آفت مگس سفید و راههای از بین بردن آن
مقدمه
این حشره‌ی کوچک که در زبان فارسی به نام سفیدبالک یا عسلک شناخته می‌شود، در سراسر کشور، به ویژه در گلخانه‌ها، یافت می‌شود. آنها بر روی بسیاری از گیاهان زینتی و کشاورزی، از جمله گل کاغذی، شاهپسند درختی، بگونیا، اژدر و سایر گیاهان، به عنوان میزبان حضور دارند. در سال‌های اخیر، مگس‌های سفید به طور ناخوانده ولی پر تعداد درختان پایتخت تهران را نیز تهدید کرده‌اند و نشان داده‌اند که هیچ درختی از حمله آنها مستثنی نیست. می‌توان گفت که مگس‌های سفید جزء سخت‌ترین آفت‌هایی هستند که گیاهان می‌توانند با آنها روبرو شوند. این حشرات با تولید بسیار زیاد مثل، توانایی آنها در زادآوری تا ده نسل در یک سال، علاقه به محیط‌های گرم و مقاومت قابل توجه در برابر انواع سموم شیمیایی، به دشمنی سرسخت گیاهان و دشمن انسان‌ها تبدیل شده‌اند.
شناسایی مگس سفید در گیاهان
مگس سفید یا سفیدبالک شیره‌ی گیاه را جویده و عسلک را روی برگ‌ها جایگذاری میکند. این عسلک می‌تواند زمینه‌ای را برای ابتلا برگ‌ها به بیماری‌های قارچی فراهم کند. حضور عسلک روی برگ‌ها ممکن است نشان دهنده‌ی این باشد که مگس‌ها حداقل چند روز است که شروع به تغذیه از برگ‌ها کرده‌اند. همچنین ممکن است مورچه‌ها را روی برگ‌ها مشاهده کنید که عسلک را جذب کرده‌اند. با توجه به مقدار شیره‌ی گیاه که توسط مگس سفید مکیده می‌شود، گیاهان به سرعت ضعیف می‌شوند و ممکن است قادر به ادامه‌ی فتوسنتز نباشند. در نتیجه، برگ‌های گیاه زرد می‌شوند، رشد نمی‌کنند و به مرور زمان خشک و پلاسیده می‌شوند.
برای یافتن این حشرات سفید، می‌توانید زیر برگ‌ها و اطراف رگبرگ‌ها را بررسی کنید. حتی اگر مگس‌ها را نبینید، وجود عسلک روی برگ‌ها می‌تواند به شما اشاره کند. در هر صورت، اگر تعداد آنها زیاد باشد، وقتی برگ‌های گیاهان را لمس می‌کنید، چند مگس همزمان از روی برگ‌ها پر خواهند شد و این راحت قابل مشاهده است. همچنین ممکن است تخم‌های آنها را در زیر برگ‌ها تشخیص دهید. این تخم‌ها نشانه‌ای از شروع یک نسل جدید هستند. لاروهایی که از تخم‌ها بیرون می‌آیند، بسیار ریز، بیضوی شکل، سفیدرنگ و بدون پا هستند. آنها به ندرت حرکت می‌کنند، اما به سرعت شروع به مکیدن شیره‌ی برگ می‌کنند، و به همین دلیل کشاورزان و باغداران معمولاً دیر متوجه حضور مگس‌ها می‌شوند.
یک مگس سفیدبالک بالغ می‌تواند تا 400 تخم بگذارد و این تخم‌ها در مدت یک هفته تا یک ماه قابل باروری می‌شوند. تخم‌گذاری معمولاً به صورت الگوی دایره‌ای روی برگ انجام می‌شود. در ابتدا، تخم مگس سفیدبعد از تخم‌گذاری، تخم مگس سفید در ابتدا زرد رنگ است، اما با گذشت زمان و نزدیک شدن به زمان خروج لاروها، رنگ آن به قهوه‌ای تغییر میکند.
چند نکته درباره مگس سفید
شست وشوی درختان توت با آب و مواد شوینده‌ای که به گیاهان، سلامت مردم و محیط زیست آسیب چندانی وارد نمی‌کنند راهی است که می‌توان برای مقابله با این حشره انجام داد.
برچسب‌های زرد رنگ بر تنه درختان نیز نصب می‌شوند که باعث چسبیدن حشرات به آنها می‌شوند و به عنوان روشی دیگر برای مهار مگس سفید مورد استفاده قرار می‌گیرند.
راه نهایی کنترل جمعیت آنها مبارزه بیولوژیک است و لازم است که دشمنان طبیعی مگس‌های سفید پرورش داده شوند و در محیط طبیعی قرار گیرند.
کفشدوزک‌ها، زنبورهای پارازیتوئید، مگس شکارگر سفید بالک و کنه‌های شکارگر می‌توانند این آفت را کنترل کنند.
تاثیر افت دما در از بین رفتن سفیدبالک قطعی است.
برخی از شهروندانی که اعتراض به سفیدبالک‌ها دارند، خود با اقداماتی مثل استفاده بیش از حد و غیر ضروری از خودرو و افزایش گرما در وخیم‌تر شدن شرایط زیست محیطی نقش دارند.
باید منتظر گذر زمان حداقل ۱۰ ساله باشیم تا حشرات شکارگر سفیدبالک‌ها مثل انواع کفشدوزک‌ها، بال‌توری‌ها، زنبورهای پارازیته و تعدادی از انواع مگس‌ها جمعیت سفیدبالک را کنترل کنند.
مگس سفید چه خسارتی وارد میکند؟
کنترل کامل مگس سفید بسیار دشوار است و در برخی موارد ممکن نیست. با این حال، برخی اقدامات می‌توانند در کاهش جمعیت مگس سفید و کاهش خسارت آنها مؤثر باشند. به عنوان مثال:
- استفاده از روش‌های بیولوژیک: استفاده از دشمنان طبیعی مگس سفید مانند کفشدوزک‌ها و زنبورهای پارازیتوئید می‌تواند مفید باشد. این حشرات می‌توانند به عنوان طبیعی‌ترین راه کنترل مگس سفید عمل کنند.
- استفاده از تناوب محصولات: تناوب محصولات می‌تواند به کاهش جمعیت مگس سفید کمک کند. با تغییر محصولات کشاورزی در هر فصل، مگس سفید با کمبود منابع غذایی مواجه می‌شود و جمعیت آن کاهش می‌یابد.
- استفاده از تکنیک‌های فیزیکی: استفاده از پوشش‌های محافظ گیاهان، مانند الیاف سفید، می‌تواند از رویش مگس سفید جلوگیری کند. همچنین، استفاده از تله‌های چسبنده و تله‌های فوتوکاتالیتیک نیز می‌تواند مگس سفید را محدود کند.
- استفاده از محصولات شیمیایی: در صورت لزوم، می‌توان از آفت‌کش‌ها و محصولات شیمیایی کنترل مگس سفید استفاده کرد. با این حال، باید با احتیاط و طبق دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تولیدکنندگان از این محصولات استفاده شود.
در هر صورت، برای مدیریت مگس سفید در مزارع، بهتر است با مشاوران کشاورزی محلی یا کارشناسان مربوطه مشورت کنید تا روش‌های مناسبی برای کنترل مگس سفید در منطقه شما تعیین شود.
راههای مبارزه با مگس سفید کدامند؟
برای اینکه بتوانید از شر مگس سفید راحت شوید، چند راه حل پیش رو دارید. به طور کلی، قطعی برای از بین بردن این حشرات وجود ندارد. ولی در ادامه راههای مبارزه با مگس سفید به صورت بیولوژیکی و شیمیایی را با هم بررسی می‌کنیم:
مبارزه بیولوژیکی با مگس سفید
مبارزه بیولوژیکی با مگس سفید معمولاً از طریق سه حشره انجام می‌شود
اولین روش، استفاده از کفشدوزک‌ها و به‌ویژه کفشدوزک‌های هفت‌نقطه است. این حشرات شته‌ها و مگس‌ها را برای تغذیه می‌خورند و قادرند تا 20 هزار عدد شته یا مگس را در طول دوره زندگی خود تغذیه کنند.
دومین روش، استفاده از زنبورهای انکارسیا فورموسا (Encarsia formosa) است. این زنبورها با تخم‌گذاری بر روی تخم‌های مگس سفید، باعث از بین رفتن آنها شده و از طریق تغذیه لاروهای زنبور، پوره‌های سفید بالک را از بین می‌برند.
سومین روش، استفاده از مگس‌های سنوزیا است. سنوزیا هم حشره بالغ و هم لارو مگس سفید را شکار میکند. حشره بالغ سنوزیا حشرات بالغ مگس مینوز و سفید بالک را از بین می‌برد و لاروهای آن نیز لاروهای پشه‌های قارچ خوار (یا سیاریدها) موجود در خاک را نابود میکند.
نکته: مبارزه بیولوژیکی فقط در زمانی که جمعیت سفید بالک کم باشد، می‌تواند جوابگو باشد.
مبارزه شیمیایی با مگس سفید
برای کنترل مگس سفید، می‌توان از سموم شیمیایی استفاده کرد. سمومی وجود دارند که برای مگس سفید موثر هستند، اما نباید گفته شود که سم خاصی برای این حشرات وجود دارد. بهترین روش برای کنترل مگس سفید، سم‌پاشی برابر با سه بار در فواصل دو تا سه روز است. در هر بار سم‌پاشی، می‌توتوصیه می‌شود که در هر بار سم‌پاشی، میزان سم مورد استفاده را بر اساس دستورات و راهنمایی‌های سازمان‌های مربوطه تنظیم کنید، و از انتخاب سم‌ها با مجوز و مطابق با استانداردهای ایمنی و محیط زیست اطمینان حاصل کنید. همچنین، در هنگام استفاده از سموم شیمیایی، از تماس مستقیم با مواد شیمیایی جلوگیری کنید و دستورات ایمنی مربوطه را رعایت کنید.
در کنار استفاده از روش‌های بیولوژیکی و شیمیایی، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه‌ای نیز برای کنترل مگس سفید انجام دهید. به عنوان مثال:
- حفظ بهداشت و تمیزی: مگس سفید به ذرات آلی و مواد تر شده جذب می‌شود. با حفظ نظافت و تمیزی محیط، می‌توانید محتمل شدن مگس سفید را کاهش دهید.
- استفاده از محافظت‌کننده‌ها: در صورت نیاز، از لباس‌های محافظ مانند دستکش و ماسک استفاده کنید تا از تماس مستقیم با مگس سفید و مواد شیمیایی جلوگیری کنید.
- کنترل محصولات کشاورزی: اگر به عنوان کشاورز فعالیت می‌کنید، مراقبت از محصولات خود و اعمال روش‌های مناسب برای کنترل آفات می‌تواند به کاهش جمعیت مگس سفید کمک کند.
- افزایش تنوع گیاهان: از انتخاب گیاهان متنوع در باغ و باغچه خود استفاده کنید. این کار می‌تواند به جذب حشراتی که دشمن طبیعی مگس سفید هستند کمک کند و کنترل آنها را تسهیل کند.
توجه داشته باشید که برای موفقیت در مبارزه با مگس سفید، استفاده از ترکیبی از روش‌های مختلف و ادامه دادن آنها به مدت طولانی می‌تواند موثر تر باشد. در صورت لزوم، با متخصصان مربوطه مشورت کنید تا راهنمایی دقیق‌تری در خصوص مبارزه با مگس سفید در منطقه و شرایط خاص شما دریافت کنید.
مبارزه با مگس سفید در گلخانه
کنترل مگس سفید یک موضوع مهم در گلخانه‌ها و مزارع است. علاوه بر نکاتی که ارائه داده شدند، می‌توانید از موارد زیر نیز برای تکمیل کنترل مگس سفید استفاده کنید:
مانیتورینگ مگس سفید: برای کنترل مگس سفید، مهم است که مراحل زندگی و فعالیت آن را در گلخانه‌ها و مزارع بررسی کنید. با مانیتورینگ منظم و شناسایی زودهنگام مگس سفید، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه و کنترلی مناسبی را انجام دهید.
استفاده از دستگاه‌های چسباننده: در گلخانه‌ها و مزارع می‌توانید از دستگاه‌های چسباننده یا تراپ با رنگ زرد استفاده کنید. این دستگاه‌ها جذب مگس سفید را انجام می‌دهند و می‌توانند به عنوان یک روش فیزیکی مؤثر برای کنترل آن استفاده شوند.
مدیریت تراشه‌ها و بقایای گیاهی: مگس سفید می‌تواند در تراشه‌ها و بقایای گیاهی مختلف پنهان شود. بنابراین، تمیز نگه داشتن گلخانه و مزرعه و از بین بردن تراشه‌ها و بقایای گیاهی باقیمانده می‌تواند کمک کند تا محیطی کمتر جذاب برای مگس سفید ایجاد شود.
استفاده از حشره‌کش‌های طبیعی: از مبارزه بیولوژیکی با استفاده از حشره‌کش‌های طبیعی و دشمنان طبیعی مگس سفید می‌توانید بهره ببرید. مثلاً از کفشک‌ها، پسندیدگان و زنبورهای شکارچی که به مگس سفید حمله می‌کنند، استفاده کنید.
رعایت بهداشت گیاهی: رعایت بهداشت گیاهی، از جمله استفاده از گیاهان سالم و مقاوم در برابر آفات، می‌تواند کمک کند تا گلخانه یا مزرعه مقاومت بیشتری در برابر مگس سفید داشته باشد.
مدیریت درجه حرارت و رطوبت: مگس سفید را دماهای بالا و رطوبت نسبی بالا دوست دارد. تلاش کنید تا درجه حرارت و رطوبت محیط را تنظیم کنید تا شرایط برای تکثیر مگس سفید کمتر شودبا رعایت این نکات تکمیلی و استفاده از روش‌های مختلف، می‌توانید به کنترل مگس سفید در گلخانه‌ها و مزارع برسید. البته توجه داشته باشید که هر گلخانه یا مزرعه ممکن است شرایط و نیازهای خاص خود را داشته باشد، بنابراین ممکن است نیاز به روش‌ها و تکنیک‌های دیگری نیز باشد. بهتر است با مشاوره کارشناسان مربوطه و استفاده از منابع معتبر در این زمینه، بهترین روش‌های کنترل مگس سفید را برای شرایط خاص خود انتخاب کنید.
جمع بندی
سفیدبالک‌ها، یا به عبارت دقیق‌تر شته‌های سفیدبالک، از آفات مهم در کشاورزی هستند که به طیف وسیعی از محصولات کشاورزی، به ویژه در مناطق گرمسیری، آسیب وارد می‌کنند. این آفات عمدتاً در شرایط گلخانه‌ای و بر روی گیاهان زینتی و محصولات گلخانه‌ای دیده می‌شوند. جمعیت‌های بسیار بالای سفیدبالک‌ها می‌توانند به سرعت گیاهان را تخریب کرده و به عملکرد و کیفیت محصولات آسیب برسانند.
سفیدبالک‌ها به صورت کامل راههای زیستی خود را در محیط گلخانه یافت کرده‌اند و معمولاً از طریق حمل و نقل گیاهان زنده، وسایل کشاورزی و حتی هوا به گلخانه‌ها منتقل می‌شوند. آنها زندگی و تغذیه خود را از روی برگ‌ها و ساقه‌های گیاهان می‌گذرانند و با جذب مایعات گیاه، آنها را ضعیف می‌کنند و ممکن است باعث انتقال بیماری‌ها نیز شوند.
مدیریت سفیدبالک‌ها در گلخانه‌ها و مناطق گرمسیری می‌تواند چالش‌هایی را ایجاد کند، زیرا آنها معمولاً به سموم شیمیایی مقاومت بالایی پیدا کرده‌اند. بنابراین، استفاده از روش‌های مدیریت شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی به منظور کنترل آفت سفیدبالک‌ها بسیار مهم است. همچنین، اصلاح شرایط محیطی گلخانه‌ها و کاهش عوامل مستعدساز نیز می‌تواند به کنترل سفیدبالک‌ها کمک کند.
نظرات کابران