در کاشت درختان میوه باید نکاتی را رعایت کنید؛ از جمله اینکه این درختان معمولا پیوندی هستند. یعنی یک گیاه با میوه خوب و مشخصات مورد نظر ما روی یک گیاه دیگر که ریشه های قوی دارد یا بومی منطقه ماست پیوند زده می شود تا خصوصیات مورد نظر ما از نظر میوه خوب، آفات کمتر یا … در کنار ریشه‌ های قوی برای ما تجلی پیدا کند. محل پیوند کاملا روی گیاه و معمولا در درختان میوه سردسیری در ارتفاع ۱۵ یا ۲۰ سانتیمتری پایین گیاه قابل مشاهده است. این محل جایی است گیاه دومی روی گیاه اولی وصل شده است. محلی که می خواهیم درخت میوه را در آن بکاریم باید دارای خاک حاصلخیز و غنی باشد. بهترین زمان کاشت نهال، معمولاً هنگام خواب نهال است. بعد از کاشت، بلافاصله بایستی آبیاری انجام و آبیاری های بعدی نیز با توجه به شرایط اقلیمی منطقه و زمان شروع فعالیت نهال تنظیم گردد.

توضیحات برنامه کودی

(برنامه کودی درختان میوه) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی ) و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. با استفاده از این برنامه شما می توانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت برسانید و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان	نوع کود	نحوه مصرف	مقدار مصرف
قبل از گلدهی	کلات آهن EDDHA	چالکود	50-100 گرم به ازای هر درخت
	کلات بر	محلول پاشی	1.5 لیتر در هزار لیتر آب
	کلات روی		1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	20-20-20	آب آبیاری	10 کیلوگرم در هکتار
	هیومیک اسید		1-3 کیلوگرم در هکتار
	اوره فسفات کرسنت		15 کیلوگرم در هکتار
بعد از گلدهی	فسکولایف	محلول پاشی	1.5-2 کیلوگرم در هکتار
	کلات کلسیم		1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	جلبک دریایی + آمینو اسید		1 کیلوگرم + 1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	زیمافر		1.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	10-52-10	آب آبیاری	15 کیلوگرم در هکتار
قبل از برداشت میوه	فیدوگارد	محلول پاشی	2 لیتر در هزار لیتر آب
	کلات کلسیم		1.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	آمینو اسید + ریزمغذی		1 کیلوگرم + 1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	15-5-30	آب آبیاری	15 کیلوگرم در هکتار
	ژوپیتر		15 کیلوگرم در هکتار
	هیومیک اسید		4 کیلوگرم در هکتار
بعد از برداشت میوه	کلات روی	محلول پاشی	1.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	کلات بر		1.5 لیتر در هزار لیتر آب

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد می باشد.

احتیاط و هشدار : (برنامه کامل تغذیه ای درختان میوه)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه (برنامه کودی درختان میوه) به صورت عمومی و سالانه بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل از برنامه غذایی تخصصی کودی درختان میوه می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

نکات مهم در کوددهی درختان میوه

• برای محلول پاشی از آب با پی اچ مناسب جهت تهیه محلول کود استفاده گردد.
• قبل از محلول پاشی کود مطمئن شوید که محلول کاملا در تانک حل شده باشد.
• در خاک های شور و یا قلیایی همراه با کودها از کاهنده های پی اچ و شوری استفاده گردد.
• از اختلاط کودهای مسی و گوگردی و همچنین کودهای کلسیمی با دیگر کودها پرهیز کنید.

تذکر: در مواقع اختلاط کودهایی که قابلیت اختلاط دارند حتما از کاهنده های پی اچ استفاده گردد.

تذکر: جهت میزان مصرف ترکیبات کودی با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم را می توانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید و فروش کودهای کشاورزی) تهیه کنید.

  **اگری راز ، راز رویش ها**

برنامه تغذیه هویج

مقدمه

هویج گیاهی دو ساله از خانواده چتریان است. فرم وحشی هویج، یک ساله است. ولی نوع مورد کشت هویج که معتقدند از نوع هویج وحشی مشتق شده است، دو ساله می باشد.جایگاه اصلی هویج در اروپا و شمال آفریقا و آسیا می‌باشد و پاره‌ای از انواع آن در آمریکای شمالی و جنوبی یافت می‌شود

خاک عمیق و نرم لیمونی برای کاشت هویج توصیه میشود. از نظر تجارتی هویج را بیشتر در خاکهای لیمونی سبک و یا خاکهای هوموسی سبک می‌کارند. در صورتی که در زمینهای خیلی سنگین و یا در خاکهایی که دارای سنگهای درشت می‌باشند کاشته شود ریشه کج و اغلب دو یا چند شاخه می‌گردد

روش کاشت هویج به دو صورت خطی و یا دستپاش می‌باشد. فاصله خطوط از یکدیگر ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر و فاصله هر بذر از دیگری بطور متوسط ۵ الی ۱۰ سانتیمتر می‌باشد.

توضیحات برنامه کودی هویج

(برنامه کودی هویج) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است ، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی )و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود .با استفاده از این برنامه شما میتوانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت ، و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز (هویج)

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان مصرف/ نوع کود	قبل از کشت	دوبرگی شدن	رشد رویشی	تشکیل ریشه	رشد غده	شروع رسیدگی
زیر کشت	کود دامی +گوگرد+پلت مرغی 700-1000کیلوگرم در هکتار
مایع مرغی			مایع مرغی پرهام 20-30لیتر در هکتار		مایع مرغی پرهام 20-30لیتر در هکتار آب آبیاری
هیومیک اسید		لئوناردو 1-2کیلوگرم در هکتار آبکود
نیترات منیزیم		20کیلوگرم در هکتار آبکود
نیتروژن		سیتواسلو 9 لیتر در هکتار آبکود
کودهای npk	گرندیکا پرهام 5-5-5 150-75کیلوگرم در هکتار	10-52-10 20 کیلوگرم در هکتار -آبکود	20-20-20 20کیلوگرم در هکتار-آبکود		12-12-36 20 کیلوگرم در هکتار آب آبیاری	8-5-44 15کیلوگرم در هکتار آب آبیاری
کلات آهن EDDHA				اکتیوآیرون 2-4کیلوگرم در هکتار آب آبیاری
نیترات کلسیم					20کیلوگرم در هکتار آبکود
سولفات پتاسیم						15-20 کیلوگرم آب آبکود
محرک رشد			ارگانوسول 1-2لیتر در هزار لیتر آب	آمینون رای 1-2 کیلوگرم در هزار لیتر
ماکرو-میکرو			تانکفول 250-300سی سی در 100 لیتر آب محلولپاشی

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد میباشد .

احتیاط و هشدار :(برنامه کامل تغذیه ای هویج)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول ، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه(برنامه کودی هویج) بصورت *عمومی* و * سالانه * بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل ازبرنامه غذایی تخصصی کودی هویج می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است

که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم ، را میتوانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود)تهیه کنید.

  **اگری راز ،راز رویش ها**

برنامه تغذیه گردو

مقدمه

درخت گردو دارای تنوع رقم بالایی است که هر کدام از آن‌ها برای کشت و باردهی به شرایط نگهداری متفاوتی نیاز دارا هستند. اولین نکته در معرفی نهال گردو، توجه به موقعیت جغرافیایی است. اگر قصد خرید قیمت نهال گردو را دارید، باید بدانید که مناطق کوهستانی با آب و هوای سرد، بهترین مکان برای کاشت نهال گردو،است.اگر خاکی که برای کشت گردو انتخاب میکنید، ماسه‌ای نبوده و رطوبت مناسب ندارد، از درخت گردوی خود انتظار رشد چشمگیری را نداشته باشید.باغداران تنها زمانی با باردهی مطلوب درختان خود روبرو اند که آن‌ها را در زمان مناسب آبیاری کنند. هنگام خرید نهال، تنه آن را به خوبی بررسی تا از عدم وجود آفات آگاه شوید. همچنین سلامت شاخه‌های نهال گردو نیز اهمیت زیادی دارد.تغذیه اصولی مناسب نهال گردو را در برابر آفات،بیماری و بیماری های فیزیولوژیکی مقاوم میکند.

توضیحات برنامه کودی گردو

(برنامه کودی گردو) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است ، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی )و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود .با استفاده از این برنامه شما میتوانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت ، و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز (گردو)

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان مصرف/ نوع کود	تورم جوانه	رشد رویشی	گلدهی	تشکیل میوه –رسیدگی
فروت ست	2/5لیتر در هزار لیتر محلول پاشی				2/5لیتر در هزار محلول پاشی
نیترات منیزیم		10کیلوگرم در هکتار آبکود
اوره فسفات	10 کیلوگرم در هکتار آبکود
سولفات پتاسیم				15کیلوگرم در هکتار آبکود
کلات آهن EDDHSA			1/5کیلوگرم در هکتار آبکود
کود های NPK		(30-10-10) 15 کیلوگرم در هکتار آبکود	15 کیلوگرم در هکتار (10-52-10)	(12-12-36) 15کیلوگرم در هکتار
ارگانومیت		10لیتر در هکتار آب آبیاری		10لیتر در هکتار آب آبیاری
نیترات کلسیم				25کیلوگرم در هکتار آب آبیاری
میکرو معدنی				10کیلوگرم در هکتار آبکود
مایع ماهی				20لیتر در هکتار آبکود

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد میباشد .

احتیاط و هشدار :(برنامه کامل تغذیه ای گردو)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول ، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه(برنامه کودی گردو) بصورت *عمومی* و * سالانه * بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل ازبرنامه غذایی تخصصی کودی گردو می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است

که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم ، را میتوانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود)تهیه کنید.

  **اگری راز ،راز رویش ها**

خیار یک محصول فصل گرم است که در دمای 18 تا 30 درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارد و در دماهای زیر 10 درجه سانتی گراد سرما زده می شود. خاک های لومی حاصلخیز با زهکشی خوب برای رشد خیار توصیه می شود. کشت بذر خیار که در محیط آزاد پرورش داده می شود از اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه می باشد؛ یعنی باید زمانی کاشته شود که خطر سرمای بهاری کاملا از بین رفته باشد. همچنین این گیاه را می توانید در محیط های گلخانه ای نیز کشت کنید و با تغذیه مناسب و اصولی مقاومت خیار در برابر بیماری ها و آفات و … بالا می رود.

توضیحات برنامه کودی خیار

(برنامه کودی خیار) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است؛ اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی ) و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. با استفاده از این برنامه شما می توانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت برسانید و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز (خیار)

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد می باشد.

زمان	نوع کود	نحوه مصرف	مقدار مصرف
انتقال نشاء	آمینو اسید	محلول پاشی	1 لیتر در پانصد لیتر آب
	هیومیک اسید	آب آبیاری	3 کیلوگرم در هکتار
	اکتیو روت		1-1.5 لیتر در هکتار
رشد رویشی	آمینو اسید + ریزمغذی	محلول پاشی	در هزار لیتر آب
	40-5-5	آب آبیاری	15کیلوگرم در هکتار
	اوره فسفات		15 کیلوگرم در هکتار
	مایع مرغی		20 لیتر در هکتار
	یومیک 18		5 لیتر در هکتار
گلدهی	20-20-20	آبکود	15 کیلوگرم در هکتار
	کلات آهن EDDHA		1.5 کیلوگرم در هکتار
تشکیل میوه (آغاز باردهی)	آمینو اسید + جلبک دریایی	محلول پاشی	در هزار لیتر آب
	12-12-36	آب آبیاری	15 کیلوگرم در هکتار
	سولفات پتاسیم		10 کیلوگرم در هکتار
	نیترات کلسیم		25 کیلوگرم در هکتار
	کالفرت		2.5 کیلوگرم در هکتار
رسیدگی	آمینو اسید + جلبک دریایی	محلول پاشی	در هزار لیتر آب
	کالفرت		1.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	سولفات پتاسیم	آب آبیاری	15 کیلوگرم در هکتار

احتیاط و هشدار: (برنامه کامل تغذیه ای خیار)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول ، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه(برنامه کودی خیار) بصورت عمومی و سالانه بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل ازبرنامه غذایی تخصصی کودی خیار می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

نکات مهم در کوددهی خیار

• برای محلول پاشی از آب با پی اچ مناسب جهت تهیه محلول کود استفاده گردد.
• قبل از محلول پاشی کود مطمئن شوید که محلول کاملا در تانک حل شده باشد.
• در خاک های شور و یا قلیایی همراه با کودها از کاهنده های پی اچ و شوری استفاده گردد.
• از اختلاط کودهای مسی و گوگردی و همچنین کودهای کلسیمی با دیگر کودها پرهیز کنید.

تذکر: در مواقع اختلاط کودهایی که قابلیت اختلاط دارند حتما از کاهنده های پی اچ استفاده گردد.

تذکر: جهت میزان مصرف ترکیبات کودی با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است

قابل ذکر است که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم را می توانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید کود و سم کشاورزی) تهیه کنید.

  **اگری راز ، راز رویش ها**

از نظر اقتصادی کشت محصولی که بیشترین سازگاری را با محیط و خاک دارد، باعث می شود تا کمتر دچار زحمت و دردسر شوید. کاشت درخت انگور در باغ و باغچه منزل امکان پذیر است. قبل از اقدام به این کاشت، باید فضای رشد انگور را فراهم کنید. درخت انگور به ۲ تا ۳ ماه سرمای زمستانی نیاز دارد. برای تامین این نیاز سرمایی دمایی بین ۷ تا ۱۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲ تا ۳ ماه لازم است. انگور در برابر سرما مقاوم است و می تواند در زمستان تا دمای ۱۸- درجه سانتیگراد را تحمل کند؛ ولی دمای پایین تر از این باعث خشک شدن شاخه ای انگور می شود. بنابراین برای جلوگیری از سرمازدگی و دیگر تنش ها و بیماری ها از کودهای فسفیت استفاده کنید.

توضیحات برنامه کودی انگور

(برنامه کودی انگور) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است؛ اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی ) و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. با استفاده از این برنامه شما می توانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت برسانید و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان	نوع کود	نحوه مصرف	مقدار مصرف
قبل از تورم جوانه ها	فروت ست		2.5 لیتر در هزار لیتر
زمان تشکیل برگ	20-20-20	محلول پاشی	25 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	آمینو جلبک دریایی		1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
گلدهی	آمینو اسید + میکرومغذی	محلول پاشی	1 کیلوگرم + 1 کیلوگرم در هزار لیتر آب
زمان تشکیل میوه و رشد میوه	12-12-36	محلول پاشی	2.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	آمینو اسید + جلبک دریایی		0.5 کیلوگرم + 1.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
	هورمون جیبرلیک		250 سی سی در 500 لیتر آب
قبل از رنگ گیری	پتاس مایع	محلول پاشی	2 لیتر در 500 لیتر آب
	نوادوس + نوافول		2 لیتر + 2 لیتر در هزار لیتر آب
چالکود زمستانه حتما انجام شود/ 1000 گرم پتاس + 50 گرم کود سفید + 200 گرم کود فسفاته 50 گرم کود آهن + 3 کیلوگرم پلت مرغی

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد می باشد.

احتیاط و هشدار : (برنامه کامل تغذیه ای انگور)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه (برنامه کودی انگور) به صورت عمومی و سالانه بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاع کامل از برنامه غذایی تخصصی کودی انگور می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

نکات مهم در کوددهی انگور

• برای محلول پاشی از آب با پی اچ مناسب جهت تهیه محلول کود استفاده گردد.
• قبل از محلول پاشی کود مطمئن شوید که محلول کاملا در تانک حل شده باشد.
• در خاک های شور و یا قلیایی همراه با کودها از کاهنده های پی اچ و شوری استفاده گردد.
• از اختلاط کودهای مسی و گوگردی و همچنین کودهای کلسیمی با دیگر کودها پرهیز کنید.

تذکر: در مواقع اختلاط کودهایی که قابلیت اختلاط دارند حتما از کاهنده های پی اچ استفاده گردد.

تذکر: جهت میزان مصرف ترکیبات کودی با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم اگری راز را می توانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود) تهیه کنید.

  **اگری راز ، راز رویش ها**

هورمون های گیاهی یکی از عوامل درونی می باشد که باعث تنظیم کننده رشد گیاهان می شود. عوامل بیرونی که بر رشد گیاه تاثیر میگذارد نور و دما می باشد. می توان گفت  هورمون گیاهی ماده آلی  هستند که به صورت طبیعی در سلول های بافت  گیاهان موجود است که به وسیله آوند به تمام قسمت های گیاه میرسد.  این مواد حتی به مقدار کم ، تاثیرات فیزیولوژیکی فراوانی در رشد گیاهان می گذارند.

هورمون گیاهی چیست

هورمون به معنای تهییج و تحریک است و ریشه ی یونانی دارد که در گیاهان به مقدار کم موجود است . هورمون به عنوان یک محرک رشد در گیاهان، فرآیندهای گیاه را کنترل و تنظیم کرده و انتقال این هورمون ها به قسمت های مختلف گیاه توسط آوندها انجام میشود .

هورمون‌های گیاهی یا فیتوهورمون‌ها مولکول‌های منفرد تولید شده در گیاهان اند که در غلظت‌های بسیار کم تأثیرگذار بوده ، هورمون‌های گیاهی تمام جنبه‌های رشد و نمو از جنین زایی، تنظیم اندازه‌ی اندام‌ها، دفاع در برابر پاتوژنها، تحمل تنش‌ها و… را میتوانند کنترل کنند.

گیاهان برای تنظیم هورمون‌های داخلی و اثرات آن‌ها از مسیرهای مختلفی استفاده می‌کنند. هورمون‌ها با ترکیب با اسیدهای آمینه، کربوهیدرات‌ها یا پپتیدها میتوانند ،آن‌ها را در سلول‌ها ذخیره کنند یا غیرفعال کنند. گیاهان همچنین می‌توانند هورمون‌ها را ازنظر شیمیایی تجزیه و به‌طور مؤثری آن‌ها را از بین ببرند.

عواملی که بر عملکرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهی تاثیر می‌گذارند، شامل عوامل مختلفی هستند مانند شرایط خاک و آب، دما و نور، سن و رشد گیاه، نوع محصول و نوع ماده تنظیم کننده رشد گیاهی استفاده شده و غیره. به طور کلی، استفاده از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی باید با دقت و به جایگاه و شرایط خاص گیاهان مورد استفاده قرار گیرد و باید با توجه به عوامل مختلفی که بر عملکرد آنها تاثیر می‌گذارند، برنامه تغذیه گیاهی متعادلی ارائه شود.

تفاوت هورمون‌های گیاهی و جانوری

در جانوران بر عکس گیاهان، غدد درون‌ریز برای تولید هورمون وجود دارد، اما در گیاهان، هورمون ها در برگ، شاخه، گل، میوه، دانه یا ریشه تولید خواهند شد. در گیاهان،  تجمع دو یا بیشتر از دو هورمون گیاهی بر رشد و نمو تاثیر  خواهد گذاشت.

انواع هورمون های گیاهی

هورمون های گیاهی میتواند اثر بازدارندگی و محرک رشد را در گیاهان  داشته باشد .بنابراین به دو دسته *هورمون های تحریک کننده رشد و هورمون بازدارنده رشد تقسیم میشود .

هورمون های تحریک کننده های  رشد  شامل موارد زیر است

جیبرلین  (Giberellin)

سیتوکینین (Cytokinin)

اکسین (Auxin)

هورمون های بازدارنده رشد  شامل موارد زیر است

اسید آبسیزیک (Abscisic acid)

 اتیلن (Ethylene)

هورمون های گیاهی در ابتدا  با توجه به ساختار  شیمیایی  و ویژگی ها به انواع مختلفی که در بالا گفته شده تقسیم شده ولی در مطالعات بعدی  ، براسینو استروئید ها  ، جاسمونیت ها  ، استریگولاکتون و سالیسیلیک اسید ها به این دسته اضافه شد.

در ادامه مقاله به توضیح در مورد هورمون ها می پردازیم .

هورمون های تحریک کننده های رشد

اکسین

اکسین نوک ساقه تازه روییده گیاه می باشد و در رشد گیاهان نقش بسیار مهمی دارد. اگر گیاهی در معرض نور یکطرفه قرار گیرد ،سمتی که نور دیده تراکم اکسین کم و طرفی که نور ندیده تراکم اکسین زیاد شده و باعث خمیدگی گیاه میشود .محل ساخت اکسین نوک ساقه تازه روییده می باشد.

نقش اکسین در گیاه

1. باعث پارتنوکارپی
2. تاخیر در رسیدن میوه
3. تحریک طویل شدن سلول
4. تنظیم و رشد در تعدادی گیاهان
5. سبب رشد طولی ریشه و ساقه
6. سبب تولید میوه بدون دانه
7. گلدهی در گل‌های دوپایه
8. تحریک رشد قسمت‌های گل
9. چیرگی جوانه انتهایی به جوانه جانبی
10. تحریک تولید اتیلن در غلظت بالا
11. جلوگیری یا افزایش ریزش برگ و میوه
12. اکسین ذخیره در جوانه راس مانع رشد جوانه‌های جانبی می‌شود
13. تحریک شروع ریشه در برش‌های ساقه و پیشرفت ریشه جانبی در کشت بافت

سیتوکنین

سیتوکنین ها  بخصوص در تحریک تقسیم سلولی گیاهان مؤثر هسند ونقش موثری در  بزرگ شدن سلول، اندام زائی و تمایز دارد .و محل ساخت آن رئوس ریشه است.

نقش سیتوکنین در گیاه

1. باعث پارتنوکارپی
2. تسریع تقسیم سلولی
3. باعث سنتز کلروفیل و دوام برگ
4. سبب شادابی گل و میوه
5. افزایش رشد در ریشه ، ساقه ، دانه و میوه
6. از سلول های تمایز نیافته بوسیله سیتوکنین ساقه تولید شده
7. سبب شکستن خواب بذر
8. جلوگیری از پیری زود رس
9. سیتوکینین‌ها در مرحله طویل شدن سلول یا بزرگ شدن آن  تأثیر می‌گذارد ولی اینکه اثر رونق بخشی یا باز دارنده دارد بستگی به اندام مربوط نوع بخصوص سیتوکینین و غلطت آن دارد

جیبرلین 

جیبرلین در رشد گیاهان بسیار موثرند. نواحی عمده ساخته شدن جیبرلین در گیاهان برگهای مریستمی، نوک ریشه، بذرهای در حال رشد است  و انتقال این هورمون در گیاهان کاملاً به‌طور آزاد هم در آوند آبکش و هم در آوند چوبی انجام میشود .

نقش جیبرلین در گیاه

1. باعث پارتنوکارپی
2. سبب بیداری جوانه و بذر
3. بزرگ شدن میوه بدون دانه
4. افزایش طول میان گره
5. افزایش طول ساقه در گیاهان کوتاه قد
6. طول موج کوتاه ناحیه قرمز در ایجاد رشد برگ موثر است و جیبرلین میتواند جایگزین نور قرمز شود.
7. در گیاهان روز بلند باعث افزایش گلدهی و در گیاهان روز کوتاه باعث توقف گلدهی است
8. بعضی از اکسین ها با غلظت مناسب باعث طویل شدن ریشه و برخی دیگر از ریشه زایی بر روی قلمه ها جلوگیری میکند .

هورمون های بازدارنده های رشد  

اتیلن

هورمون پیری ،معلوم شده‌است که به صورت گاز اتیلن در بافت‌های گیاهی ساخته شده و مانع از رشد ریشه و ساقه گردیده و پیری و ریزش برگ‌ها را تسریع می‌کند و از طرفی نمو جوانه‌های جانبی را به تأخیر می‌اندازد

محل ساخت آن دیواره میوه است .

نقش اتیلن در گیاه

1. مانع رشد گیاه
2. سبب ریزش برگ
3. سبب رسیدن میوه
4. باعث کوتاهی دوره نونهالی در درختان میوه می‌شود
5. باعث افزایش مقاومت محصولات انباری می‌شود
6. تنظیم شرایط محیطی رشد گیاه

اسید آبسیزیک

اسید آبسیزیک از سایر بازدارنده‌های طبیعی گیاهان حدود یکصد مرتبه قویتر است و فرایندهایی مانند رکود بذرها، جوانه‌ها و نیز ریزش اندام‌ها را کنترل می‌کند و مانع رشد گیاه میشود . محل ساخت آن در کلروپلاست است .

نقش اسید آبسیزیک در گیاه

1. سبب ریزش برگ
2. سبب خواب دانه وجوانه
3. سنتز پروتئین و انتقال یون در شرایط نا مساعد محیطی
4. مانع تعرق گیاه و حفظ آب توسط ریشه

براسینواستروئیدها

تنها گروه هورمون های گیاهی استروئیدی است .

1. باعث طویل سازی و تقسیم سلولی
2. زمین گرایی
3. تمایز بافت ها به بافت چوبی
4. مقابله با استرس های زیستی

جاسمونت ها

جاسمونت ها ترکیباتی لیپیدی هستند که اولین بار در روغن گیاه یاس شناسایی شدند. این ترکیبات، در واکنش گیاه در برابر هجوم پاتوژن‌ها، قارچ‌ها یا گیاه‌خواران، نقش دارند.

سالیسات‌ها

 هم در دفاع نقش دارند. اینها نقش کمک‌های اولیه در درمان بیماری‌های عفونی را دارند. با آزاد شدن سالیسات، مقداری از ذخیره‌ی غذایی و انرژی صرف بهبود گیاه می‌شود. براسینولید که اولین بار در کلزا (از گیاهانی دانه روغنی) کشف شد به کاهش استرس گیاه کمک می‌کند. همچنین به‌نظر می‌رسد نقشی در ارتباط بین 5 هورمون اصلی رشد برگ و میوه داشته باشد.

استیرولاکتون

هم مثل جاسمونات در ارتباط بین هورمون‌ها موثر است، ولی در سیستم ریشه‌ی گیاه. این‌ هورمون در ارتباط بین سیستم ریشه و رشد قارچ‌های میکروریزا نقشی حیاتی دارد. در گیاهانی انگلی، استیرولاکتون باعث جوانه زنی بذر می‌شود تا بتواند بر گیاه میزبان مسلط شود.

هورمون‌های مصنوعی گیاهی  PGR

 هورمون‌های مصنوعی که با توجه به ساختار هورمون‌های اصلی، توسط انسان در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شوند در تعدادی از تکنیک‌های مختلف شامل تکثیر گیاهان از قلمه، پیوند، ریز ازدیادی (میکروپروپاگیشن) و کشت بافت استفاده می‌شوند

تکثیر گیاهان با قلمه‌های برگ، ساقه و ریشه توسط باغداران با استفاده از اکسین مصنوعی به‌عنوان ترکیب ریشه زا بر روی سطح برش انجام می‌شود. اکسین ها به گیاه رفته و باعث تحریک رشد ریشه می‌شوند. در پیوند استفاده از اکسین تشکیل بافت کالوس را تقویت می‌کند و باعث جوش خوردن پایه و پیوندک به یکدیگر می‌شود.

در ریز ازدیادی  هورمون مصنوعی گیاهی مختلف برای ترویج افزایش تکثیر سلولی و سپس ریشه زدن گیاهان جدید استفاده می‌شود. در کشت بافت سلول‌های گیاهی از آن برای تولید کالوس، تکثیر و ریشه‌زایی استفاده می‌شود.

توجه

با توجه به اینکه هورمونها، بسیار گران قیمت اند و همچنین کاربرد آنها در مقادیر کم نیز ممکن است مشکلاتی در رشد و نمو گیاهان (گیاه سوزی) به وجود بیاورد، هنگام استفاده از آنها میتوانید با کارشناسان فنی اگری راز مشورت کنید.

جمع بندی

هورمون‌های گیاهی تنظیم‌کننده‌های رشد هستند که به‌طور طبیعی توسط گیاه تولیدشده و یا به‌صورت مصنوعی برای کنترل برخی از فرآیندهای فیزیولوژیکی ساخته می‌شوند. در حال حاضر در دنیا پنج گروه مختلف از تنظیم‌کننده‌های گیاهی شناخته‌شده که کاربردهای فراوانی در کشاورزی و باغبانی دارند.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%86
• https://aftabnews.ir/fa/news/787289/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ، راز رویش ها**

کشت هیدروپونیک

مقدمه

کشت هیدروپونیک نیاز به هیچگونه آبیاری یا شخم ندارد به همین دلیل در مصرف آب و انرژی مکانیکی تا حد زیادی صرفه جویی می شود. البته باید در نظر داشت که تمام عناصر مورد نیاز گیاه می بایست به صورت محلول برای آن فراهم شوند. یکی از مزیت های اصلی کشاورزی هیدروپونیک، آن است که ضد عفونی نمودن محیط در این نوع کشت بسیار آسان بوده و هزینه زیادی به همراه ندارد.هیدروپونیک یکی از روش های کاشت گیاهان است که در آن از خاک استفاده نشده و مواد مغذی مورد نیاز آنان از طریق روش های جایگزین به گیاه تزریق می شود. در واقع آبی که به گیاه داده می شود دارای مواد مغذی می باشد لذا گیاه را مقاوم نموده و نیاز به خاک را مرتفع می سازد.

هیدروپونیک یعنی چه

اگر بخواهیم کشت هیدروپونیک را به صورت لغوی معنا نماییم باید بیان داشت که این مورد به معنای کار یا فعالیت در آب است. از لحاظ علمی و عملی برخلاف سایر روش ها، گیاه رشد خود را در آب انجام داده و مواد مغذی مورد نیاز خود را از آب به دست می آورد. از این روش اغلب در محیط هایی استفاده می شود که خاک مناسب برای کشت وجود ندارد. البته باید در نظر داشت که در این روش کنترل نمودن شرایط رشد گیاه همانند فراهم آوردن نور، رطوبت و … بسیار آسان است.

اهداف کشت هیدروپونیک

وقتی شما اقدام به کشت هیدروپونیک عمودی می نمایید لازم است تا تمام شرایط رشد گیاه را با دقت فراهم آورید. از همین رو لازم است تا ph رشد را به کمک ابزار های سنجش در آب تنظیم نمایید. همچنین لازم است تا آب موجود برای رشد را اکسیژنه نمایید تا گیاه بتواند به خوبی رشد نماید. همانگونه که می دانید گیاه برای رشد خود به خاک و کود نیاز دارد. در این روش لازم است تا شما تمام مواد مغذی را به صورت محلول در آب برای آن فراهم آورید. عموما در محیط رشد گیاهانی که از این تکنولوژی کاشت استفاده می نمایند لازم است تا از نور مصنوعی برای رشد بهتر استفاده کرد.

مشخصات عمومی کشت هیدروپونیک

هیدروپونیک یا کشت بدون خاک

در کشاورزی هیدروپونیک هدف آن است که گیاه برای رشد مواد مغذی خود را از آب دریافت نماید لذا می توان عنوان کرد که این روش کشت زیرمجموعه کشی بدون خاک می باشد. البته باید به این مطلب نیز اشاره نمود که اگر مایل هستید ریشه گیاه محکم شود لازم است تا از مواردی همانند فیبر نارگیل یا مواردی از این قبیل در بستر گیاه استفاده نمود.

تاریخچه کشت هیدروپونیک

جالب است که بدانید اولین بار ایرانیان بوده اند که از این روش برای کشت سبزه های خود در عید نوروز استفاده می نمودند. این نوع کشت کم کم توسط اروپایی ها مورد بررسی قرار گرفت تا کودها و مواد مغذی محلول در آبی را ارائه دهند که بتواند رشد گیاه بارور تز و پر محصول تر را در آب تضمین کنند.

آینده کشت هیدروپونیک

برای افرادی که گلخانه های بزرگ دارند و خاک محیط عملا حاصلخیز نبوده، کشت هیدروپونیک می تواند بسیار کارساز باشد. این روش کشت می تواند مشکل کمبود آب را حل نماید. از سوی دیگر شما قادر خواهید تا با این روش کشت، در هر محیطی اعم از بیابان نیز گیاهان خود را به راحتی پرورش دهید.

سیر تکامل کشت هیدروپونیک

اولین محیط کشت هیدروپونیک شامل یک جعبه بود که درون آن توری قرار گرفته بود. لذا بذرها روی توری و مواد مغذی محلول در زیر توری قرار داشتند. اما امروزه این دستگاه ساده به گلخانه ها بزرگی تبدیل شده است که انواع صیفی جات را می توان در آن پرورش داد. جالب است که بدانید کشورهای بزرگ جهان از این روش برای تجارت مواد غذایی به وفور استفاده می نمایند.

چرا کشت هیدروپونیک

با توجه به تبخیر آبهای سطحی و کمبود آب در کره زمین، امروزه بسیار مهم است تا در کشاورزی از روش هایی استفاده نمود که در مصرف آب برای رشد و نمو گیاهان صرفه جویی شود. از همین رو تکنیک های آبکشت می توانند بسیار کارساز باشند. البته باید به این مورد نیز اشاره نمود که روش های فوق هزینه های پرورش گل و گیاه هان را تا حد زیادی کاهش می دهد.

مشخصات عمومی کشت هیدروپونیک

همانگونه که در بالا بیان شد، در کشاورزی هیدروپونیک از یک بستر جامد عموما از جنس موادی که بهم نچسبند(همانند پشم سنگ) به جای خاک استفاده می شود و سپس  مواد مغذی مورد نیاز به صورت محلول در آب برای گیاه مهیا می شود. اما باید در نظر داشت که بستر مد نظر باید یک محیط بافری خوب و تمیزی را مهیا نماید. همچنین شرایطی مهیا گردد که آب مورد استفاده به راحتی تخلیه گردد. از لحاظ شیمیایی نیز این محیط می بایست خنثی باشد.

نحوه تغذیه گیاهان در کشت هیدروپونیک

تغذیه گیاهان در کشت هیدروپونیک به صورت محلول می باشد. در واقع گیاه نیکل، کلر، آهن، منگنز، هیدروژن، پلاتین،مس، روی، گوگرد، فسفر، کربن و .. را به صورت محلول در آب و از طریق کودهای محلول به دست می آورد.

محلول های غذایی مورد نیاز

انواع کودهای محلول در آب که دارای حلالیت بالایی هستند، میتوانند برای رشد مناسب باشند. عموما غذای گیاهان در کشت هیدروپونیک، نمک است. نیتروژن، سولفات آمونیوم، اکسیژن و … تنها بخشی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه هستند.

محاسبه درصد عناصر غذایی در نمک ها

برای به دست آوردن این مورد لازم است تا هر لیتر مواد غذایی میزان جرم اتمی نیتروژن را بر جرم مولکولی سولفات آمونیوم تقسیم نمایید. در این صورت جرم سولفات آمونیوم یا نمک مورد نیاز به دست می آید. این مورد را می توانید ضرب در 100 نمایید تا میزان درصد را محاسبه شود.

PH محلول غذایی

برای رشد گیاه بهتر است تا ph محیط بین 5 تا 8 باشد، جهت اندازه گیری ph بهتر است تا از دستگاه های مخصوص استفاده شود. با خرید کودهایی مانند آهن و فسفات می توان به راحتی ph مناسب برای رشد را فراهم آورد. در نظر داشته باشید که اگر ph بالا رود، مواد غذایی رسوب می یابند.

تنظیم PH

با توجه به اینکه رطوبت؛ نور و … می توانند ph را برای رشد تغییر دهند لذا با بررسی ph مواد محلول غذایی می توان این مورد را ثابت نگه داشت. از همین رو از نمک های آمونیاکی برای کاش ph و اسید سولفریک و نیتریک جهت افزایش ph استفاده می شود.

انواع سیستم هیدروپونیک

در این روش برای کشت گیاهان می توانید از بسترهای متفاوتی استفاده نمایید. برخی از رایج ترین آنها در زیر لیست شده اند:

• شن: این محیط رایج ترین محیط می باشد و اغلب درون شن از پشم سنگ نیز استفاده می شود تا محیط غیر متخلخل گردد.
• پشم سنگ: این مورد برای پرورش صیفی جات عالی است.
• خاک اره: این روش اغلب در آمریکا استفاده می شود و بستر رشد از خاک اره، پبت، شن و … تشکیل شده است.

روش NFT

این روش را می توان اولین روش کشت در آب دانست. در واقع برای پرورش گیاه از یک سری فیلم نازک استفاده می شد که مواد غذایی بر روی آن وجود داشتند. مواد غذایی محلول نیز به صورت محلول از این فیلم عبور نموده و به ریشه می رسیدند. تهویه در این روش به راحتی ممکن بود اما یکی از مشکلات مهم این مورد بود که مواد غذایی می توانستند تنها تا عمق 3 سانتی متری نفوذ نمایند.

مزایا و معایب سیستم هیدروپونیک

کشاورزی هیدروپونیک امروزه موافقان و مخالفان خود را دارد. بسیاری از موافقان مواردی همانند زمان پرورش کوتاه، باروری بیشتر، کنترل نمودن آسان محیط، نیاز به نیروی کمتر کاری و … را جزء مزایا می دانند اما مخالفان این روش نیز مواردی چون سرمایه اولیه زیاد، نیاز به بررسیی مداوم آب، گسترش راحت تر آفات و دانش زیاد را از جمله چالش های موجود برای این روش بیان می دارند.

جمع‌بندی

با توجه به مواردی که در بالا بیان شد؛ می توان نتیجه گرفت که به کمک کشت هیدروپونیک می توان بدون نیاز به آب زیاد و خاک حاصلخیز در هر مکانی اقدام به پرورش گیاه نمود اما لازم است تا محیط کشت به صورت مناسب و دوره ای ضدعفونی شده و تمام مواد مغذی به صورت محلول در خاک برای گیاه فراهم آید.

منابع

• https://www.freshwatersystems.com/blogs/blog/what-are-hydroponic-systems
• https://www.verticalroots.com/the-what-and-why-of-hydroponic-farming/
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%D8%AA

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری چغندرقند و راه کنترل آن

مقدمه

حدود 30 درصد شکر مورد نیاز جهان، توسط زراعت چغندر قند و مابقی آن از نیشکر تامین می‌گردد. چغندر قند یکی از محصولات کشاورزی مهم و استراتژیک در کشور ماست که برجسته‌ترین کاربرد آن، در صنعت تولید شکر است. در ایران، استان خراسان با 7/35 درصد از کل سطح زیرکشت کشور، در جایگاه نخست قرار دارد که به صورت صنعتی کشت می‌شود.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌های هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود.

گیاه شناسی چغندر قند

چغندر قند یک گیاه دوساله است. در سال اول زراعت آن، برگ‌هاي سبز و براق با دمبرگ قوي تولید می‌گردند. طی سال اول، ریشه متورم شده و در آن ساکارز تجمع می‌یابد. در سال دوم، گیاه طی تحمل استرس سرما (یا طی بهاره نمودن در دماي 5 تا 10 درجه سانتی‌گراد)، تحریک به ایجاد ساقه و گلدهی شده و تکامل بذر انجام می‌شود.

چغندر قند یک میزبان جذاب برای بسیاری از آفات و بیماری‌هاست و حفاظت مؤثر در برابر بیماری‌های برگی و علف هرز، نقش مهمی در عملکرد این گیاه دارد. تاکنون، 170 گونه حشره زیان‌آور از مزارع چغندر قند کشور گردآوري شده است کـه حـدود 20-10 گونه از این حشرات، آفات کلیدي چغندر قند محسوب می‌شوند.

انواع چغندرهای زراعی

چغندر (L. Beta vulgaris) گیاهی از خانواده‌ی Chenopodiacea می‌باشد که مانند سایر اعضای این خانواده، در مقابل تنش شوری مقاومت مناسبی دارد. چغندرهای زراعی از نظر کشاورزی در 4 گروه شامل چغندر برگی، چغندر باغی (لبویی)، چغندر علوفه‌ای و چغندر قند قرار می‌گیرند.

چغندر برگی شامل دو نوع چغندر اسفناجی (با مصرف برگ پخته) و چغندر سوییس چارد یا کلم دریایی (مصرف به عنوان سالاد و سبزی) می‌باشد. چغندر باغی با ریشه و دمبرگ قرمز به عنوان سبزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و چغندر علوفه‌ای با تنوع زیاد، توسط دام مصرف می‌شود.

بهترین زمان کاشت چغندر قند

چغندر قند به صورت پاییزه و بهاره کشت می‌شود. تاخیر در تاریخ کشت، منجر به کاهش عملکرد می‌شود. 

کشت بهاره: از اوایل اسفند تا اردیبهشت ادامه دارد.

برداشت بهاره: اواخر شهریور تا پایان آذر

کشت پاییزه: اواخر شهریور تا اوایل آذر

دوره‌ی برداشت پاییزه، کوتاه‌تر از برداشت بهاره است و در اقلیم‌های گرم، به دلیل سازگاری چغندر قند نسبت به طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی، کاشت چغندر قند پاییزه پیشنهاد می‌شود.

 آفات مهم چغندر قند

طوقه برها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)  

از جمله آفات مهم هستند که بخصوص در ابتدای فصل، خسارت شدیدی به بوته‌های جوان می‌زنند.طوقه‌برها در تمام مناطق چغندرکاری کشور (کرمانشاه، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و خراسان) فعالیت می‌کنند.

✅خسارت لاروها با تغذیه از قاعده‌ی دمبرگ و طوقه ریشه، باعث قطع ارتباط ریشه و اندام هوایی و در نهایت، خشکیدگی گیاه می‌شوند.

✅مدیریت

1. کشت زود هنگام (حفظ بوته از حمله نسل اول)
2. تقویت گیاه
3. مبارزه مکانیکی-زراعی (خارج کردن لارو و شفیره از خاک)
4. طعمه مسموم و سم‌پاشی

برگخوارها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae) 

از مهمترین آفات چغندر قند می‌باشد و با نام‌های رهه، لهه، راهو، منجه،کوخ، قورت، کارادینا هم شناخته می‌شود.

✅خسارت لارو، برگخوار است و تغذیه به‌صورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ آغاز می‌شود. دسته لاروها برگ را توری می‌کنند و در ادامه، تمام قسمت‌های برگ را می‌خورند. حتی گاهی سر ریشه‌ها را نیز مورد تغذیه قرار می‌دهند و بوته خشک می‌شود.

با تکامل گیاه از وضعیت دو برگی به 6 برگی، تغذیه لاروها کاهش پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از هر لارو 2 بوته به 4 لارو یک بوته می‌رسیم. ظاهر زمین خسارت دیده، مشابه زمینی است که دچار تگرگ شده است.

✅مدیریت

1. پایش از طریق تله‌های فرمونی
2. شخم عمیق، وجین در مرحله‌ای که آفت تخم است.
3. تقویت گیاه
4. کنترل بیولوژیک: استفاده از زنبورهای پارازیتوئید تخم و لارو،BT، نماتدهای بیماگر
5. استفاده از حشره‌کش‌هایی شیمیایی

لیتا یا بید چغندر قند ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)   

یکی از آفات مهم چغندر قند در کشت بهاره است که در تمام مناطق کشت چغندر قند فعال است و در مناطقی که تابستان گرم‌تری دارند، خسارت شدیدی به بار می‌آورد.

✅خسارت لاروهاي سن اول و دوم در نسل اول، بیشتر از کناره‌هاي برگ تغذیه می‌کنند و باعث پیچش آن‌ها و سیاهی برگ‌ها می‌شوند. لاروهاي سنین بالاتر، از جوانه مرکزي و انتهاي دمبرگ‌ها تغذیه می‌کنند. تغذیه لاروها علاوه بر اینکه کمیت و کیفیت محصول را پایین می‌آورد، بستر را برای ورود بیماری به گیاه آماده می‌سازد.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی- زراعی: جمع‌آوری بقایا، از بین بردن علف هرز، شخم عمیق پس از برداشت، شخم پاییزه، کشت زودهنگام و به‌موقع، رعایت تناوب، یخ آب زمستانه

کک چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

این کک، تنها به عنوان آفت چغندر قند محسوب می‌شود. در اکثر مناطق کشور، خصوصا در اوایل فصل خسارت وارد می‌کند.

✅خسارت بخش اصلی خسارت، مربوط به حشرات کامل نسل زمستان گذران است. این آفت با تغذیه از برگ‌هاي جوان، سوراخ‌هاي گرد و نامنظم با لبه‌هاي خشکیده و قهوه‌اي‌رنگ ایجاد می‌کند و گاهی با شدت گرفتن فعالیت آفت و تشکیل سوراخ‌های بزرگ روی برگ، کشاورزان مجبور به واکاری می‌شوند. اهمیت خسارت این آفت با بزرگ شدن بوته‌ها کاهش می‌یابد. لاروها معمولاً در خاك فعال بوده و از ریشه‌ی بوته‌ها تغذیه کرده و خسارت قابل توجهی ندارد.

✅مدیریت

1. پایش و ردیابی با استفاده از چسب زرد
2. هراکشت
3. خودداری از کشت متوالی در یک زمین، آبیاری مرتب، از بین بردن علف‌های هرز اطراف زمین
4. ضدعفونی بذر
5. استفاده از سمومی شیمیایی

سرخرطومی‌ ها

خرطوم بلند چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت با تغذیه از برگ‌ها و دمبرگ‌ها، باعث خالی شدن قسمت داخلی دمبرگ‌ها و پژمردگی و زردی برگ‌ها، کاهش رشد رویشی و وزن ریشه و نهایتا کاهش عیار چغندر قند می‌شود. دمبرگ‌هاي آلوده، قهوه‌اي و سیاه‌رنگ شده و به راحتی شکسته می‌شوند. خرطوم بلند چغندر قند در دو مرحله حشره کامل و لارو خسارت می‌زند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، یخ آب زمستانه و حذف علف‌هاي هرز میزبان، آبیاري منظم و به‌موقع، شخم عمیق پس از برداشت محصول ،کشت زود هنگام
2. استفاده از سمومی شیمیایی

خرطوم کوتاه چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت حشرات بالغ، برگخوار و لاروها از ریشه تغذیه می‌کنند. لاروها در ابتدا از برگ تغذیه می‌کنند و پس از افتادن از بوته در خاك، بـه ریشه حمله کرده و گاهی اوقات، قادر به نابودي کل بوته می‌شوند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، کم کردن فواصل آبیاري، عدم کشت در زمین‌هاي شنی که آب را خوب نگه نمی‌دارند، حذف علف‌هاي هرز میزبان، کشت زود هنگام
2. تقویت گیاه
3. استفاده از سمومی شیمیایی

شته ریشه چغندر قند از راسته جوربالان (Hom.: Pemphigidae)

✅خسارت با تغذیه از شیره گیاهی ریشه، به گیاه خسارت می‌زند و باعث زردي بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در ریشه‌ها می‌شود.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: جمع آوری بقایا، از بین بردن علف‌های هرز، تناوب کشت با گیاهان غیرمیزبان، کود شیمیایی مناسب، آبیاری منظم
2. تقویت گیاه

لیتای چغندرقند

این آفت برخلاف سایر شب‌پره‌هایی که یاد شد، علاقه فراوانی به برگ‌های در حال تشکیل و میانی چغندر دارد. این شب‌پره با تغذیه از این برگ‌ها سبب ازبین‌بردن مریسم و اختلال در رشد بوته‌های چغندر می‌شود. در محل تغذیه این آفت اندام‌هایی شبیه به تار عنکبوت همراه با فضله‌های آفت نیز مشاهده می‌شود. نام علمی این آفت مهم Scrobipalpa ocellatella و تقریباً در نواحی گرمسیرتر بیشتر و طغیانی‌تر دیده می‌شود. از آنجایی‌که لاروهای این آفت به قسمت‌های میانی بوته حمله‌ور می‌شود، مبارزه با آنها اندکی دشوارتر است و بهتر است به‌محض مشاهده آنها در مزرعه سم‌پاشی با سمومی نظیر فن والریت، سایپرمترین، فوزالن و یا دیازینون انجام شود.

شب ‎پره‎های زمستانه يا كرم طوقه بر (Cutworms)

طوقه برها مي‎توانند عامل‎هاي زيان آوري براي گياهچه‎هاي چغندرقند به شمار آينـد. بـا توجه بـه كنـدي اسـتقرار گياهچـه‎هـاي چغندرقنـد در آغـاز رشـد، فعاليـت تغذيـه‎اي اين‎هـا مـي‎توانــد ســريع رخ داده و از شــمار بوته‎هــا بــه شدت بكاهــد. در ايــران گونــه غالــب A.segetum  است كه 95 درصد جمعيت را تشكيل مي‎دهد.

گونه‎هاي شب پـره زمـستانه از بـين گياهـان زراعـي بـه چغندرقنـد، ذرت، پنبـه، گوجـه فرنگي، خيار، كدو، سيبزميني، سويا، بادمجان، هويج، گندم پاييزه، كنجد و انواع گياهـان خانواده كدوئيان، علف‎هاي هرز و حتي جوانه مو حمله مي‎كنند.

لاروها از برگ، طوقه و ساقه گياه ميزبان تغذيه مي‎كنند. لارو تازه تفريخ شده در آغـاز تغذيه كمي داشته و پس از پوست انـدازي بـه خـاك مـي‎افتـد و پـاي بوتـه از طوقـه تغذيـه مي‎كند كه منجـر بـه طوقـه قطـع آن شـده و بوتـه خـشك مـي‎شـود .

شته سیاه

شته سیاه یکی از مهمترین آفاتی است که می‌تواند بر روی بسیاری از گیاهان تاثیر بگذارد. این حشره کوچک با طول حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر، در شکل بالغ خود با رنگ سیاه و بدنی باریک و بلند شکل می‌گیرد. شته سیاه غالباً در مناطق گرم و خشک پراکنده شده است و به نظر می‌رسد که در مناطقی با دمای بالا و رطوبت نسبی پایین بهتر رشد می‌کند.

استفاده از سموم شیمیایی یکی از روش‌های کنترل شته سیاه است. اما باید توجه داشت که استفاده از سموم می‌تواند برای محیط زیست و حشرات مفید دیگر نیز مضر باشد. بنابراین، استفاده از روش‌های بیولوژیکی و یا روش‌های غیرشیمیایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال، استفاده از حشرات کنترل کننده مانند زنبورهای پارازیتوئید و کاربرد مواد طبیعی مانند روغن نیمه‌سفیده و آبسیارهای گیاهی می‌تواند به عنوان روش‌های غیرشیمیایی کنترل شته سیاه مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین، برای جلوگیری از آسیب دیدن گیاهان به دلیل حملات شته سیاه، می‌توان از روش‌های پیشگیری مانند انتخاب گونه‌های مقاوم، نظم دهی به فضای کشت و کاشت نوبت دوم گیاهان مختلف استفاده کرد. همچنین، به دنبال کنترل بیولوژیکی شته سیاه، استفاده از پلانت فود می‌تواند به عنوان یک راهکار مفید برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

بیماری‌های چغندر قند

• بیماری های قارچی

مرگ گیاهچه چغندر قند   

عامل بیماری : Rhizoctonia solani

یکي از مهم‌ترين بيماري‌هاي چغندر قند است که خسارت‌هاي اقتصادي زيادي به توليدکنندگان اين محصول وارد مي‌کند.

✅خسارت علائم به صورت از بین رفتن گیاهچه و آلودگی مزمن ریشه ایجاد می‌شود.

✅مدیریت

1. استفاده از خاک با بافت درست و مناسب
2. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
3. از بین بردن علف هرز
4. کشت در مزارع بدون سابقه بیماری
5. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
6. رعایت تاریخ کشت مناسب
7. کاشت عمیق بذر

پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندر قند

عامل بیماری: قارچ های Rhizoctonia solani –   Rhizoctonia crocorum

✅خسارت  پژمردگی ناگهانی و زردشدن برگ‌ها همراه با زخم‌های قهوه‌ای تیره در قاعده­ی دمبرگ‌ها، پوسیدگی ریشه و تغییر رنگ از قهوه‌ای تا سیاه رنگ که معمولاً از ناحیه‌ی طوقه شروع و تا انتهای ریشه­ی اصلی ادامه می‌یابد. ظهور شانکر یا شکاف‌های عمیق در ناحیه­‌ی طوقه و در کناره‌های ریشه‌های بیمار، که موجب کاهش کیفیت و تراکم بوته می‌شود.

✅مدیریت

1. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
2. از بین بردن علف هرز
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
5. کوددهی مناسب
6. تناوب 3-5 ساله

سفیدک پودری چغندر قند

عامل قارچ  Erysiphe betae

✅خسارت  ایجاد پوششی سفیدرنگ بر روی اندام‌های هوایی در چغندر قند، بخصوص برگ‌ها، که با نزدیک شدن به پایان فصل، شاهد نقاط سیاه‌رنگی هستیم که همان آسکوکارپ‌های قارچ هستند.

در اثر این قارچ، گیاه شادابی خود را از دست می‌دهد و این پوشش سفیدرنگ باعث کاهش میزان فتوسنتز در گیاه می‌شود.

✅مدیریت

1. حذف علف هرز
2. تهویه مناسب
3. نوردهی مناسب
4. هرس اندام‌های درگیر شده و حذف بیمارگر
5. استفاده از ارقام مقاوم
6. آبیاری مناسب و به اندازه
7. استفاده از سموم شیمیایی

• بیماری های باکتریایی

پوسیدگی و نکروز آوندي باکتریایی چغندر قند 

عامل بیماری:  Pectobacterium betavascularum

این عامل بیماری‌زا که در مناطق گرم از جمله مخرب‌ترین بیماری هاست، باعث پوسیدگی نرم و سیاه در دمبرگ و نکروز آوندی غده چغندر قند می‌شود.

✅خسارت نمایان شدن علائم، گاهی فقط محدود به ریشه است و گاهی به اندام‌های هوایی راه پیدا می‌کند.سبب پوسیدگی شدید بافت آوندی دمبرگ و ریشه می‌گردد.دسته‌جات آوندی ریشه‌ها تغییر رنگ یافته و بافت آوندی نکروزه می‌شود.باعث ایجاد رگه‌های سیاه‌رنگ روی برگ می‌شود که می‌تواند در طول رگبرگ ادامه پیدا کند.

✅مدیریت

1. استفاده از ارقام مقاوم
2. کشت زودهنگام
3. تنظیم فاصله کشت
4. جلوگیری از ایجاد صدمه‌ی فیزیکی به گیاه
5. استفاده از کود مناسب

نماتد های مهم انگل چغندر

نماتد سیست چغندر قند  

عامل بیماری: نماتد  Heterodera schachtii

این عامل مهمترین نماتد چغندر قند است که باعث زردی، ضعف، کاهش عملکرد گیاه وکاهش عیار در ریشه می‌شود.

✅خسارت

این نماتد قادر به آلوده کردن ریشه در سنین مختلف است. آلودگی می‌تواند سراسری یا لکه‌ای اتفاق بیفتد. نشانه‌های بیماری می‌تواند به صورت پژمردگی، تعویق در رشد و کوتولگی، ضعف درگیاه، کاهش خلوص قند ریشه و کاهش کیفیت، بروز پیدا کند.

✅مدیریت

1. کشت زودهنگام
2. تناوب 3تا5 ساله با گیاهان غیرمیزبان
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. کشت نکردن در مناطق با سابقه‌ی آلودگی شدید
5. استفاده از کودهای آلی
6. ضدعفونی خاک
7. استفاده از نماتدهای شکارگر
8. استفاده از سموم

علف های هرز

از جمله علف‌های هرز مشکل‌ساز در مزرعه‌ی چغندر قند، سس، اویارسلام، قیاق، چغندر وحشی، تاج خروس و… است. از آنجایی که پیشگیری، یکی از ساده ترین، کم هزینه‌ترین ومؤثرترین روش‌های مدیریت است، می‌توان با انتخاب زمین مناسب و روشن ساختن سابقه‌ی حضور علف‌های هرز در آن، بستر مناسبی را برای کاشت انتخاب کرد.همچنین با شناخت سابقه‌ی کاربرد علف‌کش‌ها، می‌توان تاثیرات بعدی را پیش‌بینی و استفاده از علف‌کش‌ها را برنامه‌ریزی کرد.علاوه بر وجین دستی، از جمله علف‌کش‌های مورد استفاده خانواده دی نیترو آنیلی‌ها  (Dinitroaniline) می‌باشد.

✅مدیریت

1. پایش مداوم
2. رعایت بهداشت (ادوات کشاورزی، چرای دام، انسان، کانال های آبیاری)
3. تناوب زراعی
4. ایجاد بستر مناسب برای بذر
5. تقویت گیاه برای حفظ قدرت رقابتی آن در مقابل علف‌های هرز
6. استفاده از سموم

کوددهی چغندر

با توجه به اینکه چغندر قند برای بهبود و افزایش عملکرد، بهبود تغذیه و به واسطه‌ی آن بهبود غده‌بندی و طعم، نیاز به عناصر مختلفی دارد که تنها با خاک تامین نمی‌شود، لذا می‌توان در مراحل مختلف رشدی چغندر قند از کودهای مناسب استفاده کرد.

مراحل مختلف به شرح زیر است

1. قبل از کاشت بذر
2. بذرمال
3. 4 تا 6 برگی
4. قبل از غده زنی
5. غده زنی

از آنجایی که عمده‌ی چغندرکاری در مناطق خشک و نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد و این مناطق از نظر نیتروژن فقیر است، برای رسیدن به حداکثر عملکرد کمّی و کیفی، می‌توان از کود نیتروژن‌دار استفاده کرد. نیتروژن نسبت به سایر عناصر پرمصرف، حلالیت و تحرک بیشتری در خاک دارد. با بررسی مشخصات شیمیایی و فیزیکی خاک، عملکرد مورد نیاز، میزان نیتروژن باقی‌مانده، میزان معدنی شدن نیتروژن در طول دوره رشد، بازده مصرف کود نیتروژن قابل برنامه‌ریزی است.بهترين زمان اولين بار مصرف كود نيتروژن، در مرحله‌ی رشدي4  تا 6 برگي (حدود 45 روز پس ازكاشت) و پس از انجام عمليات تنك کردن و وجين است.از جمله علائم بارز کمبود نیتروژن، می‌توان به زرد و کوچک شدن برگ، بلندشدن دمبرگ و عمودی شدن سامانه برگ و دمبرگ نسبت به افق است.با رعایت تمامی موارد، برنامه‌ریزی و مدیریت آفات و بیماری، می‌توان به حداکثری عملکرد کمی و کیفی چغندر قند رسید.

جمع‌بندی

چغندر قند يكي از محصولات اساسي و ماده اوليه صنايع قند و شكر کشور مي‌باشد؛ لذا شناخت و بررسي جنبه‌هاي مختلف آن از اهميت ويژه برخوردار است.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌هاي هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود. تا سطح کمی وکیفی محصول بالاتر رود.

منابع

• https://www.cabi.org/publishing-products/crop-protection-compendium/
• https://www.cabi.org/isc/datasheet/12191
• پوررحیم، رضا و همکاران. 1395 .دستنامه گیاهپزشکی چغندرقند. موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور.157ص.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

معرفی کود کشاورزی و انواع آن

مقدمه

چالشی که کشاورزان، باغداران، گلخانه‌داران و بطورکلی فعالین حوزه کشاورزی با آن مواجه اند، انتخاب کود مناسب است. کود یک مکمل در کمک به رشد بهتر گیاهان است. کودها مواد مغذی ضروری مورد نیاز گیاهان از جمله نیتروژن، پتاسیم و فسفر و… را تامین می‌کنند، تحمل گیاهان نسبت به آفات را افزایش می‌دهند و با افزایش ظرفیت نگهداری آب، موجب افزایش حاصلخیزی می‌شوند.

در این مقاله سعی شده ضمن تعریف و روشن ساختن مفهوم کود، خوانندگان عزیز را با انواع آن آشنا کرده و کاربرد و روش استفاده‌ی بهینه معرفی شود.

کود چیست؟

کارکرد کود به عنوان یک مکمل در کمک به رشد بهتر گیاهان است. کودها مواد مغذی ضروری مورد نیاز گیاهان از جمله نیتروژن، پتاسیم و فسفر و… را تامین می‌کنند، تحمل گیاهان را نسبت به آفات افزایش می‌دهند و با افزایش ظرفیت نگهداری آب، موجب افزایش حاصلخیزی می‌شوند.

پس می‌توان کود را اینطور تعریف کرد: به هر نوع ماده معدنی یا آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا بردن حاصلخیزی خاک و افزایش عملکرد کیفی و کمّی محصول شود، عنوان کود اطلاق می‌گردد.

ضرورت استفاده از کودها

آرنون و اسکات (1939) سه معیار را برای ضروری بودن یک عنصر، عنوان نموده‌اند. این سه معیار عبارتند از:

• گیاه بدون آن عنصر، قادر به تکمیل چرخه‌ی حیات خود نباشد.
• وظیفه آن عنصر توسط عنصر دیگری قابل جایگزینی نباشد.
• عنصر مستقیماً در متابولیسم و تغذیه گیاه نقش داشته باشد.

تا کنون 16 عنصر برای رشد و نمو گیاهان، ضروری تشخیص داده شده است. کربن، اکسیژن و هیدروژن از عناصری هستند که گیاه از طریق آب و هوا دریافت و نیاز خود را تأمین می‌نماید، اما درخصوص بقیه عناصر باید از طریق خاک و یا کوددهی، نیاز گیاه تامین گردد.

باتوجه به گزارش سازمان FAO، دست‌کم 33 درصد افزایش محصولات کشاورزی در جهان، طی چهار دهه‌ی اخیر، بخاطر استفاده از کودهای شیمیایی رخ داده و در کشورهایی که این مصرف بهینه بوده، این افزایش تولید با مدیریت مطلوب سایر عوامل موثر در تولید، 60 درصد وحتی بیشتر نیز گزارش شده است.

عناصر پرمصرف و کم مصرف در گیاه

تفاوت عناصر کم مصرف و پرمصرف در میزان مصرف آن‌هاست، نه در تعداد دفعات مصرف.

✅عناصر ماکرو (پرمصرف)

شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم.
عناصر پرمصرف ثانویه شامل کلسیم، گوگرد، سیلیسیم و منیزیم.

✅عناصر میکرو (کم مصرف)

شامل روی، آهن، منگنز، مس، بور، مولیبدن و…

تقسیم‌بندی کودها

✅کودهای شیمیایی

یکی از مهمترین ابزار حاصلخیزی خاک و افزایش کمی و کیفی تولید محصولات کشاورزی، استفاده بهینه از کودهای شیمیایی است؛ که برخی از آن‌ها جزء عناصر پرمصرف گیاه و برخی نیز جزء عناصر کم مصرف گیاه هستند.

• کود ناقص: این کودها دارای یک الی دو مورد از این عناصر هستند که معمولاً با نام شیمیایی آن ماده شناخته می شوند. کودهای ناقص معمولاً برای اهداف خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• کود کامل (NPK): این کودها دارای همه‌ی عناصر ضروری اولیه مورد نیاز گیاهان می‌باشند.

✅کود آلی (ارگانیک)

به کودهایی اطلاق می‌شوند که منشأ طبیعی دارند. کودهای آلی عبارتند از: کود حیوانی (مرغی، گاوی، اسبی و… )، کود گیاهی و یا کود سبز و کود کمپوست.

با اینکه این گروه از کودها مشکلات زیست‌محیطی کودهای شیمیایی را ندارند، اما سطح مواد مغذی در آن‌ها پایین است و محصولات به یک اندازه و برابر تولید نمی‌گردند.

✅کود NPK

N و P و K سه ماده مغذی اصلی است که گیاه بدون وجود آن‌ها از بین می‌رود. این کود یکی از پر مصرف‌ترین نوع کودها در دنیا است که با تامین تغذیه گیاه و خاک از طریق عناصر مغذی و ضروری، باعث افزایش رشد گیاهان، افزایش کیفیت و کمیت گلدهی، میوه‌دهی و ریشه‌زایی گیاهان، مقاومت در برابر بیماری‌ها، آلودگی‌ها و استرس‌های محیطی می‌شود.

• نیتروژن (N)

نیتروژن باعث رشد شاخ و برگ و افزایش رنگ سبز در گیاهان می‌شود. همچنین باعث تسریع در جوانه‌زنی بذر، افزایش فتوسنتز و در نهایت بالا رفتن کیفیت محصول می‌گردد.

کمبود این عنصر بیشتر از طریق تغییر رنگ در برگ نمایان می‌شود.

• فسفر (P)

فسفر در تقسیم سلولی، تولید چربی‌ها، آلبومین و فتوسنتز نقش دارد. با کمک به گیاه در جذب و استفاده بهتر مواد مغذی، موجب رشد ریشه‌ها، گل‌ها، میوه‌ها و پر حجم شدن دانه‌ها می‌شود. همچنین با اثری که بر کاهش تنش‌های محیطی دارد، به گیاه کمک می‌کند از شوک‌های ایجاد شده عبور کند و در برابر تنش‌ها مقاوم باشد.

کمبود فسفر، ریشه‌ها را ضعیف می‌کند و مانع گلدهی و میوه دادن درختان می‌شود. همچنین باعث کوچک شدن برگ‌ها و جوانه‌های انتهایی گیاه می‌گردد.

• پتاسیم (K)

 پتاسیم در تقویت و رشد کلی گیاه نقش دارد. این عنصر با تاثیری که بر تولید پروتئین دارد، به گیاه در بالا بردن خصوصیات مرتبط با کیفیت، نظیر اندازه، رنگ، شکل و مزه کمک می‌کند. همچنین مقاومت گیاه را در برابر سرما، خشکی، آفات و بیماری‌ها افزایش می‌دهد.

کمبود پتاسیم از طریق تغییر رنگ برگ و زرد شدن آن مشهود می‌گردد.

• بهترین زمان استفاده از کود NPK

شروع فصل بهار پس از گذر از سرمای زمستان است که زمان رشد و گل‌دهی گیاه بوده و با تقویت گیاه می‌توان از بهبود عملکرد و پیش رفتن رویش مناسب آن اطمینان حاصل کرد.

دانستن مقادیر NPK در یک کود به شما کمک می‌کند کود مناسب گیاه خود را خریداری و مصرف کنید.

• کود سه بیست (20-20-20 ):

محبوب‌ترین و پرکاربردترین کود NPK در کود سه بیست که به طور مساوی از هر سه عنصر اصلی گیاه را دارا می‌باشد. این نوع کامل از کود، قابل استفاده در تمام مراحل رشدی گیاه است.

تقسیم‌بندی کودها براساس شکل و نحوه مصرف

• گرانول
• مایع

 این کودها را می‌توان به صورت پخش سطحی، محلول‌پاشی و کودآبیاری مورد استفاده قرار داد.

مزایای کودهای شیمیایی

• بهبود و افزایش عملکرد
• حمل و نقل، نگهداری و استفاده آسان
• تأثیر سریع
• قابل پیش‌بینی و قابل اعتماد

معایب کودهای شیمیایی

کودهای شیمیایی اثرات مثبتی بر روی میزان تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه اقتصاد کشورها دارند. با این حال، استفاده از این مواد شیمیایی مضراتی نیز دارد:

• کودهای شیمیایی بر روی میکرو ارگانیسم‌هایی که در خاک زندگی می‌کنند، تاثیر می‌گذارند. اسیدیته این مواد باعث تغییر PH خاک و در نتیجه، موجب تغییر میکرو ارگانیسم‌های موجود در خاک می‌شود. استفاده طولانی مدت می‌تواند باعث رشد آفت‌ها و از بین رفتن میکروب‌های موجود در خاک شود.
• این کودها عموما کاملا در آب محلول هستند و مقداری از آن‌ها بدون اثر خاصی بر روی گیاه، به آب‌های زمینی وارد می‌شوند. با آلوده شدن آب، مواد شیمیایی به لایه‌های زیرین خاک رسیده و در آنجا در تماس با رس لایه‌ای خاک غیرقابل نفوذ و سفت ایجاد می‌کند.  

اختلاط کودها

در اختلاط کودها باید توجه داشت که کدام ترکیبات قابلیت اختلاط با یکدیگر را دارند و در صورت وجود این قابلیت، مقدار مصرف آن‌ها هنگام مخلوط کردن دچار چه تغییری می‌شود.                                                             

مدیریت مصرف کود در شرایط دشوار و تنش

شوری پس از خشکی از مهم‌ترین و متداول‌ترین تنش‌های محیطی در سراسر جهان است. علاوه بر شوری خاک، امروزه شوری آب‌های در دسترس نیز مشکلات ناشی از شوری را مضاعف می‌سازد.

نیتروژن به دلیل پائین بودن میزان مواد آلی در خاک‌هاي مناطق خشک و نیمه خشک، به عنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین عناصر در تغذیه‌ی گیاهی به شمار می‌رود. هنگامی که گیاهان تحت تنش شوري قرار می‌گیرند، جذب نیتروژن بیش از سایر عناصر غذائی کاهش می‌یابد. شوري زیاد مانع از رشد و فعالیت میکروبی خاک‌ها می‌گردد و بدین ترتیب به‌طور غیرمستقیم بر تبدیل و قابلیت استفاده‌ی نیتروژن اثر سوء می‌گذارد.

در چنین شرایطی، مدیریت بهینه نهاده‌های مصرفی از جمله کودهای شیمیایی، می‌تواند در بهبود عملکرد گیاهان و در نتیجه درآمد زارعین مؤثر باشد. شیوه‌هاي مختلفی مانند کشت گیاهان و ارقام متحمل به شوري، مدیریت آبیاري و زهکشی اراضی، مدیریت تهیه بستر و نحوه‌ی کشت، براي استفاده بهینه از منابع خاك وآب شور وجود دارد. استفاده مناسب از کودهاي شیمیایی نیز نقشی بسیار مهم در افزایش تولیدات کشاورزي ایفا می‌کند.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

کود کشاورزی پیشنهادی تیم اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
گوگرد مایع پرهام -فیدوگارد پرهام – فیدوگارد کوپر پلاس پرهام-فیتوپلاس مش -آلکسینو اگرونایک-فوسکی دکو

---

جمع بندی

دستيابي به مقادير و نوع كود مصرفي كه قدرت جذب عناصر بيشتر از خاك و انتقال آن به گیاه را داشته باشد، در جهت بهينه‌سازي مصرف كود و بهبود كيفيت محصول از اهميت خاصي برخوردار است.

با توجه به اهمیت دستيابي به اهداف کشاورزی پایدار، در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی با بیشترین و مؤثرترین اثر و دستیابی به کارایی بیشتر، استفاده از منابع از طریق مدیریت صحیح، بررسی تاثیر روش‌هایی که ذکر شد و میزان و نحوه اثر کوددهی، ضروری است.

منابع

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15012206/

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

خاک کشاورزی و تمامی باید و نبایدهای آن!

خاک کشاورزی چیست؟

خاک کشاورزی بستری از مواد مغذی آلی و غیرآلی‌ است که می‌بایست برای رشد گیاه در دسترس آن قرار بگیرد. میزان این مواد مغذی و بافت خاک باید به گونه‌ای باشد که شرایط مناسب برای رشد گیاه فراهم گردد.فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در این مقاله شما را با خاک کشاورزی و ویژگی های آن آشنا میکند.

خاک کشاورزی باید چگونه باشد؟

خاک کشاورزی از لحاظ کیفی ویژگی‌های متعددی دارد و از حیث فیزیکی در دسته‌بندی‌های متعددی جای می‌گیرد.

معمولا خاک کشاورزی را از لحاظ فیزیکی به این شکل دسته‌بندی می‌کنند:

1. بافت خاک
2. رنگ خاک
3. عمق آن
4. مواد تشکیل دهنده‌ی خاک
5. تخلخل
6. میزان محتویات سنگی درون خاک

خاک مناسب برای کشاورزی حاوی مقدار کافی از مواد ارگانیک مغذی‌ست تا شرایط مطلوبی را برای رشد گیاه در فصول مختلف ایجاد نماید. خاک‌هایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بستر مناسبی برای نگهداری گیاه هستند و می‌توانند به بهترین شیوه‌ی ممکن آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را تامین کنند.

خاک کشاورزی چه ویژگی‌هایی دارد و از چه اجزایی تشکیل شده است؟

اجزای تشکیل دهنده‌ی خاک کشاورز تا حد زیادی بستگی به نوع گیاهی که در آن پرورش می‌دهید دارد. منتهی ویژگی اصلی یک خاک خوب برای پرورش گیاه این است که به خوبی بتواند گیاه را در خود نگه‌دارد و تمامی مواد مورد نیاز برای رشد گیاه را به موقع در دسترس آن قرار دهد. به عنوان مثال، یک خاک کشاورزی مناسب بسته به نوع گیاه می‌تواند خشک یا تر باشد. زهکشی آب آن بالا یا پایین باشد. pH خاک نیز متناسب با انواع گیاهانی که در آن پرورش می‌دهید، ممکن است بالا، متوسط یا پایین باشد. برخی خاک‌ها به علت pH پایین حالت اسیدی دارند، برخی خنثی هستند و سایر خاک‌ها ممکن است به علت pH بالا، شرایط قلیایی به خود بگیرند.

تقویت خاک کشاورزی

برای تقویت خاک کشاورزی، از مواد گوناگونی مانند کودهای آلی، کودهای شیمیایی، آهنگری، کمپوست، ورمی‌کمپوست و سایر تقویت کننده‌های خاک استفاده می‌شود. این مواد می‌توانند بافت خاک را بهبود داده و برای گیاهان شرایط رشد بهتری فراهم کنند.

استفاده از تقویت کننده‌های خاک می‌تواند به حفظ رطوبت خاک و کاهش نیاز به آبیاری مکرر کمک کند، همچنین می‌تواند برای اصلاح pH خاک و بهبود بازدهی گیاهان مفید باشد. برای انتخاب تقویت کننده‌های مناسب برای خاک کشاورزی، باید به نوع خاک، نوع گیاهان و نیازهای آن‌ها توجه شود.

برای استفاده از تقویت کننده‌های خاک، معمولاً باید آن‌ها را با زمین مخلوط کرد و سپس در دوره‌های مختلف به خاک اضافه کرد. این باید به طور دوره‌ای و با توجه به نیازهای گیاهان انجام شود.

برای اعمال تقویت خاک کشاورزی، باید به نیازهای گیاهان و خصوصیات خاک دقت کرد و از محصولات با کیفیت و با استانداردهای تایید شده استفاده کرد.

میزان مناسب اجزای خاک

خاک مناسب برای کشاورزی معمولا میزان متعادلی از ترکیبات معدنی را داراست. در جدول زیر، میزان متعادل از اجزای خاک را که در بخش قبل با آن آشنا شدیم، برای شما ذکر می‌کنیم:

	اجزای متعادل خاک مناسب برای کشاورزی
شن	0.05–2 mm
گل و لای	0.002–0.05 mm
مواد ارگانیک خاک	(به نوع گیاهی که در خاک می‌کارید بستگی دارد.)
هوا	(به نوع خاک بستگی دارد.)
آب	(به نوع خاک و گیاهی که در آن پرورش می‌دهید بستگی دارد.)

مقدار این مواد در یک خاک کشاورزی ایده‌آل، می‌بایست کاملا متعادل و کنترل‌شده باشد.

انواع خاک؛ آشنایی با طبقه بندی، بافت و خواص خاک‌ها

شما معمولا در میان انواع خاک‌های کشاورزی، بیشتر با این نوع خاک برخورد خواهید داشت؛ که خاک‌های لومی را معمولا بهترین نوع خاک می‌دانند.

	انواع پایه‌ی خاک و طبقه بندی نوع محصول در خاک‌های متفاوت که دارای بافت متفاوت هستند
1	خاک‌های لومی: روشن، دارای میزان مطلوبی از هوا و ایده‌آل برای پرورش انواع گسترده‌ای از سبزیجات
2	خاک‌های شنی: زهکشی بالا، مناسب برای پرورش گیاهان ریشه‌ای مانند هویج، شلغم و..
3	شن‌های لومی: زهکشی خوب، مواد مغذی مناسب برای سبزیجاتی مانند گوجه، کاهو، کلم، هویج و…
4	خاک‌های رسی: سنگین و پر از هوا، برای اکثر میوه‌ها و سبزیجات مناسب نیستند – گاهی برای پرورش گیلاس، گلابی، افرا، گردو و برخی گیاهان دارویی، بروکلی و… استفاده می‌شوند.
5	خاک‌های گل و لای‌دار: پر از مواد مغذی، مناسب برای انواع کاهو، شلغم، کلم، درخت‌های انار و مرکبات، توت‌فرنگی، توت سیاه و تمشک و…
6	خاک‌های آهکی: سرشار از آلکالین، مناسب برای اسفناج، ذرت، کلم و…
7	خاک آلی: سرشار از کمپوست و آهک – مناسب برای گیاهانی مانند اسفناج، غلات ریشه‌ای، کلم و انواع سبزیجات خوردنی

طبقه‌بندی بافت

• ریگی – ذرات بزرگتر از 2mm
• شن درشت – ذرات بزرگ‌تر از 0.2mm و کوچکتر از 2mm
• ماسه ریزدانه – بین 0.2mm و 0.02mm
• شن – بین 0.02mm و 0.002mm
• رس – کوچکتر از 0.002mm

طبقه بندی انواع خاک بر اساس رنگ و سایر خصوصیات

• قهوه‌ای تیره – شامل مقدار زیادی از مواد ارگانیک
• خاک سیاه – سرشار از گیاخاک
• خاک قرمز – سرشار از آهن، فسفر و قابل زهکشی
• خاک زرد – زهکشی پایین؛ فرسایش پایین؛ فاقد مواد مغذی کافی
• خاکستری/ آبی و سبز رنگ – زهکشی پایین، پرآب

در این بین، مواد ارگانیک کمتر از 10 درصد خاک کشاورزی را تشکیل می‌دهند و به دو دسته‌ی مواد ارگانیک زنده و غیرزنده تقسیم می‌شوند. مواد غیرآلی هم شامل آهن، آلومینیوم، سیلیکون و مواد مغذی دیگر می‌شوند.

بررسی تاثیر pH در خاک‌های متفاوت

مقدار pH بر روی میزان مواد مغذی و شیمیایی محلول در آب خاک تاثیر می‌گذارند.

✅میزان pH در انواع خاک

• خاک اسیدی: 5.6–6.0
• خاک کمی اسیدی: 6.1–6.5
• خاک خنثی:   6.6–7.3
• خاک قلیایی: 7.4–7.8

✅برای کاهش pH خاک چه کنیم

با افزودن سولفور، آلومینیوم سولفات یا سولفوریک اسید می‌توان pH خاک را کاهش داد.

دانستن اینکه چه نوع خاکی را برای محصولات زراعی خود در نظر دارید، یکی از مهمترین جنبه های کشاورزی موفق است.  خوب بودن خاک با توجه به شرایط آب و هوای هرمنطقه و نوع گیاه امری نسبی است .  بطور کل خاک خوب می بایست با در نظرگرفتن اقلیم و گیاه، نسبت مناسبی از اجزای تشکیل دهنده خاک باشد

اتفاقاتی که برای هر محصول در pH های متفاوت اتفاق می افتد

تغییر شدید pH خاک کشاورزی می‌تواند موجب بروز اتفاقات زیر در خاک یا گیاهان شود.

ترکیبات انواع خاک در pH مختلف طبق نظر مجله کشاورزی آنلاین Agriraz

نحوه جذب آب در انواع خاک‌ها

بسته به نوع خاک و فضای خالی موجود در بین ذرات آن، جذب آب و نگهداری آن بین ذرات خاک می‌تواند متفاوت باشد. نیروی جاذبه، خاصیت مویرگی آب، میزان ذرات موجود در خاک و عوامل این‌چنینی می‌توان موجب جذب آب در خاک‌های مختلف شود.

فروشگاه آنلاین کود کشاورزی

فروشگاه خرید کود کشاورزی Agriraz، در جهت تامین بهترین شرایط برای خاک کشاورزی مزرعه‌ی شما تلاش بسیاری می‌ورزد. خرید کود مناسب که می‌بایست بسته به نوع گیاه تامین گردد، بسیار ضروری‌ست و می‌بایست برای کسب بهترین نتایج از خاک کشاورزی مزرعه، خریداری گردد. در این مقاله، فروشگاه اینترنتی کشاورزی Agriraz فوت و فن‌های لازم برای کسب خاک مناسب کشاورزی را برای شما شرح داد. شما هموطن گرامی جهت خرید سم و کود کشاورزی، می‌توانید از مزایای خرید اینترنتی کود در Agriraz بهره‌مند شوید و جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به قیمت کود و خرید آن، با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرد.

جمع بندی

خاک کشاورزی به نوع خاصی از خاک گفته می‌شود که بسته به نوع گیاهی که در آن می‌کاریم، مواد مغذی و محتویات دیگر را در اختیار گیاه قرار می‌دهد. نوع خاک، میزان مواد مغذی آن، میزان آبی که در خود نگه می‌دارد و هوای موجود در خاک، بافت خاک و… همگی در رشد و پرورش گیاه موثر هستند.

منابع

• https://eos.com/blog/soil-types-as-a-paramount-aspect-of-agricultural-productivity/
• https://www.qld.gov.au/environment/land/management/soil/soil-properties/ph-levels#:~:text=Soil%20pH%20affects%20the%20amount,more%20available%20under%20alkaline%20conditions.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

برنج یک محصول نیمه گرمسیری است و در جایی رشد می کند که میانگین درجه حرارت در طول فصل رشد بین ۲۰ تا ۲۷ درجه سانتی گراد است. آفتاب فراوان در طول چهار ماه کاشت برنج ضروری است. اين گياه در طول دوره رشد به آب فراوان نياز دارد كه در حدود 30000 متر مكعب در هكتار است. بنابراين بايد در مناطقي كه بارندگي در آن به اندازه كافي وجود داشته باشد كشت شود. برنج در خاک های مختلف، از فقیر تا غنی که تنها آب مورد نیاز گیاه تأمین باشد به عمل می‌ آید. البته مقدار آب مصرفی در خاک های سبک بیش از خاک های سنگین است. تغذیه مناسب و اصولی و استفاده از کود کلسیم نقش به سزایی در هنگام خوشه دهی دارد.

توضیحات برنامه کودی برنج

(برنامه کودی برنج) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی ) و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. با استفاده از این برنامه شما می توانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت برسانید و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی برنج اگری راز

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول، بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان	نوع کود	نحوه مصرف	مقدار مصرف
انتقال نشاء	مایع ماهی	آبکود	20 لیتر در هکتار
	هیومیک اسید		4 کیلوگرم در هکتار
2 هفته بعد از نشاء زنی	20-20-20	آبکود	15 کیلوگرم در هکتار
	ازت آهسته رهش	آب آبیاری	8 لیتر در هکتار
	لئوناردو		1 کیلوگرم در هکتار
30 روز بعد از نشاء زنی (پنجه زنی)	فی مکس	آب آبیاری	1.5 کیلوگرم در هکتار
	30-10-10	آبکود	15 کیلوگرم در هکتار
	هیومیک اسید		2 لیتر در هکتار
ساقه رفتن	12-12-36	آبکود	10 کیلوگرم در هکتار
	ریزمغذی	محلول پاشی	1.5 لیتر در هزار لیتر آب
خوشه دهی و شیری شدن دانه	آمینو میکرومغذی	محلول پاشی	1.5 لیتر در هزار لیتر آب
	8-5-44	آب آبیاری	10 کیلوگرم در هکتار
	نیترات کلسیم		20 کیلوگرم در هکتار
	سولفات پتاسیم ژوپیتر		15 کیلوگرم در هکتار

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد می باشد.

احتیاط و هشدار : (برنامه کامل تغذیه ای برنج)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه (برنامه کودی برنج) به صورت عمومی و سالانه بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاع کامل از برنامه غذایی تخصصی کودی برنج می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

نکات مهم در کوددهی برنج

• برای محلول پاشی از آب با پی اچ مناسب جهت تهیه محلول کود استفاده گردد.
• قبل از محلول پاشی کود مطمئن شوید که محلول کاملا در تانک حل شده باشد.
• در خاک های شور و یا قلیایی همراه با کودها از کاهنده های پی اچ و شوری استفاده گردد.
• از اختلاط کودهای مسی و گوگردی و همچنین کودهای کلسیمی با دیگر کودها پرهیز کنید.

تذکر: در مواقع اختلاط کودهایی که قابلیت اختلاط دارند حتما از کاهنده های پی اچ استفاده گردد.

تذکر: جهت میزان مصرف ترکیبات کودی با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم را می توانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید و فروش کودهای کشاورزی) تهیه کنید.

  **اگری راز ، راز رویش ها**