انواع بیماری وآفات گل و گیاهان زینتی
مقدمه
تولید گل و گیاهان زینتی در گلخانه ها روز به روز در حال افزایش است و در حال حاضر با پیشرفتهای صورت گرفته در ساخت سازه های مدرن ،قسمت عمده ای از تولید این گیاهان در گلخانه انجام میگیرد.که این گیاهان به چند دسته (گیاهان فصلی،گیاهان گلدانی گلدار،گلهای شاخه بریده،محصولات سوخ دار،گیاهان برگساره ای،گیاهان خزانه ای)تقسیم میشوند.
روش اولیه پیشگیری از وقوع بیماری های گیاهی
بررسی سلامت گیاه
- قبل از خرید نسبت به سلامت گیاه و نبود علایم بیماری روی آنها اطمینان حاصل کنید.
- معاینه را از برگ ها مخصوصاً برگ های جوان که رنگی روشن دارند آغاز کنید در برگ های جوان علائم بیماری و ضعف به سرعت و روشنی آشکار می شوند.
- به خاطر داشته باشید که پشت برگ ها را هم معاینه نمایید یعنی جایی که حشرات برای تجمع آنجا را دوست دارند.
- از آوردن گیاهانی که دارای حشرات رو و زیر برگ ها ، ساقه ها و یا ریشه های خود هستند و همچنین ساقه‌ها و ریشه های پوسیده دارند ، به محل نگهداری گل و گیاه خود خودداری کنید.
- علاوه بر بررسی شکل ظاهری گیاهان (ساقه، برگ و گل) ریشه آنها را نیز بررسی کنید. توجه داشته باشید که ریشه‌ها باید به رنگ سفید باشند و ریشه‌های کم پشت و تیره نشانه خوبی نیست.
بیماری های قارچی
گیاهچه میری
گیاهچه میری، پوسیدگی بذرها در خاک و از بین رفتن گیاهچه های تازه سبز شده توسط قارچ است. قارچهایی که اغلب باعث این بیماری می شوند متعلق به جنس Pythium می باشند، البته جنس های Fusariun و Rhizoctonia نیز باعث گیاهچه میری می شوند. شرایط مطلوب برای گیاهچه میری عبارتند از :
- رطوبت زیاد خاک یا غبار بیش از اندازه
- دمای پایین خاک قبل از جوانه زنی (کمتر از ۲۰ درجه سلسیوس)
- دمای بالای خاک بعد از سبز شدن (بیشتر از ۲۵ درجه سلسیوس)
- تراکم زیاد بذر در بستر رشد
كل بذر ممکن است قبل از جوانه زنی دچار فساد شود و یا گیاهچه زیر سطح خاک دچار پوسیدگی شود. گیاهان مسن تر معمولا کشته نمی شوند و فقط پوسیدگی ساقه و ریشه در آنها روی می دهد.
✅کنترل: بذرها یا قلمه ها را در خاک پاستوریزه یا مخلوطهای بدون خاک و فقط در گلدان های استریل کشت کنید.خاک یا گلدان ها را با قرار دادن آنها روی کف پا میزهای کثیف و با استفاده از ابزار کثیف، آلوده و نسازید.سعی کنید قبل از جوانه زنی، گرمای مورد نیاز بذر تأمین گر استفاده کنید.حتما از بذور تیمار شده با قارچکش استفاده کنید و یا خودتان بذرها را تان بذرها را ضدعفونی نمائید.
بیماری ناشی از ریزوکتونیا
قارچ ریز و کتونیا باعث پوسیدگی ریشه، پوسیدگی ساقه، گیاهچه میری و در برخی موارد بلایت برگها میشود. قارچ یک قارچ خاک زاد است که گرما و خاک نسبتا مرطوب برای آن مناسب بوده و قادر است در خاک به ت ریسه، سختینه یا بازیدیوسپور باقی بماند. دمای بالای خاک (۱۲- ۳۲ درجه سلسیوس) و رطوبت متوسط (۶۵ درصد درجه اشباع) شرایط مساعد برای رشد ریز و کتونیا می باشند؛ اگر گیاه آسیب دیده باشد، رطوبت خاک رشد قارچ را سریع تر می کند.
✅ کنترل: با پاستوریزه کردن صحیح خاک، قارچ ریزو کتونیا را از بسترهای رشد حذف نمائید. رشد سریع گیاه را ترغیب نمائید زیرا قارچ مذكور فقط روی گیاهچهها خسارت شدید وارد می کند و با افزایش سن گیاه مقاومت آن به آلودگی نیز افزایش می یابد.در صورت ضرورت از قارچکش ها استفاده نمائید ولی ابتدا مطمئن شوید که محصول مورد نظر در
لیست روی برچسب آفتکش باشد.
پوسیدگی ریشه ناشی از پی تیوم
این قارچ به آسانی از طریق ابزارها و گلدان های انسان با حیوانات اهلی روی مخلوط های کشت و یا ریخته شدن مخلوط های کشت روی میزها و نشده اند، وارد خاک یا بسترهای رشد میشود.بوته های آلوده در وسط روز پژمرده می شوند ولی شب هنگام حالت عادی خود را به دست می آورند .سرانجام بعد از مدتی این بوته های آلوده زرد شده و می میرند.روی ریشه ها نیز یکسری علایم قابل تشخیص است. نوک ریشه ها قهوه ای و مرده است .بافت قهوه ای بخش بیرونی ریشه به آسانی جدا شده و بافت آوندی در سطح قرار میگیرد.
✅ کنترل : بعد از شروع پوسیدگی کنترل بیماری دشوار است.تمام تلاش ها روی پیشگیری و از طریق استفاده از مخلوط های پاستوریزه متمرکز شود.در صورت نیاز استفاده چندین نوبت از قارچکش یا عامل بیوکنترل استفاده شود.
پوسیدگی سیاه ریشه
قارچ عامل بیماری یک قارچ ساکن در خاک است که باعث پوسیدگی ریشه و خشکیدگی شاخه ها روی تعدادی از گیاهان چوبی و علفی از قبیل بگونیا،شمعدانی،سیکلامن و ژربرا می شود.خاک مرطوب باعث افزایش بیماری میشود.
✅ کنترل: خاک و پیت ماس را با حرارت دادن ضدعفونی نمایید.استفاده از یک قارچکش به صورت محلول پاشی در خاک
پژمردگی ورتیسیلیومی
گیاهان زیادی بخصوص داوودی، ستاره چینی، میمون، رز، شمعدانی و بگونیا به این بیماری آلوده می شوند. عامل این نوع پژمردگی دو گونه قارچ تحت عنوان Verticillium dahlia وV. albo-atrumمی باشند. بیماری در مواردی که خاک خوب ضدعفونی شده باشد معمولا روی نمی دهد، مگر اینکه قلمه های استفاده شده برای تکثیر دارای آلودگی باشند.
✅ کنترل :گیاهان پایه را ازافراد قابل اطمینان خریداری کنید.ضدعفونی خاک ،آلودگی حذف و استفاده از کاربندازیم یا سموم دیگر
کپک خاکستری
نام بوتریتیس سینرا از کلمه‌ی یونانی «بوتریس» به معنای «خوشه‌ی انگور» مشتق شده است و کلمه‌ی لاتین «سینرا» به رنگ خاکستری کپک اشاره میکند.نام کپک خاکستری به مرحلهای از رشد قارچ اشاره میکند که در طول آن پرزهای خاکستری روی محصول پدید می‌آیند.دیر یا زود لایهای از کپک خاکستری کرکدار روی این نقاط سیاه تشکیل خواهد شد. کپک روی گیاهان مرده یا گیاهان در حال مرگ رشد میکند ولی میتواند سلولهای زنده را نیز تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً آلودگی کپک خاکستری تنها بعد از دو یا سه هفته قابل رؤیت است. اگر آلودگی کپک خاکستری با چشم غیرمسلح مشاهده شود نشانه‌ی اینست که کپک قبلاً به گیاه نفوذ کرده است.در این مرحله استفاده از قارچکشها تأثیر ناچیزی دارد.
✅ کنترل:بهداشت زراعی،تهویه مناسب،کاهش رطوبت،قارچ کش
سفیدک پودری
آفت سفیدک پودری یکی از شایع ترین بیماری های گیاهی است که به راحتی قابل تشخیص است. این پودرهای سفید رنگ در سطح رویی برگ ،دمبرگ یا دمگل ها مشاهده شده و باعث بدشکلی و پیخ خوردگی و در نهایت پژردگی و مرگ میشود.
✅ متداول ترین روش برای درمان آن، استفاده از قارچ کش سفیدک پودری است.
سفیدک داخلی
سفیدک داخلی یا دورغی از گروه انگل های اجباری گیاهان است.پرگنه های سفیدک دورغی ابتدا در سطح زیرین برگ ظاهر و گاهی سایه رنگی متمایل به آبی دارند.برگ و شاخه آلود بدشکل شده و میمیرند.
✅ کنترل : جمع اوری بقایا،رعایت فاصله بین بوته ها،قارچ کش
بیماری های باکتریایی
پژمردگی باکتریایی
باکتری عامل بیماری Ralstonia solanacearum است که باعث ایجاد پژمردگی آوندی بر روی بسیاری از گل ها و گیاهان زینتی در گلخانه ها است.علائم شامل پژمرده شدن یک یا دو برگ در بوته های جوان در ساعات گرم است و در شب بهبود پیدا میکنند.با پیشرفت بیماری آوندها قهوه ای و در صورت برش بافت آوندی تراوشات چسبناک و لعابی باکتری به رنگ سفید -خرمایی تا قهوه ای دیده میشود.
✅ کنترل :استفاده از ارقام مقاوم و سالم ،حذف بوته ناسالم،قلمه و بوته جدید که وارد گلخانه میشوند ابتدا در محلی جدا کاشته شوند.
بلایت باکتریایی
باکتری Xanthomonas pelargoni عامل بیماری بوده که موجب از بین رفتن گیاهانی از قبیل شمعدانی و …میشود.علائم بیماری روی برگ بصورت لکه های ریز و یا لکه های زرد سه گوش ظاهر میشود که اغلب با پژمردگی برگ همراه است.در شرایط گرم و مرطوب بیماری به سمت ساقه گسترش یافته و در نهایت بوته را از بین ومیبرد.
✅ کنترل :استفاده از قلمه سالم،آبیاری بطوری انجام شود که آب روی سطح برگ ریخته نشود،محلولپاشی ترکیبات مسی
پوسیدگی نرم
عامل بیماری منجر به تجزیه بافت گیاهی بخصوص گیاهان پیازدار،کورم دار و ریزوم دار میشود.اولین علائم آلودگی کاهش رشد و زردی نوک برگ و جوانه های گل اغلب میریزند و پوسیدگی ساقه گل دهنده در سطح خاک منجر به از بین رفتن کل بوته میشود.
✅ کنترل : قارچ کش بردوفیکس ،سموم مسی،شرایط گرم ومرطوب ایجاد نشود.
بیماریهای ویروسی
از نشانه های بیماری های ویروسی چین خوردگی، پیچیدگی برگ و ساقه، تغییر حالت گل است.تعدادی از بیماریهای ویروسی با حشرات منتقل می شوند، بنابراین مبارزه با حشرات بیماری های ویروسی را کنترل می کند.بیماریهای ویروسی به شدت و سرعت انتقال می یابند.بیماریهای ویروسی راه علاج ندارند لذا باید گیاهان مبتلا را حذف نمود. ویروس ها کوچکترین موجودات زنده هستند.
ویروس لکه نکروتیک گل حنا
این ویروس علائم زیادی مثل پژمردگی ،مرگ ساقه ،کوتولگی ،زردی ،گلدهی ضعیف ،لکه های فرو رفته آبله مرغی روی برگ ها،خراشک ها یا لکه های حلقوی روی برگ ها ایجاد می نمایند.
✅ کنترل :کارت آبی ،سم پاشی در یک دوره 10 تا 15 روزه
زردی مینا
این بیماری توسط زنجرکها انتقال می یابد و توسط فیتوپلاسما ایجاد میشود .بیشتر در گیاهانی دیده میشود که در فصل تابستان به بیرون از گلخانه منتقل شده اند .
✅کنترل :کنترل علف هرز و مبارزه با زنجرک
آفات گل وگیاه زینتی
حمله آفت به باغ یا مزرعه خسارت اقتصادی فراوانی دارد و تغییرات اکولوژیکی ،وارد شدن موجودات به مناطق جدید و شرایط اقتصادی و…باعث پیدایش آفت شده که بوسیله وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی، دریایی از یک نقطه بومی به مناطق جدید وارد میشوند.از آفات یا حشرات مهم گیاهان زینتی می توان به شته ها، شپشک ها، سفید بالک ها، پسیل ها، شته ها، حلزون ها نام برد.
مهم ترین آفات گیاهان زینتی
شته Aphids
شته ها از موجودات زیان آوری هستند که خسارات زادی وارد میکنند و بطور معمول 3میلی متر و به رنگهای سبز، قرمز، صورتی، زرد، قهوه ایی، سیاه هستند. و با مکیدن شیره گیاه موجب ضعیف شدن و توقف رشد گیاهان زینتی می شود.علائم بصورت کم رنگ شدن برگها، چروکیده شدن برگها، ترشح ماده ای براق و عسل مانند و جذب رنگهای سیاه می شوند.
✅کنترل:استفاده از سمومی مانند کنفیدر و …..دوبار به فاصله 5 روز
مگس سفید white flies
مگس سفید حشرات بسیار کوچک هستند که با مکیدن شیره ی گیاهی سبب ضعیف شدن گیاهان زینتی می شود.معمولا زیر برگها تخم گذاری کرده و به صورت کرم های نامرئی در می آیند و از شیره گیاه تغذیه می کنند که این عمل بیشترین آسیب را به گیاه می رساند و در نتیجه برگهای سبز بتدریج به زردی گراییده و می افتند و موجب مرگ گیاه می گردد
✅کنترل: استفاده از کارت های زرد،استفاده از سموم اختصاصی
عنکبوبت قرمز خالدار
این حشره بسیار ریز و میکروسکوپی است. بسیاری از آنها سبز رنگ هستند.اولین علایم این آفت پیدا شدن خال های قهوه ای رنگ و لکه های روی برگها می باشد. این حشره معمولا در زیر برگها زندگی می کند و تارهای سفیدی تنیده که ممکن است همه ی گیاهان را در بر گیرد در نتیجه گیاه ضعیف شده و بتدریج می میرد
✅کنترل
شپشک آرد آلود
این حشره پولک دار در زیر برگها و انتهای دمبرگ و ساقه جمع می شوند.بدن این حشره را پودر سفید رنگی پوشانیده است، محل تجمع آن ها بیشتر در درزهای نوک برگهایی که در سایه واقع شده است می باشند. شپشک آرد آلود با مکیدن شیره گیاهان، آنها را پژمرده و خشک می نماید. اکثر گیاهان زینتی و آپارتمانی بویژه حسن یوسف، کروتن، دراسنا، سرخس، تخم های آلوده به این آفت می شوند.
✅کنترل:استفاده از سموم سیستمیک مانند کنفیدر روی سطح برگ اسپری کنید و دو روز بعد با دستمال سفیدی ها را پاک و دوباره اسپری کنید.
تریپس
این حشره با تغذیه از شیره گیاهی موجب ضعیف شدن و تغییر شکل دادن و بد شکلی و پژمردگی برگها می گردد در ضمن برخی مواقع انتقال بیماریهای ویروسی بر روی گیاهان هستند. برگهای آلوده در سطح زیرین نقره ایی رنگ می گردند. این آفت به اکثر گیاهان زینتی و سبزیجات حمله می کند (به برگها، ساقه)
✅کنترل:: استفاده از سموم فسفره
کنه ها
کنه ها مربوط به گروه عنکبوتیان هستند که پوره آنها دارای ۴ پا و کنه های بالغ ۸ پا دارند. حشراتی بسیار ریز هستند و تقریبا با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. خسارت آنها زمانی است که قطعات دهانی خود را به طور مکرر برای تغذیه وارد برگ می کنند. محل تغذیه به شکل نقطه ای سفید رنگ به اندازه سر سوزن است و برگها سرانجام خالدار و چروکیده می شوند و از بین می روند. روش تشخیص کنه ها، بررسی سطوح زیرین برگهای آسیب دیده و زیر نور با استفاده از ذره بین امکان پذیر است.
✅کنترل:استفاده از سموم کنه کش و اسپری آب روی سطح برگ در ساعات خنک به مدت یک هفته
شپشک سپردار
بدن این آفت حاوی غدوی است که از آنها مومی ترشح می شود. بدن آنها از سپرهایی تشکیل می شود. این آفت با سوراخ کردن بافتهای گیاهی و خارج کردن شیره گیاهی با قطعات دهانی خود به گیاهان زینتی خسارت وارد می کند و گیاه را ابتدا ضعیف کرده و سرانجام بخشهایی از گیاه از بین می رود.
✅کنترل : استفاده از سموم سیستمیک مانند کنفیدر روی سطح برگ اسپری کنید (دوبار به فاصله یک هفته)
پشه های قارچی
این پشه بالغ آن به رنگ قهوه ای تا سیاه، بطول حدود ۳ میلی متر، با پرواز اطراف گیاه برای مردم آزار دهنده و نابالغ آن (حالت لاروی) با تغذیه از ریشه گیاه، برای گیاهان زینتی زیان آور است. پشه های قارچی بالغ در بستر خاک غنی از ماده آلی که محیط تولید مثل مناسبی برای آن محسوب می شود تخم گذاری کرده و لارهای (کرم ها) آن پس از تفریخ از تخم، به سوراخ کردن و تغذیه از ریشه گیاه می پردازد.
✅کنترل:استفاده از سموم حشره کش مانند ایمیدوکلراپراید…
حلزون
از نرم تنان زیان آور هستند که معمولا شب ها فعالیت می نمایند و یا جویدن برگها، سوراخهای نامنظمی بر روی برگ گیاهان ایجاد می کنند.
✅کنترل:استفاده از سموم حلزون کش
آبدزدک
حشره کامل به طول ۶ – ۵ سانتی متر و به رنگ قهوه ای است و از ریشه و طوقه گیاهان تغذیه می کند.
برای مشاهده محصولات فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.
پیشنهاد اگری راز
تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.
| کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است | |
| کلیک کنید👇 | |
| کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید | |
جمع بندی
بیماری گل و گیاهان زینتی در اثر واکنش بین گیاه میزبان، عامل بیماری و محیط ایجاد می شود. عوامل ایجاد بیماری در گیاهان زینتی شامل قارچها، باکتریها، ویروس ها و نماتدهاست همچنین عوامل غیرزنده (مانند باد، سرما، گرما، نقش های آبی و غیره) می باشند.بیماریها به شدت توسعه می یابند و آفات نیز و موجب خسارت سنگین در نهایت مرگ گیاه می شوند.بنابراین کنترل بیماری بسیار حائز اهمیت است.
منابع
- https://fa.wikidark.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA%DB%8C
نظرات کابران