بادمجان گیاهی به ارتفاع 40 تا 150 سانتی متر با برگهای بزرگ زبز و دندانه دار است و گلهای آن به رنگ سفید تا بنفش می باشد. میوه بادمجان معمولا استوانه ای و لامپی شکل است که بافتی سفید دارد؛ اما با برش دادن بافت آن به سرعت قهوه ای می شود. بادمجان نسبت به سایر محصولات گلخانه ای نسبت به بیماری مقاوم تر است؛ اما با این وجود بسیاری از بیماری ها می توانند به این گیاه آسیب بزنند. در این مقاله به توضیح برخی از آفات و بیماری های بادمجان می پردازیم و به راه کنترل آنها اشاره می کنیم. برنامه کوددهی بادمجان را نیز می توانید در این لینک به صورت کامل مشاهده نمایید.
برای درمان آفات و بیماری های بادمجان می توانید از سموم حشره کش زیر استفاده کنید:
- سم قارچ کش کاربندازیم
- سم قارچ کش تیوفانات متیل
- سم قارچ کش تبوکونازول
برای تهیه این محصولات به صورت خرده و عمده و مشاوره رایگان تخصصی با گیاهپزشک، با شماره تماس های 09175392010 و 09108622010 در تماس باشید. شما می توانید تصاویر آفات گیاهان و درختان خود را در شبکه های اجتماعی مختلف برای ما ارسال کنید تا متخصص گیاهپزشک نوع آفت را تشخیص داده و سموم موثر را به شما معرفی کند.
بیماری های قارچی بادمجان
پژمردگی ورتیسلیومی
عامل بیماری V. albo-atrin Verticillium dahliae می باشد. علائم بیماری روی گیاهچه دیده نمی شود. آلودگی خیلی کند پیشرفت یافته و با پیشرفت بیماری بوته ها در طی روز پژمرده شده و دچار کوتولگی و کلروز می شوند. پژمردگی معمولا سیستمیک نیست و قسمت هایی از گیاه همچنان شاداب و سرحال هستند. در نهایت ممکن است پژمردگی دایم و مرگ بوته اتفاق بیفتد. برش عرضی ساقه نشان می دهد که تغییر رنگ آوندها به قهوه ای تیره صورت گرفته است. میوه ها نیز کوچک و بدشکل با تغییر رنگ بافت داخلی هستند. بیماری در خاک و بقایای گیاهی به مدت چند سال باقی می ماند. بهترین رشد بیماری در دمای ۲۱ تا ۲۵ درجه سلسیوس اتفاق می افتد.
✅کنترل: ضدعفونی کردن خاک، پیوند روی پایه مقاوم، مبارزه شیمیایی
بوته میری
بوته میری یک بیماری قارچی است که به بذرهای در حال جوانه زنی حمله می کند و باعث خسارت هایی در ساقه می شود و نشاها را به زمین فرو می برد. برای مقابله با این بیماری، می توانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از واریته های مقاوم: برخی از واریته‌ها و هیبریدهای مقاوم به بوته میری وجود دارند. انتخاب این گیاهان می تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری و کاهش خسارت های آن مؤثر باشد.
- تیمار بذور با باویستین: باویستین یک قارچ آنتاگونیست است که می تواند در کنترل بوته میری مؤثر باشد. برای تیمار بذرها، از باویستین با غلظت 0.1 درصد استفاده کنید. این عمل باعث کاهش غلظت قارچ بوته میری در ریشه ها و ساقه های رشد کننده می شود.
- استریلیزه کردن خاک: بوته میری می تواند در خاک زندگی کند و به طور مستقیم بر روی بذرها تاثیر بگذارد. بنابراین، استریلیزه کردن خاک می تواند به کنترل بیماری کمک کند. می توانید از روش های مختلفی مانند استفاده از حرارت، مصرف فنول یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده خاک استفاده نمایید.
- تناوب مطلوب: تناوب مطلوب محصولات می تواند به کاهش شدت بوته میری کمک کند. این بدان معناست که باید گیاهان مستعمره را با گیاهان دیگری که به بوته میری حساس نیستند یا از خانواده های مختلف باشند، جایگزین کنید. این کار باعث کاهش غلظت بوته میری در خاک می شود و بیماری را کنترل می کند.
مهم است برای مقابله با بوته میری از روش های مختلف استفاده کنید و آنها را ترکیب نمایید تا بهترین نتیجه را به دست آورید. همچنین، اگر شما در یک منطقه خاص کشاورزی فعالیت می کنید، ممکن است مشاوره از متخصصان محلی درباره روش های مقابله با بوته میری مؤثرتر باشد.
کپک سفید
عامل بیماری Sclerotinia sclerotiorum می باشد. اولین علایم بیماری، زخم های آبسوخته سبز تیره است که روی شاخساره، ساقه و میوه ایجاد می گردند. زخم های ساقه اغلب به ایجاد شانکر دور تا دور ساقه در سطح خاک منجر می شود و در نهایت باعث پژمردگی و مرگ بوته می شود. آلودگی دمبرگ و جوانه ها به سرعت به سمت پایین بوته گسترش می یابد. میوه ها نیز از طریق تماس مستقیم با خاک یا آلودگی دم میوه سریع آلوده می شوند و به یک توده آبکی تبدیل می گردند. در مرال پیشرفته، توده های مسیلیومی سفید رنگ روی بافت رشد می کنند و روی سطح آنها سختینه ها تشکیل می شوند. سختینه ها همچنین در داخل ساقه و حفره های میوه ایجاد می شوند و پس از مدتی سیاه و سخت می گردند.
✅ کنترل: کشت در خاک های با زهکشی مناسب، افزایش فاصله بین ردیف های کاشت و انجام آبیاری های
عمیق در اول صبح توصیه می شود. دقت کنید که کودهای حیوانی و مالچ های گیاهی نباید از مزارع و مناطق آلوده تهیه شوند. ضدعفونی خاک می تواند منجر به کاهش زاد مایه قارچ شود.
ساق سیاه
عامل بیماری Phytophthora capsici و خاک زی بوده و به ریشه، طوقه و ساقه حمله می کند و برگ های بوته آلوده به طور ناگهانی پژمرده و بوته در حالی که برگ سبز دارد خشک می شود.
✅ کنترل: ضدعفونی بذر، تهویه مناسب، مدیریت آبیاری، آفتاب دهی، قارچ کش
پژمردگی فوزاریومی
قارچ از راه ریشه های جوان وارد گیاه شده و از طریق آوندها به سایر اندام های گیاه گسترش می یابد. آوندها مسدود شده و پلاسیده می شوند، در نتیجه حمل آب به برگ ها متوقف شده و بوته شروع به پژمردگی می کند. در آلودگی ورتی سلیومی پژمردگی ۷ شکل روی برگ ها مشاهده می شود. علایم هر دو قارچ خیلی شبیه هم است و تشخیص با نمونه برداری از بافت گیاه و کشت نمونه ها امکان پذیر است.
✅ کنترل: ضدعفونی خاک، استفاده از بذر سالم، استفاده از ارقام مقاوم
سفیدک پودری
علایم به صورت نواحی پودری سفید گرد و نامنظم در سطح رویی و زیرین برگ نمایان می شود. این نواحی گسترش یافته و کل سطح برگ، دمبرگ و ساقه را می پوشانند. ابتدا برگ های مسن و سپس برگهای جوان علایم را نشان می دهند. برگ های آلوده در نهایت زرد و نكروزه می شوند و در گونه دوم علایم شبیه فلفل و به صورت لکه های کلروزه در سطح برگ و پوشش پودری سفید در سطح زیرین برگ است.
✅ کنترل: استفاده از بذر سالم، استفاده از ارقام مقاوم، سموم قارچ کش
بلایت ناشی از فوموپسیس
عامل بیماری Phomopsis vexans می باشد. قارچ عامل بیماری سریع به گیاهچه های بیرون آمده، حمله می کند و زخم های قهوه ای تیره و بالاتر از سطح خاک ایجاد کرده که در نهایت به مرگ منجر می شود.
✅ کنترل: بذر با کیفیت و سالم، حذف بقایای آلوده، قارچکش، مالچ پاشی سطح خاک
لکه برگی سرکوسپورایی
عامل Cercospora melongenae می باشد. این بیماری به اسم بیماری چشم قورباغه ای معروف است. علایم ابتدا در برگ مسن و لکه های کوچک کلروز شده به وجود می آید و با پیشرفت بیماری دوایر متحدالمرکز ایجاد می شود. این بیماری بر روی میوه علایمی ایجاد نمی کند.
✅ کنترل: کاشت نشا سالم، از بین بردن علف هرز، سموم قارچ کش بصورت محلول پاشی
آنتراکنوز
عامل بیماری Colletotrichum spp می باشد. اولین علایم به صورت لکه گرد و زاویه دار ایجاد می شود. بیماری در شرایط مرطوب و نسبتا خنک شدید تر است.
✅ کنترل: کاشت بذر سالم، حذف و معدوم نمودن بقایای گیاهی، قارچ کش
بیماری های باکتریایی بادمجان
این بیماری ها خسارت چندانی ایجاد نمی کند و فقط ممکن است در شرایط پس از برداشت موجب لهیدگی میوه و ایجاد خسارت شود.
بیماری های ویروسی بادمجان
ویروس کوتولگی پیسه ای بادنجان
علایم آلودگی باعث بدشکلی، زردی خفیف و لکه دار شدن میوه و کوتولگی بوته می شود.
✅ کنترل: کاشت نشا سالم، مبارزه با حشرات ناقل، حذف بوته آلوده
آفات مهم بادمجان
آفات بسیار متعددی به بادمجان حمله و خسارت وارد می کند؛ اما خسارت ها بسیار جدی نیست و تعداد کمی از آنها باعث خسارت شدید به گیاه می شوند که در ادامه تعدادی از آنها را برای شما توضیح خواهیم داد.
کنه تار تن دو لکه ای
کنه تار تن دو لکه ای متعلق به خانواده Tetranychidae می باشد و چندین گونه از Tetranychus به تعداد خیلی وسیعی از گیاهان خسارت وارد می کند که مهم ترین آنها Tetranychus urticae است. رنگ این کنه ها زرد رنگ و در آب و هوای خنک نارنجی رنگ است. این کنه ها دارای تحرک هستند؛ اما خیلی سریع حرکت نمی کنند. خسارت وارده به گیاه توسط لاروها، پوره ها و افراد بالغ با سوراخ کردن بافت گیاه و مکیدن شیره گیاهی صورت می گیرد. کنه های تار تن با استفاده از قطعات دهانی استایلت مانند خود از سلول های سطح زیرین برگ تغذیه نموده و به بافت اسفنجی مزوفیل، پارانشیم نردبانی و کلروپلاست ها خسارت وارد می کنند. بنابراین، میزان کلروفیل و توانایی گیاه برای فتوسنتز کاهش خواهد یافت.
این کنه به دلیل حساسیت زیاد به نور خورشید، در سطح زیرین برگ ها فعالیت دارد. برگ های آسیب دیده دارای ظاهری نقطه دار، همراه با لکه های نقره ای و خاکستری مایل به زرد می باشند. ممکن است برگ های با آلودگی شدیدتر، برنزه و قهوه ای شده و خزان یابند. این کنه ها شبکه نامنظمی از تارها را ایجاد نموده که از این طريق بين بوته ها به ویژه بوته های مجاور هم و برگ های در تماس با یکدیگر حرکت می کنند. در شمعدانی تغذیه کنه ها منجر به بروز یک بافت چوب پنبه ای خرمایی رنگ در سطح زیرین برگ ها می شود.
✅ کنترل: ساده ترین راه برای توقف آلودگی در گلخانه، آبپاشی و غبارپاشی گیاهان حساس دو بار در روز است. حتما علف های هرز را جمع آوری و معدوم نمایید. استفاده از سموم کشاورزی نیز موثر است.
پروانه میوه خوار بادمجان
اسم علمی پروانه میوه خوار بادمجان (Leucinodes orbonalis) می باشد و رنگ حشره بالغ سفید به همراه نقاط صورتی و آبی است. تخم این حشره به رنگ سفید کرم است که به صورت تکی یا گروهی در پشت برگ گیاه دیده می شود. لارو این حشره باعث ایجاد تونل شده و به شاخه، گل های گیاه و میوه ها حمله می کند. این پروانه با حمله به گیاه باعث تضعیف توان گیاه و در نتیجه ایجاد میوه غیر قابل مصرف می شود.
✅ کنترل: زمانی که لاروهای سن یک روی ساقه هستند، می توانید اقدام به سمپاشی کنید.
شته های سیب زمینی
اين شته ها دارای ميزبان های زیاد مانند بادمجان، گوجه، فلفل و …. می باشد و به صورت تعداد انبوه روی شاخه ها و اندام رویشی زندگی می کنند و به گیاه، میوه و …صدمه وارد می کند. این شته از بازار پسندی محصول کم می کند و در بعضی موارد سبب کوتولگی گیاه می شود.
✅ کنترل: استفاده از سموم فسفره تماسی نفوذی
تریپس توتون
این آفت میزبان های متعددی دارد و رنگ بدن حشره زرد، قهوه ای و خاکستری روشن تا تیره دیده می شود. تخم های اين آفت سفيد و شفاف داخل نسوج گياه ميزبان قرار دارد. لاروها غالبا در پشت برگ گياه ميزبان فعال می باشند. این آفت بیشتر به جوانه هايی كه از پوسته بذر خارج شده حمله و خسارت وارد می کند.
این آفت بادمجان گونه ای است پلي فاژ با ميزبان های متعدد شامل توتون، پنبه، كلم، گل كلم، كتان، چغندرقند، كنف، سيب زمينی، بادمجان، پياز، خيار، خربزه، گوجه فرنگی، لوبيا، نخود، بادام زمينی، كرفس، شلغم و جعفری. اندازه بدن حشره كامل 0.9 ميلي متر بوده و بدن آن پهن، باريك و به رنگ زرد، قهوه ای، خاكستری روشن تا تيره ديده می شود. تخم های اين آفت سفيد و شفاف به طول 0.25 ميلي متر می باشد كه داخل نسوج گياه ميزبان قرار داده می شود و لذا نمی توان آنها را با چشم غيرمسلح مشاهده كرد. لارو اين آفت به رنگ زرد روشن است. لاروها غالبا در پشت برگ گياه ميزبان فعال می باشند.
پوره های تريپس شبيه حشرات كامل بوده و رنگ آنها زرد روشن است. بيشترين خسارت آفت در روی جوانه های بذری داخل خاك ديده می شود . يعنی به جوانه هايی كه از پوسته بذر خارج می شوند خسارت وارد می كند. همچنين لكه های نقره ای زرد و يا قهوه ای روی برگ ايجاد كرده و نهايتا باعث بد شكلی و كوچك ماندن برگ می شود.
✅ کنترل: استفاده از سمومی مانند دیکلروس، مالاتیون و ……
موزائيك بادمجان
در برخي مزارع شهرستان داراب تا 100 درصد آلوگي به اين بيماري مشاهده شده است. اعتقاد بر اين است كه لااقل يك ويروس از نوع ويروس موزائيك توتون (TMV) در ايجاد موزائيك بادمجان در داراب دخالت دارد . يك نوع موزائيك خفيف با لكه هاي درشت و اختلافات رنگ ناچيز نیز در شهريار و گيلان مشاهده شده است که احتمال دارد كه مربوط به ويروس موزائيك توتون باشد.
سوختگی فوموپسیس
عامل بيماري به تمامي اندام هوائي گياه حمله مي كند. برگ ها به طور واضح لكه هاي خاكستري تا قهوه اي را نشان مي دهند. برگ هاي بيمار ممكن است زرد شده و بميرند. لزج شدگي ممكن است در دمبرگ ها و ساقه ها توسعه يابد كه باعث ايجاد سوختگي در بخش عمده اي از گياه مي گردد. در ميوه ها لكه ها ي رنگ پريدة و آفتاب سوخته مشاهده مي گردد كه به تدريج به درون ميوه نفوذ مي كند و متعاقبا به پوسيدگي نرم تبديل مي گردد.
براي كنترل اين بيماري كشت واريته هاي مقاوم، تيمار بذرها با مركوريك كلريد 0.1 درصد يا ديگر قارچ كش هاي جيوه اي، تيمار بذرها در آب گرم 50 درجه سانتي گراد به مدت 30 دقيقه، سمپاشي خزانه و مزرعه با مخلوط بوردئكس 1 درصد به طور متوالي، سمپاشي شاخ و برگ با كربوندازين 1 درصد ( اولين سمپاشي يك ماه پس از كشت و سمپاشي هاي بعدي ده روز يكبار) و تناوب زراعي توصيه مي گردد. مالچ گذاري و آبياري جوي و پشته اي مي تواند انتقال آلودگي توسط آب و خاك را كاهش دهد.
جمع بندی
همراهان عزیز اگری راز بادمجان گلخانه ای در ایران در منطقه های مختلف به صورت فراوان کشت می شود؛ اما به دلیل داشتن شرایط محیطی (دما،رطوبتی) مناسب، زمینه را برای حمله آفات و بیماری های بادمجان فراهم می کند. کافیست راهکارهای پیشگیری با آفات و بیماری ها را در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت مطالعه و یاد بگیرید و از برداشت محصول با کیفیت خود لذت ببرید.
منابع
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز، راز رویش ها**
هدف آماده سازی زمین کشاورزی به دست آوردن محصول باکیفیت و درختان پر بار و دور از هرگونه آفت و بیماری است. خاک زیر و رو نشده، خواه بکر باشد و یا از زیر محصول خارج شده باشد، در بسیاری از شرایط برای رشد و نمو گیاه نامناسب است و بایستی از طریق انجام عملیات زراعی تغییراتی در آن داده شود تا به محیطی مطلوب برای گیاه تبدیل گردد. عملیات زراعی لازم برای انجام این تغییرات به شرایط کار، محصول برداشت شده و محصول مورد کاشت بستگی دارد.
تهیه بستر کاشت
هدف نهایی تهیه بستر بذر ایجاد شرایط مناسبی برای سبز شدن، استقرار رشد گیاه، حصول عملکرد بالا و نیز ایجاد امکان کار در مزرعه از زمان شروع کاشت تا برداشت محصول است.
هدف از آماده سازی زمین کشاورزی
یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین عواملی که در کاشت باید دقت داشته باشیم انتخاب بستر کشت مناسب است. بستر کشت به محیطی گفته می شود که گیاه برای ادامه رشد و تولید محصول در آن کاشته و رشد می کند.
- از بین بردن بقایای گیاهی محصول قبلی و علف های هرز مزرعه به صورتی که مواد آلی خاک حفظ و با اضافه کردن این مواد در کاشت محصول بعدی اختلال ایجاد نشود.
- بهبود و حفظ ساختمان خاک
- حفاظت خاک در مقابل عوامل فرساینده، افزایش ذخیره رطوبتی و نقصان تلفات آب
- تأمين شرایطی مناسب برای سبز شدن بذر و استقرار بوته
- کنترل حشرات از طریق دفن عمیق آنها و کنترل بیماری ها از طریق دفن بقایای گیاهی آلوده و در معرض هوا و آفتاب قرار دادن خاک عمقی،
- بهبود تهویه خاک و تسریع اکسیداسیون مواد آلی تجزیه نیافته برای تشکیل هوموس
- افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و ایجاد محیط مناسبی از نظر آب و هوا و عناصر غذائی برای رشد ریشه
- آماده سازی زمین کشاورزی برای انجام عملیات کاشت، آبیاری، وجین، سله شکنی، کودپاشی، سم پاشی و برداشت محصول.
- بهترین سیستم تهیه زمین آن است که حصول هدف های بالا را با حداقل عملیات امکان پذیر سازد.
عمده ترین هدف آماده کردن زمین کشاورزی
عمده ترین هدف آماده کردن زمین، فراهم نمودن شرایط مطلوب محیطی برای رشد گیاه است. بعضی از متخصصین، عملیات تهیه بستر را به بخش های عملیات خاک ورزی اولیه (کندن و زیر و رو کردن خاک شخم نخورده)، عملیات خاک ورزی ثانویه ( خرد کردن خاک، تسطیح زمین، ریشه کن کردن علف های هرز، مخلوط کردن و شیمیایی، تهیه جوی و پشته و …) و عملیات داشت ( وجین و سله کشی، خاک دهی پای بوته، اصلاح جوی و پشته، اختلاط کود شیمیایی سرک با خاک و …) تقسیم نمونده اند. اما این تقسیم بندی، نه از نظر نوع و نه از نظر ماشین مورد استفاده مناسب به نظر نمی رسد. زیرا امروزه ماشین های به کار گرفته شده که عملیات زیر و رو سازی خاک، خرد کردن کلوخه ها و کاشت را یکجا و باهم انجام می دهند.
پس از برداشت محصول، بقایائی از گیاه و علف های هرز در سطح مزرعه و در خاک باقی می مانند. وجود این بقایا در در رشد گیاه ایجاد اختلال می نماید. برنامه ریزی عملیات تهیه بستر تنها با توجه دقیق به کلیه عوامل موثر میسر می گردد.
تعداد عملیات انجام شده برای تهیه بستر کاشت، متغیر و در واقع تابع شرایط منطقه و نوع محصول است.
عملیات تهیه بستر کاشت
شامل خرد و دیسک زدن بقایای گیاه قبلی و شخم زدن خاک و شکل دهی و پشته سازی خاک و کولتیواتور زنی و استفاده از هرس دندانه ای و بشقابی پس از کاشت و وجین و سله شکن می باشد.
بستر کشت به دو مرحله اولیه و ثانویه تقسیم می شود
تهیه اولیه بستر کاشت
در تهیه اولیه بستر کشت، خاک عمیق و با شدت بیشتری خرد می شود و همراه با خاک بقایای گیاهی نیز دفن می شود و خاک دست نخورده باقی می ماند که ادوات آن شامل گاوآهن های برگردان دار، قلمی و بشقابی، نهرکن و پشته سازها، زیرشکن ها، دیسک های سنگین، خاک ورزهای دوّار ( روتو تیلر و سیکلو تیلر ) می باشد.
تهیه ثانویه بستر کاشت
بعد از مرحله اولیه خاک تا عمق کمتری خرد و نرم و تا حدی فشرده و مسطح می شود. همچنین این مرحله منافذ بزرگ زمین را می بندد، علف های هرز را از بین می برد و با تخریب لوله های موئین باعث حفظ رطوبت در خاک می گردد که ادوات آن شامل هرس های بشقابی، فنری، دندانه ای و چرخان، کولتیواتورها، وجین کن ها، غلتک ها و ماله می باشد.
یکی دیگر از مراحل آماده سازی زمین کشاورزی وجین و سله کشی است که در بیشتر محصولات به طور همزمان و با یک وسیله انجام می شود.
سله
سله : پس از بارندگی یا پس از آبیاری به ویژه در خاک های سنگین و فقیر از نظر مواد آلی، در سطح خاک لایه سختی ایجاد شده که به آن سله می گویند. علت تشکیل سله متلاشی شدن ساختمان خاک سطحی در اثر برخورد قطرات باران و یا باز شدن آن ها در آب است. در نتیجه این عمل، ذرات رس آزاده شده در آب به حالت معلق در می آید و پس از نفوذ یا تبخیر آب لایه نفوذ ناپذیر سله را به وجود می آورد. این لایه از خاک با از دست دادن رطوبت به تدریج سخت تر شده و پس از خشک شدن کامل، شکاف ها و ترک هایی در آن ایجاد می گردد. به خرد و نرم کردن لایه سخت سطح خاک ( سله شکنی چ) می گویند.
✅ عوامل ایجاد سله: بالا بودن مقدار سدیم خاک، کم بودن مواد آلی، روش آبیاری و هر عاملی که ثبات و پایداری خاکدانه ها را کاهش دهد، مقدار و نوع رس
✅ راه های پیشگیری از ایجاد سله: مرطوب نگه داشتن خاک، افزایش مواد آلی خاک، جلوگیری از سخت مانده در سطح خاک.
وجین زمین کشاورزی
علف های هرز نیز طی عملیات سله شکنی کنترل می شوند. بنابراین وجین و سله شکنی با یک وسیله یا ماشین انجام می گیرد. مهم خشک بودن خاک و امکان ورود به زمین برای انجام عملیات وجین و سله شکنی می باشد. کارگر از وسایلی مانند چاقو، داس کوتاه، کج بیل، شفره، بیلچه و یا چنگک استفاده و علف های هرز را از ریشه قطع می کند. حرکت این وسایل در خاک و بیرون کشیدن علف های هرز موجب باز شدن خاک و سله شکنی می گردد.
همزمان با وجین و سله شکنی می توان تنک کردن محصول را نیز عملی ساخت. امتیاز کار کارگر بر ماشین آن است که کارگر می تواند وجین روی ردیف کاشت را نیز در هر مرحله ای از رشد به اجرا گذارد. وجین و سله شکنی مزارع بزرگ، به دلیل اتلاف وقت و هزینه بالا، با دست عملی نیست و با ماشین انجام می شود.
عملیات وجین و سله شکنی ممکن است در زمان های زیر انجام پذیرد:
- وجین و سله قبل از کاشت
- وجین و سله شکی در مرحله سبز شدن
- وجین و سله شکنی پس از پایان تنک کردن
- وجین و سله شکنی قبل از گسترش محصول
✅ قبل از اینکه شروع به شخم زدن کنید، مهم است که بدانید که روی چه نوع خاکی کار می کنید. می توانید آماده سازی زمین را با آزمایش خاک خود شروع کنید. اولین گام برای آماده سازی زمین برای کاشت شامل بررسی بافت و باروری خاک و تنظیم آن تا جای موردنیاز است.
شخم زدن زمین کشاورزی
منظور از شخم، زیر و روسازی خاک با گاو آهن های سوکی و بشقابی و نیز کمبینات است. گاو آهن قلمی خاک را به طور کامل زیر رو نمی کند، بلکه میشکافد. در این جریان بقایای گیاهی حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد در خاك اختلاط پیدا می کنند. در حالی که گاو آهن های سوکی و بشقابی بقایای گیاهی را تا ۱۰۰ درصد در خاک اختلاط می دهند. ممکن است وضعیتی را که گاو آن قلبی در خاک ایجاد می کند «نیمه شخم» نامید.
با این که بعضی از انواع دیسک ها نیز ممکن است خاک و بقایای بعضی محصولات را به خوبی با خاك اختلاط دهند، اما به منظور جلوگیری از پیدایش ابهام، بهتر است استفاده از دیسک را دیسک زدن نامید و اصطلاح شخم را در بکار گیری گاو آهن های سوکی و بشقابی و نیز کمبینات محدود ساخت. شخم زمین باید به نحوی انجام پذیرد که قطعات شخم نخورده باقی نمانده، تسطیح زمین بهم نخورده، تراکم خاک به حداقل رسیده و حداکثر صرفه جویی در وقت به عمل آید.
تهیه زمین در بسیاری موارد با شخم زدن آغاز می شود، که خود مهم ترین مرحله در تهیه زمین محسوب می گردد. چنانچه شخم زدن با توجه به رطوبت خاک و عمق به طور صحیحی انجام نگردد و به طور کلی با رعایت اصول آن انجام نشود، نه تنها نتایج مفیدی در بر نخواهد داشت، بلکه غالبا می تواند به خرابی بستر بذر و گاهی خسارتهای جبران ناپذیر منجر گردد.
تسطیح شیب زمین
تسطیح شیب زمین در روند آماده سازی زمین کشاورزی نقش مهمی دارد. اگر زمین شیبی حداکثر تا ۵ درصد داشته باشد کشت درختان میوه بدون انجام عملیات مقدماتی قابل انجام است ولی در شیب های بالای ۵ درصد، کشت درختان معمولا روی خطوط تراز یا کنتور و بعضا بر روی تراس انجام می شود. شیب ۵ درصد یعنی در ۱۰۰ متر طول ۵ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد.
جمع بندی
آماده سازی زمین کشاورزی برای کاشت محصول های پرسود بسیار امر جدی و حائز اهمیت است. گام اول برای موفقیت جمع آوری نمونه‌های خاك و انجام آزمایش خاك و اندازه گیری ph خاک است. مرحله بعد مراحل آماده سازی زمین که شامل وجین و سله و شخم زدن و ….. می باشد. با انجام دقیق این مراحل، زمین شما برای کاشت یک محصول با کیفیت آماده است.
منابع
- https://www.hunker.com/12252913/how-to-prepare-farm-land-for-planting
- کتاب اصول و مبانی زراعت
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ، راز رویش ها**
تنش شوری در گیاهان به معنای وجود نمک زیاد در خاک است که رشد گیاه را محدود می کند. از عوامل ایجاد کننده تنش شوری در گیاهان می توان به شوری خاک، آبیاری با زهکشی ضعیف و آب شور اشاره کرد. تنش شوری باعث بروز مشکلات فیزیولوژیکی، متابولیکی، کاهش رشد و نمو ، جوانه زنی،قدرت، کمیت و کیفیت گیاه می شود و یک تهدید جدی برای محصولات کشاورزی به شمار می رود.
محصولات ضد شوری پیشنهادی:
- تریتاسول کلسیم برند پرهام
- تریتاسول سالت لاس برند پرهام
- دیسال کا برند نواگرو ایتالیا
- کنتراسال(پلی سولفید کلسیم) برند اگرونایک
برای تهیه این محصولات به صورت خرده و عمده و مشاوره رایگان و سوال از مهندس کشاورزی، با شماره تماس های 09175392010 و 09108622010 در تماس باشید. شما می توانید تصاویر آفات گیاهان و درختان خود را در شبکه های اجتماعی مختلف برای ما ارسال کنید تا مهندس کشاورزی نوع آفت را تشخیص داده و سموم موثر را به شما معرفی کند.
تنش شوری چیست
شوری زمانی اتفاق می افتد که pH و Ec در آب یا خاک زراعی بیش از حد افزایش پیدا کند و مواد موثره کودها و سموم سریعا در این خاک ها یا آب ها بلوکه شوند. تاثیر تنش شوری تنها به یک مرحله خاص از رشد گیاهان محدود نمی شود؛ بلکه در تمام سیکل رشد گیاهان اثر گذار بوده و در نهایت به کاهش عملکرد محصول منجر می شود.
با شور شدن خاک تجمع بیش از حد نمک های محلول در آب ایجاد می شود. نمک های محلول به طور معمول شامل نمک طعام NaCl است؛ ولی ترکیبات مختلف مانند بور، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سولفات ها، کلرید ها، کربوهیدرات ها و بی کربنات ها را نیز شامل می شود. در بین کاتیون ها، سدیم رابطه مستقیم با شوری دارد. عمده تاثیر تنش شوری خاک بر گیاهان، در توانایی جذب آب است که حتی با وجود رطوبت کافی خاک، گیاه به دلیل عدم توانایی در جذب آب کافی دچار سوختگی و مردن می شود.
نمک بیشتر از هر عنصر دیگری به گیاه خسارت وارد می کند. شناسایی ارقام مقاوم به شوری راهکار مناسبی برای جلوگیری از خسارت است. سازگاری با نمک مجموعه ای از فرایندهای پیچیده می باشد. شوری خاک روی فرایندهایی مانند محتوای آب، رنگدانه ها، چربی ها، جذب مواد مغذی و متابولیسم گیاهان اثر می گذارد.
طبقه بندی خاک های شور
| معیار | خاک غیرشور | خاک شور | خاک شور-سدیمی | خاک سدیمی |
| EC | 4> | 4 > | 4 > | 4> |
| SAR | 13 > | 13 > | 13 > | 13 > |
| ESP | 15 < | 15 < | 15 > | 15 > |
| PH | 8/5 < | 8/5 ≥ | 8/5≥ | (10-9) 5/8 < |
| شرایط فیزیکی | طبیعی | طبیعی | متغیر | ضعیف |
| رنگ | طبیعی | روشن-سفید | سفید-خاکستری | تیره-سیاه |
رایج ترین علت های شوری خاک چیست؟
- شوری ذاتی خاک (هوازدگی سنگ ها، مواد اولیه)
- آبیاری با آب غنی از نمک، که باعث افزایش میزان نمک در زمین می شود.
- محدودیت زهکشی و بالا آمدن سطح آب
- تبخیر سطحی و تعرق گیاه
- استفاده بیش از حد و ناصحیح از کودها (کودهای شیمیایی کشاورزی)
- ریختن نمک صنعتی بر روی خاک
- نسبت کم بارندگی به تبخیر
- استفاده از لجن فاضلاب
- آب و هوای خشک و بارش کم باران
- انتقال نمک خاک های شور مناطق مجاور به کمک باد
- استخراج بیش از حد آب شیرین
- بالا آمدن سطح آب های زیرزمینی و انتقال املاح آن ها به طور مستقیم همراه با آب و یا صعود شفریه آب در خاک
اثرات شوری در گیاه و خاک
- متوقف شدن باردهی گیاه و کند شدن رشد آن
- کمبود کلروفیل و زرد و بی رنگ شدن
- ریختن گل های گیاه
- خشک و بدرنگ شدن اطراف برگ ها
- عدم رشد کامل و یکنواخت در سطح مزرعه و باغ
- رنگ سبز تیره متمایل به بنفش که ناشی از PH بالا و درنتیجه، کمبود غذایی است.
- ضعیف شدن ساقه‌ی گیاه از مهمترین علائم تشخیص تنش شوری خاک در گیاهان است.
تنش شوری موجب تغییرات شیمیایی، فیزیولوژیک و مورفولوژیک متعدد در گیاهان می شود. این تنش رشد، فتوسنتز، سنتز پروتئین، متابولیسم لیپیدها، تنفس و تولید انرژی را تحت تأثیر قرار می دهد. از طرفی خسارت شوری در گیاهان با کاهش پتانسیل آب در محیط رشد ریشه، سبب محدودیت جذب آب توسط ریشه می گردد.
کاهش میزان رشد در شرایط تنش شوری می تواند به دلیل اختلال در فرآیندهای دخیل در تولید انرژی در گیاهان مثل فتوسنتز، تنفس و مهار گسترش یا تقسیم سلولی می باشد.
آسیب های ناشی از افزایش شوری
- از دست دادن تنوع زیستی و اختلال در اکوسیستم کاهش عملکرد محصول و بهره وری محصول در زمین های شور
- بیابان زایی زمین های مزرعه که قبلا زراعی بودند.
- افزایش تعداد گیاهان مرده و در حال مرگ
- افزایش خطر فرسایش خاک به دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی
- آلودگی آب آشامیدنی
- کاهش فعالیت بیولوژیکی خاک به دلیل بالا آمدن سطح آب شور
- به علت فرسایش مواد خاک، ظرفیت ذخیره سای مخازن آب کاهش می یابد.
بهترین راه حل جلوگیری از شور شدن خاک
اساس پیشگیری از تنش شوری در خاک، جلوگیری از نفوذ بیش از حد نمک است. اگرچه گیاهان به مقدار مشخصی نمک نیاز دارند، اما نیازهای آنها در مقایسه با محتوای خاک های تحت تأثیر نمک اندک است. در اینجا چند روش معمول برای جلوگیری از شور شدن خاک ذکر شده است.
- بهینه سازی آبیاری (مصرف آب شور را کاهش دهید، آبیاری قطره ای انجام دهید، از آب نمک زده، بازیافت شده، برداشت شده از باران و آبیاری بیش از حد استفاده نکنید)
- برای حفظ رطوبت و کاهش آبیاری، مواد آلی و کود را اضافه کنید.
- از خاک ورزی عمیق ماشین آلات سنگین خودداری کنید تا نمک های خاک را به ناحیه ریشه منتقل نکنید، که باعث شور شدن می شود.
- برای محافظت از سطح زمین از محصولات پوششی یا مالچ استفاده کنید.
- به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، Crop Monitoring امکان ردیابی وضعیت پوشش گیاهی در مزرعه و شناسایی مناطق با پوشش گیاهی کمیاب یا سطح برهنه زمین را فراهم می آورد.
- به این نکته توجه داشته باشید که در صورتی که خاک به صورت مداوم، بیش از اندازه و نامناسب در معرض کود ضد شوری قرار بگیرد، دچار خستگی و فرسایش خواهد شد و وضع را حتی از آنچه که هست نیز وخیم تر خواهد کرد.
بهترین راه های مدیریت خاک های مبتلا به شوری
عملیات شیمیایی در تنش شوری : 1-تغذیه مناسب گیاهان 2-استفاده از هورمون های رشد ریشه 3-استفاده از اصلاح کننده های سدیم
عملیات مکانیکی 1-آبشویی 2-زهکشی 3-زیرشکنی 4-مالچ (خاکپوشی) زیر شکنی
عملیات زراعی 1-مصرف انواع کودهای آلی 2-کشت بذر در بستر مناسب 3-انتخاب محصول متحمل به شوری 4-شورورزی
روش های اندازه گیری شوری خاک
رایج ترین روش اندازه گیری شوری خاک، اندازه گیری غلظت نمک براساس قابلیت هدایت الکتریکی (EC) عصاره اشباع محلول آب و خاک می باشد. همچنین در آزمایشگاه ها میزان نمک خاک را با اندازه گیری کل مواد جامد محلول در نمونه اندازه گیری می کنند.
اندازه گیری شوری خاک به وسیله نقشه برداری میدانی (با استفاده از GPS )
مزیت استفاده از ضد شوری
استفاده از ضد شوری ها در باغ باعث افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری و رها سازی عناصر غذایی، کاهش آبشویی عناصر غذایی و تشکیل کلات عناصر غذایی می شود.
واكنش گياه به مصرف كود در خاك هاي با شوري كم تا متوسط 10 (m/dS ) به احتمال زياد مثبت است (در صورت وجود كمبود عنصر غذايي مورد نظر)؛ وليكن در شوري هاي شديد، شدت تنش شوري ممكن است منجر به كاهش عملكرد محصول و عدم كارآيي كوددهي گردند. البته، نوع گياه، نوع كود مصرفي و مديريت زراعي نيز بر آن اثرگذار مي باشند.
مکانیزیم اثر ضد شوری پلی سولفید کلسیم
پلی سولفید کلسیم همزمان شوری و قلیایی خاک را کنترل می کند. کلسیم موجود در ترکیب باعث می شود سدیم خاک متعادل شود؛ با خنثی کردن سدیم، شوری خاک از بین می رود. از طرفی به خاطر وجود پایه گوگردی در ترکیب پلی سولفید کلسیم، PH خاک قلیایی پایین آمده (اسیدی) و خاک سبک می شود؛ در نتیجه جذب عناصری مانند آهن، روی، منگنز افزایش می یابد. بنابراین برای ضدشوری استفاده از کودهای حاوی پلی سولفید کلسیم توصیه می شود. در ضمن برای از بین بردن شوری، 1 الی 2 مرتبه آبیاری سنگین در زمستان توصیه می شود؛ به علت خواب ریشه گیاه، این کار باعث شسته شدن املاح موجود در خاک می شود.
پیشنهاد اگری راز
تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد می کند که قبل از کاشت محصولات خود در زمین، آزمایش خاک را انجام داده و در صورت لزوم از محصولات ضد شوری استفاده کنید تا دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید.