هدف آماده سازی زمین کشاورزی به دست آوردن محصول باکیفیت و درختان پر بار و دور از هرگونه آفت و بیماری است. خاک زیر و رو نشده، خواه بکر باشد و یا از زیر محصول خارج شده باشد، در بسیاری از شرایط برای رشد و نمو گیاه نامناسب است و بایستی از طریق انجام عملیات زراعی تغییراتی در آن داده شود تا به محیطی مطلوب برای گیاه تبدیل گردد. عملیات زراعی لازم برای انجام این تغییرات به شرایط کار، محصول برداشت شده و محصول مورد کاشت بستگی دارد.

تهیه بستر کاشت  

هدف نهایی تهیه بستر بذر ایجاد شرایط مناسبی برای سبز شدن، استقرار  رشد گیاه، حصول عملکرد بالا و نیز ایجاد امکان کار در مزرعه از زمان شروع کاشت تا برداشت محصول است.

هدف از آماده سازی زمین کشاورزی

یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین عواملی که در کاشت باید دقت داشته باشیم انتخاب بستر کشت مناسب است. بستر کشت به محیطی گفته می شود که گیاه برای ادامه رشد و تولید محصول در آن کاشته و رشد می کند.

• از بین بردن بقایای گیاهی محصول قبلی و علف های هرز مزرعه به صورتی که مواد آلی خاک حفظ و با اضافه کردن این مواد در کاشت محصول بعدی اختلال ایجاد نشود.
• بهبود و حفظ ساختمان خاک
• حفاظت خاک در مقابل عوامل فرساینده، افزایش ذخیره رطوبتی و نقصان تلفات آب
• تأمين شرایطی مناسب برای سبز شدن بذر و استقرار بوته
• کنترل حشرات از طریق دفن عمیق آنها و کنترل بیماری ها از طریق دفن بقایای گیاهی آلوده و در معرض هوا و آفتاب قرار دادن خاک عمقی،
• بهبود تهویه خاک و تسریع اکسیداسیون مواد آلی تجزیه نیافته برای تشکیل هوموس
• افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و ایجاد محیط مناسبی از نظر آب و هوا و عناصر غذائی برای رشد ریشه
• آماده سازی زمین کشاورزی برای انجام عملیات کاشت، آبیاری، وجین، سله شکنی، کودپاشی، سم پاشی و برداشت محصول.
• بهترین سیستم تهیه زمین آن است که حصول هدف های بالا را با حداقل عملیات امکان پذیر سازد.

عمده ترین هدف آماده کردن زمین کشاورزی

عمده ترین هدف آماده کردن زمین، فراهم نمودن شرایط مطلوب محیطی برای رشد گیاه است. بعضی از متخصصین، عملیات تهیه بستر را به بخش های عملیات خاک ورزی اولیه (کندن و زیر و رو کردن خاک شخم نخورده)، عملیات خاک ورزی ثانویه ( خرد کردن خاک، تسطیح زمین، ریشه کن کردن علف های هرز، مخلوط کردن و شیمیایی، تهیه جوی و پشته و …) و عملیات داشت ( وجین و سله کشی، خاک دهی پای بوته، اصلاح جوی و پشته، اختلاط کود شیمیایی سرک با خاک و …) تقسیم نمونده اند. اما این تقسیم بندی، نه از نظر نوع و نه از نظر ماشین مورد استفاده مناسب به نظر نمی رسد. زیرا امروزه ماشین های به کار گرفته شده که عملیات زیر و رو سازی خاک، خرد کردن کلوخه ها و کاشت را یکجا و باهم انجام می دهند.

پس از برداشت محصول، بقایائی از گیاه و علف های هرز در سطح مزرعه و در خاک باقی می مانند. وجود این بقایا در در رشد گیاه ایجاد اختلال می نماید. برنامه ریزی عملیات تهیه بستر تنها با توجه دقیق به کلیه عوامل موثر میسر می گردد.

تعداد عملیات انجام شده برای تهیه بستر کاشت، متغیر و در واقع تابع شرایط منطقه و نوع محصول است.

عملیات تهیه بستر کاشت  

شامل  خرد و دیسک زدن بقایای گیاه قبلی و شخم زدن خاک و شکل دهی و پشته سازی خاک و کولتیواتور زنی و استفاده از هرس دندانه ای و بشقابی پس از کاشت و وجین و سله شکن می باشد.

بستر کشت به دو مرحله اولیه و ثانویه تقسیم می شود

تهیه اولیه بستر کاشت

در تهیه اولیه بستر کشت، خاک عمیق و با شدت بیشتری  خرد می شود و همراه با خاک بقایای گیاهی نیز دفن می شود و خاک دست نخورده باقی می ماند که ادوات آن شامل گاوآهن های برگردان دار، قلمی و بشقابی، نهرکن و پشته سازها، زیرشکن ها، دیسک های سنگین، خاک ورزهای دوّار ( روتو تیلر و سیکلو تیلر ) می باشد.

تهیه ثانویه بستر کاشت

بعد از مرحله اولیه خاک تا عمق کمتری خرد و نرم و تا حدی فشرده و مسطح می شود. همچنین این مرحله منافذ بزرگ زمین را می بندد، علف های هرز را از بین می برد و با تخریب لوله های موئین باعث حفظ رطوبت در خاک می گردد که ادوات آن شامل هرس های بشقابی، فنری، دندانه ای و چرخان، کولتیواتورها، وجین کن ها، غلتک ها و ماله می باشد.

یکی دیگر از مراحل آماده سازی زمین کشاورزی وجین و سله کشی است که در بیشتر محصولات به طور همزمان و با یک وسیله انجام می شود.

سله

سله : پس از بارندگی یا پس از آبیاری به ویژه در خاک های سنگین و فقیر از نظر مواد آلی، در سطح خاک لایه سختی ایجاد شده که به آن  سله می گویند. علت تشکیل سله متلاشی شدن ساختمان خاک سطحی در اثر برخورد قطرات باران و یا باز شدن آن ها در آب است. در نتیجه این عمل، ذرات رس آزاده شده در آب به حالت معلق در می آید و پس از نفوذ یا تبخیر آب لایه نفوذ ناپذیر سله را به وجود می آورد. این لایه از خاک با از دست دادن رطوبت به تدریج سخت تر شده و پس از خشک شدن کامل، شکاف ها و ترک هایی در آن ایجاد می گردد. به خرد و نرم کردن لایه سخت سطح خاک ( سله شکنی چ) می گویند.

✅ عوامل ایجاد سله: بالا بودن مقدار سدیم خاک، کم بودن مواد آلی، روش آبیاری و هر عاملی که ثبات و پایداری خاکدانه ها را کاهش دهد، مقدار و نوع رس

✅ راه های پیشگیری از ایجاد سله: مرطوب نگه داشتن خاک، افزایش مواد آلی خاک، جلوگیری از سخت مانده در سطح خاک.

وجین زمین کشاورزی

علف های هرز نیز طی عملیات سله شکنی کنترل می شوند. بنابراین وجین و سله شکنی با یک وسیله یا ماشین انجام می گیرد. مهم خشک بودن خاک و امکان ورود به زمین برای انجام عملیات وجین و سله شکنی می باشد. کارگر از وسایلی مانند چاقو، داس کوتاه، کج بیل، شفره، بیلچه و یا چنگک استفاده و علف های هرز را از ریشه قطع می کند. حرکت این وسایل در خاک و بیرون کشیدن علف های هرز موجب باز شدن خاک و سله شکنی می گردد.

همزمان با وجین و سله شکنی می توان تنک کردن محصول را نیز عملی ساخت. امتیاز کار کارگر بر ماشین آن است که کارگر می تواند وجین روی ردیف کاشت را نیز در هر مرحله ای از رشد به اجرا گذارد. وجین و سله شکنی مزارع بزرگ، به دلیل اتلاف وقت و هزینه بالا، با دست عملی نیست و با ماشین انجام می شود.

عملیات وجین و سله شکنی ممکن است در زمان های زیر انجام پذیرد:

1. وجین و سله قبل از کاشت
2. وجین و سله شکی در مرحله سبز شدن
3. وجین و سله شکنی پس از پایان تنک کردن
4. وجین و سله شکنی قبل از گسترش محصول

✅ قبل از اینکه شروع به شخم زدن کنید، مهم است که بدانید که روی چه نوع خاکی کار می‌ کنید. می‌ توانید آماده‌ سازی زمین  را با آزمایش خاک خود شروع کنید. اولین گام برای آماده‌ سازی زمین برای کاشت شامل بررسی بافت و باروری خاک و تنظیم آن تا جای موردنیاز است.

شخم زدن زمین کشاورزی

منظور از شخم، زیر و روسازی خاک با گاو آهن های سوکی و بشقابی و نیز کمبینات است. گاو آهن قلمی خاک را به طور کامل زیر رو نمی کند، بلکه میشکافد. در این جریان بقایای گیاهی حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد در خاك اختلاط پیدا می کنند. در حالی که گاو آهن های سوکی و بشقابی بقایای گیاهی را تا ۱۰۰ درصد در خاک اختلاط می دهند. ممکن است وضعیتی را که گاو آن قلبی در خاک ایجاد می کند «نیمه شخم» نامید.

با این که بعضی از انواع دیسک ها نیز ممکن است خاک و بقایای بعضی محصولات را به خوبی با خاك اختلاط دهند، اما به منظور جلوگیری از پیدایش ابهام، بهتر است استفاده از دیسک را دیسک زدن نامید و اصطلاح شخم را در بکار گیری گاو آهن های سوکی و بشقابی و نیز کمبینات محدود ساخت. شخم زمین باید به نحوی انجام پذیرد که قطعات شخم نخورده باقی نمانده، تسطیح زمین بهم نخورده، تراکم خاک به حداقل رسیده و حداکثر صرفه جویی در وقت به عمل آید.

تهیه زمین در بسیاری موارد با شخم زدن آغاز می شود، که خود مهم ترین مرحله در تهیه زمین محسوب می گردد. چنانچه شخم زدن با توجه به رطوبت خاک و عمق به طور صحیحی انجام نگردد و به طور کلی با رعایت اصول آن انجام نشود، نه تنها نتایج مفیدی در بر نخواهد داشت، بلکه غالبا می تواند به خرابی بستر بذر و گاهی خسارتهای جبران ناپذیر منجر گردد.

تسطیح شیب زمین

تسطیح شیب زمین در روند آماده سازی زمین کشاورزی نقش مهمی دارد. اگر زمین شیبی حداکثر تا ۵ درصد داشته باشد کشت درختان میوه بدون انجام عملیات مقدماتی قابل انجام است ولی در شیب های بالای ۵ درصد، کشت درختان معمولا روی خطوط تراز یا کنتور و بعضا بر روی تراس انجام می شود. شیب ۵ درصد یعنی در ۱۰۰ متر طول ۵ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد.

جمع بندی

آماده سازی زمین کشاورزی برای کاشت محصول‌ های پرسود بسیار امر جدی و حائز اهمیت است. گام اول برای موفقیت جمع‌ آوری نمونه‌های خاك و انجام آزمایش خاك و اندازه گیری ph خاک است. مرحله بعد مراحل آماده سازی زمین که شامل وجین و سله و شخم زدن و ….. می باشد. با انجام دقیق این مراحل، زمین شما برای کاشت یک محصول با کیفیت آماده است.

منابع

• https://www.hunker.com/12252913/how-to-prepare-farm-land-for-planting
• کتاب اصول و مبانی زراعت

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ، راز رویش ها**

انواع بیماری و آفات درختان میوه هسته دار

مقدمه

آفات درختان میوه هسته دار و بیماری های آنان که در اکثر نقاط کشور نیز مشاهده می شود اگر در زمان مناسب شناسایی نشوند و با آنها مقابله نگردد ممکن است تا باعث ضرر های زیاد به باغداران شود. منظور از میوه های هسته دار مواردی همچون هلو، شلیل، گیلاس و .. . می باشند. از همین رو در این مقاله قصد داریم برخی از بیماری ها و آفات درختان میوه هسته دار را و روش مقابله آنها را بررسی نماییم.

آشنایی با برخی از بیماری های شایع درختان میوه هسته دار

برخی از مهمترین بیماری های درختان میوه هسته دار به شرح زیر می باشند

پژمردگی ورتیسلیومی درختان میوه هسته دار

عامل بیماری پژمردگی ورتیسلیومی درختان میوه هسته دار Verticillium dahliae می باشد.در این بیماری ابتدا چند برگ یا شاخه از نهال در اوایل فصل تابستان پژمرده می شود. برگها در گام اول تیره و سپس کاملا پژمرده می شوند و کم کم کل نهال را در بر می گیرند. لذا رشد نیمه تمام مانده و باردهی درخت کم می شود. عامل این بیماری را از نوعی قارچ می دانند که بر اثر کاشت نهال آلوده در زمین به سایر نهال ها منتقل می شود.

✅ برای مقابله با این بیماری توصیه می شود تا نهال های سالم برای کشت انتخاب شوند . پس از این مورد لازم است تا با پروسه آبدهی دقت شود تا بیماری دفع گردد.

پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه درختان میوه هسته دار

نشانه های بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه درختان میوه هسته دار بصورت زردی و تیرگی خفیف برگ ها می باشد و در نهایت کم کم خشک می شوند. عامل این بیماری یک نوع قارچ از جنسPhytophthora است که ریشه ها را نازک و ضعیف می کند.

✅ برای مقابله با ابن قارچ لازم است تا حتما از نهال های از پیش کشت شده استفاده نمود و خاک را قبل از کشت نهال به خوبی زهکشی کرد. می تواند در برابر این قارچ مفید عمل کند.

شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار

بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار درختان بر اثر کوددهی نامناسب ایجاد می شود. باکتری عامل بیماری شانکر باکتریایی  Pseudomonas syringae pv.syringae است. همچنین می تواند منشا باکتریایی یا قارچی داشته باشد. این باکتری می تواند عمر درخت میوه را به شدت کاهش دهد. این باکتری می تواند ساقه و ساختار درخت را به صورت کامل از بی برد.

✅ برای مقابله با آن نیز می بایست از کودها و ضد قارچ استفاده نمود. این کودها باید تنها بر روی بخش های آلوده مالیده شوند. کودهای سوپرکاپ برای این بیماری گزینه مناسبی می باشند.

زردی فیتوپلاسمایی درختان میوه هسته دار

بیماری زردی فیتوپلاسمایی درختان میوه هسته دار یک بیماری باکتریایی می باشد که در کوتاه مدت باعث باروری کم درخت و در بلند مدت باعث خشک شدن می شود. دلیل این بیماری را استفاده بی رویه از ازت یا بالا بودن رطوبت خاک می دانند. بیماری فوق باعث آسیب رساندن به آوند و در نهایت خشکی درخت می شود.

✅ برای مقابله با این بیماری لازم است تا از کودهای ازت استفاده نمود. استفاده درست و صحیح از کود می تواند به جلوگیری از بروز این بیماری کمک کند.

لکه غربالی درختان میوه هسته دار

عامل بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته دار یک نوع قارچ به نام Wilsonomyces carpophilus است که باعث سوراخ شدن برگ درخت می شود. البته در برخی موارد میوه نیز مورد حمله قرار گرفته و لکه هایی بر روی آن دیده می شود.

✅ برای مقابله با ابن بیماری لازم است تا برگ های آلوده هرس شده و سمپاشی 4 گانه بردوفیکس صورت گیرد. همچنین توصیه می شود تا ابزار هرس نیز به صورت کامل ضدعفونی شود.

سفیدک نمدی هلو و درختان هسته دار

 سفیدک نمدی هلو و درختان هسته دارممکن است در طول سال رخ دهد اما نشانه های آن در فصل بهار و تابستان مشهود است. علائم بیماری اغلب به صورت سفیدک هایی بر روی برگ و گاهی نیز بر روی میوه می باشد. قارچ Sphaerotheca pannosa عامل این بیماری می باشد.

✅ برای مبارزه با این عامل قارچی  باید نهال های سالم را در زمین کاشت و از قارچ کش های قوی بهره برد. از سوی دیگر هر اندازه رطوبت کمتر باشد، رشد این قارچ ها نیز کمتر است.

پوسیدگی قهوه ای درختان میوه هسته دار

بیماری پوسیدگی قهوه ای درختان میوه هسته دار اغلب در محیط های خشک رخ می دهد و عامل آن یک نوع قارچ به نام Monilia fructigena

است که شکوفه ها را درگیر می نماید. معمولا چند هفته قبل از برداشت بیماری خود را نشان داده و از کیفیت محصول می کاهد. 

✅ برای مقابله با این بیماری لازم است تا شاخه های آلوده هرس شوند و حتما دو تا 3 هفته قبل از برداشت محصول سمپاشی با قارچ کش زیر نظر کارشناس صورت گیرد.

شانکر سیتوسپورایی درختان میوه هسته دار

بیماری شانکر سیتوسپورایی درختان میوه هسته دار عموما به تنه های قطور درخت ها حمله می نماید و پوست آنها را چروکیده می کند. قارچ عامل بیماری گیاهی شانکر سیتوسپورای  Cytospora persoonii است و شکل جنسی آن Leucostoma persoonii می باشد.در این بیماری صمغی ترشح می شود که به مرور باعث خشک شدن درخت خواهد شد.

✅ عامل بیماری فوق باکتری بوده و برای جلوگیری از آن باید از سموم خاص استفاده نمود.

معرفی برخی آفات درختان میوه هسته دار

در زیر می توانید برخی از آفات درختان میوه هسته دار را مطالعه نمایید

سرشاخه خوار هلو

آفت سرشاخه خوار هلو Anarsia lineatella شبیه به پروانه می باشد که بر روی بال های آن لکه های تیره وجود دارد. آفت مذکور از غنچه ها و جوانه های باز تغذیه می نماید.

✅ برای مقابله با این آفت باید نهال ها در محیط مناسب از پیش کاشته شوند و در فصل تابستان نیز از حشره کش ها برای معدون نمودن آنها استفاده کرد.

سرخرطومی های گیلاس و آلبالو

آفت سرخرطومی های گیلاس و آلبالو Rhynchites auratus گل و غنچه را تحت تاثیر قرار می دهد. آفت مذکور به صورت عنکبوت با بدنی تیره رنگ است

✅ برای مبارزه با آن نیز می توانید از سموم آفت کش استفاده نمایید.این آفت از بخش گوشتی میوه تغذیه می نماید لذا میوه ها دارای کیفیت کمتری است.

شپشک سفید هلو

آفت شپشک سفید هلو Pseudaulacaspis pentagona به راحتی ریشه و تنه درختان را در بر می گیرد و از صمغ آنها استفاده می کند.

✅ برای مقابله با آنها لازم است تا نهال ها در دو مرحله سم پاشی شوند. مرحله اول در فصل تابستان  و مرحله دوم در فصل تابستان .

زنبور گوجه

آفت زنبور گوجه Hoplocampa flava اغلب به هسته میوه ها و میوه آنها حمله می نماید و از شیره آنها تغذیه می نماید.لذا پروسه رشد میوه تکمیل نمی شود و میوه ها به صورت کال می ریزند.

✅ برای مبارزه با آن نیز می توانید از کودهای دیازینون و گوزاتیون استفاده نمایید.برای مقابله با آفت مذکور توصیه می شود تا حتما از واریته های سالم و پیش کاشت شده استفاده شود و در زمان مشاهده آفت از سموم و کودهای کالیپسو استفاده نمود.

زنبور مغزخوار بادام

آفت زنبور مغزخوار بادام Eurytoma amygdali نیز می تواند محصولات شما را به صورت کامل از بین ببرد. از لحاظ ظاهری، کرم های فوق بسیار مشکی و شفاف می باشند و تا 11 ماه نیز داخل مغز میوه ها زنده می مانند.

✅ برای مبارزه با این آفت لازم است تا میوه های آسیب دیده به صورت کامل سوزانده شوند.

کرم آلو

کرم آلو Grapholita funebrana از دیگر آفت هایی است که می تواند درختان هسته دار را درگیر نماید. این کرم در واقع یک نوع پروانه می باشد که دارای رنگ خاکستری تیره ای است. لارو های آن به درون میوه نفوذ نموده و از آن تغذیه می نمایند. برای مبارزه با این آفت لازم است تا از کودهای شیمیایی و آفت کش های قوی استفاده نمود. اگر متوجه شدید که درختان شما با این آفت درگیر هستند، لازم است تا روزی دو بار سمپاشی گردند.

شته هلو

شته ها یکی دیگر از آفات درختان میوه هسته دار، می باشند که آفت های زیانباری است که باغداران با آن روبرو هستند. این آفت اغلب برگ های گیاهان را درگیر می نماید و پشت برگها وجود دارد. شته ها به رنگ سبز هستند و از صمغ برگ ها استفاده می کنند. اما موردی که وجود دارد، این موضوع است که می توانند عامل انتقال انواع میکروب ها باشند. برای مقابله با این آفت می توان از مگس ها و کفشدوزک ها کمک گرفت که به سرعت مزرعه را پاکسازی می نمایند اما برای مقابله شیمیایی نیز می توان از شته کش های دارای متاسیستوکس استفاده نمود که اثرات ماندگاری دارند.

مگس گیلاس

یکی از آفت های رایج درختان گیلاس، مگس گیلاس Rhagoletis cerasi است که لارو آن داخل میوه است و از بخش های گوشتی تغذیه می نماید. مگس های فوق کاملا به رنگ زرد می باشند و از همین رو بسیاری از حشره خوار ها را جذب می نمایند. البته می توان به روش های شیمیایی نیز با این آفت مبارزه نمود. برای این مورد بهتر است تا از محلول های پروتئین هیدرولیزات استفاده نمود و سه بار در طول روز باغ ها را سم پاشی نمود.

کرم سفید ریشه

کرم سفید رشته Polyphylla olivieri نیز می تواند به راحتی ریشه درختان و نهال های شما را از بین ببرد. این کرم به رنگ قهوه ای است و از ریشه گیاهان تغذیه می نماید و چنانچه بیماری سریعا شناسایی نشود به راحتی نهال خشک می شود. از بین بردن علف های هرز، شخم زنی و ریختن شن در اطراف ریشه می تواند از رشد آنها جلوگیری نماد اما برای مقابله شیمیایی باید از سموم دیازینون بهره برد.

---

پیشنهاد اگری راز

---

جمع بندی

در این مقاله برخی از مهمترین آفات و بیماریهای درختان میوه هسته دار معرفی شده‌اند. به صورت کلی، بهترین راه محافظت از محصولات گوجه فرنگی، کاشت بذر سالم و اصلاح شده، بررسی دوره‌ای خاک و رطوبت محیط و استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مناسب می باشد.

منابع

• https://extension.okstate.edu/fact-sheets/common-diseases-of-stone-fruit-trees-and-their-control.html
• https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4020-8571-0_1

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

نقش و عملکرد عنصر آهن بر رشد گياهان 

مقدمه

عنصر آهن به عنوان عنصر ضروری ریز مغذی برای همه گیاهان محسوب می شود. گیاهان برای سالم ماندن فقط به مقدار کمی آهن نیاز دارند ، اما این مقدار اندک، بسیار مهم است. گیاهان آهن را به شکل یون­های دو و سه ظرفیتی جذب می­نمایند. مقدار آهن در خاک ها به طور متوسط 8/3 درصد تخمین زده می شود. اما با این وجود در دسترس بودن آهن بستگی، به PH محیط رشد گیاه دارد. در صورتی که pH محیط رشد گیاه بیش از 6.5 باشد، آهن به شکلی Fe3+ تبدیل می شود که در دسترس گیاه نیست و باعث کمبود آهن در گیاه می شود.

نقش و عملکرد عنصر آهن بر رشد گياهان 

عنصر آهن از چندین آنزیم و رنگدانه تشکیل شده و عنصر ضروری است و عملکرد آن بر رشد گياهان بسیار مهم است و به کاهش نیترات، سولفات و تولید انرژی در گیاه کمک می کند. اگرچه آهن در سنتز کلروفیل (رنگدانه سبز رنگ برگها) استفاده نمی شود، اما برای تشکیل کلروفیل ضروری است. آهن در ترکیب ساختمانی مولکول های دارای هِم مانند: پورفیرین، سیتوکروم و مولکول های فاقد هِم مانند: فرودوکسین و پروتئین های آهن-گوگرد وجود دارد که در واکنش های اکسیداسیون و احیا تنفسی و فتوسنتز نقش دارند. همچنین، آهن در سیستم های آنزیمی، ستوکروم اکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، اکونیتاز، غیراشباع کردن اسید های چرب و… شرکت می کند. بنابراین آهن در فتوسنتز، تنفس، حرکت اکسیژن، تثبیت نیتروژن، حفظ کلروپلاست و تشکیل کلروفیل در گیاه نقش اساسی دارد.

علائم کمبود آهن در گیاه

علائم كمبود عنصر آهن در گیاه, بيشتر به صورت کلروز در برگهاي جوان بروز مي نمايد، به عنـوان يكي از نارسايي هاي مهــم تغذيه اي در گياهان به ويژه در شـرايط خاكهـا ي آهكـي مطرح است و به شدت عملكرد وكيفيت محصول آنها را تحت تاثير قرار ميدهـد. از جمله گياهان حساس به كمبود آهـن مـي توان سيب، به، هلو، گلابي، زردآلو، انگـور، گـردو، مركبـات، آووكادو، موز، جو، لوبيا، پنبه، بادام زميني، سيب زميني، سـويا، سبزيجات وگياهان زينتي را نام برد. علائم کمبود آهن در جوان ترین برگ ها به صورت زردی بین رگبرگی و سرانجام در پهنک برگ به رنگ زرد و حتی سفید بروز می کند. این نشانه ها معمولا می توانند در مراحل مختلف رشد مانند جوانه زنی، رشد رویشی و مراحل زایشی بروز کنند.کمبود آهن با کاهش کلروفیل و آسیب به واکنش های اکسیداسیون و احیا به فتوسنتز آسیب می زند.كمبود آهن از فعاليت آنزيم ايزو پراكسيداز كه پليمر كردن تركيبات فنولي حلقوي و زنجيري را به سوبرين كاتاليز ميكند، ممانعت مينمايد. اين اثر ممكن است درصدمه زدن به تشكيل ديواره سلولزي سلولهاي بشره ريشه و در تراكم بعضي از تركيبات فنولي در ريشه هاي مبتلا به كمبود آهن يك نقش اضافي بازي كند.

البته باید به این نکته توجه داشت كه تنها كمبود عنصر آهن به زردي برگ منجر نمي شود كمبود ازت، گوگرد، منيزيم و برخي عناصر غذايي ديگر، بعضي آفات و بيماري ها يا نور كم در مواردي به پريدگي رنگ برگ مي انجامد.

مهمترین علت کمبود آهن در ایران

مهمترین علت کمبود آهن در ایران ، زيادي بي كربنـات در محلول خاك است. اغلب خاكهاي ايـران حـاوي مقـدار قابـل تـوجهي آهـك هستند، آبياري سنگين، فشردگي و يـا هراقدام كه تهويه اينگونه خاكهــا را كـاهش دهد، منجر به افزايش غلظت دي اكسيدكربن درخـاك و بـه دنبـال آن افزايــــش بيكربنات ميشود. بی کربنات تولید شده، خاصیت «بافری» دارد. بدین معنی که با جلوگیری نسبی از کاهش pH در اطراف ریشه از حلالیت بیشتر ترکیبات آهن دار و قابلیت جذب آهن کاسته می شود و موجب کمبود آهن در گیاه می شود.

تشخیص کمبود آهن و منگنز از یکدیگر

تشخیص کمبود آهن و کمبود منگنز از یکدیگر دشوار است. و حتی ممکن است کمبود منگنز با کمبود عنصر آهن اشتباه گرفته شود. هر دو عنصر کمیاب هستند و فرآیندهای مهم را در گیاه تسهیل می کنند. در صورت کمبود منگنز، برگهای جوان به سمت بالا روشن تر می شوند و سپس لکه های قهوه ای ظاهر می شود. رگبرگ اصلی و فرعی به صورت نواری پهن به رنگ سبز ظاهر می‌شوند که بیشتر حالت لکه لکه‌ای به برگ می‌دهند. در کمبود منگنز ، لبه های برگ سبز می مانند. در صورت کمبود آهن، برگهای بالایی کاملاً زرد می شوند. فقط رگبرگها سبز می مانند ولی هیچ نقطه قهوه ای وجود ندارد.

درمان کمبود عنصرآهن در گیاه

هنگامی که کمبود آهن مشخص می شود، می توان آن را در کوتاه مدت با استفاده از محلول پاشی آهن درمان کرد .بنابراین ساده ترین و موثرترین استراتژی برای رفع موقت کمبود آهن استفاده از اسپری های برگی است.

 اما بهترین روش، پیشگیری است. بنابراین شما باید ابتدا علت واقعی کمبود را شناسایی کرده و آن را درمان کند تا از بروز مشکل در آینده جلوگیری شود.

اغلب، کمبود آهن نشان دهنده عدم تامین کافی عنصر آهن است. همچنین ممکن است مربوط به شرایط مختلفی باشد که ممکن است در دسترس بودن آهن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال: سطوح کربنات در خاک، شوری، رطوبت خاک، دمای پایین، غلظت عناصر دیگر (مانند عناصر ریز رقابتی ، فسفر ، کلسیم) و غیره…

همچنین مصرف بي رويه و بيش از نياز كودهايي همچـون فسـفات آمونيـوم، به ويژه تحت شرايط خاكهاي آهكي، شدت كمبود ساير عناصر كم مصرف همچون آهــن، روي ، منگنـز و مــس را در ايــن خاكهـا افـزايش داده اسـت

PH محیط کشت را می توان با اسیدی کردن آب آبیاری و یا استفاده از کودی با اسیدیته بالاتری کاهش داد. از آنجا که ممکن است چند هفته طول بکشد تا مشکل برطرف شود، از آهن کلاته می توان برای سبز شدن سریع گیاهان استفاده کرد. موثرترین عامل کلات کننده آهنEDDHA  است. با این حال، آهنDTPA  تقریبا به همان خوبی است.

جهت رفع کمبود عنصر آهن در گیاهان می توان از کود آهن استفاده کرد. کود آهن به شکل و روشهای مختلف می توان استفاده کرد. کود های آهن معمولا از طریق محلول پاشی به گیاهان و خاک اضافه می شوند. کود آهن را می توان به صورت سولفات سدیم یا کلات آهن استفاده کرد.

در چه موارد از کود آهن استفاده کنیم ؟

برای مصرف کود آهن فقط باید توجه داشته باشید که میتوانید در دو مرحله از آن استفاد کنید

• تقویت و پیشگیری
• درمان گیاه و رفع کمبود ناشی از عنصر آهن

که سبب بالا رفتن مقاومت گیاه ،افزایش فتوسنتز ،افزایش میزان رشد ،افزایش میزان گلدهی ،افزایش جوانه زایی و پهن شدن برگ و …… می شود.

انواع کود آهن شیمیایی

1-سولفات آهن (FeSO4)

کود سولفات آهن حاوی حدود 20 درصد عنصر آهن است. این کود ارزان است و عمدتا بصورت محلول پاشی استفاده می شود. اگر روی خاک اعمال شود ، اغلب بی اثر است ، به ویژه در pH بالای 7 ، زیرا آهن آن به سرعت به Fe3+ تبدیل می شود و به عنوان یکی از اکسیدهای آهن رسوب می کند. بنابراین از آنجایی اکثر خاکهای زراعی ایران آهکی است و مصرف سولفات آهن در این خاکها موجب تثبیت سریع آن و تبدیل آن به فرمهای غیر قابل جذب می گردد، لذا مصرف خاکی آن بجز به صورت موضعی توصیه نمی گردد.

2-کلات آهن

کلات ها ترکیباتی آلی هستند که یون های فلزی (آهن) را تثبیت می کنند و آنها را از اکسیداسیون و رسوب محافظت می کنن

کلات های آهن از سه جزء تشکیل شده است:

• یونهای Fe3+
• مجموعه ای مانند: EDTA ، DTPA ، EDDHA، اسیدهای آمینه، اسیدهای هیومیک فولویک، سیترات،
• یونهای سدیم (Na+) یا آمونیوم (NH4+)

3-Fe-EDTA

این کودها دارای ۶ در صد عنصر آهن بوده و توصیه می شود که به صورت محلول پاشی استفاده شود. سبب رشد هر چه بهتر گیاهان می شوند. این کلات آهن در pH پایین و نزدیک به 6 پایدار است. ولی در ph بیش از 6.5 اثر بخشی ندارد، بنابراین این کلات در خاکهای قلیایی بی اثر است. این کلات همچنین تمایل زیادی به کلسیم دارد ، بنابراین توصیه می شود از آن در خاکها یا آبهای غنی از کلسیم استفاده نکنید.

4-Fe-DTPA

این کود کلات آهن در pH برابر 7.0 و خنثی پایدار است. و برعکس کود کلات آهن Fe-EDTA تمایلی به انجام واکنش با کلسیم و جایگزینی آن با آهن ندارد.

نکات مهم و کاربردی در رابطه با عنصر آهن

کودهای  EDTA و DTPA هرچند مي توانند محتوای مقدار زیادی آهن تا حد 15 % باشند و از نظر قيمت به مراتب ارزان مي باشند، اما اين درصد بالاي آهن را نميتوانند بطور كامل در محيط هاي قليائي خاكهای ایران بصورت محلول حفظ كرده و آنگاه در اختيار گياه قرار دهند و در اين شرايط قليائي تحت تاثير شوك كلسيم، منيزيم و يا فسفات، آهن بصورت هيدروكسيد نامحلول رسوب مي كند. این کلات آهن با این دو بنیان بیشتر در محلول پاشی برگی کاربرد دارد.

Fe-EDDHA: این کلات در pH تا 11.0 پایدار است ، اما گران ترین کلات آهن موجود محسوب می شود.

به ترتیب کود کلات آهن EDDHA سپسDTPA  و پس از آن EDTA، کود سولفات آهن و کود نیترات آهن از نظر اثربخشی و کارایی عملکرد بهتری دارند. در خاک های قلیایی، که کاهش سطح pH به سختی دشوار است، توصیه می شود از کلات های آهن پایدارتر مانند EDDHA استفاده کنید. همچنین برای اثربخشی بهتر کودهای کلات، زمانی که خاک خشک می باشد نسبت به اضافه کردن کود اقدام نمایید. این کودها فقط به صورت مصرف خاکی و یا به صورت استفاده در آبیاری تحت فشار در درختان و زراعتهایی که به صورت نواری آبیاری میشوند، توصیه میگردد و استفاده از آنها به صورت محلول پاشی موثر نخواهد بود زیرا این کودها در اثر نور تجزیه می شوند.

ویژگی های کلات آهن ارتو ارتو

در ساختار آهن کلاته شده مصرفی خاکی, برای اینکه بتوان اهن را به فرم قابل جذب برای گیاه تبدیل کرد باید پیوند شیمیایی بین آهن و عامل کلات کننده ایجاد شود.

برای کلات  EDDHA این پیوند ها شامل ایزومر ارتو-ارتو و ایزومر ارتو-پارا می‌باشد. مقدار ارتو-ارتو و اورتو-پارا در یک محصول کلات شده بسیار مهم است. به عبارت دیگر تاثیر آهن کلات شده از طریق ایزومر ارتو-ارتو و ایزومر ارتو-پارا ارزیابی می‌گردد. در ایزومر ارتو-پارا اهن با 5 اتصال به عامل کلات کننده متصل شده به همین دلیل به سرعت اهن را برای ریشه آزاد می‌کند.

در حالت ارتو ارتو، عنصر آهن با 6 اتصال به عامل کلات کننده متصل شده و این حالت سبب شده آهن کاملا محلول در آب باشد, رسوب نکند و مدت بیشتری در خاک باقی بماند, در این صورت گیاه فرصت بیشتری دارد تا آهن را به راحتی جذب کند.

ویژگی های ایزومر ارتو-ارتو

1. موثر در پایداری آهن: این شکل از آهن خیلی با ثبات است و باعث ذخیره طولانی مدت در خاک می‌شود.
2. تاثیر طولانی مدت آهن: در طول مدت زمان طولانی, آهن را در اختیار گیاه قرار می‌دهد.

سکوسترین های آهن غالبا از نوع EDDHA  می باشد. کلات های آهن FeEDDHA  که دارای مخلوطی از ایزومرهای ارتو-ارتو، ارتو-پارا، پارا-پارا است که در این میان ایزومرهای ارتو-ارتو بیشترین قابلیت جذب را برای گیاه دارد.

نوع پارا-پارا قابلیت تولید آن بسیار کم بوده و با آهن کمپلکسی ندارد و نقش کودی ندارد.

ویژگی های ایزومر ارتو-پارا

1. شروع تاثیر عنصر آهن: به سرعت آهن را در اختیار ریشه قرار می‌دهد.
2. موثر در تحریک آهن: آهن را در خاک قابل حرکت می‌کند و آن را در دسترس گیاه قرار می‌دهد.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که در زمان مشاهده یا قبل کمبود آهن از این کودها بصورت محلول پاشی یا آبیاری استفاده کنید.

	بر روی محصولات پیشنهادی کلیک کنید
	?
	آهن اکتیو آیرون کرسنت چین -آهن بافر اسپانیا- آهن مانفر مش بلژیک
	آهن مجتنا -آهن مایع پرهام-آهن مستر ایرون

---

منابع

• https://web.extension.illinois.edu/focus/index.cfm?problem=chlorosis
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4734556/
• https://agrilib.areeo.ac.ir/book_5196.pdf
• https://www.trees.com/gardening-and-landscaping/chelated-iron
• https://www.pthorticulture.com/en/training-center/benefits-of-using-iron-chelates/
• https://www.pthorticulture.com/en/training-center/role-of-iron-in-plant-culture/
• https://edis.ifas.ufl.edu/publication/SS555
• file:///C:/Users/Tahmasebi/Downloads/3721394H0104.pdf
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

کود فسفر یکی از کودهای ضروری است که حتما باید به خاک تزریق شود. طبق گفته کارشناسان کشاورزی هیچ کودی نمی تواند جایگزین این کود شود و وجود آن برای رشد گیاهان و باروری خاک های زراعی بسیار مهم می باشد. این کود دیواره سلولی گیاهان را تقویت نموده و موجب می گردد تا مقاومت آنها افزایش یابد. از سوی دیگر کود فسفر باعث افزایش پروتئین سازی در گیاهان می شود. همواره به این مورد توجه داشته باشید که هر اندازه این کود در فاصله کمتری با ریشه گیاه قرار گیرد، میزان رشد هم بهتر می باشد.

اهمیت عنصر فسفر برای گیاهان

از مزایای وجود عنصر فسفر در پروسه رشد گیاهان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. انرژی خورشید را به راحتی به ترکیبات گیاهی تبدیل می نماید.
2. ریشه گیاه را تحریک کرده و باعث رشد آن می شود.
3. فسفر طبیعی برای گیاه، شکل گیری غنچه و گل را تسریع می کند.
4. محصولات در مدت زمان کمتری می رسند.
5. محصولات دارای کیفیت بهتری هستند.
6. گیاهان در برابر کم آبی و بیماری ها مقاومت بیشتری دارند.

نقش فسفر در تولید انرژی و فعالیت های متابولیسمی

فسفر در تولید انرژی و فعالیت های متابولیسمی نقش بسزایی ایفا می نماید، جالب است که بدانید بیشتر فسفر موجود در خاک که گیاهان از آن تغذیه می نمایند به صورت نمک های کلسیمی می باشد. این مورد باعث سفت شدن ساقه و آوندهای گیاه می گردد. از آنجا که فسفر دارای فسفولیپیدهای فراوانی است، قادر است تا غشای سلولی را تقویت نماید. فسفر در غشای سلولی باعث می شود تا نقل و انتقالات یون ها و لیپید ها بیشتر باشد که این مورد باعث افزایش متابولیسم در گیاهان می شود.

چه موقع به کمبود فسفر در گیاه شک کنیم

شاید برای شما نیز این سوال به وجود آید که چگونه متوجه شویم، گیاه به کود فسفر نیاز دارد. علائم کمبود فسفر در گیاه به یکی از حالات زیر خود را نشان می دهد:

1. گیاهان به شدت کوچک و نارس می باشند.
2. رنگ گیاه سبز تیره یا بنفش است.
3. ریشه گیاه به شدت ضعیف می باشد.
4. گیاه دارای میوه ها یا گل های بسیار کمی است.
5. برجسته ترین روش بررسی سطح فسفر با آزمایش خاک است. در این آزمایش از محلول‌ های شیمیایی برای استخراج فسفر از خاک استفاده می شود. سپس عنصر به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا غلظت فسفر مشخص شود. برای تعیین این غلظت از رنگ سنجی استفاده می شود.

اثرات منفی کمبود فسفر

در اثر کمبود فسفر طبیعی برای گیاه ساقه ها کم کم تغییر رنگ می دهند. علت این تغییر رنگ به این خاطر است که قند بسیاری در این نواحی انباشته می شود. به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که اگر فسفر به اندازه کافی وجود داشته باشد، گیاه متابولیسم بهتری دارد. در مقابل کمبود فسفر در گیاه باعث پیر شدن بافت ها می شود. در این صورت برگ ها و ساقه ها تحت تاثیر قرار می گیرند و میوه ها و گل ها به مرحله باروری نمی رسند.

انواع فسفر در خاک (آلی و معدنی)

به صورت کلی دو نوع فسفر در خاک وجود دارد:

• فسفر آلی: فسفو لیپیدها، نوکلئیک اسیدها و فسفات ها در این دسته قرار دارند. فسفرهای آلی در خاک های جنگلی بیش از سایر خاک ها مشاهده می شود. البته اگر میزان ph خاک افزایش یابد، این مورد کاهش پیدا می کند.
• فسفر معدنی: این نوع از فسفرها اغلب به صورت یون در خاک مشاهده می شوند. عموما می توان آنها را به صورت محلول در آب مشاهده نمود. فسفرهای معدنی به نسبت فسفرهای آلی به میزان کمتری در خاک وجود دارند و لازم است تا به صورت مکرر تجدید شوند.

انواع کود فسفر

کود فسفر دارای انواع متفاوتی می باشد که برخی از مهمترین نمونه های آن در زیر لیست شده اند:

• سوپر فسفات: این کودها اغلب به رنگ خاکستری می باشند و نمی توان به راحتی آنها در آب حل نمود.
• فسفات آمونیوم: از لحاظ ظاهری کودهای فوق دارای دانه های ریز به رنگ سیاه هستند. گفتنی است در این کودها ازت بالایی مشاهده می شود.
• سوپر فسفات تریپل: برخی از باغداران و کشاورزان به این کود، کود ساچمه ای نیز می گویند. کود مذکور به راحتی در آب حل نمی شود؛ اما میزان اثر پذیری آن بیشتر از انواع دیگر می باشد.

چگونه کود فسفر را به خاک اعمال کنیم

بهترین زمان افزودن کود فسفر به خاک در زمان شخم زدن خاک و آماده سازی زمین کشاورزی است. در این صورت کود فسفر در پروسه رشد گیاه تاثیر بسزایی دارد؛ زیرا گیاه در حین رشد به فسفر زیادی نیاز دارد. البته باید به این مورد نیز دقت داشته باشید که لازم است پس از 25 روز از کاشت نشا کود فسفر به زمین تزریق گردد. چون این کود آبشویی نمی شود می توان به صورت مستقیم آن را به خاک اعمال نمود. توصیه می شود تا برای اثر بخشی کود آن را به صورت نواری در کنار بذر بپاشید تا به تدریج به خاک نفوذ نموده و جذب ریشه گردد.

از صفحات زیر دیدن فرمایید:

• بیماری و آفات گل و گیاهان زینتی
• روش مبارزه با آفات
• آفت کنه تارعنکبوتی
• مگس سفید یا سفید بالک و روش مبارزه با آن

زمان استفاده از کود فسفر

به صورت کلی شما کودهای فسفری را باید در زمان شخم زدن به خاک اضافه نمایید. این کار استحکام نشاهای شما را افزایش می دهد. به صورت کلی اگر نتوانستید در زمان شخم زدن از این کود استفاده کنید، توصیه می گردد تا در مراحل اولیه رشد آن را به کار گیرید.

آمونیوم پلی فسفات (APP)

آمونیوم پلی فسفات یکی از کودهای رایج فسفری می باشد. از این مورد می توانید در پاییز برای شخم زدن یا در بهار قبل کاشت گیاه استفاده نمایید. با این کار شما بهترین شرایط ph خاک را برای نمو گیاهان خود فراهم می آورید. گفتنی است که کودهای گوگردی نیز تا حد قابل قبولی دارای فسفر می باشند.

سنگ فسفات (خاک فسفات)

بسیاری از افراد امروزه سنگ فسفات یا خاک فسفات را به عنوان جایگزینی برای کودهای فسفات در نظر می گیرند. در خاک فسفات شما می توانید مقادیر قابل توجهی از گوگرد و مواد آلی را مشاهده نمایید. از این کودها می توان برای مبارزه با انواع قارچ ها نیز استفاده کرد. این خاک ها اغلب جانداران ریز را که وجود آنها برای کنکاش خاک اطراف ریشه مناسب است، به سمت خود جلب می نمایند.

سوپر فسفات تریپل

شما می توانید در کود سوپر فسفات تریپل بیش از 50 درصد فسفر مشاهده نمایید. شما می توانید برای استفاده از آن به طور مستقیم آن را با خاک مخلوط نمایید. اگر فسفر خاک شما به صورت قابل ملاحظه ای کم می باشد، پیشنهاد می شود تا از آن بهره ببرید.

کود مونو آمونیوم فسفات

در کود فسفر مونو آمونیوم فسفات، نیتروژن و فسفر بسیاری وجود دارد؛ اما از آن برای زمین های اسیدی استفاده نمی شود. شما می توانید از این مورد در فصل های بهار و پاییز استفاده کنید. میزان فسفر در این کودها حدود 21 درصد می باشد؛ اما مزیت اصلی آنها این است که فلزات سنگین در آنها بسیار کم است و به راحتی جذب گیاهان می شود.

کود دی آمونیوم فسفات

در کود فسفر دی آمونیوم فسفات, حدود 52 درصد فسفر و 12 درصد نیتروژن وجود دارد. این کود PH خاک را به نحوی تنظیم می نماید که به راحتی فسفر را جذب نماید. شما می توانید از این کود در فصل بهار و قبل از کاشت محصولات خود استفاده کنید. به عبارت دیگر می توان بیان نمود که کود مذکور تا حد زیادی خاک را آهکی می کند. لذا اگر خاک شما از نوع اسیدی است، بهتر است تا از این مورد استفاده نمایید.

مونو پتاسیم فسفات

یکی دیگر از انواع کود فسفر، مونو پتاسیم فسفات می باشد. این نمونه بیش از سایرین مورد استفاده قرار می گیرد. در این کود فسفر و پتاسیم بالایی مشاهده می شود؛ اما مزیت استفاده از این کود فسفر، آن است که شما قادر می باشید آن را در تمام مراحل رشد گیاه به خاک تزریق نمایید.

سوالات متداول

کدام نوع کود ها بیشترین میزان فسفر را دارند؟

به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که کودهای موجود در بازار با یکدیگر متفاوت بوده و هر کدام از آنها برای یک نوع محصول مناسب می باشند. اما باید بدانید، مواردی که برای گل ها استفاده می شوند، به مراتب دارای میزان فسفر بیشتری هستند و همین مورد نیز موجب می شود تا گل ها درشت تر و با طراوت تر باشند.

منابع طبیعی فسفر چه موادی هستند؟

بسیاری از مواد غذایی که ما هر روز می خوریم یا باقیمانده برخی از میوه ها و غذاها دارای فسفر می باشند. به طور مثال پوست موز با خیار می تواند منبع خوب فسفر برای گیاه باشد؛ لذا می توانید به راحتی آنها را به صورت کمپوست به خاک اضافه نمایید تا جذب خاک شوند.

---

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از کاشت محصولات خود در زمین، هنگام شخم زدن از کود فسفر دار استفاده کنید و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید. برای سوال از مهندس کشاورزی نیز می توانید با ما در تماس باشید.

---

منابع

• Phosphorus Fertilizer: The Original and Commercial Sources

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

تنش شوری در گیاهان به معنای وجود نمک زیاد در خاک است که رشد گیاه را محدود می کند. از عوامل ایجاد کننده تنش شوری در گیاهان می توان به شوری خاک، آبیاری با زهکشی ضعیف و آب شور اشاره کرد. تنش شوری باعث بروز مشکلات فیزیولوژیکی، متابولیکی، کاهش رشد و نمو ، جوانه زنی،قدرت، کمیت و کیفیت گیاه می شود و یک تهدید جدی برای محصولات کشاورزی به شمار می رود.

محصولات ضد شوری پیشنهادی:

• تریتاسول کلسیم برند پرهام
• تریتاسول سالت لاس برند پرهام
• دیسال کا برند نواگرو ایتالیا
• کنتراسال(پلی سولفید کلسیم) برند اگرونایک

برای تهیه این محصولات به صورت خرده و عمده و مشاوره رایگان و سوال از مهندس کشاورزی، با شماره تماس های 09175392010 و 09108622010 در تماس باشید. شما می توانید تصاویر آفات گیاهان و درختان خود را در شبکه های اجتماعی مختلف برای ما ارسال کنید تا مهندس کشاورزی نوع آفت را تشخیص داده و سموم موثر را به شما معرفی کند.

تنش شوری چیست

شوری زمانی اتفاق می افتد که  pH و Ec در آب یا خاک زراعی بیش از حد افزایش پیدا کند و مواد موثره کودها و سموم سریعا در این خاک ها یا آب ها بلوکه شوند. تاثیر تنش شوری تنها به یک مرحله خاص از رشد گیاهان محدود نمی شود؛ بلکه در تمام سیکل رشد گیاهان اثر گذار بوده و در نهایت به کاهش عملکرد محصول منجر می شود.

با شور شدن خاک تجمع بیش از حد نمک های محلول در آب ایجاد می شود. نمک های محلول به طور معمول شامل نمک طعام  NaCl است؛ ولی ترکیبات مختلف مانند بور، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سولفات ها، کلرید ها، کربوهیدرات ها و بی کربنات ها را نیز شامل می شود. در بین کاتیون ها، سدیم رابطه مستقیم با شوری دارد. عمده تاثیر تنش شوری خاک بر گیاهان، در توانایی جذب آب است که حتی با وجود رطوبت کافی خاک، گیاه به دلیل عدم توانایی در جذب آب کافی دچار سوختگی و مردن می شود.

نمک بیشتر از هر عنصر دیگری به گیاه خسارت وارد می کند. شناسایی ارقام مقاوم به شوری راهکار مناسبی برای جلوگیری از خسارت است. سازگاری با نمک مجموعه ای از فرایندهای پیچیده می باشد. شوری خاک روی فرایندهایی مانند محتوای آب، رنگدانه ها، چربی ها، جذب مواد مغذی و متابولیسم گیاهان اثر می گذارد.

طبقه بندی خاک های شور

معیار	خاک غیرشور	خاک شور	خاک شور-سدیمی	خاک سدیمی
EC	4>	4  >	4  >	4>
SAR	13 >	13 >	13 >	13 >
ESP	15 <	15 <	15  >	15  >
PH	8/5 <	8/5 ≥	8/5≥	(10-9) 5/8 <
شرایط فیزیکی	طبیعی	طبیعی	متغیر	ضعیف
رنگ	طبیعی	روشن-سفید	سفید-خاکستری	تیره-سیاه

رایج ترین علت های شوری خاک چیست؟

1. شوری ذاتی خاک (هوازدگی سنگ ها، مواد اولیه)
2. آبیاری با آب غنی از نمک، که باعث افزایش میزان نمک در زمین می شود.
3. محدودیت زهکشی و بالا آمدن سطح آب
4. تبخیر سطحی و تعرق گیاه
5. استفاده بیش از حد و ناصحیح از کودها (کودهای شیمیایی کشاورزی)
6. ریختن نمک صنعتی بر روی خاک
7. نسبت کم بارندگی به تبخیر
8. استفاده از لجن فاضلاب
9. آب و هوای خشک و بارش کم باران
10. انتقال نمک خاک های شور مناطق مجاور به کمک باد
11. استخراج بیش از حد آب شیرین
12. بالا آمدن سطح آب های زیرزمینی و انتقال املاح آن ها به طور مستقیم همراه با آب و یا صعود شفریه آب در خاک

اثرات شوری در گیاه و خاک 

1. متوقف شدن باردهی گیاه و کند شدن رشد آن
2. کمبود کلروفیل و زرد و بی‌ رنگ شدن
3. ریختن گل‌ های گیاه
4. خشک و بدرنگ شدن اطراف برگ‌ ها
5. عدم رشد کامل و یکنواخت در سطح مزرعه و باغ
6. رنگ سبز تیره متمایل به بنفش که ناشی از PH بالا و درنتیجه، کمبود غذایی است.
7. ضعیف شدن ساقه‌ی گیاه از مهمترین علائم تشخیص تنش شوری خاک در گیاهان است.

تنش شوری موجب تغییرات شیمیایی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک متعدد در گیاهان می شود. این تنش رشد، فتوسنتز، سنتز پروتئین، متابولیسم لیپیدها، تنفس و تولید انرژی را تحت تأثیر قرار می دهد. از طرفی خسارت شوری در گیاهان با کاهش پتانسیل آب در محیط رشد ریشه، سبب محدودیت جذب آب توسط ریشه می گردد.

کاهش میزان رشد در شرایط تنش شوری می تواند به دلیل اختلال در فرآیندهای دخیل در تولید انرژی در گیاهان مثل فتوسنتز، تنفس و مهار گسترش یا تقسیم سلولی می باشد.

آسیب های ناشی از افزایش شوری

1. از دست دادن تنوع زیستی و اختلال در اکوسیستم  کاهش عملکرد محصول و بهره وری محصول در زمین های شور
2. بیابان زایی زمین های مزرعه که قبلا زراعی بودند.
3. افزایش تعداد گیاهان مرده و در حال مرگ
4. افزایش خطر فرسایش خاک به دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی
5. آلودگی آب آشامیدنی
6. کاهش فعالیت بیولوژیکی خاک به دلیل بالا آمدن سطح آب شور
7. به علت فرسایش مواد خاک، ظرفیت ذخیره سای مخازن آب کاهش می یابد.

بهترین راه حل جلوگیری از شور شدن خاک

اساس پیشگیری از تنش شوری در خاک، جلوگیری از نفوذ بیش از حد نمک است. اگرچه گیاهان به مقدار مشخصی نمک نیاز دارند، اما نیازهای آنها در مقایسه با محتوای خاک های تحت تأثیر نمک اندک است. در اینجا چند روش معمول برای جلوگیری از شور شدن خاک ذکر شده است.

• بهینه سازی آبیاری (مصرف آب شور را کاهش دهید، آبیاری قطره ای انجام دهید، از آب نمک زده، بازیافت شده، برداشت شده از باران و آبیاری بیش از حد استفاده نکنید)
• برای حفظ رطوبت و کاهش آبیاری، مواد آلی و کود را اضافه کنید.
• از خاک ورزی عمیق ماشین آلات سنگین خودداری کنید تا نمک های خاک را به ناحیه ریشه منتقل نکنید، که باعث شور شدن می شود.
• برای محافظت از سطح زمین از محصولات پوششی یا مالچ استفاده کنید.
• به عنوان یک اقدام پیشگیرانه،  Crop Monitoring امکان ردیابی وضعیت پوشش گیاهی در مزرعه و شناسایی مناطق با پوشش گیاهی کمیاب یا سطح برهنه زمین را فراهم می آورد.
• به این نکته توجه داشته باشید که در صورتی که خاک به صورت مداوم، بیش از اندازه و نامناسب در معرض کود ضد شوری قرار بگیرد، دچار خستگی و فرسایش خواهد شد و وضع را حتی از آنچه که هست نیز وخیم‌ تر خواهد کرد.

بهترین راه های مدیریت خاک های مبتلا به شوری

عملیات شیمیایی در تنش شوری : 1-تغذیه مناسب گیاهان 2-استفاده از هورمون های رشد ریشه 3-استفاده از اصلاح کننده های سدیم

عملیات مکانیکی 1-آبشویی 2-زهکشی 3-زیرشکنی 4-مالچ (خاکپوشی) زیر شکنی  

عملیات زراعی 1-مصرف انواع کودهای آلی 2-کشت بذر در بستر مناسب 3-انتخاب محصول متحمل به شوری 4-شورورزی

روش های اندازه گیری شوری خاک

رایج ترین روش اندازه گیری شوری خاک، اندازه گیری غلظت نمک براساس قابلیت هدایت الکتریکی (EC)  عصاره اشباع محلول آب و خاک می باشد. همچنین در آزمایشگاه ها میزان نمک خاک را با اندازه گیری کل مواد جامد محلول در نمونه اندازه گیری می کنند.

اندازه گیری شوری خاک به وسیله نقشه برداری میدانی (با استفاده از GPS )

مزیت استفاده از ضد شوری

استفاده از ضد شوری ها در باغ باعث افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری و رها سازی عناصر غذایی، کاهش آبشویی عناصر غذایی و تشکیل کلات عناصر غذایی می شود.

واكنش گياه به مصرف كود در خاك هاي با شوري كم تا متوسط 10 (m/dS ) به احتمال زياد مثبت است (در صورت وجود كمبود عنصر غذايي مورد نظر)؛ وليكن در شوري هاي شديد، شدت تنش شوري ممكن است منجر به كاهش عملكرد محصول و عدم كارآيي كوددهي گردند. البته، نوع گياه، نوع كود مصرفي و مديريت زراعي نيز بر آن اثرگذار مي باشند.

مکانیزیم اثر ضد شوری پلی سولفید کلسیم

پلی سولفید کلسیم همزمان شوری و قلیایی خاک را کنترل می کند. کلسیم موجود در ترکیب باعث می شود سدیم خاک متعادل شود؛ با خنثی کردن سدیم، شوری خاک از بین می رود. از طرفی به خاطر وجود پایه گوگردی در ترکیب پلی سولفید کلسیم، PH خاک قلیایی پایین آمده (اسیدی) و خاک سبک می شود؛ در نتیجه جذب عناصری مانند آهن، روی، منگنز افزایش می یابد. بنابراین برای ضدشوری استفاده از کودهای حاوی پلی سولفید کلسیم توصیه می شود. در ضمن برای از بین بردن شوری، 1 الی 2 مرتبه آبیاری سنگین در زمستان توصیه می شود؛ به علت خواب ریشه گیاه، این کار باعث شسته شدن املاح موجود در خاک می شود.

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد می کند که قبل از کاشت محصولات خود در زمین، آزمایش خاک را انجام داده و در صورت لزوم از محصولات ضد شوری استفاده کنید تا دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید.

منابع

• https://eos.com/blog/soil-salinization/

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ، راز رویش ها**

گیاهان تله و انواع آن

مقدمه

تله گیاهی یک شیوه‌ی جدید و تازه کشف شده در کشاورزی نیست، اما این متد هر روز در حال گسترش و پیشرفت است. بخصوص اگر در هنگام استفاده از گیاهان تله دقت و بررسی کامل به خرج دهید؛ به خوبی می‌توانید آفات مهمی را که منجر به وارد آمدن خسارت کشاورزی به شما می‌شوند کاهش داده، سلامت محصول خود را به حداکثر میزان ممکن برسانید.

گیاه تله چیست؟

گیاه تله (Trap Crop) که از آن با عنوان sacrificial crop یا گیاه قربانی نیز یافت می‌شود، گیاهی‌ست که با جذب آفات به سوی خود، آن‌ها را از گیاه اصلی زمین یا باغ شما دور می‌کند.

در اصل گیاهان تله حکم میزبانی را دارند که با منحرف کردن آفات مزاحم از محصول اصلی، یک لایه‌ی پوششی بیشتر برای محافظت از گیاه محسوب می‌شوند. یکی از نکاتی که در رابطه با گیاهان تله باید مورد ملاحظه قرار بگیرد، این است که گیاهان تله بسته به شرایط می‌توانند مورد برداشت قرار بگیرند، یا اصلا قابل برداشت نباشند.

مزایای استفاده از گیاهان تله

مزایای استفاده از گیاهان تله : شما از طریق استفاده از گیاهان تله، می‌توانید جلوی استفاده‌ی گسترده از آفت‌کش‌ها را بگیرید. از سویی دقت داشته باشید که بهره‌گیری بیش از حد از آفت‌کش‌ها، موجب ایمنی آفات در برابر این سموم می‌شود. حتی ممکن است آفت‌کش‌های شما تاثیر چندانی بر روی کنترل آفات نگذارد. استفاده از گیاه تله یکی از بهترین راه‌های مدیریت تکمیلی آفات یا (Integrated Pest Management – IPM) است؛ که می‌تواند میزان آفات شما را به حد قابل کنترلی برساند، از تاثیرات سوء استفاده از آفت‌کش‌های بسیار بر محصول اصلی می‌کاهد، تا حد زیادی موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های کشاورز می‌شود و علاوه بر این‌که یک لایه‌ی پوششی محافظ برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب به محصول اصلی ایجاد می‌نماید، دشمنان اصلی گیاه را نیز از آن دور نگه می‌دارد.

یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از گیاهان تله، این است که مکمل برنامه‌ی نظارت بر آفات شما خواهد بود و چه بسا در پایان، با برداشت محصول این گیاهان بتوانید سود محصول خود را بالاتر ببرید.

انواع گیاهان تله و روش استفاده از تله برای اطراف مزرعه و باغ

معمولا در هنگام انتخاب گیاهان تله، می‌بایست به عوامل متعددی از جمله نوع آفت، نوع محصول اصلی، ویژگی‌های رفتاری آفت، میزان فاصله‌ی ردیف گیاه تله‌ی کاشته‌شده و… دقت کنید. هرگز فراموش نکنید که این آفات بالغ ماده هستند که تصمیم می‌گیرند چه گیاهی را برای تخم‌گذاری انتخاب کنند؛ پس به رفتارهای این آفات دقت بیشتری نمایید. (معمولا پیشنهاد می‌شود که ردیف گیاه تله، حدود 8 الی 12 فوت با ردیف گیاه اصلی فاصله داشته باشد؛ منتهی این فاصله نباید زیاد گردد.)

در گام اول، رنگ، بو و شکل گیاهان تله از جمله مواردی هستند؛ که باید به آن‌ها دقت نمایید. این ویژگی‌ها از فاصله‌ی دور آفت را به خود جذب می‌کنند و جلوی انحراف آن‌ها به سوی گیاه اصلی را می‌گیرند.این در حالی‌ست که بافت، ترکیبات شیمیایی و مواد مغذی که توسط گیاه تله در دسترس آفت قرار می‌گیرد را نیز می‌بایست مورد ملاحظه قرار داد.

نحوه‌ی کاشت گیاهان تله‌ای 

نحوه استفاده از گیاه تله به این صورت باید باشد که دور تا دور گیاه اصلی کاشته شود. مقیاس به کار رفته، فاصله‌ی ردیف گیاه تله‌ای تا گیاه اصلی و تعداد ردیف‌هایی که برای کاشت گیاهان تله به آن نیاز دارید، از جمله ملاحظاتی‌ست که می‌بایست بر اساس نوع گیاه تله و نوع آفات انتخاب گردند. اما یک اصل را هرگز از یاد نبرید! بهتر است گیاه تله‌ای را انتخاب نمایید که رشدی سریع‌تر از محصول اصلی دارند و آن را زودتر از محصول اصلی، دور تا دور زمین بکارید. (مثلا دو هفته زودتر) سپس به سراغ کشت گیاه اصلی بروید.

به عنوان مثال، اگر گیاه اصلی ما خیار، هندوانه یا طالبی باشد؛ شما می‌توانید در سه ردیف و چهار سوی گیاه اصلی خود، کدو بکارید. کدو می‌تواند تا حدود 66 درصد از سوسک‌های خیار را از محصول اصلی، به سوی خود جذب نموده، 99 درصد از ساس کدوییان را نیز از خیار دفع نماید.

می‌توانید گیاهان تله را در چند ردیف، در وسط زمین کشاورزی بکارید. (مثلا کاشتن سه ردیف یونجه در وسط زمین پنبه یا توت‌فرنگی)

لایه‌بندی گیاهان تله بستگی به نوع آفات شما و رفتارسنجی آنان دارد. مثلا برخی از آفات از اطراف به گیاه حمله می‌کنند. بنابراین نیاز است گیاه تله دور تا دور زمین شما کشیده شود. برخی از آفات تاثیر شدیدتری دارند؛ پس ایجاب می‌کند که چند لایه درون زمین شما نیز از گیاه تله استفاده شود. معمولا کشاورزان تا حداکثر 20 درصد از زمین یا باغ خود را به کاشت گیاه تله اختصاص می‌دهند. گاهی در باغ یا زمین شما نیاز است از چند گیاه تله به طور همزمان استفاده شود؛ تا آفات مختلف را به خود جلب نمایند.

سایر تکنیک‌های تله کشاورزی

روش‌ها
تله قیفی	این تله به شکل یک قیف می‌باشد؛ که به پایانه‌ی باریک‌ آن یک تکه شیشه یا پلاستیک وصل می‌گردد. معمولا از این روش برای جذب آفاتی مانند پشه خاکی استفاده می‌شود. به این صورت که دهانه‌ی بزرگ قیف در کنار لانه‌ی آفات قرار می‌گیرد، پشه به قیف جذب شده، وارد آن می‌شود و از آن‌جایی‌که دهانه‌ی دیگر آن باریک و تنگ است؛ نمی‌تواند از آن خارج شود. * در برخی از روش‌های دیگر، ممکن است از الاغ و یا اسب برای منحرف کردن آفات به سمت قیف استفاده گردد. به این شکل، بوی بدن جانور، دمای آن و دی اکسید کربنی که از بدنش خارج می‌شود؛ پشه‌ها را به سوی خود هدایت خواهد کرد. چادر توری که به جانور متصل شده، پشه را درون خود به دام می‌اندازد و کشاورز در پایان یا از طریق آسپیراتور و یا به وسیله‌ی طعمه، حشرات را گیر می‌اندازند.
تله فرمونی	فرمون‌های جنسی از طریق گرمای بدن حشره‌ی میزبان ترشح شده و جنس مخالف را به خود جلب می‌نمایند. معمولا استفاده از این مدل تله، شرایط خاص خود را دارد. مثلا در محیط‌های صحرایی نمی‌توان بهره‌ی بالایی از این تله برد. بعلاوه در صورتی‌که غلظت فرمون از مقدار خاصی بالاتر رود، کارایی خود را از دست داده و چه بسا موجب دور شدن آفت می‌شود. (معمولا فرمون تا حدود دو متر اطراف خود اثربخشی دارد.) یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در هنگام استفاده از تله فرمونی رعایت شود، آنالیز زمان ظهور آفات، روند افزایش جمعیت و ظهور یا عدم ظهور آن‌هاست. تله فرمونی در ایران به چند روش اجرا می‌شود: *1- اختلال در جفت‌گیری: پس از نمونه‌گیری از نوع آفات و مطالعه‌ی روش جفت‌گیری آنان، فرمون‌های سنتزی برای کنترل جفت‌گیری آنان و تاخیر در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. (این روش می‌تواند بر روی کرم سرخ پنبه، کرم آلو، کرم سیب، جوانه‌خوار کاج، کرم قوزه پنبه و کرم خراط اجرایی گردد.) *2- جذب و نابودی آفت به شیوه‌ی شکار توده‌ای و انبوه: شکار توده‌ای و انبوه، قبل از آن‌که آفات بخواهند به مرحله‌ی جفت‌گیری، تخم‌گذاری و یا حتی تغذیه از گیاه برسند، آنان را به دام می‌اندازد. این روش را می‌توان بر روی سوسک ژاپنی، جوانه‌خوار چینی، سوسک توتون و… اجرا کرد.) معمولا در این روش، با مطالعه‌ی رفتار آفات، تله‌ها و جذب‌کننده‌های قوی به کار می‌روند تا حشره را به خود جلب نمایند. این ترفند موجب کاهش مصرف آفت‌کش‌ها شده، زمانی‌ به کار می‌رود که تراکم آفت کم است. *3- به دام انداختن و کشتن حشره: این روش شباهت بسیاری به ترفند پیشین دارد. برخلاف روش قبل، این روش در زمانی به کار می‌رود که تراکم آفات بسیار بالاست و از چندین تله فرمونی و جاذب مختلف به طور همزمان برای کاهش تراکم آفات استفاده می‎شود. (از جمله آفاتی که می‌توان با کمک این تله کشت، شامل انواع مگس‌ها، پشه سیب، پشه بلوبری، کرم قهوه‌ای سیب و… می‌شود.)
تله پشه‌بندی با طعمه انسانی	در این روش، فردی زیر لایه‌ی محافظی از پشه‌بند می‌خوابد. به این شکل پشه‌ خاکی به بو، دما و کربن دی اکسید بدن انسان جذب خواهند شد. پس از جذب این پشه‌ها به تور، می‌توان به کمک آسپیراتور آن‌ها را جمع نمود.
تله مکفیل	این نوع تله معمولا در فاصله‌ی 1 الی 1 و نیم متری از سطح زمین، بر روی درخت نصب می‌شود. معمولا این تله به فرمون و چسب مجهز است و می‌تواند آفات را به دام بیندازد. (عموما 1 الی 2 تله به ازای هر هکتار کافی‌ست.)
تله دام	این روش شباهت بسیاری با تله مکفیل دارد، به علاوه حشره‌ها را با کمک فرمون، چسب، رنگ‌های نارنجی، سفید و… به خود جلب می‌کند.
تله سراتراپ	منافذ دایره‌ای موجود در بدنه‌ی رنگی این تله، حشره را به خود جذب کرده و فرمون‌ها، مایع‌ها و چسبی که درون این تله جای گرفته است؛ باعث می‌شود که آفت به دام بیفتد. (این روش را می‌توان بر روی آفاتی مانند مگس میوه‌ مدیترانه‌ای اجرا کرد.)
تله فرمونی دلتا	تله‌های فرمونی در این روش برای کنترل آفاتی مانند کرم خاردار پنبه، کرم سرخ پنبه، کرم سرخ ثانویه و… می‌شود.

سایر تله‌هایی که می‌توانید برای زمین خود به کار بندید؛ شامل چسب آکواریوم، قرص فستوکسین، خمیر سمی زئوزران و استفاده از سنجاقک آفت کش یا تله نوری در زمین شالی می‌شود.

بعضی از گیاهان مانند رز دارای جذابیت زیادی برای آفاتی مثل کنه ،نظیر انواع رُز دارای جذابیت بیشتری برای کنه ها ، گل ژربرا جذابیت زیاد برای مگس سفید و گل سینرر جذابیت بیشتر برای شته دارند پس میتوان آنها را برای به دام انداختن آفات استفاده کنیم .

تله فرمونی جهت کنترل آفت کرم خوشه‌خوار انگور

این پروانه که طول بدن آن به حدود 6 میلی‌متر می‌رسد، بال‌های باز 12 میلی‌متری و قهوه‌ای رنگ دارد. این پروانه مخصوصا تاثیر مستقیمی بر روی انگور کشت آبی داشته می‌گذارند و تاثیر آن بر انگورهای کشت دیم کم‌تر است.

روش‌های مبارزه با این کرم شامل این موارد می‌شود: 1. باغ را به صورت ردیفی، بر روی داربستی موازی احداث نمایید؛ 2. از تله‌ی فرمونی بر روی موهایی استفاده کنید که تراکم بالایی ندارند؛ 3. هر ساله موها را هرس نمایید؛ 4. عف‌های هرز را سوزانده و در فصل پاییز حتما برگ‌های خشک را جمع کنید؛ 5. یخ‌آب زمستانه و شخم عمیق هم می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

نکاتی در رابطه با گیاهان تله

• گیاه تله باید بیشترین جذابیت را برای آفت داشته باشد، که جذب گیاه اصلی نشود.
• معمولا گیاه اصلی و گیاه تله را از می‌توان از یک خانواده یا از گونه‌های مختلف انتخاب کرد.
• ذرت خوشه‌ای یکی از بهترین انواع گیاه تله‌ای‌ست، که مثلا می‌توان برای زمین گوجه به کار برد.
• از گیاهان تله‌ای استفاده کنید که معمولا توده انبوهی دارند، یا برگ‌های بزرگ! مانند یونجه، کدو، یا انواع گل‌ها
• گیاهان تله باید به گونه‌ای انتخاب شوند که حداقل یک یا دو نوع آفت را از گیاه اصلی دور نمایند.

---

پیشنهاد اگری راز

---

جمع بندی

در نتیجه گیاهان تله یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از منحرف کردن آفات، از گیاهان اصلی هستند. اما دقت داشته باشید که این روش همیشه تمام آفات را از بین نمی‌برد. بلکه یک روش مکمل برای کنترل آفات است؛ که در اکثر مواقع به شما فرصت کافی برای ریشه‌کن کردن آفات را می‌دهد. شما می‌توانید آفت‌کش‌هایی مانند دایپل، نودور، M-pede، پیگانیک و پیرلین را به همراه گیاهان تله استفاده نمایید. طبق پیشنهاد اگری‌راز، تناوب کشاورزی، کاشتن گل‌ و استفاده از روش‌های مختلف مبارزه با آفات، برای کنترل آفات و کاهش خسارت‌ها گزینه‌های مناسبی هستند.

منابع

• https://en.wikipedia.org/wiki/Pheromone
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

بیماری‌های فیزیولوژیکی (غیر مسری) در گیاهان

مقدمه

گیاهی که ما با جان و دل می‌کاریم، همیشه تحت شرایط مطلوبی رشد نخواهد کرد. اگر بخواهیم گیاه را به نوزاد انسان تشبیه کنیم، کاملا می‌توان لمس کرد که گیاه تا چه حد مانند نوزاد انسان حساس و آسیب‌پذیر است و کوچک‌ترین بیماری و آفتی می‌تواند به سیر پرورش ایده‌آل و سلامت آن آسیب وارد کند. بیماری‌های فیزیولوژیکی (غیر مسری) گیاهان، دسته‌ای از این بیماری‌های مرسوم گیاهی هستند که می‌توانند سلامت گیاه شما را به خطر بیندازند؛ در مواقعی باعث خرابی و فساد گیاه شوند و حتی به شما نیز خسارت وارد کنند.

چرا و چگونه؟ این مقاله در رابطه با بیماری‌های فیزیولوژیکی گیاهان با شما بحث خواهد کرد.

بیماری فیزیولوژیکی (غیر مسری) چیست؟

بیماری‌‌های فیزیولوژیکی گیاهان در مواردی رخ می‌دهد که حاصل این بیماری یک انگل یا عامل پارازیت نباشد. این نوع بیماری‌ها در اصل غیر مسری یا غیر واگیردار هستند؛ اما با توجه به میزان نفوذ میکروب در گیاهان، می‌تواند باعث وارد آمدن خسارت به کشاورز و محصولات شود.

عامل ایجاد این گونه بیماری‌ها را معمولا حاصل از عوامل غیر پاتوژنیک هم می‌نامند. این عوامل غیرپاتوژنیک را می‌توان به عنوان مثال نور کم و ضعیف، آب و هوای نامناسب، نشت مقادیر زیادی از آب و ورود آن به بستر گیاهی، انواع فیتوتوکسیک‌ها یا مسموم‌کنندگان گیاهی، کمبود مواد مغذی ،حشره کش ها ، شوری ، استرس آبی ، اسیدیته ، خسارت آفت کش ها ،آفتاب سوختگی و… دانست. چنین عواملی به طور مستقیم بر روی رشد گیاه تاثیر می‌گذارند و موجب ایجاد اختلال در رشد آن می‌شود. مثال نوزاد را به یاد آورید. آیا اگر شرایط پیرامون نوزاد مناسب نباشد یا مواد مورد نیاز وی به موقع به او نرسد؛ آیا نوزاد می‌تواند درست مانند سایر نوزادان رشد ایده‌آلی را تجربه کند؟ مسلما خیر!

اختلالات فیزیولوژیکی معمولا یک بیماری خطاب می‌شوند، اما می‌تواند با یک‌سری اقدامات پیشگیرانه یا محتاطانه، از بروز آن جلوگیری کرد یا مانع گسترش آن شد. در ادامه بیشتر با انواع بیماری‌های فیزیولوژیکی گیاهان آشنا می‌شویم و با لنزی دقیق‌تر به آن نگاه خواهیم کرد.

چرا این نوع بیماری‌ها غیر مسری هستند؟

چرا که فاکتور یا عامل ایجاد کننده‌ی این بیماری، غیرزنده یا Abiotic می‌باشد؛ این نوع بیماری‌ها مسری و واگیردار نیستند.

بیماری‌های فیزیولوژیکی گیاهان معمولا به دو دسته‌ تقسیم می‌شوند

1- بیماری فیزیولوژیکی درون‌زا (Endogenic disease)

2- بیماری فیزیولوژیکی برون‌زا (Exogenic disease)

بیماری فیزیولوژیکی درون‌زا در گیاهان

بیماری‌های فیزیولوژیکی درون‌زا در گیاهان خاستگاه توارثی و ژنتیکی دارند. این بیماری در زمانی خود را نشان می‌دهد که اختلالاتی از نظر ژنتیکی و هورمونی در گیاه مشاهده شود. معمولا عامل اصلی این اختلالات توسط گیاه‌شناسان بررسی و تشخیص داده می‌شود. به عبارت دیگر، فاکتورهایی که در متابولیسم طبیعی گیاه تداخل ایجاد کنند و چرخه طبیعی گیاه را به دلیل برهم خوردن توازن ژنتیکی از حالت نرمال خارج کنند، در این دسته از بیماری‌های فیزیولوژیک جای می‌گیرند.

بیماری فیزیولوژیکی برون‌زا در گیاهان

معمولا عامل برون‌زا بیشتر گیاهان را نسبت به عوامل درون‌زا درگیر می‌کند و هر نوع گیاهی ممکن است در خطر این فاکتورها قرار بگیرد. عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد بیماری فیزیولوژیکی درون‌زا دخیل باشند که در پایین به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

✅ حرارت: در فصول مختلف سال، حرارت می‌تواند به شکل تنش گرمایی، موجب گرما‌زدگی گیاه شده و یا در فصل سرد سال، باعث سرمازدگی آن شود. شاید شنیده باشید که فردی که تب دارد، در صورتی‌که دمای بدنش از حدود 40 درجه فراتر رود، دچار شوک شده و در نهایت می‌میرد. دلیل آن مشخص است. هورمون‌ها، آنزیم‌های متابولیسمی گیاه و تمامی واکنش‌های بیوشیمی که به طور دائم و مستمر درون گیاه در حال انجام است، همگی در بازه دمایی خاصی به وقوع می‌پیوندند. در صورتی که گیاه در دمایی خارج از این محدوده قرار بگیرد، مسلما آنزیم‌های حیاتی واکنش‌های متابولیک گیاه به مرز نابودی کشیده خواهند شد و گیاه خواهد پژمرد.

از آن گذشته، حرارت بالا خطر از دست رفتن و اتلاف آب را چندین برابر خواهد کرد. این امر تنش رطوبت گیاه را در برخواهد داشت. تنش رطوبت بلافاصله پس از پیوند گیاه، یکی از رایج‌ترین عوامل ایجاد پژمردگی در گیاه است. از سویی، تغییرات شدید در حرارت موجب کاهش یا افزایش آهنگ رشد گیاه می‌شود، فتوسنتز را کاهش می‌دهد و تنش گرمایی حتی می‌تواند با خشکاندن روزنه‌های گیاه، عملا موجب ایجاد شوک در گیاه گردد.

✅ نور: یکی از رایج‌ترین اتفاقاتی که در اثر تابش بیش از حد نور بر گیاه رخ می‌دهد، آفتاب‌سوختگی (Sunburn) در گیاه است. در فصل‌های گرم سال، بخصوص فصل تابستان که آفتاب با حرارت بیشتری نور خود را می‌پراکند، در واقع موجب داغ شدن مایعات موجود در ساقه‌ی گیاه می‌شود. همین امر تاثیر بسزایی در روند رشد گیاه و پژمردگی و سوختگی آن دارد. نور شدید و آفتاب‌سوختگی، مقصرهای اصلی قهوه‌ای شدن برگ‌های گیاه هستند. زمانی‌که نور تا حد زیادی به گیاه بتابد، به تدریج نوعی نشانه‌های ظاهری مانند تنه‍ی پوسته پوسته‌ی درختان، پوسته شدن شاخه‌ها، چین خوردن آن‌ها و شکاف‌دار شدن‌شان می‌گردد. دلیل آن هم ریشه‌ در افزایش دما دارد که بافت پوست را خشک می‌کند و باعث می‌شود ترک‌ها باز بمانند. (در چنین مواردی گیاهان با پوست نازک در معرض خطر جدی هستند و باید مراقبت‌های لازم در زمینه‌ی کاهش یا کنترل نور مهیا شود.)

✅ یخ‌زدگی آب و باکتری‌های هسته‌ی یخ: اگر خاک‌ها در فصل سرد زمستان یخ‌زده باشند، در واقع رطوبت به میزان لازم بافت گیاه را پر نمی‌کند. کم آبی بدنه‌ و ریشه‌ی گیاه و یخ زدن آب نیز منجر به خشک شدن گیاه می‌گردد. پیچ‌خوردن، پژمردگی برگ‌ها و حتی در مواردی قهوه‌ای شدن حاشیه‌ی برگ از جمله نشانه‌های وقوع این امور در گیاهان است.

از سویی خشک شدن زمستانی، یکی دیگر از مشکلاتی‌ست که باید با آن دست و پنجه نرم کنید. فعل و انفعالات آب و هوا و باد بماند! تنش خشکی در فصل زمستان زمانی رخ می‌دهد که به دلیل یخ‌زدگی خاک، رطوبت کافی به بافت گیاه نمی‌رسد. از آن‌جایی‌که جذب آب توسط ریشه‌ها نمی‌تواند در حد مطلوب باشد، در چنین مواردی، بخصوص اگر دمای هوا ناگهان نوسان پیدا کند یا خورشید از آسمان طی ساعاتی سر برآورد، قبل از آن‌که رطوبت از خاک به ریشه رسد، فرآیند تبخیر و تعرق در ساقه و برگ رخ می‌دهد. وقتی جذب آب هم از تعرق و تبخیر کم‌تر باشد، روند پژمردگی گیاه تسریع خواهد شد.

و اما باکتری‌های هسته‌‌ی یخ که نقش بسیار مهمی در این نوع بیماری‌های فیزیولوژیکی گیاه دارند! این باکتری‌ها در فصل زمستان موجب می‌شوند که آب در دمای بالای بالای صفر درجه هم یخ بزند. این باکتری‌ها در واقع همان پسودوموناس‌ها و اپی‌فیت‌ها هستند که باعث ترک‌ خوردن و به مرور پوسته پوسته شدن گیاه می‌شوند.

✅ شوری و pH نامناسب خاک، این امر موجب زردی، پژمردگی، کاهش کیفیت محصول و به همان میزان کاهش تولید و حتی مرگ در گیاهان می‌شود.

✅ خفگی ریشه و طوقه بر اثر آبیاری نامناسب و زیاد

✅ خشکسالی

✅ کمبود عناصر غذایی گیاه و فقر خاک، مشکلات تغذیه به ندرت باعث مرگ گیاه می‌شود. اما مدیریت مناسب مواد مغذی برای رشد و نگهداری از گیاه ضروری‌ست. به عنوان مثال منیزیم یکی از مواد لازم برای کلروفیل گیاه هستند. نیتروژن و گوگرد از اسیدآمینه‌های اساسی  بوده و آهن نیز برای رشد گیاه ضروری‌ست. این مقدار از عناصر همواره باید در حد متعادل در دسترس گیاه قرار بگیرند.

آیا بیماری‌های فیزیولوژیکی می‌توانند باعث مرگ گیاه شوند؟

بله. اگرچه این نوع بیماری‌ها را می‌تواند به سرعت شناسایی کرد و از بروز آن‌ها جلوگیری کرد؛ معمولا به منظور کاهش یا منع از ورود خسارت، توصیه می‌شود این عوامل کنترل گردند. به این منظور کیفیت محصول و ثمره‌ی آن مطلوب خواهد بود.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

بر روی محصولات پیشنهادی کلیک کنید	
کود های ضد تنش ?	
آمینواسید مش ، نوافول ، تریپتون ، بیوکر ، ویتالین ، آمینو 7 ، مولتی فیدا ،آمینو اولترا، ایمپریال	
کودتقویتی و ضد تش?	
کود فیتو پتاس ، کود فیدوگارد(فسفیت پتاسیم) ، کود آلکسینو منو و دی فسفیت پتاسیم	
	

---

منابع

• منبع اولhttps://www.canr.msu.edu/outreach/uploads/2018-files/e2996.abiotic%20plant%20disorders%20-%20symptoms,%20signs%20and%20solutions.pdf
• منبع دومhttps://en.wikipedia.org/wiki/Physiological_plant_disorder#Diagnosis_of_disorders
• منبع سومhttps://ausveg.com.au/biosecurity-agrichemical/crop-protection/overview-pests-diseases-disorders/nutrient-physiological-disorders/#physiological%20disorders
• منبع چهارمhttps://www.apsnet.org/edcenter/disandpath/abiotic/intro/Pages/Abiotic.aspx

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفتاب سوختگی گیاهان و راههای درمان آن

مقدمه

همانطور که پوست انسان در آفتاب یا سرمای شدید دچار آفتاب سوختگی می‌شود، درختان و محصولات کشاورزی ممکن است به تنش آفتاب واکنش نشان دهند و دچار سوختگی‌ شوند. عارضه ی این مشکل عموما بعلت  قرار گرفتن تنه درختان جوان در معرض پرتوهای خورشیدی و دمای بالا ایجاد شده و سبب آسیب رساندن به بافت کامبیوم گیاه می شود. آفتاب سوختگی به دو دسته ی تابستانه و زمستانه  تقسیم می شود. آفتاب سوختگی تابستانه آسیبی است که در اثر درجه حرارت بالا و در تابستان اتفاق می افتد و بالعکس آفتاب سوختگی زمستانه در اثر درجه حرارت پایین و در زمستان مشاهده می شود. علیرغم تفاوت در علت ایجاد این دو نوع آفتاب سوختگی در هر دو نوع، بافت‌های زنده یکسانی در تنه درخت و شاخه ها آسیب می‌بینند

در طی فرآیند تعرق، گیاهان از طریق اندام‌های هوایی مقداری از آب خود را از دست می‌دهند؛ در نتیجه گیاهان در دماهای بالاتر به آب بیشتری نیاز دارند تا دچار آفتاب سوختگی نشوند. 
آفتاب سوختگی باعث می‌شود بافت پوست و کامبیوم از بین رفته و از گیاه جدا شود، در این وضعیت حشرات چوب‌خوار، قارچ‌های بیماری‌زا یا قارچ‌های عامل پوسیدگی چوب، به مناطق آسیب دیده حمله می‌کنند و تدریجاً به بافت‌های سالم پیشروی می‌کنند.
آفتاب سوختگی در میوه‌ها باعث چروکیدگی یا ایجاد لکه روی میوه می‌شود. قسمت آفتاب سوخته در معرض هوای گرم، خشک و نازک شده و تبدیل به محل رشد قارچ‌ها می گردد.

علل آفتاب سوختگی در کشاورزی

آفتاب سوختگی در گیاهان جوان غالبا زمانی اتفاق می افتد که تنه های درختانی که به شدت نور کم عادت دارند یا ‌در سایه و مناطقی با نورخورشید ملایم‌تر رشد کرده اند مثل گیاهان گلخانه‌ای، به طور ناگهانی در معرض اشعه شدید و مستقیم خورشید قرار بگیرند. درختان جوان با پوست نازک،  مانند درختان میوه، افرا، زبان گنجشک، سیب صحرایی، درخت گیلاس گلدار بیشتر مستعد آفتاب سوختگی هستند.

تنش خشکی نیز احتمال و شدت آن را بالا می برد. در مناطق خشک با تابستان های داغ و آفتابی، احتمال وقوع آفتاب سوختگی شدت می یابد . بهترین زمان کاشت درختان، زمانی است که کاملا غیرفعال و در خواب هستند؛ مثل اواخر زمستان، اوایل بهار یا در پاییز پس از ریزش برگ‌ها. متاسفانه بسیاری از درختان گرمای اواخر بهار یا تابستان کاشته میشوند.‌

در محصولات کشاورزی، در صورت عدم رشد کافی برگ‌ها یا از بین رفتن برگ به علت آلودگی قارچی، آفات و بیماری‌ها میوه ها در معرض تابش شدید آفتاب قرار گرفته و دچار آفتاب سوختگی می شوند.

گاهی نیز بی‌دقتی کارگران در زمان چیدن میوه‌های رسیده، باعث کنده شدن برگ‌ها شده و میوه‌های ریزتر را در معرض تابش مستقیم خورشید قرار می‌دهد.

علائم آفتاب سوختگی تابستانه

آسیب ناشی از علائم آفتاب سوختگی تابستانه و علائم آن، مشابه آفتاب سوختگی زمستانه است و عموما در قسمت جنوبی یا جنوب غربی تنه و شاخه‌ها مشاهده می شود.

آثار آن در درختان بلافاصله قابل مشاهده نیست و ممکن است ماه‌ها پیش از بروز نشانه ها، گیاه دچار آفتاب سوختگی شده باشد. در جریان بروز این عارضه در گیاه ابتدا پوست به رنگ های قرمز تا قهوه ای تغییر رنگ می‌دهد، سپس خشک و سخت شده و به مرور ترک می‌خورد. در این شرایط پوست‌ شروع به ریزش می‌کند.

نشانه های آفتاب سوختگی در گیاهان و درمان آن

آفتاب سوختگی بیشتر بصورت لکه های سفید یا قهوه ای آبسوخته می باشد و باعث خشک شدن و پژمرده شدن گیاه میشود .برای درمان این گیاهان ابتدا آبیاری را بیشتر و قسمتهای سوخته را جدا کنید و از کودهای پتاس بالا استفاده کنید.

نحوه مدیریت و پیشگیری از آفتاب سوختگی

راه های مدیریت و پیشگیری

در وضعیتی که خشکسالی ، چندین منطقه ی مهم کشت در جهان را فرا گرفته است ، دانشمندان به دنبال راه چاره برای مصرف آب کمتر هستند ،یکی از راههای مورد آزمایش ، استفاده از ضد آفتاب برای میوهها و سبزیجات ،به منظور جلوگیری از تنش گرما ، سوختگی و لکه دار شدن پوست محصولات است . این آزمایش ها در استرالیا ، شیلی و اخیرا در کالیفرنیا انجام شده است . نتایج نشان می دهد کاهش تنش و آسیب های ناشی از گرما ، بازده را افزایش می دهد و این امید وجود دارد که ضد آفتاب بتواند با افزایش راندمان مصرف آب ،در حفظ منابع آب و انرژی موثر باشد.

نکته: پوشش درخت باید در اواخر پاییز مورد استفاده قرار گیرد و در بهار بلافاصله بعد از رفع احتمال یخ‌زدگی، برداشته شود. در صورت عدم برداشتن به موقع، این پوشش می‌تواند تبدیل به مکان امنی برای تجمع و تکثیر حشرات و بیماری‌ها تبدیل شود و رشد قطری گیاه را نیز محدود کند.

  درمان آفتاب سوختگی

درمان آفتاب سوختگی بسته به شدت آسیب و میزان سلامت کلی درخت، درخت می‌تواند طی چندسال، منطقه‌ی آسیب‌دیده را با نوعی پینه بپوشاند. پینه ناحیه‌ی جراحت را می‌بندد و از پیشروی عوامل بیماری زا و حشرات جلوگیری می‌کند. برای کمک به گسترش پینه، می‌توانید با دقت پوست مرده یا آویزان شده ی  تنه درخت را از روی قسمت آسیب‌دیده بردارید؛ این کار پناهگاه حشرات را از بین می‌برد و به بهبود ظاهر زخم کمک می‌کند.تحت هیچ شرایطی ناحیه جراحت را با مرهم یا رنگ نپوشانید. این کار تاثیر مثبتی بر این روند ندارد و ممکن است مشکل را نیز حادتر کند. در نهایت پوست از بین رفته و بافت کامبیوم  از چوب زیرین جدا می‌شود.
 بهترین راه درمان درختی با آسیب آفتاب سوختگی، سالم و قوی نگه داشتن درخت با آبیاری مناسب به‌ویژه در گرما و خشکی تابستان و استفاده از کودهای مناسب پس از انجام آزمون های خاک است.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با آفتاب سوختگی و متحمل شدن ضرر سنگین و ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و همچنین برای درمان گیاه خود از کودهای تقویتی استفاده کنید و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

بر روی محصولات پیشنهادی برای پیشگیری و درمان آفتاب سوختگی کلیک کنید
کود های ضد تنش ?
آمینواسید مش ، نوافول ، تریپتون ، بیوکر ، ویتالین ، آمینو 7 ، مولتی فیدا ،آمینو الترا، ایمپریال
کودتقویتی و ضد تش?
کود فیتو پتاس ، کود فیدوگارد(فسفیت پتاسیم) ، کود آلکسینو منو و دی فسفیت پتاسیم

---

جمع‌بندی

آفتاب سوختگی، آسیب به پوست درخت، برگ، میوه یا سایر قسمت‌های بیرون از خاک گیاه است که غالبا در اثر تابش شدید و مستقیم آفتاب رخ می‌دهد. گرمای هوا و کمبود رطوبت خاک، درختان را مستعد آفتاب سوختگی می‌کند. در نتیجه کاشت درختان در فصل مناسب و محیط استاندارد، تامین رطوبت کافی، سایه، پوشش تنه مناسب، کنترل آفات و هرس کردن به موقع، می‌تواند تاثیر به‌سزایی در پیشگیری از آفتاب سوختگی داشته باشد.

منابع

• http://pubs.cahnrs.wsu.edu/publications/wp-content/uploads/sites/2/publications/fs197e.pdf
• https://www.nbcnews.com/id/wbna25907647
• https://extension.umd.edu/resource/sunburn-damage-flowers

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

ذرت به ‌دليل تيپ‌ ها و واريته‌ هاى متعددى که دارد مى‌ تواند در شرايط محيطى نسبتا مختلف با برنامه کودی مناسب به‌ عمل آيد. با وجود اين، زراعت اين گياه عمدتا بين ۳۰ تا ۵۵ درجه عرض جغرافيائى جنوبى و شمالى انجام مى‌ گيرد. ذرت على‌ رغم اينکه يک گياه زراعى گرمسيرى است، نمى‌ تواند آب و هواى بسيار گرم را تحمل کند. مناسب‌ ترين محيط براى کشت اين گياه ناحيه‌ اى که دماى آن دست کم به مدت ۳ تا ۴ ماه متوالى در سال بين ۲۱ تا ۳۲ درجه سانتى‌ گراد باشد. ذرت گياهى روز کوتاه است. گل‌ دهى آن در شرايط روز کوتاهى تسريع مى‌ شود. در مناطقى که روزهاى بلند دارد تعداد برگ‌ هاى آن افزايش مى‌ يابد. اندازه بوته‌ ها بزرگ مى‌ شود، گل‌ دهى آن تا فرارسيدن روزهاى کوتاه به‌تأخير مى‌افتد.

توضیحات برنامه کودی ذرت

برنامه کودی ذرت شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است (برنامه کودی ذرت قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی ) و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. با استفاده از این برنامه شما می توانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت برسانید و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز (ذرت)

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد می باشد.

زمان	نوع کود	نحوه مصرف	مقدار مصرف
قبل از کاشت	کود فسفاته + پتاس + هیومیک گرانول		200-250 کیلوگرم در هکتار + 200 کیلوگرم در هکتار + 2-1 تن در هکتار
	ان اسلو پرهام	آب آبیاری	5 لیتر در هکتار
	پلت مرغی		1000-1500 کیلوگرم در هکتار
3 تا 4 برگی	آمینو اسید نوافول	محلول پاشی	1 لیتر در هکتار
		ساتیوا	1-2 لیتر در هزار لیتر آب
	اوره فسفات	آب آبیاری	10 کیلوگرم در هکتار
	لئوناردو		0 تا 1 کیلوگرم در هکتار
	10-52-10		15 کیلوگرم در هکتار
6 تا 8 برگی	زیمافر اسپانیا	محلول پاشی	2-4 لیتر در هزار لیتر آب
	آمینو فول پارال + جلبک دریایی سی کلپ	آب آبیاری	یک لیتر در هکتار+ 1200-750 گرم در هکتار
	20-20-20		10 کیلوگرم در هکتار
	سولفات پتاسیم دامافارم		8 کیلوگرم در هکتار
	هیومیک اسید متالم		5-10 لیتر در هکتار
	سیتو اسلو		7-12 لیتر در هکتار
قبل از ظهور گل	ساتیوا + ریزمغذی متالم	محلول پاشی	1-2 لیتر در هزار لیتر آب
دانه بندی	اگروهیومیک اگرونایک	محلول پاشی	0.5-2 لیتر در هکتار
	12-12-36	آب آبیاری	10-15 کیلوگرم در هکتار
خمیری شدن	سولفات پتاسیم کرسنت	آب آبیاری	10 کیلوگرم در هکتار

احتیاط و هشدار : (برنامه تغذیه ای ذرت)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه (برنامه کودی ذرت) به صورت عمومی و سالانه بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاع کامل از برنامه غذایی تخصصی کودی ذرت می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

نکات مهم در کوددهی ذرت

• برای محلول پاشی از آب با پی اچ مناسب جهت تهیه محلول کود استفاده گردد.
• قبل از محلول پاشی کود مطمئن شوید که محلول کاملا در تانک حل شده باشد.
• در خاک های شور و یا قلیایی همراه با کودها از کاهنده های پی اچ و شوری استفاده گردد.
• از اختلاط کودهای مسی و گوگردی و همچنین کودهای کلسیمی با دیگر کودها پرهیز کنید.

تذکر: در مواقع اختلاط کودهایی که قابلیت اختلاط دارند حتما از کاهنده های پی اچ استفاده گردد.

تذکر: جهت میزان مصرف ترکیبات کودی با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم را می توانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود) تهیه کنید.

  **اگری راز ، راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری خرما

مقدمه

آفات و بیماری های نخیلات یک تهدید بسیار جدی برای باغداران به حساب می آید. به همین منظور برای داشتن نخلی با کیفیت بسیار مهم است که شما در مورد گونه های مختلف آفات و بیماری های نخیلات به میزان کافی آگاهی داشته باشید. این مقاله  به شما کمک می کند تا با شایع ترین آفات نخیلات و بیماری های نخیلات، روش های مبارزه با بیماری ها و آفات نخیلات  بیشتر آشنا شوید. همچنین به منظور داشتن نخل با کیفیت و مبارزه با آفات بحث تغذیه نهال ها و جلوگیری از آفتاب سوختگی هم بسیار اهمیت دارد به همین منظور در این مقاله به بررسی مهمترین آفات نخیلات با تمرکز بر روی میوه خرما در ایران می پردازیم و راه های مبارزه با آن ها را برای شما شرح خواهیم داد. 

                                       

رایج ترین آفات نخیلات

درخت خرما در مناطق گرمسیر کشور ایران چون اهواز و دیگر شهر های جنوبی به خوبی رشد می کند و شاید تصور شما بر این باشد که نخیلات نیاز به مراقبت خاصی ندارد اما باید اشاره کرد که نخیلات نیز به منظور تولید میوه مرغوب نیاز به مراقبت دارند. علیرغم آنکه درخت خرما در مقایسه با بسیاری از گیاهان دیگر معمولاً مشکلات، بیماری یا آفات زیادی ندارد با این حال شناخت آفات و بیماری های نخیلات به شما کمک می کند هر ساله محصول بهتر و با کیفیت تری برداشت کنید. به منظور آشنایی شما با انواع آفات رایج بین درختان خرما به چند نمونه از این آفت ها و روش های مبارزه با آن ها اشاره می کنیم.

آفت سرخرطومی حنایی خرما

آفت سرخرطومی حنایی خرما(Rhynchophorus ferrugineus), یکی از خطرناک ترین آفات رایج درختان خرما  آفت سوسک سرخرطومی حنایی است . خسارت اصلی این آفت در مراحل لاروی به درختان وارد می شود. لاروها با نفوذ به تنه نخل، از دستجات آوندی، جوانة مرکزی، غلاف های تازه و لیفی نشده تغذیه و کانال هایی در جهات مختلف (بالا و پایین) در تنه ایجاد می کنند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت کنه تار عنکبوتی خرما

آفت تار عنکبوتی(olygonychus afrasiaticus), از نخل‌ها تغذیه می‌کند به این صورت که، ابتدا  لکه‌های زرد رنگ روی  برگ ها ایجاد می کند و زمانی که آفت پیش روی می کند و تمام قسمت های برگ را میگیرد  برگ ها کم کم  تغییر  رنگ می دهند و آفت به صورت تارهایی روی سطح زیرین برگ ها را می پوشاند و این تارها باعث جذب گردوغبار به تار شده و دریافت نور و هوا را برای فتوسنتز در درخت مختل می کند. توصیه می شود .

✅ به منظور پیشگیری از شیوع این نوع آفت، نخل را با روغن باغبانی یا صابون حشره‌کش یا کنه‌کش ضد عفونی کنید همچنین این روش به شما کمک می کند تا آفت به دیگر نخل های سالم منتقل نشود.

زنجرک خرما

زنجرک خرما که با نام علمی (Ommatissus lybicus), شناخته می شود در گذشته بیشتر در کشور های مصر، عراق و لیبی مشاهده می شد ولی  همسو با واردات، گونه های مختلف بیماری به دیگر کشور ها نیز انتقال پیدا کرد. آفت زنجیرک خرما شامل دو نوع آفت نر و ماده می شود که هر کدام به لحاظ ظاهری با دیگری تفاوت دارد. فعالیت این آفت به گونه ای است که ابتدا حفره هایی زنجیره وار روی رگبرگ ها ایجاد می کند و بعد از خارج کردن خاک اره تخم خود را در آن فرو می کند. در این شرایط قسمت های آسیب دیده توسط این نوع آفت دیگر توانایی تولید شیره را ندارند و بافت مرده به حساب می آیند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت سپردار سفید خرما

آفت سپردار سفید خرما(Parlatoria blanchardi), یکی از مخرب ترین آفات نخیلات، آفت سپردار سفید خرما می باشد و غالبا نخل های زینتی و جوان مورد حمله این نوع آفت قرار میگیرند. بیشترین قسمتی که با حمله این آفت آسیب می بیند برگ ها می باشد به طوری که ابتدا برگ ها زرد شده  سپس به طور تدریجی ضعیف شده و درخت شادابی خود را از دست می دهد.

✅ سمپاشی یکی از روش های موثر در کنترل آفت سپردار سفید است.

آفت سوسک کرگدنی

آفت سوسک کرگدنی (Oryctes elegans), بیشترین فعالیت را در قسمت تنه درخت دارد در واقع  این آفت با ایجاد سوراخ و منافذ روی تنه نخل ابتدا در این قسمت تخم ریزی می کند و  تغذیه خود را آغاز می کند. این نوع آفت فصل زمستان را به صورت لارو به سر می برد و با شروع فصل بهار فعالیت این آفت هم آغاز می شود و  جالب است بدانید که بافت های پوسیده درخت محل تجمع این نوع آفت نیست بلکه تنه سالم درخت را مورد هدف قرار می دهد و افزایش دما روند رشد این آفت را دو چندان می کند.

✅ از جمله روش های کنترل آن نیز، هرس به موقع و اصولی درختان و تغذیه مناسب با کود های مناسب است.

آفت شب پره هندی درخت خرما

آفت شب پره هندی (Plodia interpunctella) ، انبار خرما را مورد حمله قرار می دهد البته این امر تا حدود زیادی به شیوه ی نگهداری انبار شما بستگی دارد اگر محیط انبار مرطوب یا نمناک باشد آفت شب پره هندی به سرعت در این مکان تجمع کرده و ابتدا درون خرماهایی که لک یا زخم  دارند  نفوذ کرده  و بعد از سوراخ کردن  هسته خرما   شروع به تخم ریزی می کند.

✅ روش های موثر در کنترل این نوع آفت  ضدعفونی کردن انبار خرما است.

کرم میوه خوار خرما

کرم میوه خوار خرما(Lep. Cosmopterigidae), را با نام  تنک کننده میوه خرما می شناسند زیرا از میوه خرما تغذیه می کند. محل تجمع این نوع آفت میوه های نارسی است که پای درخت خرما ریخته می شوند.

✅ یکی از روش های بسیار موثر در کنترل آفت زنجیره خرما  جمع آوری میوه های کال از پای درختان خرما است.

کرم گرده خوار خرما

کرم گرده خوار (htjhArenipses sabella), یکی از آفت های رایج در بین درختان خرما است که امروزه بیشتر مناطقی که زیر کشت خرما هستند از  این آفت  به عنوان یک تهدید یاد می کنند. این آفت زمستان را به صورت لارو سپری می کند و با شروع فصل بهار و بیدار شدن درخت فعالیت خود را آغاز می کند به طوری که گل های خرما را مورد هدف قرار داده و از آن تغذیه می کند البته میوه های جوان نیز از دست این آفت در امان نیستند.

✅ بهترین زمان مقابله با این نوع آفت زمان تخم ریزی آن می باشد. تمام روش هایی که برای کنترل آفات درخت خرما به کار برده می شوند برای این نوع آفت نیز می تواند موثر باشد.

آفت سوسک چوبخوار

آفت سوسک چوبخوار (Melanophila picta) , چرخه زندگی آفت سوسک چوبخوار به سه مرحله تخم، لارو و شفیره تقسیم می شود . این آفت با شروع فصل بهار فعالیت خود را آغاز می کند و با هدف قرار دادن قسمت تنه درخت و تغذیه از آن در مراحل ابتدایی فعالیت خود،   منجر به ضعیف شدن تدریجی درخت خرما  شده  و کیفیت محصول را نیز کاهش خواهد داد.

✅ سمپاشی و هرس به موقع از روش های موثر در کنترل این نوع آفت می باشد اگرچه توصیه می شود این نوع آفت در مرحله تخم ریزی مهار شود.

آفت کنه گرد آلود خرما

خرما خارک در مناطق جنوبی ایران در تابستان های گرم زمانی که میوه خرما خارک است مورد حمله قرار میدهد و از تمام قسمتهای درخت تغذیه کرده و از بازار پسندی میوه کاسته میشود و خوشه ها حایت گرد و غبار به خود میگیرند که به آن کنه تار عنکبوتی نیز میگویند که اطلاعات کامل در قسمت های بالایی آماده است.

رایج ترین بیماری های نخیلات

در بین نخیلات علاوه بر آفات بسیار خطرناک،  بیماری های قارچی و فیزیولوژیک هم مشاهده می شود که چنانچه به مرحله کنترل نرسد آسیب و خسارت شدید وارد میکند. به همین منظور باغداران باید به اهمیت کسب آگاهی های لازم در زمینه  آفات و بیماری های  نخیلات توجه داشته باشند تا هر ساله محصول با کیفیت و پر بازدهی برداشت کنند. به منظور آشنایی هر چه بیشتر با این بیماری ها در ادامه این مقاله چند نمونه از رایج ترین بیماری های نخیلات  را برای شما شرح می دهیم:

 بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما

عامل بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما.Mauginiella scattae Cav از راسته Moniliales و رده قارچهای ناقص است .بیماری پوسیدگی گل آذین یا خامج خرما, که یکی از رایج ترین بیماری های نخیلات است. نخلستان ها بیشتر در فصول گرم سال در معرض این نوع بیماری قرار میگیرند. از جمله علائم بیماری پوسیدگی گل آذین, سوختگی برگ ها است و زمانی که بیماری پیش روی کرد جوانه ها را نیز درگیر کرده  و رشد طبیعی نخل با مشکل مواجه خواهد شد.

✅ از جمله روش های مبارزه با بیماری گل آذین استفاده از قارچ کش می باشد.

عارضه آفتاب سوختگی میوه خرما

آفتاب سوختگی زمانی اتفاق می افتد که  دما به شدت  بالا  و بیش از تحمل نخل باشد. این موضوع منجر می شود تا میوه  دچار سوختگی شده و کیفیت خود را به عنوان میوه تازه از دست بدهد.

✅ برخی از باغداران در بخش هایی از روز سایه بان هایی را به منظور جلوگیری از تابش نور خورشید تعبیه می کنند که می تواند موثر باشد و استفاده از کودهای مناسب زیر نظر کارشناسان مجرب .

?? ?? ?? ??

برای مشاهده اطلاعات بیستر در رابطه با موضوع آفتاب سوختگی کلیک کنید.

عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما

پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما ابتدا برگ های قدیمی تر را مورد هدف قرار داده سپس به دنبال جوانه های جدید تر می رود. ساقه های درخت خرما زمانی که درگیر بیماری پژمردگی می شوند  توان خود را برای نگهداشتن میوه ها از دست می دهند و این امر موجب می شود تا میوه ها زودتر از موعد مشخص دچار ریزش شوند.  در کل نوع فعالیت این بیماری به گونه ای است که ابتدا نخل های مسن تر را مورد حمله قرار داده  و تا جایی پیش می رود که کل تاج درخت از بین می رود. جالب است بدانید آلودگی در زمان گرده افشانی به راحتی قابل انتقال است .

✅ بهترین راه مبارزه استفاده از ارقام مقاوم ، از بین بردن بافت های آلوده، هرس کردن و ضدعفونی کردن محل هرس و نیز ابزار های هرس می باشد.

بلایت یا سوختگی برگ درخت خرما

یکی از عفونت های رایج در بین درختان خرما عفونت لکه  برگی یا بلایت می باشد. این نوع بیماری در بین بیماری های نخیلات از همه بیشتر شایع است و از طریق انواع قارچ ها و برخی از باکتری ها  بسیاری از نخیلات را درگیر می کند. روشی که آفت بلایت در پیش میگیرد به این صورت است که در ابتدا دایره های کوچکی به شکل لکه هایی قهوه ای رنگ روی برگ ایجاد می کند که  در مراحل مختلف رشد اندازه آنها تغییر می کند. شایع ترین دلیل  ایجاد  بیماری بلایت، خیس شدن شاخ و برگ درختان خرما در زمان آبیاری است همچنین کمبود مواد مغذی نیز می تواند تاثیر گذار باشد در این شرایط شما می توانید  از کودهای  مخصوص نخل خرما استفاده کنید. البته استفاده از اسپری قارچ کش نیز در کنترل بیماری بلایت موثر است.

بیماری پوسیدگی قبل از برداشت خرما

یکی دیگر از بیماری های نخیلات بیماری  پوسیدگی خرما است و همان طور که از نامش مشخص است به ترک های ایجاد شده روی پوست میوه خرما می گویند. این بیماری توسط یک نوع  قارچ به نام  Aspergillus ایجاد می شود که به دو صورت خود را نشان می دهد به گونه ای که  ابتدا لکه هایی کوچک روی پوست ایجاد می کند و متناسب با رشد و رسیدگی میوه لکه ها نیز بزرگ تر شده و سطح میوه را دربر میگیرد. از پیامدهای منفی این بیماری این است که از کیفیت نهایی محصول کم می کند.

✅ هرس به موقع، استفاده از پوشش جهت حفاظت از باران و سمپاشی از جمله روش های کنترل این بیماری می باشد.

بیماری زگیل سیاه خرما

رطوبت هوا منجر به بیماری زگیل سیاه خرما می شود و کشور های به شدت گرم  بیشتر مستعد ظهور این بیماری هستند. عامل این بیماری یک نوع قارچ با نامGraphiola phoenicis است. این نوع بیماری  تاثیر خود را روی کیفیت محصول می گذارد.

✅ به منظور جلوگیری از  بیماری زگیل سیاه خرما  بهتر است هرس درختان به موقع انجام گیرد و شاخ و برگ اضافی نیز بعد از هرس  سوزانده شود البته کاهش رطوبت باغ نیز در درمان این بیماری موثر است.

بیماری لکه برگی

بیماری لکه برگی نوعی از بیماری های درخت خرما می باشد و در انواع نخیلات دیده می‌شود. عامل ایجاد کننده این بیماری یک قارچ بنام  Sylindrocladiom sp یا Calonectria sp می باشد و در اثر آبیاری زیاد بر روی ساقه‌های گیاهان چوبی و زینتی ونیز محصولات باغی کشاورزی ایجاد می شود. کالونکتریا می تواند باعث مرگ گیاهچه و نهال‌های نخل شود، شروع این بیماری از یک نقطه قهوه‌ای رنگ روی برگ آغاز می شود، همسو با پیشرفت بیماری، نقاط قهوه ای رنگ روی برگ بزرگ تر و پراکنده تر می شوند. جالب است بدانید در واقع علت اصلی بروز این بیماری در نخل ها کمبود مواد غذایی بوده به این صورت که کمبود پتاسیم در برگ های مسن و کمبود منیزیم در برگ های جدید سبب ایجاد لکه های برگی می شود و کم کم به این بیماری قارچی تبدیل می شود.

✅ جهت پیشگیری از این بیماری باید از کودهای با پتاسیم و منیزیم بالا استفاده شود و به منظور درمان آن  باید ابتدا بافت آلوده برگ حذف گردد و سپس از قارچ کش های wp استفاده کرد.

توصیه کودی

توصیه ما برای کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی بعد از رعایت اقدامات زراعی, مکانیکی و … به صورت تلفیقی استفاده از محصولاتی که خاصیت سمی و کودی دارند برای تولید محصولی سالمتر و با کیفیت تر ضمن کنترل بیماری ها می باشد.

✅ از جمله محصولات پیشنهادی کود سمی به نام فسفیت پتاسیم می باشد

---

پیشنهاد اگری راز

---

نتیجه گیری

به عنوان نکته پایانی باید اشاره کرد عموماً حشرات، آفات و بیماری های نخیلات  به درختان ضعیف حمله می کنند. نخل های سالم در برابر آفات و بیماری های نخیلات مقاوم هستند. بنابراین بهتر است حشرات ، آفات و  بیماری های نخیلات  را در مراحل اولیه و قبل از غلبه  بیماری مهار کرد زیرا این اقدام از خسارت های احتمالی جلوگیری می کند و همچنین موجب آلوده شدن دیگر نخل ها نیز نخواهد شد.

منابع

• https://www.fao.org/3/y4360e/y4360e0g.htm
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%D8%A7

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفت و بیماری های گوجه فرنگی

آفات و بیماری‌ های گوجه فرنگی می‌ توانند اثرات مخرب و منفی زیادی بر روی بوته‌ های گوجه فرنگی داشته باشند؛ از همین رو اگر آفات گوجه فرنگی به موقع شناسایی نشده و از بین نروند، به اقتصاد و محصولات کشاورزی خسارات زیادی وارد خواهند کرد. در همین راستا قصد داریم در این مقاله، در خصوص برخی از انواع مهم آفات و بیماری‌ های گوجه فرنگی صحبت کرده و روش‌ های مقابله و کنترل آنان را بیان کنیم. همچنین در این مقاله به بررسی برنامه کوددهی گوجه فرنگی نیز می پردازیم.

آشنایی با آفات گوجه فرنگی

در ادامه برخی از آفات گیاه گوجه فرنگی که موجب آسیب رساندن به محصولات می‌ شوند را بررسی می نماییم. توصیه می شود که قبل از درگیری گیاه با آفات گوجه فرنگی، با استفاده از آمینو اسید در گیاهان و سولفات پتاسیم پودری گیاهان خود را در مقابل آفات و بیماری های گوجه فرنگی مقاوم کنید.

کرم میوه‌ خوار گوجه‌ فرنگی

کرم میوه خوار گوجه فرنگی Huberarmigera(Heliothis)Helicoverpa از مهمترین آفات گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum) در جهان و ایران می باشد. کرم میوه خوار گوجه فرنگی یکی از آفات گوجه فرنگی فضای باز است که اغلب به میوه و گل‌ های گوجه فرنگی حمله می‌ کند. این آفت از لحاظ ظاهری، دارای رنگ قهوه‌ای است و کیفیت محصول گوجه را کاهش می دهد.
✅مدیریت : برای شکار کامل حشرات و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی استفاده کنید. هم چنین می توانید با تماس با کارشناسان فنی اگری راز از مشاوره رایگان برای انتخاب سم مناسب استفاده نمایید.

کرم برگ‌ خوار گوجه‌ فرنگی

کرم های برگ خوار گوجه فرنگی (Spodoptera litura) دارای رنگ قهوه ای هستند و همانطور که از نام آنها مشخص است، این نوع از آفات بیشتر به برگ‌ های بوته گوجه فرنگی آسیب می رساند و کم‌کم باعث خشک شدن بوته و به خصوص برگ‌ های نزدیک به سطح خاک می شوند.

✅ مدیریت : برای شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی و سموم کشاورزی مناسب استفاده کنید.

شب‌ پره مینوز گوجه‌ فرنگی

شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) را اغلب در گلخانه‌ ها مشاهده می‌ نمایید. در ظاهر، شما دانه‌ های ریز که همان تخم‌ های شب‌ پره هستند را بر روی ساقه و میوه می‌ بینید که در صورت مقابله نکردن با آن، کم‌کم زیاد شده و گیاه به صورت کامل از بین می‌ رود.

✅مدیریت: برای مبارزه با این شب‌ پره‌ ها، لازم است تا از تله‌ های نوری یا حشره کش‌ هایی که زیر نظر کارشناس توصیه شده استفاده گردد.

کرم‌های طوقه‌بُر

کرم طوقه بر Agrotis ipsilon Rotten -Agrotis exclamationis L ظاهری بسیار شبیه به سوسک دارد. هدف اصلی این کرم‌ها، آسیب زدن به ریشه است که در نهایت باعث از بین رفتن گیاه و خشک شدن آن می‌شوند. جالب است بدانید این کرم‌ها اغلب در تاریکی فعالیت می‌کنند.
✅مدیریت: برای شکار حشرات و کاهش جمعیت آفت می توانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی و سموم انتخابی استفاده کنید. البته با بهینه سازی دمای محیط و رطوبت خاک، می‌توان از رشد کرم‌های مذکور جلوگیری کرد.

مگس مینوز

دو گونه مهم از مگس های مینوز برگ به نام های ‭Liriomyza sativae‬و ‭ L. trifolii ‬از آفات گوجه فرنگی گلخانه ای هستند. این مگس‌ها به برگ گیاه گوجه فرنگی حمله می‌ کنند و باعث سوراخ شدن و گاها پیچ خوردن آن می‌ شوند. از لحاظ ظاهری این مگس‌ ها شبیه مگس‌ های معمولی هستند؛ اما بال‌ های آنان بسیار کشیده‌ تر و به رنگ سیاه است. برای اینکه بتوان از گیاه در برابر این مگس‌ ها محافظت کرد، می‌ توان از آفت‌ های مخصوص شب‌ پره‌ ها استفاده نمود.

✅مدیریت : برای مبارزه با مگس مینوز، توصیه می‌ شود در هنگام کشت دقت کنید که نشاء سالم و عاری از آفت باشد و در مرحله بعدی از حشره کش های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده شود.

مگس سفید

گیاه گوجه فرنگی یک میزبان عالی برای مگس سفید (Silverleaf whitefly) است. بسیاری از متخصصان کشاورزی مگس سفید را عامل بسیاری از بیماری‌ های گیاه می‌ دانند. چنانچه در زمان مناسب با این مگس ها مقابله نگردد، می‌ توانند به محصولات خسارت زیادی وارد کنند.
✅مدیریت: برای مبارزه با مگس سفید، توصیه می‌ شود حتما از سموم اختصاصی استفاده کنید.

کنه‌ ها

کنه یکی از مهم ترین آفات گوجه فرنگی است. کنه‌ ها از ساقه گوجه فرنگی و شیره‌ موجود در آن استفاده می‌ کنند. متاسفانه کنه‌ ها می‌ توانند به محصولات گوجه فرنگی آسیب جدی وارد کنند. اگر در زمان مناسب به کنه‌ ها رسیدگی نشود، باعث می‌ شوند تا برگ های گیاه سوراخ شوند. دو گروه از کنه ها شامل کنه تارتن (دونقطه ای) و کنه حنایی در گوجه فرنگی مهم و خسارت زا هستند.

✅مدیریت: برای مقابله با کنه توصیه می‌ شود که از سموم کنه کش استفاده شود و عامل اصلی طغیان کنه برطرف گردد. البته لازم است این سم به صورت دوره‌ ای در زمان رشد گیاه به آن اضافه شود.

تریپس گوجه‌ فرنگی

از لحاظ ظاهری، تریپس گوجه‌ فرنگی (Haplothrips Tritici) حشرات قهوه‌ ای رنگی هستند که شکل سوزنی دارند. این آفات در بوته‌ های گوجه فرنگی به وفور مشاهده می شود؛ زیرا این آفت در دسته آفت‌ های رایج گوجه فرنگی قرار می گیرد. علائم آلوده شدن گوجه فرنگی به این آفت، بسیار شبیه به کمبود پتاسیم است.
✅مدیریت : متاسفانه تریپس‌ ها در برابر بسیاری از سموم فعلی مقاوم هستند؛ به همین دلیل استفاده از حشرات شکارگر می تواند گزینه‌ مناسبی برای مقابله با آن‌ ها باشد. البته اگر از سموم تماسی نیز بهره ببرید، تاثیر مثبتی بر روی کنترل این آفت مشاهده خواهید کرد.

آشنایی با بیماری های گوجه فرنگی

بیماری‌ های گوجه فرنگی عموما باعث می‌ شوند میزان باروری گیاه گوجه فرنگی تا حد زیادی کاهش یابد. از همین رو توصیه می‌ شود تا کشاورزان و باغداران به خوبی با بیماری‌ های گوجه فرنگی آشنایی داشته باشند تا سریعا در جهت برطرف کردن مشکل اقدام کنند.

لکه موجی (بلایت زودرس) گوجه فرنگی

عامل بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی قارچ Alternaria Solani است. این بیماری اغلب در گوجه فرنگی و فلفل دیده می‌ شود. عامل این بیماری یک نوع قارچ است که باعث خشک شدن و سوختگی برگ گیاهان می‌ گردد. از علائم این بیماری می‌ توان به لکه‌ های سیاه و قهوه‌ ای ایجاد شده بر روی ساقه و برگ گیاه اشاره کرد. برای مقابله با این بیماری می توان از بذر سالم استفاده کرد و قبل از کاشت، زمین را به صورت عمیق شخم زد.

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

پژمردگی فوزاریوم (Fusarium Wilt) توسط قارچ فوزاریوم اکسیسپریوم اف. اس پی. لیکوپرسیسی (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici) ایجاد می‌ شود. یکی دیگر از انواع بیماری‌ های گوجه فرنگی، پژمردگی فوزاریومی است. عامل به وجود آورنده این نوع بیماری نوعی قارچ است و چنانچه زمین را آلوده کند، اثرات آن تا چندین سال قابل مشاهده است. اگر خاک شما اسیدی یا شنی باشد، اغلب شرایط مساعد را برای رشد این قارچ ها فراهم می کند. از جمله علائم این بیماری، می‌ توان به زرد شدن برگ‌ های پایینی گیاه اشاره کرد که کم‌کم کل ساقه را نیز درگیر می‌ کند.

✅ برای پیشگیری از رشد این قارچ توصیه می‌ شود که زمین توسط گوگرد ضدعفونی شده و رطوبت و دمای خاک مکررا مورد بررسی قرار گیرد.

خال سیاه گوجه فرنگی

خال سیاه که اغلب بر روی برگ یا میوه گوجه فرنگی مشاهده می‌ شود، از دیگر بیماری‌ های گوجه فرنگی است که عامل ایجاد کننده آن نوعی قارچ است. این قارچ اغلب در محیط‌ های مرطوب و گرم رشد می‌ کند.

عامل بیماری آنتراکنوز، پوسیدگی میوه، خال سیاه گوجه فرنگی Anthracnose fruit (Ripe rot)of tomato قارچ Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes می باشد. چندین گونه از جنس Colletotrichum شامل  Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes، C. dematium، c. gloeosporioides  به عنوان عامل بیماری گزارش گردیده که علایم آنتراکنوز را ایجاد می کند؛ ولی گونه C. coccodes مهم ترین عامل بوده و این گونه را در ایران بیماری خال سیاه گوجه فرنگی می دانند.

✅ برای اینکه بتوان این بیماری را کنترل کرد، توصیه می‌ شود از بذرهای سالم استفاده شود و علف‌ های هرز اطراف گیاه را نیز از بین برد.

شانکر باکتریایی گوجه فرنگی

عامل بيماری شانکر باكتریایی گوجه فرنگی، Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis، باكتری گرم مثبت، غيرمتحرک و هوازی اجباری است. این بیماری نیز یکی از موارد مهمی است که می تواند بوته گوجه فرنگی را درگیر کرده و باعث ضعف ساقه شود. معمولا شانکرها به شکل بیضی هستند و حالت شیره مانند دارند.

✅ اگر می‌ خواهید با این بیماری مقابله کنید، لازم است شاخه‌ های درگیر را سریعا هرس نمایید. البته با آبیاری منظم، مراقبت از پوست ساقه و ضدعفونی کردن گیاهان، می‌ توان عامل بیماری را از بین برد.

سفیدک سطحی گوجه فرنگی

سفیدک سطحی گوجه فرنگی (leveillula taurica) از طریق نوعی عامل قارچی منتقل می‌ شود. اگر هوا بسیار خشک و گرم باشد، این قارچ به سرعت پیشروی می‌ کند. از علائم این بیماری می‌ توان به نقاط سفید و آهکی بر روی برگ و سایر بخش‌ های گیاه اشاره کرد.

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌ توان از قارچ کش‌ های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده نمود.

آنتراکنوز گوجه فرنگی

عامل بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی  Colletotrichum spp می باشد و علائم بیماری به صورت لکه های مدور با هاله ای قهوه ای در سطح برگ و میوه ظاهر می شود. این بیماری از طریق بذر و میوه های آلوده انتشار می یابد. مراحل حاد بیماری گلدهی، میوه دهی و پس از برداشت است.

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌ توان از قارچ کش‌ های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده کرد.

برنامه کوددهی گوجه فرنگی

گوجه فرنگی برای تولید میوه به عناصر غذایی به خصوص کلسیم، پتاسیم و ازت نیاز دارد. در صورت عدم تأمین این عناصر غذایی بوته های گوجه فرنگی ضعیف شده و کیفیت محصول کاهش می یابد. گوجه فرنگی برای ریشه زایی، گلدهی و تولید میوه به فسفر و برای تولید برگ و شاخه به عنصر نیتروژن نیاز دارد. مصرف بیش از اندازه این عناصر و یا کمبود آنها در محیط رشد گیاه سبب رشد نامناسب گیاه و در نتیجه کاهش کیفیت و راندمان تولید می گردد.
مراحل تولید گوجه فرنگی در مزرعه شامل هفت مرحله می باشد. جالب است بدانید نیاز کودی گوجه فرنگی در هر یک از این مراحل یکسان نیست.

---

---

جمع‌ بندی

در این مقاله برخی از مهمترین آفات و بیماری های گوجه فرنگی معرفی شدند. به صورت کلی، بهترین راه محافظت از محصولات گوجه فرنگی، کاشت بذر سالم و اصلاح شده، بررسی دوره‌ ای خاک و رطوبت محیط و استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مناسب می باشد.

منابع

• national center for biotechnology information
• Be On The Lookout For Damaging Diseases Of Tomatoes 

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فروشگاه کشاورزی شیراز / فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز / فروشگاه اینترنتی کشاورزی اگری راز