کارایی عملکرد بهتری دارند. در خاک های قلیایی، که کاهش سطح pH به سختی دشوار است، توصیه می شود از کلات های آهن پایدارتر مانند EDDHA استفاده کنید. همچنین برای اثربخشی بهتر کودهای کلات، زمانی که خاک خشک می باشد نسبت به اضافه کردن کود اقدام نمایید. این کودها فقط به صورت مصرف خاکی و یا به صورت استفاده در آبیاری تحت فشار در درختان و زراعتهایی که به صورت نواری آبیاری میشوند، توصیه میگردد و استفاده از آنها به صورت محلول پاشی موثر نخواهد بود زیرا این کودها در اثر نور تجزیه می شوند.

ویژگی های کلات آهن ارتو ارتو

در ساختار آهن کلاته شده مصرفی خاکی, برای اینکه بتوان اهن را به فرم قابل جذب برای گیاه تبدیل کرد باید پیوند شیمیایی بین آهن و عامل کلات کننده ایجاد شود.

برای کلات  EDDHA این پیوند ها شامل ایزومر ارتو-ارتو و ایزومر ارتو-پارا می‌باشد. مقدار ارتو-ارتو و اورتو-پارا در یک محصول کلات شده بسیار مهم است. به عبارت دیگر تاثیر آهن کلات شده از طریق ایزومر ارتو-ارتو و ایزومر ارتو-پارا ارزیابی می‌گردد. در ایزومر ارتو-پارا اهن با 5 اتصال به عامل کلات کننده متصل شده به همین دلیل به سرعت اهن را برای ریشه آزاد می‌کند.

در حالت ارتو ارتو، عنصر آهن با 6 اتصال به عامل کلات کننده متصل شده و این حالت سبب شده آهن کاملا محلول در آب باشد, رسوب نکند و مدت بیشتری در خاک باقی بماند, در این صورت گیاه فرصت بیشتری دارد تا آهن را به راحتی جذب کند.

ویژگی های ایزومر ارتو-ارتو

1. موثر در پایداری آهن: این شکل از آهن خیلی با ثبات است و باعث ذخیره طولانی مدت در خاک می‌شود.
2. تاثیر طولانی مدت آهن: در طول مدت زمان طولانی, آهن را در اختیار گیاه قرار می‌دهد.

سکوسترین های آهن غالبا از نوع EDDHA  می باشد. کلات های آهن FeEDDHA  که دارای مخلوطی از ایزومرهای ارتو-ارتو، ارتو-پارا، پارا-پارا است که در این میان ایزومرهای ارتو-ارتو بیشترین قابلیت جذب را برای گیاه دارد.

نوع پارا-پارا قابلیت تولید آن بسیار کم بوده و با آهن کمپلکسی ندارد و نقش کودی ندارد.

ویژگی های ایزومر ارتو-پارا

1. شروع تاثیر عنصر آهن: به سرعت آهن را در اختیار ریشه قرار می‌دهد.
2. موثر در تحریک آهن: آهن را در خاک قابل حرکت می‌کند و آن را در دسترس گیاه قرار می‌دهد.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که در زمان مشاهده یا قبل کمبود آهن از این کودها بصورت محلول پاشی یا آبیاری استفاده کنید.

	بر روی محصولات پیشنهادی کلیک کنید
	?
	آهن اکتیو آیرون کرسنت چین -آهن بافر اسپانیا- آهن مانفر مش بلژیک
	آهن مجتنا -آهن مایع پرهام-آهن مستر ایرون

---

منابع

• https://web.extension.illinois.edu/focus/index.cfm?problem=chlorosis
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4734556/
• https://agrilib.areeo.ac.ir/book_5196.pdf
• https://www.trees.com/gardening-and-landscaping/chelated-iron
• https://www.pthorticulture.com/en/training-center/benefits-of-using-iron-chelates/
• https://www.pthorticulture.com/en/training-center/role-of-iron-in-plant-culture/
• https://edis.ifas.ufl.edu/publication/SS555
• file:///C:/Users/Tahmasebi/Downloads/3721394H0104.pdf
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

کود فسفر یکی از کودهای ضروری است که حتما باید به خاک تزریق شود. طبق گفته کارشناسان کشاورزی هیچ کودی نمی تواند جایگزین این کود شود و وجود آن برای رشد گیاهان و باروری خاک های زراعی بسیار مهم می باشد. این کود دیواره سلولی گیاهان را تقویت نموده و موجب می گردد تا مقاومت آنها افزایش یابد. از سوی دیگر کود فسفر باعث افزایش پروتئین سازی در گیاهان می شود. همواره به این مورد توجه داشته باشید که هر اندازه این کود در فاصله کمتری با ریشه گیاه قرار گیرد، میزان رشد هم بهتر می باشد.

اهمیت عنصر فسفر برای گیاهان

از مزایای وجود عنصر فسفر در پروسه رشد گیاهان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. انرژی خورشید را به راحتی به ترکیبات گیاهی تبدیل می نماید.
2. ریشه گیاه را تحریک کرده و باعث رشد آن می شود.
3. فسفر طبیعی برای گیاه، شکل گیری غنچه و گل را تسریع می کند.
4. محصولات در مدت زمان کمتری می رسند.
5. محصولات دارای کیفیت بهتری هستند.
6. گیاهان در برابر کم آبی و بیماری ها مقاومت بیشتری دارند.

نقش فسفر در تولید انرژی و فعالیت های متابولیسمی

فسفر در تولید انرژی و فعالیت های متابولیسمی نقش بسزایی ایفا می نماید، جالب است که بدانید بیشتر فسفر موجود در خاک که گیاهان از آن تغذیه می نمایند به صورت نمک های کلسیمی می باشد. این مورد باعث سفت شدن ساقه و آوندهای گیاه می گردد. از آنجا که فسفر دارای فسفولیپیدهای فراوانی است، قادر است تا غشای سلولی را تقویت نماید. فسفر در غشای سلولی باعث می شود تا نقل و انتقالات یون ها و لیپید ها بیشتر باشد که این مورد باعث افزایش متابولیسم در گیاهان می شود.

چه موقع به کمبود فسفر در گیاه شک کنیم

شاید برای شما نیز این سوال به وجود آید که چگونه متوجه شویم، گیاه به کود فسفر نیاز دارد. علائم کمبود فسفر در گیاه به یکی از حالات زیر خود را نشان می دهد:

1. گیاهان به شدت کوچک و نارس می باشند.
2. رنگ گیاه سبز تیره یا بنفش است.
3. ریشه گیاه به شدت ضعیف می باشد.
4. گیاه دارای میوه ها یا گل های بسیار کمی است.
5. برجسته ترین روش بررسی سطح فسفر با آزمایش خاک است. در این آزمایش از محلول‌ های شیمیایی برای استخراج فسفر از خاک استفاده می شود. سپس عنصر به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا غلظت فسفر مشخص شود. برای تعیین این غلظت از رنگ سنجی استفاده می شود.

اثرات منفی کمبود فسفر

در اثر کمبود فسفر طبیعی برای گیاه ساقه ها کم کم تغییر رنگ می دهند. علت این تغییر رنگ به این خاطر است که قند بسیاری در این نواحی انباشته می شود. به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که اگر فسفر به اندازه کافی وجود داشته باشد، گیاه متابولیسم بهتری دارد. در مقابل کمبود فسفر در گیاه باعث پیر شدن بافت ها می شود. در این صورت برگ ها و ساقه ها تحت تاثیر قرار می گیرند و میوه ها و گل ها به مرحله باروری نمی رسند.

انواع فسفر در خاک (آلی و معدنی)

به صورت کلی دو نوع فسفر در خاک وجود دارد:

• فسفر آلی: فسفو لیپیدها، نوکلئیک اسیدها و فسفات ها در این دسته قرار دارند. فسفرهای آلی در خاک های جنگلی بیش از سایر خاک ها مشاهده می شود. البته اگر میزان ph خاک افزایش یابد، این مورد کاهش پیدا می کند.
• فسفر معدنی: این نوع از فسفرها اغلب به صورت یون در خاک مشاهده می شوند. عموما می توان آنها را به صورت محلول در آب مشاهده نمود. فسفرهای معدنی به نسبت فسفرهای آلی به میزان کمتری در خاک وجود دارند و لازم است تا به صورت مکرر تجدید شوند.

انواع کود فسفر

کود فسفر دارای انواع متفاوتی می باشد که برخی از مهمترین نمونه های آن در زیر لیست شده اند:

• سوپر فسفات: این کودها اغلب به رنگ خاکستری می باشند و نمی توان به راحتی آنها در آب حل نمود.
• فسفات آمونیوم: از لحاظ ظاهری کودهای فوق دارای دانه های ریز به رنگ سیاه هستند. گفتنی است در این کودها ازت بالایی مشاهده می شود.
• سوپر فسفات تریپل: برخی از باغداران و کشاورزان به این کود، کود ساچمه ای نیز می گویند. کود مذکور به راحتی در آب حل نمی شود؛ اما میزان اثر پذیری آن بیشتر از انواع دیگر می باشد.

چگونه کود فسفر را به خاک اعمال کنیم

بهترین زمان افزودن کود فسفر به خاک در زمان شخم زدن خاک و آماده سازی زمین کشاورزی است. در این صورت کود فسفر در پروسه رشد گیاه تاثیر بسزایی دارد؛ زیرا گیاه در حین رشد به فسفر زیادی نیاز دارد. البته باید به این مورد نیز دقت داشته باشید که لازم است پس از 25 روز از کاشت نشا کود فسفر به زمین تزریق گردد. چون این کود آبشویی نمی شود می توان به صورت مستقیم آن را به خاک اعمال نمود. توصیه می شود تا برای اثر بخشی کود آن را به صورت نواری در کنار بذر بپاشید تا به تدریج به خاک نفوذ نموده و جذب ریشه گردد.

از صفحات زیر دیدن فرمایید:

• بیماری و آفات گل و گیاهان زینتی
• روش مبارزه با آفات
• آفت کنه تارعنکبوتی
• مگس سفید یا سفید بالک و روش مبارزه با آن

زمان استفاده از کود فسفر

به صورت کلی شما کودهای فسفری را باید در زمان شخم زدن به خاک اضافه نمایید. این کار استحکام نشاهای شما را افزایش می دهد. به صورت کلی اگر نتوانستید در زمان شخم زدن از این کود استفاده کنید، توصیه می گردد تا در مراحل اولیه رشد آن را به کار گیرید.

آمونیوم پلی فسفات (APP)

آمونیوم پلی فسفات یکی از کودهای رایج فسفری می باشد. از این مورد می توانید در پاییز برای شخم زدن یا در بهار قبل کاشت گیاه استفاده نمایید. با این کار شما بهترین شرایط ph خاک را برای نمو گیاهان خود فراهم می آورید. گفتنی است که کودهای گوگردی نیز تا حد قابل قبولی دارای فسفر می باشند.

سنگ فسفات (خاک فسفات)

بسیاری از افراد امروزه سنگ فسفات یا خاک فسفات را به عنوان جایگزینی برای کودهای فسفات در نظر می گیرند. در خاک فسفات شما می توانید مقادیر قابل توجهی از گوگرد و مواد آلی را مشاهده نمایید. از این کودها می توان برای مبارزه با انواع قارچ ها نیز استفاده کرد. این خاک ها اغلب جانداران ریز را که وجود آنها برای کنکاش خاک اطراف ریشه مناسب است، به سمت خود جلب می نمایند.

سوپر فسفات تریپل

شما می توانید در کود سوپر فسفات تریپل بیش از 50 درصد فسفر مشاهده نمایید. شما می توانید برای استفاده از آن به طور مستقیم آن را با خاک مخلوط نمایید. اگر فسفر خاک شما به صورت قابل ملاحظه ای کم می باشد، پیشنهاد می شود تا از آن بهره ببرید.

کود مونو آمونیوم فسفات

در کود فسفر مونو آمونیوم فسفات، نیتروژن و فسفر بسیاری وجود دارد؛ اما از آن برای زمین های اسیدی استفاده نمی شود. شما می توانید از این مورد در فصل های بهار و پاییز استفاده کنید. میزان فسفر در این کودها حدود 21 درصد می باشد؛ اما مزیت اصلی آنها این است که فلزات سنگین در آنها بسیار کم است و به راحتی جذب گیاهان می شود.

کود دی آمونیوم فسفات

در کود فسفر دی آمونیوم فسفات, حدود 52 درصد فسفر و 12 درصد نیتروژن وجود دارد. این کود PH خاک را به نحوی تنظیم می نماید که به راحتی فسفر را جذب نماید. شما می توانید از این کود در فصل بهار و قبل از کاشت محصولات خود استفاده کنید. به عبارت دیگر می توان بیان نمود که کود مذکور تا حد زیادی خاک را آهکی می کند. لذا اگر خاک شما از نوع اسیدی است، بهتر است تا از این مورد استفاده نمایید.

مونو پتاسیم فسفات

یکی دیگر از انواع کود فسفر، مونو پتاسیم فسفات می باشد. این نمونه بیش از سایرین مورد استفاده قرار می گیرد. در این کود فسفر و پتاسیم بالایی مشاهده می شود؛ اما مزیت استفاده از این کود فسفر، آن است که شما قادر می باشید آن را در تمام مراحل رشد گیاه به خاک تزریق نمایید.

سوالات متداول

کدام نوع کود ها بیشترین میزان فسفر را دارند؟

به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که کودهای موجود در بازار با یکدیگر متفاوت بوده و هر کدام از آنها برای یک نوع محصول مناسب می باشند. اما باید بدانید، مواردی که برای گل ها استفاده می شوند، به مراتب دارای میزان فسفر بیشتری هستند و همین مورد نیز موجب می شود تا گل ها درشت تر و با طراوت تر باشند.

منابع طبیعی فسفر چه موادی هستند؟

بسیاری از مواد غذایی که ما هر روز می خوریم یا باقیمانده برخی از میوه ها و غذاها دارای فسفر می باشند. به طور مثال پوست موز با خیار می تواند منبع خوب فسفر برای گیاه باشد؛ لذا می توانید به راحتی آنها را به صورت کمپوست به خاک اضافه نمایید تا جذب خاک شوند.

---

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از کاشت محصولات خود در زمین، هنگام شخم زدن از کود فسفر دار استفاده کنید و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید. برای سوال از مهندس کشاورزی نیز می توانید با ما در تماس باشید.

---

منابع

• Phosphorus Fertilizer: The Original and Commercial Sources

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

گیاهان تله و انواع آن

مقدمه

تله گیاهی یک شیوه‌ی جدید و تازه کشف شده در کشاورزی نیست، اما این متد هر روز در حال گسترش و پیشرفت است. بخصوص اگر در هنگام استفاده از گیاهان تله دقت و بررسی کامل به خرج دهید؛ به خوبی می‌توانید آفات مهمی را که منجر به وارد آمدن خسارت کشاورزی به شما می‌شوند کاهش داده، سلامت محصول خود را به حداکثر میزان ممکن برسانید.

گیاه تله چیست؟

گیاه تله (Trap Crop) که از آن با عنوان sacrificial crop یا گیاه قربانی نیز یافت می‌شود، گیاهی‌ست که با جذب آفات به سوی خود، آن‌ها را از گیاه اصلی زمین یا باغ شما دور می‌کند.

در اصل گیاهان تله حکم میزبانی را دارند که با منحرف کردن آفات مزاحم از محصول اصلی، یک لایه‌ی پوششی بیشتر برای محافظت از گیاه محسوب می‌شوند. یکی از نکاتی که در رابطه با گیاهان تله باید مورد ملاحظه قرار بگیرد، این است که گیاهان تله بسته به شرایط می‌توانند مورد برداشت قرار بگیرند، یا اصلا قابل برداشت نباشند.

مزایای استفاده از گیاهان تله

مزایای استفاده از گیاهان تله : شما از طریق استفاده از گیاهان تله، می‌توانید جلوی استفاده‌ی گسترده از آفت‌کش‌ها را بگیرید. از سویی دقت داشته باشید که بهره‌گیری بیش از حد از آفت‌کش‌ها، موجب ایمنی آفات در برابر این سموم می‌شود. حتی ممکن است آفت‌کش‌های شما تاثیر چندانی بر روی کنترل آفات نگذارد. استفاده از گیاه تله یکی از بهترین راه‌های مدیریت تکمیلی آفات یا (Integrated Pest Management – IPM) است؛ که می‌تواند میزان آفات شما را به حد قابل کنترلی برساند، از تاثیرات سوء استفاده از آفت‌کش‌های بسیار بر محصول اصلی می‌کاهد، تا حد زیادی موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های کشاورز می‌شود و علاوه بر این‌که یک لایه‌ی پوششی محافظ برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب به محصول اصلی ایجاد می‌نماید، دشمنان اصلی گیاه را نیز از آن دور نگه می‌دارد.

یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از گیاهان تله، این است که مکمل برنامه‌ی نظارت بر آفات شما خواهد بود و چه بسا در پایان، با برداشت محصول این گیاهان بتوانید سود محصول خود را بالاتر ببرید.

انواع گیاهان تله و روش استفاده از تله برای اطراف مزرعه و باغ

معمولا در هنگام انتخاب گیاهان تله، می‌بایست به عوامل متعددی از جمله نوع آفت، نوع محصول اصلی، ویژگی‌های رفتاری آفت، میزان فاصله‌ی ردیف گیاه تله‌ی کاشته‌شده و… دقت کنید. هرگز فراموش نکنید که این آفات بالغ ماده هستند که تصمیم می‌گیرند چه گیاهی را برای تخم‌گذاری انتخاب کنند؛ پس به رفتارهای این آفات دقت بیشتری نمایید. (معمولا پیشنهاد می‌شود که ردیف گیاه تله، حدود 8 الی 12 فوت با ردیف گیاه اصلی فاصله داشته باشد؛ منتهی این فاصله نباید زیاد گردد.)

در گام اول، رنگ، بو و شکل گیاهان تله از جمله مواردی هستند؛ که باید به آن‌ها دقت نمایید. این ویژگی‌ها از فاصله‌ی دور آفت را به خود جذب می‌کنند و جلوی انحراف آن‌ها به سوی گیاه اصلی را می‌گیرند.این در حالی‌ست که بافت، ترکیبات شیمیایی و مواد مغذی که توسط گیاه تله در دسترس آفت قرار می‌گیرد را نیز می‌بایست مورد ملاحظه قرار داد.

نحوه‌ی کاشت گیاهان تله‌ای 

نحوه استفاده از گیاه تله به این صورت باید باشد که دور تا دور گیاه اصلی کاشته شود. مقیاس به کار رفته، فاصله‌ی ردیف گیاه تله‌ای تا گیاه اصلی و تعداد ردیف‌هایی که برای کاشت گیاهان تله به آن نیاز دارید، از جمله ملاحظاتی‌ست که می‌بایست بر اساس نوع گیاه تله و نوع آفات انتخاب گردند. اما یک اصل را هرگز از یاد نبرید! بهتر است گیاه تله‌ای را انتخاب نمایید که رشدی سریع‌تر از محصول اصلی دارند و آن را زودتر از محصول اصلی، دور تا دور زمین بکارید. (مثلا دو هفته زودتر) سپس به سراغ کشت گیاه اصلی بروید.

به عنوان مثال، اگر گیاه اصلی ما خیار، هندوانه یا طالبی باشد؛ شما می‌توانید در سه ردیف و چهار سوی گیاه اصلی خود، کدو بکارید. کدو می‌تواند تا حدود 66 درصد از سوسک‌های خیار را از محصول اصلی، به سوی خود جذب نموده، 99 درصد از ساس کدوییان را نیز از خیار دفع نماید.

می‌توانید گیاهان تله را در چند ردیف، در وسط زمین کشاورزی بکارید. (مثلا کاشتن سه ردیف یونجه در وسط زمین پنبه یا توت‌فرنگی)

لایه‌بندی گیاهان تله بستگی به نوع آفات شما و رفتارسنجی آنان دارد. مثلا برخی از آفات از اطراف به گیاه حمله می‌کنند. بنابراین نیاز است گیاه تله دور تا دور زمین شما کشیده شود. برخی از آفات تاثیر شدیدتری دارند؛ پس ایجاب می‌کند که چند لایه درون زمین شما نیز از گیاه تله استفاده شود. معمولا کشاورزان تا حداکثر 20 درصد از زمین یا باغ خود را به کاشت گیاه تله اختصاص می‌دهند. گاهی در باغ یا زمین شما نیاز است از چند گیاه تله به طور همزمان استفاده شود؛ تا آفات مختلف را به خود جلب نمایند.

سایر تکنیک‌های تله کشاورزی

روش‌ها
تله قیفی	این تله به شکل یک قیف می‌باشد؛ که به پایانه‌ی باریک‌ آن یک تکه شیشه یا پلاستیک وصل می‌گردد. معمولا از این روش برای جذب آفاتی مانند پشه خاکی استفاده می‌شود. به این صورت که دهانه‌ی بزرگ قیف در کنار لانه‌ی آفات قرار می‌گیرد، پشه به قیف جذب شده، وارد آن می‌شود و از آن‌جایی‌که دهانه‌ی دیگر آن باریک و تنگ است؛ نمی‌تواند از آن خارج شود. * در برخی از روش‌های دیگر، ممکن است از الاغ و یا اسب برای منحرف کردن آفات به سمت قیف استفاده گردد. به این شکل، بوی بدن جانور، دمای آن و دی اکسید کربنی که از بدنش خارج می‌شود؛ پشه‌ها را به سوی خود هدایت خواهد کرد. چادر توری که به جانور متصل شده، پشه را درون خود به دام می‌اندازد و کشاورز در پایان یا از طریق آسپیراتور و یا به وسیله‌ی طعمه، حشرات را گیر می‌اندازند.
تله فرمونی	فرمون‌های جنسی از طریق گرمای بدن حشره‌ی میزبان ترشح شده و جنس مخالف را به خود جلب می‌نمایند. معمولا استفاده از این مدل تله، شرایط خاص خود را دارد. مثلا در محیط‌های صحرایی نمی‌توان بهره‌ی بالایی از این تله برد. بعلاوه در صورتی‌که غلظت فرمون از مقدار خاصی بالاتر رود، کارایی خود را از دست داده و چه بسا موجب دور شدن آفت می‌شود. (معمولا فرمون تا حدود دو متر اطراف خود اثربخشی دارد.) یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در هنگام استفاده از تله فرمونی رعایت شود، آنالیز زمان ظهور آفات، روند افزایش جمعیت و ظهور یا عدم ظهور آن‌هاست. تله فرمونی در ایران به چند روش اجرا می‌شود: *1- اختلال در جفت‌گیری: پس از نمونه‌گیری از نوع آفات و مطالعه‌ی روش جفت‌گیری آنان، فرمون‌های سنتزی برای کنترل جفت‌گیری آنان و تاخیر در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. (این روش می‌تواند بر روی کرم سرخ پنبه، کرم آلو، کرم سیب، جوانه‌خوار کاج، کرم قوزه پنبه و کرم خراط اجرایی گردد.) *2- جذب و نابودی آفت به شیوه‌ی شکار توده‌ای و انبوه: شکار توده‌ای و انبوه، قبل از آن‌که آفات بخواهند به مرحله‌ی جفت‌گیری، تخم‌گذاری و یا حتی تغذیه از گیاه برسند، آنان را به دام می‌اندازد. این روش را می‌توان بر روی سوسک ژاپنی، جوانه‌خوار چینی، سوسک توتون و… اجرا کرد.) معمولا در این روش، با مطالعه‌ی رفتار آفات، تله‌ها و جذب‌کننده‌های قوی به کار می‌روند تا حشره را به خود جلب نمایند. این ترفند موجب کاهش مصرف آفت‌کش‌ها شده، زمانی‌ به کار می‌رود که تراکم آفت کم است. *3- به دام انداختن و کشتن حشره: این روش شباهت بسیاری به ترفند پیشین دارد. برخلاف روش قبل، این روش در زمانی به کار می‌رود که تراکم آفات بسیار بالاست و از چندین تله فرمونی و جاذب مختلف به طور همزمان برای کاهش تراکم آفات استفاده می‎شود. (از جمله آفاتی که می‌توان با کمک این تله کشت، شامل انواع مگس‌ها، پشه سیب، پشه بلوبری، کرم قهوه‌ای سیب و… می‌شود.)
تله پشه‌بندی با طعمه انسانی	در این روش، فردی زیر لایه‌ی محافظی از پشه‌بند می‌خوابد. به این شکل پشه‌ خاکی به بو، دما و کربن دی اکسید بدن انسان جذب خواهند شد. پس از جذب این پشه‌ها به تور، می‌توان به کمک آسپیراتور آن‌ها را جمع نمود.
تله مکفیل	این نوع تله معمولا در فاصله‌ی 1 الی 1 و نیم متری از سطح زمین، بر روی درخت نصب می‌شود. معمولا این تله به فرمون و چسب مجهز است و می‌تواند آفات را به دام بیندازد. (عموما 1 الی 2 تله به ازای هر هکتار کافی‌ست.)
تله دام	این روش شباهت بسیاری با تله مکفیل دارد، به علاوه حشره‌ها را با کمک فرمون، چسب، رنگ‌های نارنجی، سفید و… به خود جلب می‌کند.
تله سراتراپ	منافذ دایره‌ای موجود در بدنه‌ی رنگی این تله، حشره را به خود جذب کرده و فرمون‌ها، مایع‌ها و چسبی که درون این تله جای گرفته است؛ باعث می‌شود که آفت به دام بیفتد. (این روش را می‌توان بر روی آفاتی مانند مگس میوه‌ مدیترانه‌ای اجرا کرد.)
تله فرمونی دلتا	تله‌های فرمونی در این روش برای کنترل آفاتی مانند کرم خاردار پنبه، کرم سرخ پنبه، کرم سرخ ثانویه و… می‌شود.

سایر تله‌هایی که می‌توانید برای زمین خود به کار بندید؛ شامل چسب آکواریوم، قرص فستوکسین، خمیر سمی زئوزران و استفاده از سنجاقک آفت کش یا تله نوری در زمین شالی می‌شود.

بعضی از گیاهان مانند رز دارای جذابیت زیادی برای آفاتی مثل کنه ،نظیر انواع رُز دارای جذابیت بیشتری برای کنه ها ، گل ژربرا جذابیت زیاد برای مگس سفید و گل سینرر جذابیت بیشتر برای شته دارند پس میتوان آنها را برای به دام انداختن آفات استفاده کنیم .

تله فرمونی جهت کنترل آفت کرم خوشه‌خوار انگور

این پروانه که طول بدن آن به حدود 6 میلی‌متر می‌رسد، بال‌های باز 12 میلی‌متری و قهوه‌ای رنگ دارد. این پروانه مخصوصا تاثیر مستقیمی بر روی انگور کشت آبی داشته می‌گذارند و تاثیر آن بر انگورهای کشت دیم کم‌تر است.

روش‌های مبارزه با این کرم شامل این موارد می‌شود: 1. باغ را به صورت ردیفی، بر روی داربستی موازی احداث نمایید؛ 2. از تله‌ی فرمونی بر روی موهایی استفاده کنید که تراکم بالایی ندارند؛ 3. هر ساله موها را هرس نمایید؛ 4. عف‌های هرز را سوزانده و در فصل پاییز حتما برگ‌های خشک را جمع کنید؛ 5. یخ‌آب زمستانه و شخم عمیق هم می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

نکاتی در رابطه با گیاهان تله

• گیاه تله باید بیشترین جذابیت را برای آفت داشته باشد، که جذب گیاه اصلی نشود.
• معمولا گیاه اصلی و گیاه تله را از می‌توان از یک خانواده یا از گونه‌های مختلف انتخاب کرد.
• ذرت خوشه‌ای یکی از بهترین انواع گیاه تله‌ای‌ست، که مثلا می‌توان برای زمین گوجه به کار برد.
• از گیاهان تله‌ای استفاده کنید که معمولا توده انبوهی دارند، یا برگ‌های بزرگ! مانند یونجه، کدو، یا انواع گل‌ها
• گیاهان تله باید به گونه‌ای انتخاب شوند که حداقل یک یا دو نوع آفت را از گیاه اصلی دور نمایند.

---

پیشنهاد اگری راز

---

جمع بندی

در نتیجه گیاهان تله یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از منحرف کردن آفات، از گیاهان اصلی هستند. اما دقت داشته باشید که این روش همیشه تمام آفات را از بین نمی‌برد. بلکه یک روش مکمل برای کنترل آفات است؛ که در اکثر مواقع به شما فرصت کافی برای ریشه‌کن کردن آفات را می‌دهد. شما می‌توانید آفت‌کش‌هایی مانند دایپل، نودور، M-pede، پیگانیک و پیرلین را به همراه گیاهان تله استفاده نمایید. طبق پیشنهاد اگری‌راز، تناوب کشاورزی، کاشتن گل‌ و استفاده از روش‌های مختلف مبارزه با آفات، برای کنترل آفات و کاهش خسارت‌ها گزینه‌های مناسبی هستند.

منابع

• https://en.wikipedia.org/wiki/Pheromone
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری خرما

مقدمه

آفات و بیماری های نخیلات یک تهدید بسیار جدی برای باغداران به حساب می آید. به همین منظور برای داشتن نخلی با کیفیت بسیار مهم است که شما در مورد گونه های مختلف آفات و بیماری های نخیلات به میزان کافی آگاهی داشته باشید. این مقاله  به شما کمک می کند تا با شایع ترین آفات نخیلات و بیماری های نخیلات، روش های مبارزه با بیماری ها و آفات نخیلات  بیشتر آشنا شوید. همچنین به منظور داشتن نخل با کیفیت و مبارزه با آفات بحث تغذیه نهال ها و جلوگیری از آفتاب سوختگی هم بسیار اهمیت دارد به همین منظور در این مقاله به بررسی مهمترین آفات نخیلات با تمرکز بر روی میوه خرما در ایران می پردازیم و راه های مبارزه با آن ها را برای شما شرح خواهیم داد. 

                                       

رایج ترین آفات نخیلات

درخت خرما در مناطق گرمسیر کشور ایران چون اهواز و دیگر شهر های جنوبی به خوبی رشد می کند و شاید تصور شما بر این باشد که نخیلات نیاز به مراقبت خاصی ندارد اما باید اشاره کرد که نخیلات نیز به منظور تولید میوه مرغوب نیاز به مراقبت دارند. علیرغم آنکه درخت خرما در مقایسه با بسیاری از گیاهان دیگر معمولاً مشکلات، بیماری یا آفات زیادی ندارد با این حال شناخت آفات و بیماری های نخیلات به شما کمک می کند هر ساله محصول بهتر و با کیفیت تری برداشت کنید. به منظور آشنایی شما با انواع آفات رایج بین درختان خرما به چند نمونه از این آفت ها و روش های مبارزه با آن ها اشاره می کنیم.

آفت سرخرطومی حنایی خرما

آفت سرخرطومی حنایی خرما(Rhynchophorus ferrugineus), یکی از خطرناک ترین آفات رایج درختان خرما  آفت سوسک سرخرطومی حنایی است . خسارت اصلی این آفت در مراحل لاروی به درختان وارد می شود. لاروها با نفوذ به تنه نخل، از دستجات آوندی، جوانة مرکزی، غلاف های تازه و لیفی نشده تغذیه و کانال هایی در جهات مختلف (بالا و پایین) در تنه ایجاد می کنند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت کنه تار عنکبوتی خرما

آفت تار عنکبوتی(olygonychus afrasiaticus), از نخل‌ها تغذیه می‌کند به این صورت که، ابتدا  لکه‌های زرد رنگ روی  برگ ها ایجاد می کند و زمانی که آفت پیش روی می کند و تمام قسمت های برگ را میگیرد  برگ ها کم کم  تغییر  رنگ می دهند و آفت به صورت تارهایی روی سطح زیرین برگ ها را می پوشاند و این تارها باعث جذب گردوغبار به تار شده و دریافت نور و هوا را برای فتوسنتز در درخت مختل می کند. توصیه می شود .

✅ به منظور پیشگیری از شیوع این نوع آفت، نخل را با روغن باغبانی یا صابون حشره‌کش یا کنه‌کش ضد عفونی کنید همچنین این روش به شما کمک می کند تا آفت به دیگر نخل های سالم منتقل نشود.

زنجرک خرما

زنجرک خرما که با نام علمی (Ommatissus lybicus), شناخته می شود در گذشته بیشتر در کشور های مصر، عراق و لیبی مشاهده می شد ولی  همسو با واردات، گونه های مختلف بیماری به دیگر کشور ها نیز انتقال پیدا کرد. آفت زنجیرک خرما شامل دو نوع آفت نر و ماده می شود که هر کدام به لحاظ ظاهری با دیگری تفاوت دارد. فعالیت این آفت به گونه ای است که ابتدا حفره هایی زنجیره وار روی رگبرگ ها ایجاد می کند و بعد از خارج کردن خاک اره تخم خود را در آن فرو می کند. در این شرایط قسمت های آسیب دیده توسط این نوع آفت دیگر توانایی تولید شیره را ندارند و بافت مرده به حساب می آیند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت سپردار سفید خرما

آفت سپردار سفید خرما(Parlatoria blanchardi), یکی از مخرب ترین آفات نخیلات، آفت سپردار سفید خرما می باشد و غالبا نخل های زینتی و جوان مورد حمله این نوع آفت قرار میگیرند. بیشترین قسمتی که با حمله این آفت آسیب می بیند برگ ها می باشد به طوری که ابتدا برگ ها زرد شده  سپس به طور تدریجی ضعیف شده و درخت شادابی خود را از دست می دهد.

✅ سمپاشی یکی از روش های موثر در کنترل آفت سپردار سفید است.

آفت سوسک کرگدنی

آفت سوسک کرگدنی (Oryctes elegans), بیشترین فعالیت را در قسمت تنه درخت دارد در واقع  این آفت با ایجاد سوراخ و منافذ روی تنه نخل ابتدا در این قسمت تخم ریزی می کند و  تغذیه خود را آغاز می کند. این نوع آفت فصل زمستان را به صورت لارو به سر می برد و با شروع فصل بهار فعالیت این آفت هم آغاز می شود و  جالب است بدانید که بافت های پوسیده درخت محل تجمع این نوع آفت نیست بلکه تنه سالم درخت را مورد هدف قرار می دهد و افزایش دما روند رشد این آفت را دو چندان می کند.

✅ از جمله روش های کنترل آن نیز، هرس به موقع و اصولی درختان و تغذیه مناسب با کود های مناسب است.

آفت شب پره هندی درخت خرما

آفت شب پره هندی (Plodia interpunctella) ، انبار خرما را مورد حمله قرار می دهد البته این امر تا حدود زیادی به شیوه ی نگهداری انبار شما بستگی دارد اگر محیط انبار مرطوب یا نمناک باشد آفت شب پره هندی به سرعت در این مکان تجمع کرده و ابتدا درون خرماهایی که لک یا زخم  دارند  نفوذ کرده  و بعد از سوراخ کردن  هسته خرما   شروع به تخم ریزی می کند.

✅ روش های موثر در کنترل این نوع آفت  ضدعفونی کردن انبار خرما است.

کرم میوه خوار خرما

کرم میوه خوار خرما(Lep. Cosmopterigidae), را با نام  تنک کننده میوه خرما می شناسند زیرا از میوه خرما تغذیه می کند. محل تجمع این نوع آفت میوه های نارسی است که پای درخت خرما ریخته می شوند.

✅ یکی از روش های بسیار موثر در کنترل آفت زنجیره خرما  جمع آوری میوه های کال از پای درختان خرما است.

کرم گرده خوار خرما

کرم گرده خوار (htjhArenipses sabella), یکی از آفت های رایج در بین درختان خرما است که امروزه بیشتر مناطقی که زیر کشت خرما هستند از  این آفت  به عنوان یک تهدید یاد می کنند. این آفت زمستان را به صورت لارو سپری می کند و با شروع فصل بهار و بیدار شدن درخت فعالیت خود را آغاز می کند به طوری که گل های خرما را مورد هدف قرار داده و از آن تغذیه می کند البته میوه های جوان نیز از دست این آفت در امان نیستند.

✅ بهترین زمان مقابله با این نوع آفت زمان تخم ریزی آن می باشد. تمام روش هایی که برای کنترل آفات درخت خرما به کار برده می شوند برای این نوع آفت نیز می تواند موثر باشد.

آفت سوسک چوبخوار

آفت سوسک چوبخوار (Melanophila picta) , چرخه زندگی آفت سوسک چوبخوار به سه مرحله تخم، لارو و شفیره تقسیم می شود . این آفت با شروع فصل بهار فعالیت خود را آغاز می کند و با هدف قرار دادن قسمت تنه درخت و تغذیه از آن در مراحل ابتدایی فعالیت خود،   منجر به ضعیف شدن تدریجی درخت خرما  شده  و کیفیت محصول را نیز کاهش خواهد داد.

✅ سمپاشی و هرس به موقع از روش های موثر در کنترل این نوع آفت می باشد اگرچه توصیه می شود این نوع آفت در مرحله تخم ریزی مهار شود.

آفت کنه گرد آلود خرما

خرما خارک در مناطق جنوبی ایران در تابستان های گرم زمانی که میوه خرما خارک است مورد حمله قرار میدهد و از تمام قسمتهای درخت تغذیه کرده و از بازار پسندی میوه کاسته میشود و خوشه ها حایت گرد و غبار به خود میگیرند که به آن کنه تار عنکبوتی نیز میگویند که اطلاعات کامل در قسمت های بالایی آماده است.

رایج ترین بیماری های نخیلات

در بین نخیلات علاوه بر آفات بسیار خطرناک،  بیماری های قارچی و فیزیولوژیک هم مشاهده می شود که چنانچه به مرحله کنترل نرسد آسیب و خسارت شدید وارد میکند. به همین منظور باغداران باید به اهمیت کسب آگاهی های لازم در زمینه  آفات و بیماری های  نخیلات توجه داشته باشند تا هر ساله محصول با کیفیت و پر بازدهی برداشت کنند. به منظور آشنایی هر چه بیشتر با این بیماری ها در ادامه این مقاله چند نمونه از رایج ترین بیماری های نخیلات  را برای شما شرح می دهیم:

 بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما

عامل بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما.Mauginiella scattae Cav از راسته Moniliales و رده قارچهای ناقص است .بیماری پوسیدگی گل آذین یا خامج خرما, که یکی از رایج ترین بیماری های نخیلات است. نخلستان ها بیشتر در فصول گرم سال در معرض این نوع بیماری قرار میگیرند. از جمله علائم بیماری پوسیدگی گل آذین, سوختگی برگ ها است و زمانی که بیماری پیش روی کرد جوانه ها را نیز درگیر کرده  و رشد طبیعی نخل با مشکل مواجه خواهد شد.

✅ از جمله روش های مبارزه با بیماری گل آذین استفاده از قارچ کش می باشد.

عارضه آفتاب سوختگی میوه خرما

آفتاب سوختگی زمانی اتفاق می افتد که  دما به شدت  بالا  و بیش از تحمل نخل باشد. این موضوع منجر می شود تا میوه  دچار سوختگی شده و کیفیت خود را به عنوان میوه تازه از دست بدهد.

✅ برخی از باغداران در بخش هایی از روز سایه بان هایی را به منظور جلوگیری از تابش نور خورشید تعبیه می کنند که می تواند موثر باشد و استفاده از کودهای مناسب زیر نظر کارشناسان مجرب .

?? ?? ?? ??

برای مشاهده اطلاعات بیستر در رابطه با موضوع آفتاب سوختگی کلیک کنید.

عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما

پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما ابتدا برگ های قدیمی تر را مورد هدف قرار داده سپس به دنبال جوانه های جدید تر می رود. ساقه های درخت خرما زمانی که درگیر بیماری پژمردگی می شوند  توان خود را برای نگهداشتن میوه ها از دست می دهند و این امر موجب می شود تا میوه ها زودتر از موعد مشخص دچار ریزش شوند.  در کل نوع فعالیت این بیماری به گونه ای است که ابتدا نخل های مسن تر را مورد حمله قرار داده  و تا جایی پیش می رود که کل تاج درخت از بین می رود. جالب است بدانید آلودگی در زمان گرده افشانی به راحتی قابل انتقال است .

✅ بهترین راه مبارزه استفاده از ارقام مقاوم ، از بین بردن بافت های آلوده، هرس کردن و ضدعفونی کردن محل هرس و نیز ابزار های هرس می باشد.

بلایت یا سوختگی برگ درخت خرما

یکی از عفونت های رایج در بین درختان خرما عفونت لکه  برگی یا بلایت می باشد. این نوع بیماری در بین بیماری های نخیلات از همه بیشتر شایع است و از طریق انواع قارچ ها و برخی از باکتری ها  بسیاری از نخیلات را درگیر می کند. روشی که آفت بلایت در پیش میگیرد به این صورت است که در ابتدا دایره های کوچکی به شکل لکه هایی قهوه ای رنگ روی برگ ایجاد می کند که  در مراحل مختلف رشد اندازه آنها تغییر می کند. شایع ترین دلیل  ایجاد  بیماری بلایت، خیس شدن شاخ و برگ درختان خرما در زمان آبیاری است همچنین کمبود مواد مغذی نیز می تواند تاثیر گذار باشد در این شرایط شما می توانید  از کودهای  مخصوص نخل خرما استفاده کنید. البته استفاده از اسپری قارچ کش نیز در کنترل بیماری بلایت موثر است.

بیماری پوسیدگی قبل از برداشت خرما

یکی دیگر از بیماری های نخیلات بیماری  پوسیدگی خرما است و همان طور که از نامش مشخص است به ترک های ایجاد شده روی پوست میوه خرما می گویند. این بیماری توسط یک نوع  قارچ به نام  Aspergillus ایجاد می شود که به دو صورت خود را نشان می دهد به گونه ای که  ابتدا لکه هایی کوچک روی پوست ایجاد می کند و متناسب با رشد و رسیدگی میوه لکه ها نیز بزرگ تر شده و سطح میوه را دربر میگیرد. از پیامدهای منفی این بیماری این است که از کیفیت نهایی محصول کم می کند.

✅ هرس به موقع، استفاده از پوشش جهت حفاظت از باران و سمپاشی از جمله روش های کنترل این بیماری می باشد.

بیماری زگیل سیاه خرما

رطوبت هوا منجر به بیماری زگیل سیاه خرما می شود و کشور های به شدت گرم  بیشتر مستعد ظهور این بیماری هستند. عامل این بیماری یک نوع قارچ با نامGraphiola phoenicis است. این نوع بیماری  تاثیر خود را روی کیفیت محصول می گذارد.

✅ به منظور جلوگیری از  بیماری زگیل سیاه خرما  بهتر است هرس درختان به موقع انجام گیرد و شاخ و برگ اضافی نیز بعد از هرس  سوزانده شود البته کاهش رطوبت باغ نیز در درمان این بیماری موثر است.

بیماری لکه برگی

بیماری لکه برگی نوعی از بیماری های درخت خرما می باشد و در انواع نخیلات دیده می‌شود. عامل ایجاد کننده این بیماری یک قارچ بنام  Sylindrocladiom sp یا Calonectria sp می باشد و در اثر آبیاری زیاد بر روی ساقه‌های گیاهان چوبی و زینتی ونیز محصولات باغی کشاورزی ایجاد می شود. کالونکتریا می تواند باعث مرگ گیاهچه و نهال‌های نخل شود، شروع این بیماری از یک نقطه قهوه‌ای رنگ روی برگ آغاز می شود، همسو با پیشرفت بیماری، نقاط قهوه ای رنگ روی برگ بزرگ تر و پراکنده تر می شوند. جالب است بدانید در واقع علت اصلی بروز این بیماری در نخل ها کمبود مواد غذایی بوده به این صورت که کمبود پتاسیم در برگ های مسن و کمبود منیزیم در برگ های جدید سبب ایجاد لکه های برگی می شود و کم کم به این بیماری قارچی تبدیل می شود.

✅ جهت پیشگیری از این بیماری باید از کودهای با پتاسیم و منیزیم بالا استفاده شود و به منظور درمان آن  باید ابتدا بافت آلوده برگ حذف گردد و سپس از قارچ کش های wp استفاده کرد.

توصیه کودی

توصیه ما برای کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی بعد از رعایت اقدامات زراعی, مکانیکی و … به صورت تلفیقی استفاده از محصولاتی که خاصیت سمی و کودی دارند برای تولید محصولی سالمتر و با کیفیت تر ضمن کنترل بیماری ها می باشد.

✅ از جمله محصولات پیشنهادی کود سمی به نام فسفیت پتاسیم می باشد

---

پیشنهاد اگری راز

---

نتیجه گیری

به عنوان نکته پایانی باید اشاره کرد عموماً حشرات، آفات و بیماری های نخیلات  به درختان ضعیف حمله می کنند. نخل های سالم در برابر آفات و بیماری های نخیلات مقاوم هستند. بنابراین بهتر است حشرات ، آفات و  بیماری های نخیلات  را در مراحل اولیه و قبل از غلبه  بیماری مهار کرد زیرا این اقدام از خسارت های احتمالی جلوگیری می کند و همچنین موجب آلوده شدن دیگر نخل ها نیز نخواهد شد.

منابع

• https://www.fao.org/3/y4360e/y4360e0g.htm
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%D8%A7

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفت و بیماری های گوجه فرنگی

آفات و بیماری‌ های گوجه فرنگی می‌ توانند اثرات مخرب و منفی زیادی بر روی بوته‌ های گوجه فرنگی داشته باشند؛ از همین رو اگر آفات گوجه فرنگی به موقع شناسایی نشده و از بین نروند، به اقتصاد و محصولات کشاورزی خسارات زیادی وارد خواهند کرد. در همین راستا قصد داریم در این مقاله، در خصوص برخی از انواع مهم آفات و بیماری‌ های گوجه فرنگی صحبت کرده و روش‌ های مقابله و کنترل آنان را بیان کنیم. همچنین در این مقاله به بررسی برنامه کوددهی گوجه فرنگی نیز می پردازیم.

آشنایی با آفات گوجه فرنگی

در ادامه برخی از آفات گیاه گوجه فرنگی که موجب آسیب رساندن به محصولات می‌ شوند را بررسی می نماییم. توصیه می شود که قبل از درگیری گیاه با آفات گوجه فرنگی، با استفاده از آمینو اسید در گیاهان و سولفات پتاسیم پودری گیاهان خود را در مقابل آفات و بیماری های گوجه فرنگی مقاوم کنید.

کرم میوه‌ خوار گوجه‌ فرنگی

کرم میوه خوار گوجه فرنگی Huberarmigera(Heliothis)Helicoverpa از مهمترین آفات گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum) در جهان و ایران می باشد. کرم میوه خوار گوجه فرنگی یکی از آفات گوجه فرنگی فضای باز است که اغلب به میوه و گل‌ های گوجه فرنگی حمله می‌ کند. این آفت از لحاظ ظاهری، دارای رنگ قهوه‌ای است و کیفیت محصول گوجه را کاهش می دهد.
✅مدیریت : برای شکار کامل حشرات و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی استفاده کنید. هم چنین می توانید با تماس با کارشناسان فنی اگری راز از مشاوره رایگان برای انتخاب سم مناسب استفاده نمایید.

کرم برگ‌ خوار گوجه‌ فرنگی

کرم های برگ خوار گوجه فرنگی (Spodoptera litura) دارای رنگ قهوه ای هستند و همانطور که از نام آنها مشخص است، این نوع از آفات بیشتر به برگ‌ های بوته گوجه فرنگی آسیب می رساند و کم‌کم باعث خشک شدن بوته و به خصوص برگ‌ های نزدیک به سطح خاک می شوند.

✅ مدیریت : برای شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی و سموم کشاورزی مناسب استفاده کنید.

شب‌ پره مینوز گوجه‌ فرنگی

شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) را اغلب در گلخانه‌ ها مشاهده می‌ نمایید. در ظاهر، شما دانه‌ های ریز که همان تخم‌ های شب‌ پره هستند را بر روی ساقه و میوه می‌ بینید که در صورت مقابله نکردن با آن، کم‌کم زیاد شده و گیاه به صورت کامل از بین می‌ رود.

✅مدیریت: برای مبارزه با این شب‌ پره‌ ها، لازم است تا از تله‌ های نوری یا حشره کش‌ هایی که زیر نظر کارشناس توصیه شده استفاده گردد.

کرم‌های طوقه‌بُر

کرم طوقه بر Agrotis ipsilon Rotten -Agrotis exclamationis L ظاهری بسیار شبیه به سوسک دارد. هدف اصلی این کرم‌ها، آسیب زدن به ریشه است که در نهایت باعث از بین رفتن گیاه و خشک شدن آن می‌شوند. جالب است بدانید این کرم‌ها اغلب در تاریکی فعالیت می‌کنند.
✅مدیریت: برای شکار حشرات و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی و سموم انتخابی استفاده کنید. البته با بهینه سازی دمای محیط و رطوبت خاک، می‌توان از رشد کرم‌های مذکور جلوگیری کرد.

مگس مینوز

دو گونه مهم از مگس های مینوز برگ به نام های ‭Liriomyza sativae‬و ‭ L. trifolii ‬از آفات گوجه فرنگی گلخانه ای هستند. این مگس‌ها به برگ گیاه گوجه فرنگی حمله می‌ کنند و باعث سوراخ شدن و گاها پیچ خوردن آن می‌ شوند. از لحاظ ظاهری این مگس‌ ها شبیه مگس‌ های معمولی هستند؛ اما بال‌ های آنان بسیار کشیده‌ تر و به رنگ سیاه است. برای اینکه بتوان از گیاه در برابر این مگس‌ ها محافظت کرد، می‌ توان از آفت‌ های مخصوص شب‌ پره‌ ها استفاده نمود.

✅مدیریت : برای مبارزه با مگس مینوز، توصیه می‌ شود در هنگام کشت دقت کنید که نشاء سالم و عاری از آفت باشد و در مرحله بعدی از حشره کش های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده شود.

مگس سفید

گیاه گوجه فرنگی یک میزبان عالی برای مگس سفید (Silverleaf whitefly) است. بسیاری از متخصصان کشاورزی مگس سفید را عامل بسیاری از بیماری‌ های گیاه می‌ دانند. چنانچه در زمان مناسب با این مگس ها مقابله نگردد، می‌ توانند به محصولات خسارت زیادی وارد کنند.
✅مدیریت: برای مبارزه با مگس سفید، توصیه می‌ شود حتما از سموم اختصاصی استفاده کنید.

کنه‌ ها

کنه یکی از مهم ترین آفات گوجه فرنگی است. کنه‌ ها از ساقه گوجه فرنگی و شیره‌ موجود در آن استفاده می‌ کنند. متاسفانه کنه‌ ها می‌ توانند به محصولات گوجه فرنگی آسیب جدی وارد کنند. اگر در زمان مناسب به کنه‌ ها رسیدگی نشود، باعث می‌ شوند تا برگ های گیاه سوراخ شوند. دو گروه از کنه ها شامل کنه تارتن (دونقطه ای) و کنه حنایی در گوجه فرنگی مهم و خسارت زا هستند.

✅مدیریت: برای مقابله با کنه توصیه می‌ شود که از سموم کنه کش استفاده شود و عامل اصلی طغیان کنه برطرف گردد. البته لازم است این سم به صورت دوره‌ ای در زمان رشد گیاه به آن اضافه شود.

تریپس گوجه‌ فرنگی

از لحاظ ظاهری، تریپس گوجه‌ فرنگی (Haplothrips Tritici) حشرات قهوه‌ ای رنگی هستند که شکل سوزنی دارند. این آفات در بوته‌ های گوجه فرنگی به وفور مشاهده می شود؛ زیرا این آفت در دسته آفت‌ های رایج گوجه فرنگی قرار می گیرد. علائم آلوده شدن گوجه فرنگی به این آفت، بسیار شبیه به کمبود پتاسیم است.
✅مدیریت : متاسفانه تریپس‌ ها در برابر بسیاری از سموم فعلی مقاوم هستند؛ به همین دلیل استفاده از حشرات شکارگر می تواند گزینه‌ مناسبی برای مقابله با آن‌ ها باشد. البته اگر از سموم تماسی نیز بهره ببرید، تاثیر مثبتی بر روی کنترل این آفت مشاهده خواهید کرد.

آشنایی با بیماری های گوجه فرنگی

بیماری‌ های گوجه فرنگی عموما باعث می‌ شوند میزان باروری گیاه گوجه فرنگی تا حد زیادی کاهش یابد. از همین رو توصیه می‌ شود تا کشاورزان و باغداران به خوبی با بیماری‌ های گوجه فرنگی آشنایی داشته باشند تا سریعا در جهت برطرف کردن مشکل اقدام کنند.

لکه موجی (بلایت زودرس) گوجه فرنگی

عامل بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی قارچ Alternaria Solani است. این بیماری اغلب در گوجه فرنگی و فلفل دیده می‌ شود. عامل این بیماری یک نوع قارچ است که باعث خشک شدن و سوختگی برگ گیاهان می‌ گردد. از علائم این بیماری می‌ توان به لکه‌ های سیاه و قهوه‌ ای ایجاد شده بر روی ساقه و برگ گیاه اشاره کرد. برای مقابله با این بیماری می توان از بذر سالم استفاده کرد و قبل از کاشت، زمین را به صورت عمیق شخم زد.

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

پژمردگی فوزاریوم (Fusarium Wilt) توسط قارچ فوزاریوم اکسیسپریوم اف. اس پی. لیکوپرسیسی (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici) ایجاد می‌ شود. یکی دیگر از انواع بیماری‌ های گوجه فرنگی، پژمردگی فوزاریومی است. عامل به وجود آورنده این نوع بیماری نوعی قارچ است و چنانچه زمین را آلوده کند، اثرات آن تا چندین سال قابل مشاهده است. اگر خاک شما اسیدی یا شنی باشد، اغلب شرایط مساعد را برای رشد این قارچ ها فراهم می کند. از جمله علائم این بیماری، می‌ توان به زرد شدن برگ‌ های پایینی گیاه اشاره کرد که کم‌کم کل ساقه را نیز درگیر می‌ کند.

✅ برای پیشگیری از رشد این قارچ توصیه می‌ شود که زمین توسط گوگرد ضدعفونی شده و رطوبت و دمای خاک مکررا مورد بررسی قرار گیرد.

خال سیاه گوجه فرنگی

خال سیاه که اغلب بر روی برگ یا میوه گوجه فرنگی مشاهده می‌ شود، از دیگر بیماری‌ های گوجه فرنگی است که عامل ایجاد کننده آن نوعی قارچ است. این قارچ اغلب در محیط‌ های مرطوب و گرم رشد می‌ کند.

عامل بیماری آنتراکنوز، پوسیدگی میوه، خال سیاه گوجه فرنگی Anthracnose fruit (Ripe rot)of tomato قارچ Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes می باشد. چندین گونه از جنس Colletotrichum شامل  Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes، C. dematium، c. gloeosporioides  به عنوان عامل بیماری گزارش گردیده که علایم آنتراکنوز را ایجاد می کند؛ ولی گونه C. coccodes مهم ترین عامل بوده و این گونه را در ایران بیماری خال سیاه گوجه فرنگی می دانند.

✅ برای اینکه بتوان این بیماری را کنترل کرد، توصیه می‌ شود از بذرهای سالم استفاده شود و علف‌ های هرز اطراف گیاه را نیز از بین برد.

شانکر باکتریایی گوجه فرنگی

عامل بيماری شانکر باكتریایی گوجه فرنگی، Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis، باكتری گرم مثبت، غيرمتحرک و هوازی اجباری است. این بیماری نیز یکی از موارد مهمی است که می تواند بوته گوجه فرنگی را درگیر کرده و باعث ضعف ساقه شود. معمولا شانکرها به شکل بیضی هستند و حالت شیره مانند دارند.

✅ اگر می‌ خواهید با این بیماری مقابله کنید، لازم است شاخه‌ های درگیر را سریعا هرس نمایید. البته با آبیاری منظم، مراقبت از پوست ساقه و ضدعفونی کردن گیاهان، می‌ توان عامل بیماری را از بین برد.

سفیدک سطحی گوجه فرنگی

سفیدک سطحی گوجه فرنگی (leveillula taurica) از طریق نوعی عامل قارچی منتقل می‌ شود. اگر هوا بسیار خشک و گرم باشد، این قارچ به سرعت پیشروی می‌ کند. از علائم این بیماری می‌ توان به نقاط سفید و آهکی بر روی برگ و سایر بخش‌ های گیاه اشاره کرد.

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌ توان از قارچ کش‌ های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده نمود.

آنتراکنوز گوجه فرنگی

عامل بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی  Colletotrichum spp می باشد و علائم بیماری به صورت لکه های مدور با هاله ای قهوه ای در سطح برگ و میوه ظاهر می شود. این بیماری از طریق بذر و میوه های آلوده انتشار می یابد. مراحل حاد بیماری گلدهی، میوه دهی و پس از برداشت است.

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌ توان از قارچ کش‌ های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده کرد.

برنامه کوددهی گوجه فرنگی

گوجه فرنگی برای تولید میوه به عناصر غذایی به خصوص کلسیم، پتاسیم و ازت نیاز دارد. در صورت عدم تأمین این عناصر غذایی بوته های گوجه فرنگی ضعیف شده و کیفیت محصول کاهش می یابد. گوجه فرنگی برای ریشه زایی، گلدهی و تولید میوه به فسفر و برای تولید برگ و شاخه به عنصر نیتروژن نیاز دارد. مصرف بیش از اندازه این عناصر و یا کمبود آنها در محیط رشد گیاه سبب رشد نامناسب گیاه و در نتیجه کاهش کیفیت و راندمان تولید می گردد.
مراحل تولید گوجه فرنگی در مزرعه شامل هفت مرحله می باشد. جالب است بدانید نیاز کودی گوجه فرنگی در هر یک از این مراحل یکسان نیست.

---

---

جمع‌ بندی

در این مقاله برخی از مهمترین آفات و بیماری های گوجه فرنگی معرفی شدند. به صورت کلی، بهترین راه محافظت از محصولات گوجه فرنگی، کاشت بذر سالم و اصلاح شده، بررسی دوره‌ ای خاک و رطوبت محیط و استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مناسب می باشد.

منابع

• national center for biotechnology information
• Be On The Lookout For Damaging Diseases Of Tomatoes 

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فروشگاه کشاورزی شیراز / فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز / فروشگاه اینترنتی کشاورزی اگری راز

انواع آفات و بیماری سیب زمینی

مقدمه

آفات و بیماری‌های سیب زمینی دو مقوله مهم هستند که امروزه کشاورزان و باغداران را دچار چالش های عدیده ای کرده اند. بسیاری از آن‌ها تلاش می‌کنند تا با این آفات و بیماری‌ها مقابله نموده و با استفاده از انواع کود شیمیایی مثل فسفیت پتاسیم، به مدیریت بیماری های سیب زمینی می پردازند. در این مقاله تلاش کرده ایم تا برخی از انواع بیماری‌های سیب زمینی و آفات مهم را در فروشگاه کشاورزی اگری راز معرفی کنیم.

معرفی آفات و بیماری‌های سیب زمینی

بیماری‌های سیب زمینی

بیماری‌های سیب زمینی اغلب در هنگام برداشت مشاهده می‌شوند، برخی از بیماری‌ها از طریق غده‌های ذخیره شده پخش می‌شوند و برخی در طول رشد دیده می شوند. جدی‌ترین آنها پوسیدگی غده است، اما بیماری‌هایی که منجر به «لکه‌دار شدن» سیب زمینی می‌شوند نیز بسیار مهم‌اند.

پوسیدگی ریزوکتونیا ریشه

در پوسیدگی ریزوکتونیا ریشه سیب زمینی عامل بیماری قارچ Rhizoctonia solani می باشد.یکی از بیماری‌های مهم و اصلی که سیب زمینی و سایر سبزیجاتی که در خاک وجود دارند را درگیر می‌کند، پوسیدگی ریشه است. برخی به آن شوره‌ی سیاه نیز می‌گویند. این بیماری اغلب در بخش‌های سردسیری دیده می‌شود. با بروز این پوسیدگی بر روی سیب زمینی‌ها و مخصوصا غده‌های آنان لکه‌های سیاهی دیده می‌شود که باعث عدم رشد بوته و سیب زمینی یا از بین رفتن ریشه خواهند شد.

✅ توصیه می‌شود به جهت جلوگیری از ایجاد این بیماری، حتما از غده های سالم استفاده شود و همچنین در حین رشد، از سموم قارچ‌کش استفاده گردد.

بیماری لکه موجی سیب زمینی

بيماري لکه موجي سيب زميني در اثر دو گونه قارچي شامل Alternaria alternata و A. solani ايجاد مي شود.این مورد از بیماری‌های سیب زمینی  نیز بیشتر در زمان رشد سیب زمینی دیده می‌شود در این حالت برگ‌ها زرد و آفتاب سوخته می‌شوند. در نظر داشته باشید که زمین آلوده به این بیماری، می‌تواند باعث سرایت آن به سایر محصولات زراعی همانند گوجه فرنگی، خیار و … شود. این بیماری در واقع یک نوع قارچ است که می‌تواند سیب زمینی را از درون، قهوه‌ای و خراب نماید. بیماری لکه موجی بیشتر در محیط‌های مرطوب دیده می‌شود.

✅ برای جلوگیری از شیوع این بیماری، بهتر است تا به میزان آبیاری و افزودن محلولهای غذایی توجه شود. همچنین توصیه می‌گردد که سیب زمینی‌ها قبل از کاشت حتما ضدعفونی شوند. سمپاشی با قارچ کش توصیه شده زیر نظر کارشناس نیز می تواند یکی از راهکارهای موثر در این زمینه باشد.

بیماری نماتد طلایی سیب زمینی

در بیماری نماتد طلایی سیب زمینی ،شناسايي مولکولي با استفاده از پرايمرهاي اختصاصي گونه هاي G. rostochiensis و G. pallida انجام گرفته که نتايج مطالعه ميکروسکوپي را در تاييد گونه G. rostochiensis تکميل نموده است.بیماری نماتد طلایی از جمله بیماری‌های سیب زمینی می باشد. عامل ایجاد کننده این بیماری  موجودات ریزی هستند که در خاک وجود دارند و از ریشه گیاهان تغذیه می کنند. این بیماری، اولین بار از سیب زمینی‌هایی که از آمریکا وارد شده بود به سیب زمینی‌های ایرانی سرایت کرد. این بیماری موجب می شود تا آب و مواد معدنی  به گیاه نرسد و گیاه در طول زمان پژمرده شود، لذا تراکم سیب زمینی‌های برداشت شده از زمین‌های بیمار بسیار کمتر است. در گیاهان بیمار، ساقه کم آب و ضعیف دیده می‌شود و به هنگام برداشت سیب زمینی، لکه‌های طلایی رنگ به روی آن دیده می شود.

✅ برای جلوگیری از ظهور این بیماری، لازم است قبل از کاشت، نمونه‌ی خاک مورد بررسی قرار گرفته و غده ی سالم کاشت شود.

بیماری سفیدک کرکی یا دروغی (بلایت دیررس) سیب زمینی

عامل بیماری سفیدک داخلی سیب زمینی Phytophthora infestans است.این نوع از بیماری‌های سیب زمینی تحت عنوان سوختگی برگ نیز شناخته می‌شود. در این بیماری، ابتدا برگ ها به خصوص در نواحی پایینی، علائمی چون کم‌آبی، سوختگی یا زخم را از خود نشان می‌دهدند و بوته زرد و پژمرده می‌شود. این بیماری اغلب در مناطقی که رطوبت زیاد باشد دیده می‌شود. چنانچه رطوبت زمین کنترل نشود بوی نامطبوعی از آن بلند شده و سبب ظهور لکه های قهوه ای و سفید رنگ درون سیب زمینی‌ها می گردد. عامل این بیماری یک نوع قارچ است .

✅ برای جلوگیری از بروز این بیماری، لازم است تا خاک قبل از کاشت بررسی شود، زمین به موقع سم‌پاشی شده و رطوبت خاک نیز کنترل گردد. درصورت مشاهده بروز این بیماری در زمین، کل گیاهان موجود در زمین باید سوزانده شوند. همچنین کاشت غده های سالم می تواند در پیشگیری از بروز این بیماری موثر باشد.

بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی

عامل بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی نوعی قارچ بنام V. dahliaeوVerticillium albo atrum است. جالب است بدانید، زمانی‌که بوته ی سیب زمینی به این قارچ آلوده می‌شود، دیگر نمی‌توان آن را با هیچ قارچ‌کشی از بین برد. این بیماری اغلب در مناطق سرد و خشک دیده می‌شود و از بخش‌های پایینی ساقه شروع شده و به بخش‌های بالایی سرایت می‌کند. در صورت ابتلا به این بیماری عموما برگ‌ها به صورت نیمه پژمرده در می آیند.

✅ برای کنترل این بیماری، می‌توان از قارچ کش‌ها استفاده نمود و به منظور جلوگیری از نشر آلودگی ها، وسایل و ابزار کشاورزی را حتما قبل از استفاده استریل کرد.

بیماری اسکب یا جرب معمولی

بیماري جرب معمولي از بيماري هاي مهم گياهي است که به وسيله باکتری Streptomyces scabies ایجاد شده و اگر خاک تحت کشت سیب زمینی شما دارای پی اچ خنثی یا قلیایی باشد، احتمالا با این بیماری باکتریایی مواجه خواهید شد. باکتری استرپتومایسیس برای رشد به دمایی بین 10 تا 35 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. این باکتری‌ها موجب می‌شوند تا لکه های قهوه ایی رنگی در سطح پوست سیب زمینی‌ها ایجاد شود و سیب زمینی ها دارای  ظاهری تو رفته و چروکیده باشند.

✅ برای پیشگیری از بروز این بیماری، بهتر است تا مواد اصلاح‌کننده به صورت بهینه و مداوم به خاک تزریق شوند.

آفات سیب زمینی

شناسایی آفات سیب ‌زمینی و روش‌های مقابله با آن‌ها به کشاورزان کمک می‌کند تا بتوانند در زمان لزوم بیماری‌ها و آفات را شناخته و با آنها مقابله کنند. از همین رو، در ادامه برخی از آفات مهم سیب ‌زمینی معرفی می‌شوند:

شته سیب زمینی

شته سیب زمینی (Macrosiphum euphorbiae Thomas) ، بدن این شته‌ها کروی شکل است و شاخک‌های آنان بلندتر از طول بدنشان است. این شته‌ها موجب می‌شوند تا بوته سیب زمینی کوچک باقی مانده و کم‌کم زرد شود.

✅ مدیریت : با اصلاح خاک و استفاده از سموم آفت‌کش، می‌توان از رشد لارو این شته ها جلوگیری کرد.

شته سبز

شته سبز اغلب بر روی برگ‌ سیب زمینی هایی که از آن‌ها تغذیه می‌کنند دیده می‌شوند. همچنین در مدت زمان اندکی باعث زرد شدن و پیچش برگ می‌شوند. این شته‌ها موجب می‌شوند تا دوره رشد سیب زمینی ها کامل نگردد.

✅ مدیریت : برای مقابله با شته سبز، می‌توان از سموم فسفردار استفاده کرد.

کرم مفتولی

کرم مفتولی (Agriotes Lineatus) مستقیما غده سیب زمینی را هدف قرار داده و با ایجاد دالان های قهوه‌ای رنگ در نهایت منجر به فساد سیب زمینی می شوند. این کرم‌ها به رنگ قهوه‌ای اند.

✅ مدیریت :می‌توان به کمک آفت کش‌های طبیعی به راحتی آنان را از بین برد.

کرم برگ‌خوار سیب زمینی

کرم برگ‌خوار سیب زمینی (Spodoptra exigua) شبیه یک پروانه کوچک است و بر روی بخش جلویی بال‌های آن، لکه های قهوه‌ای رنگ دیده می شوند. لاروهای این حشره سبز رنگ هستند و خطوط افقی مشکی بر روی بدن خود دارند. این کرم‌ها از برگ های سیب زمینی تغذیه می کنند.

✅ مدیریت : برای مقابله با این کرم‌ها، باید بصورت مداوم علف های هرز زمین را از بین برد و از حشره‌کش ها استفاده کرد. همچنین بهتر است تا زمین به صورت عمیق شخم زده شود.

پروانه کله مرده سیب زمینی

پروانه کله مرده سیب زمینی (Acherontia atropos) دارای سینه بزرگ و موهای قهوه‌ای رنگ هستند و از شیره‌ی گل ها جهت تغذیه استفاده کرده و در نهایت منجر به از بین رفتن برگ‌ها می شوند؛ لذا پروسه رشد نیمه تمام می‌ماند.

✅ مدیریت : به دلیل بزرگ بودن جثه‌ی آن‌ها ، می توان با بهره گیری از تورهای سیمی یا مگس‌های مهاجم آن‌ها را شکار نمود.

سوسک برگخوار (سوسک کلرادو)

سوسک برگخوار سیب زمینی decemlineata به صورت بیضی‌شکل است و دارای بال های زرد رنگ می‌باشد. این آفت در آب و هوای مرطوب دیده می‌شود و دمای بالاتر از 12 درجه سانتی‌گراد برای رشد آن مناسب است. این آفت تمام برگ‌های گیاه را می‌خورد و بیماری‌های ویروسی و باکتریایی را به سیب زمینی منتقل می‌کند. لازم به ذکر است که راه تشخیص ابتلای گیاه به این آفت، می تواند فضولات سیاه‌رنگی باشد که از خود برجای می‌گذارد.

✅ مدیریت :برای مقابله با این آفت، می توان آفتکش های شیمیایی به‌کار برد و یا در صورت مشاهده‌ی سوسک، سیب زمینی‌ها را سریع برداشت کرد. حشراتی چون زنبور، قاتل این سوسک‌ها هستند و می توان از آنها نیز در مهار این آفت استفاده نمود.

بید سیب زمینی

بید سیب زمینی (Phthorimaea operculella) بیشتر در مناطق گرم مشاهده می‌شود. این بیدها به درون سیب زمینی ها دالان زده و آن‌ها را پوک می‌کنند. از لحاظ ظاهری، بید سیب زمینی همانند یک شب‌پره قهوه‌ای‌شکل است که در بال‌های جلوی آن، لکه‌های قهوه‌ای وجود دارد. این لاروها توانایی فاسد کردن سیب زمینی را دارا می باشند.

✅ مدیریت : برای مقابله با آن‌ها، لازم است عملیات خاک‌ورزی و کوددهی در زمین های زیرکشت سیب زمینی در زمان مناسب (5-6 هفته بعد از کاشت) انجام شود. همچنین توصیه می‌شود غده سیب زمینی در عمق 15 سانتی‌متری کاشته شود و پس از عملیات برداشت در صورت نگهداری در انبار، بهتر است دمای انبار در محدوده 5 تا 10 درجه سانتی‌گراد تنظیم شود.

بیماری ریزوکتونیایی سیب زمینی

این بیماری مشهور به سیاه دانه بوده و یکی از مهمترین بیماری ها در سیب زمینی ریزوکتونیا سیب زمینی یا بیماری سیاه دانه است که سبب از بین رفتن گیاهچه و ساقه و ریشه میشود. این نوع بیماری خاکزی بوده و در غده وجود دارد همچنین این بیماری به جوانه ها حمله ور شده و سبب ضعف در رشد میشود.

---

پیشنهاد اگری راز

---

جمع‌بندی

بیماری‌ها و آفات سیب زمینی از جمله مقولات مهمی هستند که کشاورزان و باغداران با آنها روبرو هستند. بیماری‌های سیب زمینی اغلب در هنگام برداشت مشاهده می‌شوند، برخی از بیماری‌ها از طریق غده‌های ذخیره ای انتقال می یابند که مهمترین آنها بیماری پوسیدگی غده است، اما بیماری‌هایی که منجر به «لکه‌دار شدن» سیب زمینی می‌شوند نیز بسیار حائز اهمیت اند. آفات سیب زمینی شامل شته، کرم، پروانه، سوسک و بید می باشند و شناسایی این آفات و روش‌های مقابله با آن‌ها، به کشاورزان کمک می‌کند تا در زمان لزوم بتوانند با آن‌ها مبارزه کنند.

منابع

• https://plantvillage.psu.edu/topics/potato/infos
• https://link.springer.com/article/10.1007/s11540-013-9246-9

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فروشگاه کشاورزی شیراز / فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز / فروشگاه اینترنتی کشاورزی اگری راز

انواع آفت و بیماری برنج

مقدمه

بیماری‌های برنج اثرات منفی جدی بر باروری محصول دارند و تشخیص صحیح بیماری‌های برنج، کلید جلوگیری از این اثرات است. با این حال، روش‌های تشخیص بیماری‌های موجود برای برنج، کاملا دقیق و کارآمد نیستند و اغلب به تجهیزات خاصی نیاز دارند. در این مقاله، تلاش شده است تا با معرفی انواع آفات برنج، کود کشاورزی مناسب و تکنیک‌های آنلاین کشاورزی ، تا حد زیادی بیماری‌ها را شناخته و بتوان با آنها مقابله نمود.

هر آنچه که باید در خصوص بیماری‌های برنج بدانید

بیماری‌های برنج

با توجه به اینکه برنج در حال حاضر غذای اصلی اقشار زیادی از مردم است، چنانچه در پروسه‌ی کاشت و برداشت آن خللی ایجاد شود، ضربه بزرگی به بازار تامین زده می‌شود. به همین دلیل لازم است تا در بحث کشاورزی انواع بیماری‌ها و آفت‌های مربوطه به کشاورزان آموزش داده شود که بتوانند در زمان مناسب به مقابله با آفت و بیماری بپردازند.

بلاست برنج

بلاست برنج (Magnaporthe grisea) , در کل جهان دیده می‌شود و در واقع عامل آن یک نوع قارچ است که بر روی برگ برنج رشد می‌کند. چنان‌چه در زمان مناسب با این نمونه از بیماری های برنج مقابله نشود، قارچ رشد کرده و مانع از محصول دادن مزرعه‌ی برنج شما خواهد شد. این قارچ از لحاظ ظاهری به صورت لکه‌های قهوه‌ای بر روی سطح برگ رشد می‌کند. برای اینکه بتوان با بیماری بلاست برنج مقابله کرد، لازم است از قارچ کش‌ها و مواد ضدعفونی کننده مخصوص برگ برنج استفاده گردد همچنین پیشنهاد می شود کودهای ازته در مقدار مناسب و در چند مرحله مجزا به خاک افزوده شود. این کار سبب افزایش محصول و کاهش آلودگی ها و بیماری های زیست محیطی برنج از جمله بلاست می گردد.
– این نمونه از بیماری‌های برنج در کل جهان دیده می‌شود و در واقع عامل آن یک نوع قارچ است که بر روی برگ برنج رشد می‌کند. چنان‌چه در زمان مناسب با این بیماری مقابله نشود، قارچ رشد کرده و مانع از محصول دادن مزرعه‌ی برنج شما خواهد شد. این قارچ از لحاظ ظاهری به صورت لکه‌های قهوه‌ای بر روی سطح برگ رشد می‌کند.

✅ برای کنترل این بیماری, از قارچ کش‌ها و مواد ضدعفونی کننده مخصوص برگ برنج استفاده شود.

شیت بلایت

شیت بلایت یا سوختگی غلاف برگ برنج شدیدا به برنج خسارت وارد میکند .بوته های آلوده شده آب و مواد غذایی کافی به آنها نمیرسد بنابراین لاغر و چروکیده و یا کلا خوشه تشکیل نمیشد.علائم این بیماری بصورت لکه های گرد،مستطیلی یا بیضوی خاکستری رنگ متمایل به سبز و آبی می باشد که عموما در سطح نزدیک به آب اتفاق می افتد.عواملی مثل دما،رطوبت،عملیات کاشت و میزان مصرف کود ازته در شیوع این بیماری اثر زیادی دارد.

پوسیدگی جیبرلایی طوقه و ریشه

پوسیدگی جیبرلایی طوقه و ریشه(Gibberella fujikuroi ), یکی دیگر از بیماری‌های برنج محسوب می‌شود و نوعی بیماری است که بذر برنج را نشانه می‌گیردهدف قرار می دهد. تشخیص این بیماری دشوار است، اما زمانی که کشاورز مشاهده کرد که بذر برنج زرد شده یا به خوبی رشد نمی‌کند، لازم است حتما بذر را آزمایش نماید. چنانچه با این بیماری مقابله صورت نگیرد، در نهایت باعث خشک شدن بذر برنج قبل از باروری خواهد شد.

✅ برای کنترل این بیماری, ضدعفونی کردن بذرهای خام می‌تواند تا حد زیادی عامل بیماری را از بین ببرد، اما به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که در صورت مشاهده بیماری، لازم است مزارع مجدد وجین شده و آب آلوده‌ی آن‌ها تعویض گردد.

سوختگی غلاف برنج

(Rhizoctonia solani)این نمونه از بیماری‌های برنج یک نوع بیماری قارچی است که ساقه‌ی گیاه برنج را هدف قرار داده و موجب زرد شدن و در نهایت خشک شدن آن می‌شود. معمولا مزارعی که در بخش گرمسیری قرار دارند، دچار این مشکل می‌شوند. مشاهده‌ی لکه‌های خاکستری یا آبی روی غلاف برنج، می تواند بیان‌گر رشد این قارچ باشد.

✅ برای کنترل این بیماری, می‌توان از انواع قارچ‌کش و ضدعفونی کننده‌ها استفاده کرد. همچنین گفته می‌شود که ترکیبات مسی و آلی نیز گزینه های مناسبی برای از بین بردن این بیماری گزینه‌های خوبی هستند.

سیاهک دروغی یا سیاهک سبز

سیاهک دروغی یا سیاهک سبز(Ustilaginoidea virens), این مورد از بیماری‌های برنج به دلیل شرایط جوّی بد یا تغییرات نیتروژن خاک به وجود می‌آید. عامل بیماری عموما به گل‌ها و برگ‌ها حمله می‌کند و مانع باروری می‌شود. از لحاظ ظاهری نیز توده‌هایی به رنگ زرد یا سبز بر روی برگ دیده می‌شود.

✅ برای کنترل این بیماری از بذرهای مناسب و همچنین نیتروژن کافی برای کاشت استفاده نمایید. تقسیم آب در طول شبانه‌روز نیز در کنترل این بیماری تاثیر بسزایی دارد.

پوسیدگی فوزاریومی برنج

پوسیدگی فوزاریومی برنج (Ustilaginoidea virens), این بیماری برنج می‌تواند به بذر گیاه برنج حمله کرده و در صورت رشد، طوقه را به صورت کامل از بین ببرد. این بیماری بیشتر در بخش‌های معتدل دیده می‌شود و عامل آن نوعی قارچ است. تشخیص عامل بیماری‌زا دشوار است، اما به صورت کلی بذرهایی که به این بیماری دچار شده‌اند، دارای ساقه‌های باریک و نازکی هستند که هر آن امکان پوسیدگی برای آن‌ها وجود دارد. برای مقابله با این بیماری، توصیه می‌شود بذرها قبل از کاشت ضدعفونی شدهوند و زمین نیز سم‌پاشی شود تا عامل بیماری به صورت کامل از بین رود.

مهم‌ترین آفات برنج

آفات برنج در واقع به حشرات و موجودات ریز مزاحمی گفته می‌شود که باعث آسیب‌رسانی به محصول نهایی خواهند شد. با توجه به اینکه این آفات می‌توانند آسیب جدی به زمین‌ها وارد نمایند، لذا در این مقاله قصد داریم تا برخی از آفات مهم و روش‌های مقابله با آن‌ها را معرفی کنیم.

کرم ساقه‌خوار نواری برنج

کرم ساقه‌خوار نواری برنج(Chilo suppressalis Walker), این کرم یکی از آفات برنج مخصوصا در نواحی شمالی کشور است. کرم دارای ظاهری زرد رنگ است وکه از ساقه‌ی برنج تغذیه می‌نماید. این کرم‌ها می توانند از تشکیل برنج و رشد آن جلوگیری نمایند، لذا میزان برنج تولید شده نهایی را به شدت کاهش خواهند داد.

✅ برای مقابله با این کرم‌ها باید آن‌ها را به صورت فیزیکی از ساقه جدا نمود؛ لذا چون این امر ممکن نیست، توصیه می‌شود تا از فرومون‌های مناسب استفاده گردد تا موجب عدم جفت‌گیری و تکثیر کرم شود. استفاده از تله‌های نوری و کودهای نیتروژن‌دار نیز گزینه‌های کاربردی و خوبی می‌باشند.

کرم سبز برگ‌خوار برنج

کرم سبز برگ‌خوار برنج(Naeange aenescens), عموما این نوع آفت برنج به صورت پروانه‌ای بوده و مانع از ارائه‌ی محصول زیاد می‌شود. این کرم‌ها دارای رنگ قهوه‌ای می‌باشند وکه در بر روی بخش ابتدایی و انتهایی آن، لکه‌های تیره وجود دارد. این کرم پس از آنکه از تخم بیرون آمد، می‌تواند برگ‌های برنج را بخورد و از بین ببرد.

✅ برای مقابله با این آفت، می‌توان از انواع حشره‌کش‌ها استفاده نمود. همچنین زنبور و مگس دو قاتل برای این کرم محسوب می‌شوند.

مگس خزانه

مگس خزانه(Ephydra afghanica), همانطور که از نام این مورد می‌توان متوجه شد، این آفت در خزانه بوده و از محیط مرطوب خزانه جهت تکثیر استفاده می‌نماید تا تکثیر شدبتوانده و برگ‌های برنج را از بین برده نابود و زرد کند. از لحاظ ظاهری، مگس خزانه بسیار شبیه به مگس‌های معمولی خاکستری رنگ است.

✅ باید به این مورد توجه داشت که اگر خزانه شما درگیر این آفت شد، لازم است تا آب خزانه به مدت 24 ساعت خشک شود و سپس از انواع حشره‌کش‌ها برای از بین بردن باقیمانده مگس‌ها استفاده شود. این آفت می تواند کل خزانه شما را بسیار آسان و سریع سریع و راحت درگیرآلوده نماید.

شب‌پره تک نقطه‌ی برنج

شب‌پره تک نقطه‌ی برنج(Mythimna unipuncta), این آفت می‌تواند شاخه و برگ‌های برنج را تحت تاثیر قرار دهد. چنانچه در زمان مناسب با آن مقابله نشود، بذر برنج به مرحله محصول نخواهد رسید. این شب‌پره‌ها عموما به صورت پروانه‌هایی خاکی رنگ هستند که بر روی بال آنان لکه‌های تیره رنگ وجود دارد.

✅ برای مقابله با این آفت توصیه می‌شود تا از سمومی همانند کارباریل، تری‌کلروفن و مالاتیون استفاده شود. لازم به ذکر است که زمان فعالیت این آفت، اغلب شب هنگام می‌باشد.

زنجرک برنج

زنجرک برنج(Viridis cicadella),این آفت برنج جزء آفت‌های بسیار معروف و شناخته شده‌ی کل جهان در مزارع برنج می‌باشد. این آفت یک ملخ سبز رنگ است که اندازه آن گاها به تا چند سانتی‌متر نیز می رسدبزرگ می‌شود. زنجرک می‌تواند به آوند برنج نفوذ نموده و مانع رشد گیاه و آب‌رسانی به محصول شود. به همین دلیل مزارعی که درگیر این آفت می‌شوند، بسیار سریع خشک خواهند شد. این آفت همچنین سم‌هایی را از خود منتشر می‌نماید که برگ‌های گیاه را زرد و پوسیده می‌کند.

✅ اگر بخواهید به صورت غیر شیمیایی (زیستی) با این آفت مقابله نمایید، باید از شکارچی‌هایی همچون عنکبوت‌ها و سنجاقک‌ها بهره ببرید؛ در غیر این صورت تنها راه مقابله با این آفت، استفاده از کودهای شیمیایی است. از همین رو توصیه می‌شود تا از حشره‌کش‌هایی که در ساختار آن‌ها فسفر وجود دارد، استفاده کنید؛ زیرا می‌توانند به صورت موثر بر آن‌ها تاثیر داشته باشند.

---

پیشنهاد اگری راز

---

جمع‌بندی

بیماری‌های برنج و آفات آن، دو مورد از معضلات بزرگی هستند که کشاورزان همواره با آن روبرو هستند. گفته می‌شود در سال، حدود 20 درصد از برنج‌های کاشت‌شده به دلیل بیماری و آفات از بین می‌روند. به همین دلیل تلاش بر این است تا در این مقاله تلاش شد تا برخی از بیماری‌های مهم و آفات شناخته شده معرفی شوند تا بتوان با آگاهی بیشتر با آنها مقابله کرد. برای مقابله با برخی از بیماری یا آفت‌ها، می توان از روش‌های شیمیایی استفاده کرد، اما برخی دیگر نیز تنها با روش‌های تهاجمی نابود می شوند. لذا نباید این ذهنیت ایجاد شود که تمام بیماری‌های برنج را با کود و سم می‌توان درمان نمود.
با توضیحاتی که در این مقاله بیان گردید، می‌توان نتیجه گرفت برای اینکه بتوان میزان محصول برداشت شده خود را چند برابر کرد، در گام اول لازم است بذر را بررسی نموده و نمونه‌های سالم را انتخاب و کشت نمایید. در گام‌های بعدی نیز بررسی دوره‌ای، کوددهی و سمپاشی از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

منابع:

• http://www.knowledgebank.irri.org/step-by-step-production/growth/pests-and-diseases
• https://www.irri.org/disease-and-pest-resistant-rice
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**