مقدمه

در بیشتر موارد تا اسم گلخانه را میشنویم فضای دلنشین و زیبای گلخانه در ذهنمان مرور میشود که در آن انواع مختلفی از گل های رنگانگ و گیاهان یا میوه های خوشمزه مختلف کاشته می شود. برای نخستین بار در روم باستان، باغبانان رومی بصورت مصنوعی، برای رشد سبزیجات سیستمی شبیه گلخانه درست کردند. استفاده از گلخانه باعث می شود که باغبانان منفعت و سود زیادی داشته باشند که در ادامه فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز شما را با مزایا و انواع کشت گلخانه ای آشنا خواهد کرد..

گلخانه Green house

تمامی گیاهان برای رشد بهتر نیاز به شرایط مناسبی از نظر شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت هوا و خاک دارد . گلخانه محلی برای کشت گیاهان  و بخش محدودي از فضا می باشد كه به وسیله پوشش‌های شفاف پوشیده شده‌است و در آن كليه عوامل محيطي قابل كنترل و براي كشتهاي متراكم و توليد محصول خارج فصل و يا خارج از محيط طبيعي گياه احداث شده است. گلخانه‌ها  از نظر اندازه متغیرهستند و گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ میکنند.

مزایای کشت گلخانه‌ای

• صرفه جویی در مصرف آب
• افزایش تولید در واحد سطح
• تولید بیش از یک محصول در سال
• افزایش کیفیت محصول
• استفاده از اراضی غیرقابل کشت با سیستم هیدرو پونیک
• عدم وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازار یابی مناسب و تنظیم برنامه کشت
• تولید محصول در تمام فصل‌های سال
• اشتغال زائی بیشتر در واحد سطح
• امکان استفاده از تکنیک‌های جدید کشاورزی مانند کشت طبقاتی

گلخانه‌ها با توجه به نوع مصالح ساختمانی به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم‌ میشود

گلخانه ثابت

همین جور که از نامش پیداست از مصالح ساختمانی ثابت ساخته شده است

گلخانه متحرک

این گلخانه ها از مصالحی ساخته شده که امکان جابجایی در آن وجود خواهد داشت

انواع گلخانه ها

گلخانه ها از نظر نوع تو ليد و نوع تيپ سازه داراي انواع مختلفي به شرح ذيل مي باشند

تقسيم بندي بر اساس نوع توليد

• گلخانه هاي توليدي سبزي و صيفي، گلخانه هاي توليد گل و گياهان زينتي براي توليد انواع گلهاي شاخه بريده و آپارتمانی
• سالنهاي گلخانه اي توليد قارچ دكمه اي و قارچ صدفي

از نظر نوع سازه گلخانه ها به دو دسته چوبي يا سنتي و مدرن يا فلزي تقسيم مي شوند

تقسيم بندي بر اساس نوع سازه

چوبی

ساختمان و اسكلت اصلي گلخانه ها از چوب مـي باشد. سيستم گرمايي و تهويه ندارد و بدليل ارتفاع پايين (2 تا 3 متر)برای كشت محصولاتی مثل خيار و گوجه فرنگي مناسب نمي باشد. امتیاز اين گلخانه ها قيمت مناسب و ارزن احداث هر واحد مي باشد اما میزان تولید آن در مقایسه به گلخانه های مدرن کمتر میباشد.به همین دلیل اين نوع گلخانه ها افزایش نیافته اند و رفته رفته این گلخانه ها جای خود را با گلخانه های مدرن عوض کردند.

مدرن

ساختمان و اسکلت اين گلخانه ها از فلز و پلاستيك هاي ضد اشعه ماوراء بنفش درست شده و این گلخانه ها دارای پوشش مناسب و سیستم گرمایشی و تهویه مناسب هستند. ارتفاع این گلخانه ها 4-5 متر است و به دلیل تولید زیاد محصولات و کیفیت مناسب آن بسیار مورد وجه قرار گرفته است.

نکات مهم در ایجاد گلخانه

آبیاری گلخانه‌ها

عامل مهم در زندگی گیاه و گلخانه ها آب می باشد و افزایش رطوبت نسبی از طریق آبپاشی کف گلخانه ( کولرهای آبی، استفاده از سیستم پوشال و پنکه یا سیستم های مه افشانی) انجام میشود و  کاهش رطوبت نسبی ( بازگذاشتن دریچه ها، گرم شدن گلخانه، پوشاندن راهرو با سیمان و ….) و کاهش تبخیر سطحی ( پنکه برقی) انجام میشود.

آبیاری به دو صورت آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار انجام میشود که آبیاری تحت فشار خود به دسته های زیر تقسیم میشود

آبیاری بارانی باعث توزیع یکنواخت آب در همه جا و کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت میشود

در آبیاری قطره‌ای آب، کودهای شیمیایی و سایر مواد مورد نیاز گیاه در این روش به صورت محلول در اختیار گیاه مورد نظر قرار میگیرد.

نیاز نوری گیاهان

طول روز و شدت نور دو عامل مهم در نیاز نوری گیاهان است.

تقسیم بندی نیاز نوری گیاهان بر اساس طول روز

گیاهان روز بلند بین ۱۰ تا ۱۴ ساعت برای به گل رفتن به نور نیاز دارند، مثل گیاهان فصلی تابستانه

گیاهان روز کوتاه کمتر از ۱۲ ساعت برای به گل رفتن نیاز نوری دارند، مثل گل داودی.

گیاهان بی‌تفاوت به طول روز مناسب نگهداری گیاهان در خانه می باشد مانند گل حنا یا بگونیا

دما در گلخانه

شرط اول برای رشد و نمو گیاهان تنظیم دمای گلخانه است. بعضی از گیاهان(گرمسیری) به دمای بیشتر و بعضی دیگر(سردسیری) به دمای کمتر از ۲۰ درجه سانتیگراد نیاز دارند.

جریان هوا در گلخانه

از ضروری ترین موارد در گلخانه جریان هوا می باشد. جریان هوای ایجاد شده در گلخانه باعث میشود که گیاه اکسیژن را پس داده و از دی‌اکسید کربن تازه به راحتی استفاده کند.

کنترل شرایط محیطی گلخانه

در فرایند فتوسنتز گیاهان فعالیت‌های شیمیایی که انجام میشود بصورت مستقیم تحت تاثیر شرایط محیطی است.عمل فتوسنتز در گیاهان به میزان دما، شدت نور ،وجود آب و مواد غذایی بستگی دارد. محدوده دمایی گیاهان گلخانه‌ای بین ۵۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت است.پس کنترل شرایط محیطی امری مهم در حفظ سلامت گیاهان است.

جهت گلخانه

سایه ایجاد شده توسط اسکلت گلخانه با توجه به زاویه تابش متفاوت می باشد توجه به این موضوع مخصوصا در تولیدات در زمستان بسیار مهم است،زمانیکه نور با کیفیت در اختیار گیاه قرار بگیرد باعث افزایش کیفیت و کمیت محصولات خواهد شد.

زهکشی گلخانه

زهکشی گلخانه‌ جزء موارد مهم در احداث گلخانه می باشد.جهت بهبود زهکشی در زمین هایی که بافت سخت دارند با قرار دادن لوله‌های سفالی منفذ دار زیربسترها یا به روش های دیگر این مشکل را برطرف میکنند.

انواع پوشش گلخانه‌

شیشه ای

پوشش پلاستیکی

سکوها و بسترهای کشت

قسمتی از فضای گلخانه را سکو تشکیل میدهد قسمتی بالاتر از سطح زمین برای قرار گرفتن گلدان‌ها یا کشت است ، سکوها همانطور که از اسمش پیداست در سطحی بالاتر از کف زمین گلخانه‌ها قرار دارد. سکوها با تهویه بهتر و گرم شدن زودتر بستر باعث جلوگیری از گسترش عامل آلوده‌کننده و بیماری‌زای گیاهی میشوند. انتخاب نوع سکوها بستگی به مواد سازنده به نوع گیاهمورد نظر و گلخانه انتخابی دارد.

ویژگی یک پوشش گلخانه خوب

• دارای خواص عایق حرارتی مناسب باشد: برای کنترل دمای داخل گلخانه، پوشش باید بتواند حرارت را در داخل گلخانه نگه دارد و از هدر رفت حرارت جلوگیری کند.
• مقاومت در برابر تشکیل ترشحات: زمانی که نور خورشید به پوشش گلخانه می‌رسد، بخشی از پوشش ممکن است گرم شود و باعث تشکیل ترشحات شود. پوشش باید مقاومت کافی در برابر این ترشحات داشته باشد.
• عدم تأثیر بخار آب بر روی پوشش: هنگامی که گلخانه تهویه نامناسب دارد، بخار آب ممکن است در داخل گلخانه تجمع یابد و باعث شبنم شدن پوشش شود. پوشش باید مقاومت کافی در برابر این شبنم شدن داشته باشد.
• قابلیت تنظیم شفافیت: پوشش گلخانه باید بتواند شفافیت خود را تنظیم کرده و نور مورد نیاز برای گیاهان را به داخل گلخانه منتقل کند.
• مقاومت در برابر UV: تابش اشعه فرابنفش خورشید باعث کاهش طول عمر پوشش های پلاستیکی می‌شود. پوشش باید مقاومت کافی در برابر این تابش داشته باشد.
• ضد گرد و غبار: پوشش باید بتواند از ورود گرد و غبار به داخل گلخانه جلوگیری کند.

جمع بندی

گلخانه‌ها  از نظر اندازه متغیرهستند و گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ میکنند بنابراین باعث افزایش کیفیت و کمیت محصولات میشود.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87
• https://en.wikipedia.org/wiki/Greenhouse_gas
• https://en.wikipedia.org/wiki/Greenhouse

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**