خاک کشاورزی و تمامی باید و نبایدهای آن!
خاک کشاورزی چیست؟
خاک کشاورزی بستری از مواد مغذی آلی و غیرآلی است که می‌بایست برای رشد گیاه در دسترس آن قرار بگیرد. میزان این مواد مغذی و بافت خاک باید به گونه‌ای باشد که شرایط مناسب برای رشد گیاه فراهم گردد.فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در این مقاله شما را با خاک کشاورزی و ویژگی های آن آشنا میکند.
خاک کشاورزی باید چگونه باشد؟
خاک کشاورزی از لحاظ کیفی ویژگی‌های متعددی دارد و از حیث فیزیکی در دسته‌بندی‌های متعددی جای می‌گیرد.
معمولا خاک کشاورزی را از لحاظ فیزیکی به این شکل دسته‌بندی می‌کنند:
- بافت خاک
- رنگ خاک
- عمق آن
- مواد تشکیل دهنده‌ی خاک
- تخلخل
- میزان محتویات سنگی درون خاک
خاک مناسب برای کشاورزی حاوی مقدار کافی از مواد ارگانیک مغذی‌ست تا شرایط مطلوبی را برای رشد گیاه در فصول مختلف ایجاد نماید. خاک‌هایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بستر مناسبی برای نگهداری گیاه هستند و می‌توانند به بهترین شیوه‌ی ممکن آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را تامین کنند.
خاک کشاورزی چه ویژگی‌هایی دارد و از چه اجزایی تشکیل شده است؟
اجزای تشکیل دهنده‌ی خاک کشاورز تا حد زیادی بستگی به نوع گیاهی که در آن پرورش می‌دهید دارد. منتهی ویژگی اصلی یک خاک خوب برای پرورش گیاه این است که به خوبی بتواند گیاه را در خود نگه‌دارد و تمامی مواد مورد نیاز برای رشد گیاه را به موقع در دسترس آن قرار دهد. به عنوان مثال، یک خاک کشاورزی مناسب بسته به نوع گیاه می‌تواند خشک یا تر باشد. زهکشی آب آن بالا یا پایین باشد. pH خاک نیز متناسب با انواع گیاهانی که در آن پرورش می‌دهید، ممکن است بالا، متوسط یا پایین باشد. برخی خاک‌ها به علت pH پایین حالت اسیدی دارند، برخی خنثی هستند و سایر خاک‌ها ممکن است به علت pH بالا، شرایط قلیایی به خود بگیرند.
تقویت خاک کشاورزی
برای تقویت خاک کشاورزی، از مواد گوناگونی مانند کودهای آلی، کودهای شیمیایی، آهنگری، کمپوست، ورمی‌کمپوست و سایر تقویت کننده‌های خاک استفاده می‌شود. این مواد می‌توانند بافت خاک را بهبود داده و برای گیاهان شرایط رشد بهتری فراهم کنند.
استفاده از تقویت کننده‌های خاک می‌تواند به حفظ رطوبت خاک و کاهش نیاز به آبیاری مکرر کمک کند، همچنین می‌تواند برای اصلاح pH خاک و بهبود بازدهی گیاهان مفید باشد. برای انتخاب تقویت کننده‌های مناسب برای خاک کشاورزی، باید به نوع خاک، نوع گیاهان و نیازهای آن‌ها توجه شود.
برای استفاده از تقویت کننده‌های خاک، معمولاً باید آن‌ها را با زمین مخلوط کرد و سپس در دوره‌های مختلف به خاک اضافه کرد. این باید به طور دوره‌ای و با توجه به نیازهای گیاهان انجام شود.
برای اعمال تقویت خاک کشاورزی، باید به نیازهای گیاهان و خصوصیات خاک دقت کرد و از محصولات با کیفیت و با استانداردهای تایید شده استفاده کرد.
میزان مناسب اجزای خاک
خاک مناسب برای کشاورزی معمولا میزان متعادلی از ترکیبات معدنی را داراست. در جدول زیر، میزان متعادل از اجزای خاک را که در بخش قبل با آن آشنا شدیم، برای شما ذکر می‌کنیم:
| اجزای متعادل خاک مناسب برای کشاورزی | |
| شن | 0.05–2 mm |
| گل و لای | 0.002–0.05 mm |
| مواد ارگانیک خاک | (به نوع گیاهی که در خاک می‌کارید بستگی دارد.) |
| هوا | (به نوع خاک بستگی دارد.) |
| آب | (به نوع خاک و گیاهی که در آن پرورش می‌دهید بستگی دارد.) |
مقدار این مواد در یک خاک کشاورزی ایده‌آل، می‌بایست کاملا متعادل و کنترل‌شده باشد.
انواع خاک؛ آشنایی با طبقه بندی، بافت و خواص خاک‌ها
شما معمولا در میان انواع خاک‌های کشاورزی، بیشتر با این نوع خاک برخورد خواهید داشت؛ که خاک‌های لومی را معمولا بهترین نوع خاک می‌دانند.
| انواع پایه‌ی خاک و طبقه بندی نوع محصول در خاک‌های متفاوت که دارای بافت متفاوت هستند | |
| 1 | خاک‌های لومی: روشن، دارای میزان مطلوبی از هوا و ایده‌آل برای پرورش انواع گسترده‌ای از سبزیجات |
| 2 | خاک‌های شنی: زهکشی بالا، مناسب برای پرورش گیاهان ریشه‌ای مانند هویج، شلغم و.. |
| 3 | شن‌های لومی: زهکشی خوب، مواد مغذی مناسب برای سبزیجاتی مانند گوجه، کاهو، کلم، هویج و… |
| 4 | خاک‌های رسی: سنگین و پر از هوا، برای اکثر میوه‌ها و سبزیجات مناسب نیستند – گاهی برای پرورش گیلاس، گلابی، افرا، گردو و برخی گیاهان دارویی، بروکلی و… استفاده می‌شوند. |
| 5 | خاک‌های گل و لای‌دار: پر از مواد مغذی، مناسب برای انواع کاهو، شلغم، کلم، درخت‌های انار و مرکبات، توت‌فرنگی، توت سیاه و تمشک و… |
| 6 | خاک‌های آهکی: سرشار از آلکالین، مناسب برای اسفناج، ذرت، کلم و… |
| 7 | خاک آلی: سرشار از کمپوست و آهک – مناسب برای گیاهانی مانند اسفناج، غلات ریشه‌ای، کلم و انواع سبزیجات خوردنی |
طبقه‌بندی بافت
- ریگی – ذرات بزرگتر از 2mm
- شن درشت – ذرات بزرگتر از 0.2mm و کوچکتر از 2mm
- ماسه ریزدانه – بین 0.2mm و 0.02mm
- شن – بین 0.02mm و 0.002mm
- رس – کوچکتر از 0.002mm
طبقه بندی انواع خاک بر اساس رنگ و سایر خصوصیات
- قهوه‌ای تیره – شامل مقدار زیادی از مواد ارگانیک
- خاک سیاه – سرشار از گیاخاک
- خاک قرمز – سرشار از آهن، فسفر و قابل زهکشی
- خاک زرد – زهکشی پایین؛ فرسایش پایین؛ فاقد مواد مغذی کافی
- خاکستری/ آبی و سبز رنگ – زهکشی پایین، پرآب
در این بین، مواد ارگانیک کمتر از 10 درصد خاک کشاورزی را تشکیل می‌دهند و به دو دسته‌ی مواد ارگانیک زنده و غیرزنده تقسیم می‌شوند. مواد غیرآلی هم شامل آهن، آلومینیوم، سیلیکون و مواد مغذی دیگر می‌شوند.
بررسی تاثیر pH در خاک‌های متفاوت
مقدار pH بر روی میزان مواد مغذی و شیمیایی محلول در آب خاک تاثیر می‌گذارند.
✅میزان pH در انواع خاک
- خاک اسیدی: 5.6–6.0
- خاک کمی اسیدی: 6.1–6.5
- خاک خنثی: 6.6–7.3
- خاک قلیایی: 7.4–7.8
✅برای کاهش pH خاک چه کنیم
با افزودن سولفور، آلومینیوم سولفات یا سولفوریک اسید می‌توان pH خاک را کاهش داد.
دانستن اینکه چه نوع خاکی را برای محصولات زراعی خود در نظر دارید، یکی از مهمترین جنبه های کشاورزی موفق است. خوب بودن خاک با توجه به شرایط آب و هوای هرمنطقه و نوع گیاه امری نسبی است . بطور کل خاک خوب می بایست با در نظرگرفتن اقلیم و گیاه، نسبت مناسبی از اجزای تشکیل دهنده خاک باشد
اتفاقاتی که برای هر محصول در pH های متفاوت اتفاق می افتد
تغییر شدید pH خاک کشاورزی می‌تواند موجب بروز اتفاقات زیر در خاک یا گیاهان شود.
| 1 | ریزش میوه از درختان |
| 2 | تلخی و بدمزگی میوه‌جات |
| 3 | تغییر در بافت میوه: مانند اسفنجی شدن سیب |
| 4 | کوتولگی، زردی، کلروز و نکروز محصول |
| 5 | پوسیدگی محصولاتی مانند گوجه و هندوانه |
| 6 | سیاه‌شدگی و فرورفتگی در محصولاتی مانند چغندرقند |
ترکیبات انواع خاک در pH مختلف طبق نظر مجله کشاورزی آنلاین Agriraz
| انواع خاک | pH پایین (>6) | pH خنثی (7-6) | pH بالا (<7) |
| شنی | ازت؛ فسفر؛ مس؛ پتاسیم؛ کلسیم؛ منیزیم؛ روی؛ مولیبدن | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ روی | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ روی؛ آهن |
| شنی لومی | ازت؛ کلسیم؛ فسفر؛ منیزیم؛ پتاسیم؛ مولیبدن؛ مس | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ آهن |
| لومی | فسفر؛ پتاسیم؛ مولیبدن | بور؛ منگنز | بور؛ منگنز؛ مس؛ آهن |
| رسی لومی | فسفر؛ پتاسیم؛ مولیبدن | منگنز | بور؛ منگنز |
| آلی | فسفر؛ روی؛ مس | منگنز؛ روی؛ مس | منگنز؛ روی؛ مس |
| رسی | فسفر؛ مولیبدن | – | بور؛ منگنز |
| خیلی سبک | منیزیم | منیزیم؛ مس | منیزیم؛ مس |
نحوه جذب آب در انواع خاک‌ها
بسته به نوع خاک و فضای خالی موجود در بین ذرات آن، جذب آب و نگهداری آن بین ذرات خاک می‌تواند متفاوت باشد. نیروی جاذبه، خاصیت مویرگی آب، میزان ذرات موجود در خاک و عوامل این‌چنینی می‌توان موجب جذب آب در خاک‌های مختلف شود.
فروشگاه آنلاین کود کشاورزی
فروشگاه خرید کود کشاورزی Agriraz، در جهت تامین بهترین شرایط برای خاک کشاورزی مزرعه‌ی شما تلاش بسیاری می‌ورزد. خرید کود مناسب که می‌بایست بسته به نوع گیاه تامین گردد، بسیار ضروری‌ست و می‌بایست برای کسب بهترین نتایج از خاک کشاورزی مزرعه، خریداری گردد. در این مقاله، فروشگاه اینترنتی کشاورزی Agriraz فوت و فن‌های لازم برای کسب خاک مناسب کشاورزی را برای شما شرح داد. شما هموطن گرامی جهت خرید سم و کود کشاورزی، می‌توانید از مزایای خرید اینترنتی کود در Agriraz بهره‌مند شوید و جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به قیمت کود و خرید آن، با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرد.
جمع بندی
خاک کشاورزی به نوع خاصی از خاک گفته می‌شود که بسته به نوع گیاهی که در آن می‌کاریم، مواد مغذی و محتویات دیگر را در اختیار گیاه قرار می‌دهد. نوع خاک، میزان مواد مغذی آن، میزان آبی که در خود نگه می‌دارد و هوای موجود در خاک، بافت خاک و… همگی در رشد و پرورش گیاه موثر هستند.
منابع
- https://eos.com/blog/soil-types-as-a-paramount-aspect-of-agricultural-productivity/
- https://www.qld.gov.au/environment/land/management/soil/soil-properties/ph-levels#:~:text=Soil%20pH%20affects%20the%20amount,more%20available%20under%20alkaline%20conditions.
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
