انواع بیماری مرکبات و روش مبارزه با آن

معرفی

لیمو ترش که با نام علمی Citrus limon شناخته می شود، درختانی همیشه سبز با اندازه متوسط ​​و از خانواده Rutaceae هستندکه در آب و هوای گرم و نیمه گرمسیری تا گرمسیری رشد می کند به آفتاب کامل و خاک با زهکشی خوب و کمی اسیدی نیاز دارد. درختان لیمو ترش برای رشد سالم و تولید میوه نیاز به آبیاری و کوددهی منظم دارند. آنها را می توان از طریق بذر، قلمه یا پیوند تکثیر کرد. آنها عادت رشد گسترده و شاخه های خاردار دارند. این درخت گل‌های سفید معطری با رنگ بنفش در پایه تولید می‌کند. میوه گرد تا بیضی شکل با پوسته زرد روشن و ضخیم و پالپ اسیدی و غنی از ویتامین C است. لیمو ترش در مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری کشت می شود و نیاز به آفتاب کامل و خاک با زهکشی خوب دارد. این مقاله مروری مختصر از بیماری‌های رایجی که درختان لیمو (Citrus limon) را تحت تأثیر قرار می‌دهند ارائه می‌کند و استراتژی‌های مدیریتی برای رسیدگی به این مسائل ارائه می‌دهد. درک و مدیریت موثر این بیماری ها برای حفظ سلامت و بهره وری درختان لیمو بسیار مهم است.بریا اطلاعات تکمیلی میتوانید به مقاله بیماری مرکبات سر بزنید.

بیماری های مهم لیمو ترش

جاروک لیموترش

“Candidatus Phytoplasma aurantifolia” یک باکتری فیتوپلاسما است که باعث ایجاد بیماری معروف جاروک در درختان لیمو می شود. این بیماری منجر به الگوهای رشد غیر طبیعی و ظاهری جارو مانند، تکثیر شاخه ها و رشد برگ های کوچک و منحرف شده و می تواند منجر به کاهش تولید میوه شود.این باکتری از طریق حشرات ناقل منتقل می شود و می تواند به شدت بر سلامت و بهره وری درختان لیموترش تأثیر بگذارد.

✅ کنترل

مدیریت جاروک لیموترش شامل حذف درختان آلوده، کنترل حشرات ناقل و اجرای اقدامات فرهنگی برای ارتقای سلامت درختان است.

آنتراکنوز لیمو ترش

آنتراکنوز لیمو یک بیماری قارچی است که توسط Colletotrichum gloeosporioides ایجاد می شود که عمدتاً درختان لیمو و قسمت‌های مختلف آن را از جمله برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌ها را درگیر می‌کند. که بصورت لکه های کوچک، فرورفته و تیره، روی میوه ظاهر می شود که می تواند در طول زمان بزرگ شده و قسمت قابل توجهی از میوه را بپوشاند. میوه های آلوده ممکن است تغییر رنگ داده، چروکیده شوند و زودتر از موعد ریزش کنند. در موارد شدید، این بیماری می تواند برگ ها و شاخه ها را نیز درگیر کند و باعث ایجاد لکه ها یا ضایعات نکروزه تیره شود. بیماری های آنتراکنوز در صورت عدم کنترل می تواند منجر به کاهش کیفیت و عملکرد میوه شود

✅کنترل

درمان های مناسب بهداشتی، هرس و قارچ کش می تواند به مدیریت و کنترل بیماری آنتراکنوز لیمو کمک کند.

سفیدک پودری لیمو ترش

بیماری سفیدک پودری یک بیماری قارچی است که درختان لیمو را درگیر می کند. این بیماری توسط قارچ Geotrichum citri-arantii ایجاد می شود. این بیماری در داخل میوه ایجاد می شود و در نتیجه ظاهری پودری یا گچی در نزدیکی هسته ایجاد می کند. بافت آسیب دیده نرم، آبکی می شود و ممکن است بوی بدی متصاعد کند. عواملی مانند رطوبت بالا، گردش هوای ضعیف و بلوغ میوه در توسعه آن نقش دارند. سفیدک پودری یکی دیگر از بیماری های قارچی است که برگ ها و شاخه های درختان لیمو را درگیر می کند. به صورت یک پوشش پودری سفید روی سطح برگ ها ظاهر می شود و می تواند رشد را متوقف کند و عملکرد میوه را کاهش دهد.

عوامل ایجاد کننده سفیدک پودری لیمو ترش

1. استرس محیطی: عواملی مانند نوسانات دما، سطح رطوبت و مدیریت آب می توانند در ایجاد کپک پودری داخلی نقش داشته باشند. در مناطقی با آب نامنظم و رطوبت زیاد بیشتر دیده می شود.

2. عدم تعادل تغذیه ای : عدم تعادل در جذب مواد مغذی، به ویژه کمبود کلسیم، می تواند خطر ابتلا به کپک پودری داخلی را افزایش دهد. کلسیم کافی برای رشد میوه و استحکام دیواره سلولی ضروری است.

3. حساسیت گونه ای : برخی از واریته های آهک ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی که بر حساسیت آنها به تجزیه داخلی تأثیر می گذارد، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری باشند.

4. روش های فرهنگی : شیوه های مدیریت باغات، از جمله آبیاری و کوددهی، می تواند بر احتمال ابتلا به سفیدک پودری داخلی تأثیر بگذارد.

✅ کنترل

مدیریت شامل حفظ بهداشت خوب باغ، هرس برای گردش بهتر هوا، اجتناب از کود دهی بیش از حد نیتروژن و استفاده از قارچ کش ها است. حذف سریع میوه های آلوده و مشاوره با متخصصان بیماری های گیاهی توصیه می شود.

بیماری انگومک در لیموترش

Phytophthora citrophthora عامل بیماری انگومک یا گموز مرکبات است که باعث پوسیدگی ریشه مرکبات می شود. درختان مرکبات را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به علائمی مانند پژمردگی، زرد شدن یا قهوه ای شدن برگ ها، توقف رشد و کاهش سلامت کلی درخت می شود. پاتوژن در شرایط خاک مرطوب و با زهکشی ضعیف رشد می کند و می تواند از طریق حرکت آب پخش شود.

✅ کنترل

مدیریت شامل بهبود زهکشی خاک، تمرین آبیاری مناسب و اجرای اقدامات بهداشتی است. قارچ کش های سیستمیک متالاکسیل و فوزتیل آلومینیم بر گونه فیتوفتورا موثر می باشد.

کپک دوده ای لیمو ترش

کپک دوده ای یک بیماری قارچی است که روی عسلک که توسط حشرات مکنده شیره مانند شته ها یا فلس ها دفع می شود رشد می کند. این یک پوشش سیاه و دوده مانند روی برگ ها ایجاد می کند که فتوسنتز را کاهش می دهد و بر سلامت کلی درخت تأثیر می گذارد.

عامل بیماری کپک دوده ای یا فوماژین(Fumagina) ،قارچ هایMeliola camelia و Capnodium citri می باشد. یک بیماری قارچی است که درختان مرکبات را درگیر می کند. در درجه اول بر میوه تأثیر می گذارد و باعث ایجاد ضایعات تیره و فرورفته در پوست می شود. ضایعات می توانند گسترش یافته و ادغام شوند و منجر به تغییر شکل میوه و کاهش ارزش بازار شوند. چرخه بیماری شامل زمستان گذرانی قارچ در برگ های افتاده آلوده و انتشار آن از طریق آب باران یا باران ناشی از باد است. کپک دوده ای یک قارچ سیاه و پودری است که روی ترشحات قندی برخی حشرات، عمدتاً حشرات تغذیه کننده شیره مانند شته ها، حشرات فلس دار و شپشک های آرد آلود رشد می کند.این حشرات از شیره درخت لیموترش تغذیه می کنند و ماده ای شیرین و چسبنده به نام عسلک از خود دفع می کنند. سپس کپک دوده ای روی عسلک رشد می کند و برگ ها، میوه ها و شاخه های درخت را با لایه ای تیره و دوده مانند می پوشاند.

✅ کنترل

برای مدیریت کپک دوده ای روی درختان لیموترش، کنترل آفات حشره ای که عسلک تولید می کنند ضروری است. اقداماتی مانند استفاده از حشره کش ها، شکارچیان طبیعی این حشرات، یا حذف فیزیکی آفات می تواند به جلوگیری از ایجاد کپک دوده و حفظ سلامت کلی و ظاهر درخت لیمو کمک کند.

استابورن لیمو ترش

ریزبرگی یا استابورن یک بیماری ویروسی که عامل آن spiroplasma citri است که باعث توقف رشد و کوچک شدن برگها می شود. از طریق شته ها منتقل می شود و می تواند منجر به کاهش تولید میوه شود.

✅ کنترل

• استفاده از پیوندک عاری از بیماری ،ریشه کنی درختان آلوده در باغهای جوان،تیمار درختان مبتلا با تتراسیکلین

اگزوکورتیس لیمو ترش

اگزوکورتیس یک بیماری ویروسی است که پوست و لایه کامبیوم درختان لیمو را درگیر می کند. باعث ترک خوردن و کنده شدن پوست می شود که منجر به کاهش قدرت و زوال می شود.اگزوکورتیس یک بیماری است که عمدتاً با درختان مرکبات از جمله درختان لیموترش مرتبط است. عامل ایجاد کننده اگزوکورتیس یک ویروس است نه یک باکتری، به طور خاص، بیماری اگزوکورتیس توسط Citrus Exocortis Viroid (CEVd) ایجاد می شود.

ویروئیدها مولکولهای RNA عفونی کوچک و تک رشته ای هستند که مانند ویروس ها پروتئین ها را کد نمی کنند. در عوض، آنها می توانند تکثیر شوند و با فرآیندهای سلولی طبیعی گیاه تداخل داشته باشند که منجر به علائم مختلفی می شود. در مورد اگزوکورتیس، ویروئید باعث پوسته پوسته شدن پوست و ایجاد ضایعات چوب پنبه ای در شاخه ها و تنه درختان مرکبات می شود. این علائم می تواند درخت را ضعیف کند و بر سلامت کلی و تولید میوه تأثیر بگذارد.

✅ کنترل

مدیریت اگزوکورتیس اغلب شامل استفاده از مواد کاشت عاری از ویروس، اجرای اقدامات بهداشتی دقیق برای جلوگیری از گسترش ویروس ، حذف و از بین بردن درختان آلوده است. مدیریت صحیح بیماری برای جلوگیری از گسترش ویروس در باغ مرکبات و تأثیر بر درختان آهک بسیار مهم است.

تریستزای لیموترش

تریستزا که با نام CTV (ویروس Citrus tristeza) نیز شناخته می شود، یک بیماری ویروسی است که درختان مرکبات مختلف از جمله لیموترش را درگیر می کند. می تواند باعث توقف رشد، زرد شدن برگ ها و کاهش کیفیت و عملکرد میوه شود. CTV یک پاتوژن ویروسی است که در درجه اول بر گونه های مرکبات از جمله درختان لیموترش تأثیر می گذارد. این بیماری توسط شته ها، به ویژه شته مرکبات قهوه ای (Toxoptera citricida) و شته مرکبات سیاه (Toxoptera aurantii) منتقل می شود.هنگامی که درختان لیمو به CTV آلوده می شوند، می توانند طیف وسیعی از علائم را نشان دهند، از جمله زرد شدن برگ ها، توقف رشد، کاهش کیفیت میوه، و در موارد شدید، کاهش درخت و مرگ. سویه های CTV از نظر شدت متفاوت هستند و تأثیر آنها بر درختان لیمو می تواند متفاوت باشد.

✅ کنترل

استفاده از ارقام مقاوم، کنترل ناقلان شته، و انتخاب پایه های مقاوم، در مدیریت بیماری تریستزا در باغ های مرکبات، از جمله درختان لیموترش، حیاتی هستند.

جمع بندی

بیماری‌های درخت لیموترش که توسط عوامل بیماری‌زای مختلف ایجاد می‌شوند، بر سلامت و کیفیت میوه درختان لیموترش تأثیر می‌گذارند. اینها عبارتند از شانکر مرکبات، سبز شدن مرکبات، ویروس تریستزا مرکبات، سفیدک پودری، کپک دوده، گوموزیس و غیره. مدیریت این بیماری ها، شامل استفاده از پایه های مقاوم به بیماری، کنترل آفات و شیوه های مناسب باغداری برای حفاظت از باغات مرکبات است. نظارت منظم و مداخله زودهنگام برای حفاظت از محصولات مرکبات ضروری است.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%AA
• کتاب بیماری های مهم درختان میوه در ایران
• https://en.wikipedia.org/wiki/Citrus

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

بیماری های مرکبات

مقدمه

همه مركبات مهم بیشتر از گونه های بومی مثل آسیای جنوب خاوری و هند سرچشمه گرفتند.. هم اکنون مركبات در سرتاسر جهان، در منطقه هایی که بارندگی مناسب هست و آب برای آبیاری کردن به اندازه کافی وجود داشته باشد و منطقه بدون یخبندان باشد یا یخبندان زیاد شدیدی نداشته باشد ، کشت می شوند و برای پیشگیری بیماری مرکبات میتوانید با یک برنامه غذایی اصولی و استفاده بهینه از کود کشاورزی فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز ،مقاومت باغ را بالا برده و کیفیت محصول خود را افزایش و ماندگاری آن را زیاد کنید.

گیاه شناسی مرکبات

در مورد گیاه شناسی ،مرکبات درختان یا درختچه هایی هستند که گلهای کامل دارند و به تیره Rutaceae تعلق دارند. بیشتر ارقام مرکبات، پایه و پیوندکهایی جنس Citrus مورد استفاده قرار میگیرد. كوم کوآتها (.Fortunella spp) و نارنج سه برگچه ای (Poncirus trifoliata) از دو جنس دیگر این تیرهاند. میوه های مرکبات به پرتقالها، نارنجها، نارنگیها و دورگه های آنها، پوملوها، گریپ فروتها، ليموترشهای مازندرانی و لیموترشهای شیرازی (عمانی) تقسیم می شوند.

کاشت مرکبات قبلا بصورت نهال های بذری انجام میشده ولی امروزه در بسیاری از ارقام پیوند میزنند و تعداد آن ها زیاد میشود.عملکرد محصول و کیفیت میوه و استحکام و افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری ها،آفات و تنش ها همگی بستگی به پایه و تغذیه مناسب دارد. برای تهیه برنامه کودی حرفه ای میتوانید به فروشگاه سم و کود کشاورزی مراجعه کنید.

زمان مناسب کاشت مرکبات برای هر نهال بستگی به نیاز ریشه،رطوبت خاک و منطقه ای که کشت در آن انجام میشود قابل تغییر است. ولی بطور میانگین شروع فصل اواخر زمستان و برداشت آن در شهریور ماه می باشد .

بیماری های مهم مرکبات

کپک دوده ای مرکبات

عامل بیماری کپک دوده ای یا فوماژین(Fumagina) ،قارچ هایMeliola camelia و Capnodium citri می باشد.

دوده مرکبات یا کپک دوده ای بیشتر در شمال کشور در باغهای مرکبات شایع می باشد و باعث کاهش فرایند فیزیولوژیکی گیاه و عملکرد کیفیت و کمیت محصول و همچنین باعث کاهش رشد زایشی و رویشی درخت میشود.

علائم بیماری ابتدا روی برگ لکه هایی بدون شکل خاصی ایجاد شده که بعد به رنگ تیره تر تبدیل شده و با گسترش بیماری تمام غشای سطح برگ به رنگ سیاه مخملی شده و به برگ ،سرشاخه و میوه های مرکبات حمله میکند.این دوده مخملی ایجاد شده همان قارچ عامل بیماری است که با یک دستمال یا شیء دیگر پاک میشود .در زمان پیشرفت بیماری برگ درخت پر از پرگنه های قارچ که سیاه رنگ هستند میشود و رنگ برگ زرد شده و میریزد و در نهایت این بیماری زمانی بروز میکند که حشرات ترشح کننده ی عسلک مثل شپشک نرم تن و مومی و شته هایی مثل شته (شته مرکبات، شته جالیز ،شته سیاه مرکبات،شته سیب زمینی، شته پیچک ،شته سیاه باقالا ،شته سیاه شبدر ، شته قهوه ای مرکبات و … به درخت حمله کند.

✅ کنترل قارچ فوماژین

• ابتدا مبارزه با حشرات تولیید کننده ی عسلک در سه مرحله باید انجام شود نوبت اول در اسفند ماه ، نوبت دوم زمانی که میوه ها به اندازه فندق هستند و مرحله سوم در شهریور ماه می باشد
• از حشرهکشهای فسفره که 2% روغن تابستانی دارند میتوان استفاده کرد
• اگر درختان به کنه نقره ای مبتلا شدند از زینب و مانکوزب نیز میتوان استفاده کرد.

گیاهچه میری مرکبات

عامل بیماری Rhizoctonia solani و گونه‌هایی از قارچ‌های جنس Phytophthora و Pythium می باشد. این بیماری بیشتر در خزانه های مرکبات در شمال و جنوب کشور دیده میشود و علائم بیماری در سطح خاک روی طوقه گیاهچه است و بافتهای جوان و طوقه بر روی خاک قهوه ای و فاسد شده و گیاهچه ها خشک می شوند .اگر بیماری بر اثر Rhizoctonia solani باشد ریشه ها نیز پوسیده می شوند. اگر جوانه های بذر پیش از سبز شدن بیمار شوند دیگر در خزانه سبز نمی شوند.

✅کنترل گیاهچه میری مرکبات

• ضدعفونی کردن خاک خزانه(قبل از بذر کاری از متیل بروماید استفاده کنید
• انتخاب زمین و بذر سالم
• خزانه مرکبات زیاد آبیاری نشود.

انگومک مرکبات

عامل بیماری انگومک مرکبات از دو گونه قارچ از جنس phytophthora است به نام‌های P . nicotianae و P . citrophthora هستند. گونه P. nicotianae در مناطق نیمه گرمسیری در باغهای جهان شیوع دارد.این بیماری که به آن گموز مرکبات یا پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه مرکبات نیز میگویند،در خزانه ها و باغ های مرکبات قدیمی که بر پایه پرتقال یا لیمو پیوند شدند ،تاثیر میگذارد.علائم بیماری بیشتر طوقه و تنه و ریشه و بعضی مواقع در میوه و برگ ظاهر میشود.

✅کنترل گموز مرکبات

• پیشگیری و تیمار درختان بیمار بهترین گزینه هست.
• استفاده از پایه های مقاوم
• محل پیوند نهال از سطح خاک 25 تا 30 سانتی متر بالاتر باشد
• جلوگیری از انباشته شدن خاک و کود در اطراف طوقه
• مدیریت در آبیاری
• جلوگیری از رسیدن آب به تنه درخت بیمار
• محل آلودگی را با چاقو تیز بتراشید و با قارچ کش های بردو و قارچ کش های مسی ضدعفونی کنید و با چسب باغبانی بپوشانید.
• قارچ کش های سیستمیک متالاکسیل و فوزتیل آلومینیم بر گونه فیتوفتورا موثر می باشد.

شانکر باکتریایی مرکبات

عامل بیماری شانکر باکتریایی مرکبات Xanthomonas citri subsp.citri است.

این بیماری به برگها، میوه ها و سرشاخه ها حمله کرده و لکه های زخم مانند برجسته ای روی آنها به وجود می آورد. لکه ها در آغاز دایره ای و بعدا شکل آنها نامنظم می شود. لکه ها در حاشیه یا نوک برگها، پهنک برگ ظاهر میشود.
لکه تازه ایجاد شده روی میوه معمولا برجسته و جوش مانند استبا گذشت زمان جوشها چوب پنبه ای و به شکل قله آتشفشان میشود . لکه های شانکر باکتریای ، حاشیه زردرنگی اصراف آن ایجاد میشود.

✅کنترل شانکر باکتریایی مرکبات

• اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای
• استفاده از ارقام مقاوم
• استفاده از درختان بادشکن
• بریدن شاخه های بیمار و قسمت های آلوده و سم پاشی با قارچ کش های مسی

کپک آبی مرکبات

عامل این بیماری penicillium italicum است از جمله بیماری های انبار است و علائم بیماری در ابتدا بافتها لهیده ،نرم و کمرنگ میشود و پوشش سفید مخملی که میسیلیوم قارچ است روی میوه ظاهر شده و بعد از مدتی در وسط لکه ها اسپورهای آبی رنگ تشکیل و به مرور زمان به رنگ زیتونی متمایل به قهوه ای میشود.

جاروک لیموعمانی

جاروک عامل آن نوعی فیتوپلاسما Candidatus Phytoplasma aurantifolia است.ابتدا یک یا چند دسته از شاخه های باریک و مجتمع که «جارو» نامیده می شوند، در قسمتهای مختلف تاج پوشش درخت پدیدار می شوند.تعداد زیادی از این جاروها به سرعت روی تاج پوشش تشکیل می شوند. برگهای کوچک روی شاخه های جاروی مسن تر خیلی زود می خشکند و سرانجام می ریزند و بدین ترتیب سرشاخه های لخت جارو روی درخت باقی می مانند.روی شاخه های تشکیل دهنده جاروها گل و میوه به وجود نمی آید.

✅کنترل جاروک لیموعمانی

• درختان آلوده سریع ریشه کن شود
• استفاده از ارقام مقاوم

آنترکنوز لیمو عمانی

عامل این بیماری Colletotrichumacutatum J.H. Simmonds است.علائم بیماری در برگ ،میوه و سرشاخه ،لکه های زخم مانند و بافت مرده ظاهر میشود.در ابتلای شدید سرشاخه ها خشکیده میشود،به همین دلیل بهد بیماری خشکیدگی سرشاخه معروف است.باعث ریزش میوه شده و لکه های زخم مانند چوب پنبه ای ظاهر میشود.در زخم های بیماری آنتراکنوز نقاط سیاه رنگ دیده می شود

✅کنترل آنترکنوز مرکبات

• اقدامات لازم برای تقویت درختان و جلوگیری از ضعف گیاه
• سمپاشی درختان در پاییز یا اواخر زمستان پس از هرس با قارچ کش فربام
• کاپتافول و کلروتالونیل تاثیر مناسبی دارد

بیماری پوسه مرکبات

عامل بیماری پسوروز مرکبات یا پوسه مرکبات ویروسی است.علائم بیماری در بین رگبرگ لکه های سبز نامنظم و روی تنه برجستگیهای تاول مانند ظاهر میشود.درختان مبتلا سرانجام دچار به زردی و ریزش برگ و سرخشکیدگی و زوال میشوند.

✅کنترل پوسه مرکبات

• استفاده از ارقام سالم و عاری از ویروس
• سترون سازی وسایل پیوندی و هرس با فرمالدئید و سدیم هیدروکسید یا سدیم هیپوکلریت

بلاست مرکبات

باکتری عامل بیماری Pseudomonas syringae pv syringae است.علائم بیماری روی برگ، سرشاخه و میوه درختان بیمار بروز می کند. لکه ها روی دمبرگ نقاط آبگز و لهیده و برگها چروکیده، پیچیده و قهوه ای رنگ شده و می ریزند. به مرور شاخچه و سرشاخه نیز درگیر شده و منجر به مرگ آن می شود.

✅کنترل بلاست مرکبات

• سمپاشی درختان با قارچ کش های مسی در پاییز و زمستان قبل از شروع بارندگی

اگزوکورتیس مرکبات

عامل بیماری ویروئید اگزوکورتیس مرکبات CEVD نام دارد.این بیماری به مرکبات و دیگر درختان حمله میکند اما به حالت نهان است .هر گاه پیوندک از این درختهای آلوده به اگزوکورتیس گرفته و به میزبانهای حساس پیوند زده شود، بعد از چند سال در قسمت پایه این درختان پوست اندازی ظاهر می شود.وزن محصول این درختان در ۷ تا ۱۱ سالگی نسبت به درختان سالم تا ۴۲ درصد کاهش یافت و بلندی درختان آلوده به نصف ارتفاع درختان سالم دیا۔. پیچیدگی شدید برگها حول محور اصلی به سمت پایین که رو خمشی ( epinasty) نامیده می شود، از نشانه های دیگر این بیماری به شمار می رود.

✅کنترل اگزوکورتیس مرکبات

• درختان را نمیتوان سالم کرد یا بیماری را کنترل کرد
• انتخاب نهال سالم
• استفاده از ارقام سالم و عاری از ویروس
• سترون سازی وسایل پیوندی و هرس با فرمالدئید و سدیم هیدروکسید یا سدیم هیپوکلریت

تریستزای مرکبات

از نظر اقتصادی مهم ترین بیماری ویروسی در جهان است.CTVعضو گروه کلستروویروس است.علائم بیماری بیشتر بصورت زرد شدن نهال های بذری و زوال مرکبات پیوند شده روی پایه نارنج و ساقه آبله ای در لیموآب،گریپ فروت و پرتقال می باشد.

✅کنترل تریستزای مرکبات

مبارزه با این ویروس بستگی به چگونگی و شدت سویه های آن دارد:

• اعمال مقررات قرنطینه ای و استفاده از پایه و پیوندک سالم
• استفاده از ترکیب مناسب پایه و پیوند
• ریشه کنی درختان بیمار
• مبارزه با ناقل
• پیش ایمن سازی

کپک سبز مرکبات

عامل کپک سبز penicillium digitatum می باشد .علائم بیماری ابتدا بصورت لکه های رنگ پریده روی پوست میوه ظاهر شده و بافت میوه در محل این لکه ها نرم و لهیده شده و پوست میوه در اطراف نوار سفید آبگز و لهیده میشود و کل میوه را فرا میگیرد.

✅کنترل کپک سبز مرکبات

• هنگام برداشت محصول از آسیب به پوست میوه یا ایجاد زخم جلوگیری کنید
• ضدعفونی کردن میوه ها با تیابندازول+آب به مدت 3 دقیقه
• پیچیدن میوه ها در کاغذ مومی

ریزبرگی مرکبات

عامل بیماری ریز برگی یا استابورن spiroplasma citri است .استابورن به تدریج موجب مرگ درختان بیمار شده و شاخ و برگها به حالت غیر عادی عمودی شده و برگها فنجانی شکل و نقاط سبز رنگی روی آنها ظاهر میشود.فاصله بین گرههای سرشاخه آلوده کم میشود و گلهای خارج از فصل تولید میکند .میوهها کم و کوچک و نامتقارن و مخروطی هستند.

✅کنترل ریز برگی مرکبات

• استفاده از پیوندک عاری از بیماری
• ریشه کنی درختان آلوده در باغهای جوان
• تیمار درختان مبتلا با تتراسیکلین

بیماری سبز مرکبات

بیماری سبز شدن مرکبات، یا همان “هومیلا” یا “باکتری سبز” (Greening disease)، یک بیماری باکتریایی است که درختان مرکبات را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری توسط یک باکتری به نام “کاندیدات بکتریولاروم” (Candidatus Liberibacter) ایجاد می شود که به واسطه حشراتی مثل “شته سفید” (Asian citrus psyllid) یا “پوسیده” (African citrus psyllid) منتقل می شود.

نشانه های این بیماری شامل سبز شدن برگ ها، کوچک شدن میوه ها، کیفیت پایین تر محصول و افت تولید می باشد. در صورت عدم کنترل این بیماری، درخت مرکبات به صورت پیوسته ضعیف تر می شود و در نهایت می تواند مردودیت کامل را تجربه کند.

برای کنترل این بیماری، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

• استفاده از نهادهای سالم و خالی از این بیماری
• استفاده از حشرات کنترل کننده آفات
• استفاده از محصولات شیمیایی کنترل آفات
• استفاده از روش های کشت مخلوط و سیستم های کشت عمودی

نماتد ریشه و زوال مرکبات

عامل بیماری Tylenchulus semipenetrans می باشد.علائم بیماری موجب مرگ درختان نمیشود ولی نوعی زوال تدریجی است .برگ درختان مبتلا زرد و میوه هایشان کوچک و شاخ و برگ آنها کم میشود و در برابر تنش های آبی مقاوم نیستند و از پا در می آیند.

✅کنترل

• قبل از احداث باغ باید توجه داشته باشد که زمین عاری از آلودگی باشد و نهال مناسب و سالم و مقاوم انتخاب کنید.

جمع بندی

مبارزه با بیماریهای گیاهی، جلوگیری از وقوع و یا کاهش میزان و شدت بیماری می باشد که با استفاده از روش های مختلفی صورت می گیرد. هدف از مبارزه با بیماریهای گیاهی نجات تک تک گیاهان بیمار نمی باشد، بلکه نجات جمعیت گیاهان در نظر می باشد. جهت کنترل و مبارزه با یک بیماری دانش کافی از علل وقوع و توسعه آن مورد نیاز می باشد.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%AA
• کتاب بیماری های مهم درختان میوه در ایران
• https://en.wikipedia.org/wiki/Citrus

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

برنامه تغذیه گردو

مقدمه

درخت گردو دارای تنوع رقم بالایی است که هر کدام از آن‌ها برای کشت و باردهی به شرایط نگهداری متفاوتی نیاز دارا هستند. اولین نکته در معرفی نهال گردو، توجه به موقعیت جغرافیایی است. اگر قصد خرید قیمت نهال گردو را دارید، باید بدانید که مناطق کوهستانی با آب و هوای سرد، بهترین مکان برای کاشت نهال گردو،است.اگر خاکی که برای کشت گردو انتخاب میکنید، ماسه‌ای نبوده و رطوبت مناسب ندارد، از درخت گردوی خود انتظار رشد چشمگیری را نداشته باشید.باغداران تنها زمانی با باردهی مطلوب درختان خود روبرو اند که آن‌ها را در زمان مناسب آبیاری کنند. هنگام خرید نهال، تنه آن را به خوبی بررسی تا از عدم وجود آفات آگاه شوید. همچنین سلامت شاخه‌های نهال گردو نیز اهمیت زیادی دارد.تغذیه اصولی مناسب نهال گردو را در برابر آفات،بیماری و بیماری های فیزیولوژیکی مقاوم میکند.

توضیحات برنامه کودی گردو

(برنامه کودی گردو) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است ، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی )و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود .با استفاده از این برنامه شما میتوانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت ، و برداشت خود را چند برابر کنید.

توصیه کودی اگری راز (گردو)

برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.

زمان مصرف/ نوع کود	تورم جوانه	رشد رویشی	گلدهی	تشکیل میوه –رسیدگی
فروت ست	2/5لیتر در هزار لیتر محلول پاشی				2/5لیتر در هزار محلول پاشی
نیترات منیزیم		10کیلوگرم در هکتار آبکود
اوره فسفات	10 کیلوگرم در هکتار آبکود
سولفات پتاسیم				15کیلوگرم در هکتار آبکود
کلات آهن EDDHSA			1/5کیلوگرم در هکتار آبکود
کود های NPK		(30-10-10) 15 کیلوگرم در هکتار آبکود	15 کیلوگرم در هکتار (10-52-10)	(12-12-36) 15کیلوگرم در هکتار
ارگانومیت		10لیتر در هکتار آب آبیاری		10لیتر در هکتار آب آبیاری
نیترات کلسیم				25کیلوگرم در هکتار آب آبیاری
میکرو معدنی				10کیلوگرم در هکتار آبکود
مایع ماهی				20لیتر در هکتار آبکود

این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد میباشد .

احتیاط و هشدار :(برنامه کامل تغذیه ای گردو)

• کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول ، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
• این برنامه(برنامه کودی گردو) بصورت *عمومی* و * سالانه * بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل ازبرنامه غذایی تخصصی کودی گردو می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.

قابل ذکر است

که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم ، را میتوانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود)تهیه کنید.

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری چغندرقند و راه کنترل آن

مقدمه

حدود 30 درصد شکر مورد نیاز جهان، توسط زراعت چغندر قند و مابقی آن از نیشکر تامین می‌گردد. چغندر قند یکی از محصولات کشاورزی مهم و استراتژیک در کشور ماست که برجسته‌ترین کاربرد آن، در صنعت تولید شکر است. در ایران، استان خراسان با 7/35 درصد از کل سطح زیرکشت کشور، در جایگاه نخست قرار دارد که به صورت صنعتی کشت می‌شود.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌های هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود.

گیاه شناسی چغندر قند

چغندر قند یک گیاه دوساله است. در سال اول زراعت آن، برگ‌هاي سبز و براق با دمبرگ قوي تولید می‌گردند. طی سال اول، ریشه متورم شده و در آن ساکارز تجمع می‌یابد. در سال دوم، گیاه طی تحمل استرس سرما (یا طی بهاره نمودن در دماي 5 تا 10 درجه سانتی‌گراد)، تحریک به ایجاد ساقه و گلدهی شده و تکامل بذر انجام می‌شود.

چغندر قند یک میزبان جذاب برای بسیاری از آفات و بیماری‌هاست و حفاظت مؤثر در برابر بیماری‌های برگی و علف هرز، نقش مهمی در عملکرد این گیاه دارد. تاکنون، 170 گونه حشره زیان‌آور از مزارع چغندر قند کشور گردآوري شده است کـه حـدود 20-10 گونه از این حشرات، آفات کلیدي چغندر قند محسوب می‌شوند.

انواع چغندرهای زراعی

چغندر (L. Beta vulgaris) گیاهی از خانواده‌ی Chenopodiacea می‌باشد که مانند سایر اعضای این خانواده، در مقابل تنش شوری مقاومت مناسبی دارد. چغندرهای زراعی از نظر کشاورزی در 4 گروه شامل چغندر برگی، چغندر باغی (لبویی)، چغندر علوفه‌ای و چغندر قند قرار می‌گیرند.

چغندر برگی شامل دو نوع چغندر اسفناجی (با مصرف برگ پخته) و چغندر سوییس چارد یا کلم دریایی (مصرف به عنوان سالاد و سبزی) می‌باشد. چغندر باغی با ریشه و دمبرگ قرمز به عنوان سبزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و چغندر علوفه‌ای با تنوع زیاد، توسط دام مصرف می‌شود.

بهترین زمان کاشت چغندر قند

چغندر قند به صورت پاییزه و بهاره کشت می‌شود. تاخیر در تاریخ کشت، منجر به کاهش عملکرد می‌شود. 

کشت بهاره: از اوایل اسفند تا اردیبهشت ادامه دارد.

برداشت بهاره: اواخر شهریور تا پایان آذر

کشت پاییزه: اواخر شهریور تا اوایل آذر

دوره‌ی برداشت پاییزه، کوتاه‌تر از برداشت بهاره است و در اقلیم‌های گرم، به دلیل سازگاری چغندر قند نسبت به طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی، کاشت چغندر قند پاییزه پیشنهاد می‌شود.

 آفات مهم چغندر قند

طوقه برها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)  

از جمله آفات مهم هستند که بخصوص در ابتدای فصل، خسارت شدیدی به بوته‌های جوان می‌زنند.طوقه‌برها در تمام مناطق چغندرکاری کشور (کرمانشاه، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و خراسان) فعالیت می‌کنند.

✅خسارت لاروها با تغذیه از قاعده‌ی دمبرگ و طوقه ریشه، باعث قطع ارتباط ریشه و اندام هوایی و در نهایت، خشکیدگی گیاه می‌شوند.

✅مدیریت

1. کشت زود هنگام (حفظ بوته از حمله نسل اول)
2. تقویت گیاه
3. مبارزه مکانیکی-زراعی (خارج کردن لارو و شفیره از خاک)
4. طعمه مسموم و سم‌پاشی

برگخوارها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae) 

از مهمترین آفات چغندر قند می‌باشد و با نام‌های رهه، لهه، راهو، منجه،کوخ، قورت، کارادینا هم شناخته می‌شود.

✅خسارت لارو، برگخوار است و تغذیه به‌صورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ آغاز می‌شود. دسته لاروها برگ را توری می‌کنند و در ادامه، تمام قسمت‌های برگ را می‌خورند. حتی گاهی سر ریشه‌ها را نیز مورد تغذیه قرار می‌دهند و بوته خشک می‌شود.

با تکامل گیاه از وضعیت دو برگی به 6 برگی، تغذیه لاروها کاهش پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از هر لارو 2 بوته به 4 لارو یک بوته می‌رسیم. ظاهر زمین خسارت دیده، مشابه زمینی است که دچار تگرگ شده است.

✅مدیریت

1. پایش از طریق تله‌های فرمونی
2. شخم عمیق، وجین در مرحله‌ای که آفت تخم است.
3. تقویت گیاه
4. کنترل بیولوژیک: استفاده از زنبورهای پارازیتوئید تخم و لارو،BT، نماتدهای بیماگر
5. استفاده از حشره‌کش‌هایی شیمیایی

لیتا یا بید چغندر قند ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)   

یکی از آفات مهم چغندر قند در کشت بهاره است که در تمام مناطق کشت چغندر قند فعال است و در مناطقی که تابستان گرم‌تری دارند، خسارت شدیدی به بار می‌آورد.

✅خسارت لاروهاي سن اول و دوم در نسل اول، بیشتر از کناره‌هاي برگ تغذیه می‌کنند و باعث پیچش آن‌ها و سیاهی برگ‌ها می‌شوند. لاروهاي سنین بالاتر، از جوانه مرکزي و انتهاي دمبرگ‌ها تغذیه می‌کنند. تغذیه لاروها علاوه بر اینکه کمیت و کیفیت محصول را پایین می‌آورد، بستر را برای ورود بیماری به گیاه آماده می‌سازد.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی- زراعی: جمع‌آوری بقایا، از بین بردن علف هرز، شخم عمیق پس از برداشت، شخم پاییزه، کشت زودهنگام و به‌موقع، رعایت تناوب، یخ آب زمستانه

کک چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

این کک، تنها به عنوان آفت چغندر قند محسوب می‌شود. در اکثر مناطق کشور، خصوصا در اوایل فصل خسارت وارد می‌کند.

✅خسارت بخش اصلی خسارت، مربوط به حشرات کامل نسل زمستان گذران است. این آفت با تغذیه از برگ‌هاي جوان، سوراخ‌هاي گرد و نامنظم با لبه‌هاي خشکیده و قهوه‌اي‌رنگ ایجاد می‌کند و گاهی با شدت گرفتن فعالیت آفت و تشکیل سوراخ‌های بزرگ روی برگ، کشاورزان مجبور به واکاری می‌شوند. اهمیت خسارت این آفت با بزرگ شدن بوته‌ها کاهش می‌یابد. لاروها معمولاً در خاك فعال بوده و از ریشه‌ی بوته‌ها تغذیه کرده و خسارت قابل توجهی ندارد.

✅مدیریت

1. پایش و ردیابی با استفاده از چسب زرد
2. هراکشت
3. خودداری از کشت متوالی در یک زمین، آبیاری مرتب، از بین بردن علف‌های هرز اطراف زمین
4. ضدعفونی بذر
5. استفاده از سمومی شیمیایی

سرخرطومی‌ ها

خرطوم بلند چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت با تغذیه از برگ‌ها و دمبرگ‌ها، باعث خالی شدن قسمت داخلی دمبرگ‌ها و پژمردگی و زردی برگ‌ها، کاهش رشد رویشی و وزن ریشه و نهایتا کاهش عیار چغندر قند می‌شود. دمبرگ‌هاي آلوده، قهوه‌اي و سیاه‌رنگ شده و به راحتی شکسته می‌شوند. خرطوم بلند چغندر قند در دو مرحله حشره کامل و لارو خسارت می‌زند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، یخ آب زمستانه و حذف علف‌هاي هرز میزبان، آبیاري منظم و به‌موقع، شخم عمیق پس از برداشت محصول ،کشت زود هنگام
2. استفاده از سمومی شیمیایی

خرطوم کوتاه چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت حشرات بالغ، برگخوار و لاروها از ریشه تغذیه می‌کنند. لاروها در ابتدا از برگ تغذیه می‌کنند و پس از افتادن از بوته در خاك، بـه ریشه حمله کرده و گاهی اوقات، قادر به نابودي کل بوته می‌شوند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، کم کردن فواصل آبیاري، عدم کشت در زمین‌هاي شنی که آب را خوب نگه نمی‌دارند، حذف علف‌هاي هرز میزبان، کشت زود هنگام
2. تقویت گیاه
3. استفاده از سمومی شیمیایی

شته ریشه چغندر قند از راسته جوربالان (Hom.: Pemphigidae)

✅خسارت با تغذیه از شیره گیاهی ریشه، به گیاه خسارت می‌زند و باعث زردي بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در ریشه‌ها می‌شود.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: جمع آوری بقایا، از بین بردن علف‌های هرز، تناوب کشت با گیاهان غیرمیزبان، کود شیمیایی مناسب، آبیاری منظم
2. تقویت گیاه

لیتای چغندرقند

این آفت برخلاف سایر شب‌پره‌هایی که یاد شد، علاقه فراوانی به برگ‌های در حال تشکیل و میانی چغندر دارد. این شب‌پره با تغذیه از این برگ‌ها سبب ازبین‌بردن مریسم و اختلال در رشد بوته‌های چغندر می‌شود. در محل تغذیه این آفت اندام‌هایی شبیه به تار عنکبوت همراه با فضله‌های آفت نیز مشاهده می‌شود. نام علمی این آفت مهم Scrobipalpa ocellatella و تقریباً در نواحی گرمسیرتر بیشتر و طغیانی‌تر دیده می‌شود. از آنجایی‌که لاروهای این آفت به قسمت‌های میانی بوته حمله‌ور می‌شود، مبارزه با آنها اندکی دشوارتر است و بهتر است به‌محض مشاهده آنها در مزرعه سم‌پاشی با سمومی نظیر فن والریت، سایپرمترین، فوزالن و یا دیازینون انجام شود.

شب ‎پره‎های زمستانه يا كرم طوقه بر (Cutworms)

طوقه برها مي‎توانند عامل‎هاي زيان آوري براي گياهچه‎هاي چغندرقند به شمار آينـد. بـا توجه بـه كنـدي اسـتقرار گياهچـه‎هـاي چغندرقنـد در آغـاز رشـد، فعاليـت تغذيـه‎اي اين‎هـا مـي‎توانــد ســريع رخ داده و از شــمار بوته‎هــا بــه شدت بكاهــد. در ايــران گونــه غالــب A.segetum  است كه 95 درصد جمعيت را تشكيل مي‎دهد.

گونه‎هاي شب پـره زمـستانه از بـين گياهـان زراعـي بـه چغندرقنـد، ذرت، پنبـه، گوجـه فرنگي، خيار، كدو، سيبزميني، سويا، بادمجان، هويج، گندم پاييزه، كنجد و انواع گياهـان خانواده كدوئيان، علف‎هاي هرز و حتي جوانه مو حمله مي‎كنند.

لاروها از برگ، طوقه و ساقه گياه ميزبان تغذيه مي‎كنند. لارو تازه تفريخ شده در آغـاز تغذيه كمي داشته و پس از پوست انـدازي بـه خـاك مـي‎افتـد و پـاي بوتـه از طوقـه تغذيـه مي‎كند كه منجـر بـه طوقـه قطـع آن شـده و بوتـه خـشك مـي‎شـود .

شته سیاه

شته سیاه یکی از مهمترین آفاتی است که می‌تواند بر روی بسیاری از گیاهان تاثیر بگذارد. این حشره کوچک با طول حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر، در شکل بالغ خود با رنگ سیاه و بدنی باریک و بلند شکل می‌گیرد. شته سیاه غالباً در مناطق گرم و خشک پراکنده شده است و به نظر می‌رسد که در مناطقی با دمای بالا و رطوبت نسبی پایین بهتر رشد می‌کند.

استفاده از سموم شیمیایی یکی از روش‌های کنترل شته سیاه است. اما باید توجه داشت که استفاده از سموم می‌تواند برای محیط زیست و حشرات مفید دیگر نیز مضر باشد. بنابراین، استفاده از روش‌های بیولوژیکی و یا روش‌های غیرشیمیایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال، استفاده از حشرات کنترل کننده مانند زنبورهای پارازیتوئید و کاربرد مواد طبیعی مانند روغن نیمه‌سفیده و آبسیارهای گیاهی می‌تواند به عنوان روش‌های غیرشیمیایی کنترل شته سیاه مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین، برای جلوگیری از آسیب دیدن گیاهان به دلیل حملات شته سیاه، می‌توان از روش‌های پیشگیری مانند انتخاب گونه‌های مقاوم، نظم دهی به فضای کشت و کاشت نوبت دوم گیاهان مختلف استفاده کرد. همچنین، به دنبال کنترل بیولوژیکی شته سیاه، استفاده از پلانت فود می‌تواند به عنوان یک راهکار مفید برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

بیماری‌های چغندر قند

• بیماری های قارچی

مرگ گیاهچه چغندر قند   

عامل بیماری : Rhizoctonia solani

یکي از مهم‌ترين بيماري‌هاي چغندر قند است که خسارت‌هاي اقتصادي زيادي به توليدکنندگان اين محصول وارد مي‌کند.

✅خسارت علائم به صورت از بین رفتن گیاهچه و آلودگی مزمن ریشه ایجاد می‌شود.

✅مدیریت

1. استفاده از خاک با بافت درست و مناسب
2. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
3. از بین بردن علف هرز
4. کشت در مزارع بدون سابقه بیماری
5. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
6. رعایت تاریخ کشت مناسب
7. کاشت عمیق بذر

پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندر قند

عامل بیماری: قارچ های Rhizoctonia solani –   Rhizoctonia crocorum

✅خسارت  پژمردگی ناگهانی و زردشدن برگ‌ها همراه با زخم‌های قهوه‌ای تیره در قاعده­ی دمبرگ‌ها، پوسیدگی ریشه و تغییر رنگ از قهوه‌ای تا سیاه رنگ که معمولاً از ناحیه‌ی طوقه شروع و تا انتهای ریشه­ی اصلی ادامه می‌یابد. ظهور شانکر یا شکاف‌های عمیق در ناحیه­‌ی طوقه و در کناره‌های ریشه‌های بیمار، که موجب کاهش کیفیت و تراکم بوته می‌شود.

✅مدیریت

1. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
2. از بین بردن علف هرز
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
5. کوددهی مناسب
6. تناوب 3-5 ساله

سفیدک پودری چغندر قند

عامل قارچ  Erysiphe betae

✅خسارت  ایجاد پوششی سفیدرنگ بر روی اندام‌های هوایی در چغندر قند، بخصوص برگ‌ها، که با نزدیک شدن به پایان فصل، شاهد نقاط سیاه‌رنگی هستیم که همان آسکوکارپ‌های قارچ هستند.

در اثر این قارچ، گیاه شادابی خود را از دست می‌دهد و این پوشش سفیدرنگ باعث کاهش میزان فتوسنتز در گیاه می‌شود.

✅مدیریت

1. حذف علف هرز
2. تهویه مناسب
3. نوردهی مناسب
4. هرس اندام‌های درگیر شده و حذف بیمارگر
5. استفاده از ارقام مقاوم
6. آبیاری مناسب و به اندازه
7. استفاده از سموم شیمیایی

• بیماری های باکتریایی

پوسیدگی و نکروز آوندي باکتریایی چغندر قند 

عامل بیماری:  Pectobacterium betavascularum

این عامل بیماری‌زا که در مناطق گرم از جمله مخرب‌ترین بیماری هاست، باعث پوسیدگی نرم و سیاه در دمبرگ و نکروز آوندی غده چغندر قند می‌شود.

✅خسارت نمایان شدن علائم، گاهی فقط محدود به ریشه است و گاهی به اندام‌های هوایی راه پیدا می‌کند.سبب پوسیدگی شدید بافت آوندی دمبرگ و ریشه می‌گردد.دسته‌جات آوندی ریشه‌ها تغییر رنگ یافته و بافت آوندی نکروزه می‌شود.باعث ایجاد رگه‌های سیاه‌رنگ روی برگ می‌شود که می‌تواند در طول رگبرگ ادامه پیدا کند.

✅مدیریت

1. استفاده از ارقام مقاوم
2. کشت زودهنگام
3. تنظیم فاصله کشت
4. جلوگیری از ایجاد صدمه‌ی فیزیکی به گیاه
5. استفاده از کود مناسب

نماتد های مهم انگل چغندر

نماتد سیست چغندر قند  

عامل بیماری: نماتد  Heterodera schachtii

این عامل مهمترین نماتد چغندر قند است که باعث زردی، ضعف، کاهش عملکرد گیاه وکاهش عیار در ریشه می‌شود.

✅خسارت

این نماتد قادر به آلوده کردن ریشه در سنین مختلف است. آلودگی می‌تواند سراسری یا لکه‌ای اتفاق بیفتد. نشانه‌های بیماری می‌تواند به صورت پژمردگی، تعویق در رشد و کوتولگی، ضعف درگیاه، کاهش خلوص قند ریشه و کاهش کیفیت، بروز پیدا کند.

✅مدیریت

1. کشت زودهنگام
2. تناوب 3تا5 ساله با گیاهان غیرمیزبان
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. کشت نکردن در مناطق با سابقه‌ی آلودگی شدید
5. استفاده از کودهای آلی
6. ضدعفونی خاک
7. استفاده از نماتدهای شکارگر
8. استفاده از سموم

علف های هرز

از جمله علف‌های هرز مشکل‌ساز در مزرعه‌ی چغندر قند، سس، اویارسلام، قیاق، چغندر وحشی، تاج خروس و… است. از آنجایی که پیشگیری، یکی از ساده ترین، کم هزینه‌ترین ومؤثرترین روش‌های مدیریت است، می‌توان با انتخاب زمین مناسب و روشن ساختن سابقه‌ی حضور علف‌های هرز در آن، بستر مناسبی را برای کاشت انتخاب کرد.همچنین با شناخت سابقه‌ی کاربرد علف‌کش‌ها، می‌توان تاثیرات بعدی را پیش‌بینی و استفاده از علف‌کش‌ها را برنامه‌ریزی کرد.علاوه بر وجین دستی، از جمله علف‌کش‌های مورد استفاده خانواده دی نیترو آنیلی‌ها  (Dinitroaniline) می‌باشد.

✅مدیریت

1. پایش مداوم
2. رعایت بهداشت (ادوات کشاورزی، چرای دام، انسان، کانال های آبیاری)
3. تناوب زراعی
4. ایجاد بستر مناسب برای بذر
5. تقویت گیاه برای حفظ قدرت رقابتی آن در مقابل علف‌های هرز
6. استفاده از سموم

کوددهی چغندر

با توجه به اینکه چغندر قند برای بهبود و افزایش عملکرد، بهبود تغذیه و به واسطه‌ی آن بهبود غده‌بندی و طعم، نیاز به عناصر مختلفی دارد که تنها با خاک تامین نمی‌شود، لذا می‌توان در مراحل مختلف رشدی چغندر قند از کودهای مناسب استفاده کرد.

مراحل مختلف به شرح زیر است

1. قبل از کاشت بذر
2. بذرمال
3. 4 تا 6 برگی
4. قبل از غده زنی
5. غده زنی

از آنجایی که عمده‌ی چغندرکاری در مناطق خشک و نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد و این مناطق از نظر نیتروژن فقیر است، برای رسیدن به حداکثر عملکرد کمّی و کیفی، می‌توان از کود نیتروژن‌دار استفاده کرد. نیتروژن نسبت به سایر عناصر پرمصرف، حلالیت و تحرک بیشتری در خاک دارد. با بررسی مشخصات شیمیایی و فیزیکی خاک، عملکرد مورد نیاز، میزان نیتروژن باقی‌مانده، میزان معدنی شدن نیتروژن در طول دوره رشد، بازده مصرف کود نیتروژن قابل برنامه‌ریزی است.بهترين زمان اولين بار مصرف كود نيتروژن، در مرحله‌ی رشدي4  تا 6 برگي (حدود 45 روز پس ازكاشت) و پس از انجام عمليات تنك کردن و وجين است.از جمله علائم بارز کمبود نیتروژن، می‌توان به زرد و کوچک شدن برگ، بلندشدن دمبرگ و عمودی شدن سامانه برگ و دمبرگ نسبت به افق است.با رعایت تمامی موارد، برنامه‌ریزی و مدیریت آفات و بیماری، می‌توان به حداکثری عملکرد کمی و کیفی چغندر قند رسید.

جمع‌بندی

چغندر قند يكي از محصولات اساسي و ماده اوليه صنايع قند و شكر کشور مي‌باشد؛ لذا شناخت و بررسي جنبه‌هاي مختلف آن از اهميت ويژه برخوردار است.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌هاي هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود. تا سطح کمی وکیفی محصول بالاتر رود.

منابع

• https://www.cabi.org/publishing-products/crop-protection-compendium/
• https://www.cabi.org/isc/datasheet/12191
• پوررحیم، رضا و همکاران. 1395 .دستنامه گیاهپزشکی چغندرقند. موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور.157ص.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری خرما

مقدمه

آفات و بیماری های نخیلات یک تهدید بسیار جدی برای باغداران به حساب می آید. به همین منظور برای داشتن نخلی با کیفیت بسیار مهم است که شما در مورد گونه های مختلف آفات و بیماری های نخیلات به میزان کافی آگاهی داشته باشید. این مقاله  به شما کمک می کند تا با شایع ترین آفات نخیلات و بیماری های نخیلات، روش های مبارزه با بیماری ها و آفات نخیلات  بیشتر آشنا شوید. همچنین به منظور داشتن نخل با کیفیت و مبارزه با آفات بحث تغذیه نهال ها و جلوگیری از آفتاب سوختگی هم بسیار اهمیت دارد به همین منظور در این مقاله به بررسی مهمترین آفات نخیلات با تمرکز بر روی میوه خرما در ایران می پردازیم و راه های مبارزه با آن ها را برای شما شرح خواهیم داد. 

                                       

رایج ترین آفات نخیلات

درخت خرما در مناطق گرمسیر کشور ایران چون اهواز و دیگر شهر های جنوبی به خوبی رشد می کند و شاید تصور شما بر این باشد که نخیلات نیاز به مراقبت خاصی ندارد اما باید اشاره کرد که نخیلات نیز به منظور تولید میوه مرغوب نیاز به مراقبت دارند. علیرغم آنکه درخت خرما در مقایسه با بسیاری از گیاهان دیگر معمولاً مشکلات، بیماری یا آفات زیادی ندارد با این حال شناخت آفات و بیماری های نخیلات به شما کمک می کند هر ساله محصول بهتر و با کیفیت تری برداشت کنید. به منظور آشنایی شما با انواع آفات رایج بین درختان خرما به چند نمونه از این آفت ها و روش های مبارزه با آن ها اشاره می کنیم.

آفت سرخرطومی حنایی خرما

آفت سرخرطومی حنایی خرما(Rhynchophorus ferrugineus), یکی از خطرناک ترین آفات رایج درختان خرما  آفت سوسک سرخرطومی حنایی است . خسارت اصلی این آفت در مراحل لاروی به درختان وارد می شود. لاروها با نفوذ به تنه نخل، از دستجات آوندی، جوانة مرکزی، غلاف های تازه و لیفی نشده تغذیه و کانال هایی در جهات مختلف (بالا و پایین) در تنه ایجاد می کنند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت کنه تار عنکبوتی خرما

آفت تار عنکبوتی(olygonychus afrasiaticus), از نخل‌ها تغذیه می‌کند به این صورت که، ابتدا  لکه‌های زرد رنگ روی  برگ ها ایجاد می کند و زمانی که آفت پیش روی می کند و تمام قسمت های برگ را میگیرد  برگ ها کم کم  تغییر  رنگ می دهند و آفت به صورت تارهایی روی سطح زیرین برگ ها را می پوشاند و این تارها باعث جذب گردوغبار به تار شده و دریافت نور و هوا را برای فتوسنتز در درخت مختل می کند. توصیه می شود .

✅ به منظور پیشگیری از شیوع این نوع آفت، نخل را با روغن باغبانی یا صابون حشره‌کش یا کنه‌کش ضد عفونی کنید همچنین این روش به شما کمک می کند تا آفت به دیگر نخل های سالم منتقل نشود.

زنجرک خرما

زنجرک خرما که با نام علمی (Ommatissus lybicus), شناخته می شود در گذشته بیشتر در کشور های مصر، عراق و لیبی مشاهده می شد ولی  همسو با واردات، گونه های مختلف بیماری به دیگر کشور ها نیز انتقال پیدا کرد. آفت زنجیرک خرما شامل دو نوع آفت نر و ماده می شود که هر کدام به لحاظ ظاهری با دیگری تفاوت دارد. فعالیت این آفت به گونه ای است که ابتدا حفره هایی زنجیره وار روی رگبرگ ها ایجاد می کند و بعد از خارج کردن خاک اره تخم خود را در آن فرو می کند. در این شرایط قسمت های آسیب دیده توسط این نوع آفت دیگر توانایی تولید شیره را ندارند و بافت مرده به حساب می آیند.

✅ برای کنترل این آفت باید از تلفیق روش ها استفاده شود. 1- اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه ای 2- روش های زراعی 3- شکار انبوه آفت با استفاده از تله های فرمونی 4- کنترل شیمیایی

آفت سپردار سفید خرما

آفت سپردار سفید خرما(Parlatoria blanchardi), یکی از مخرب ترین آفات نخیلات، آفت سپردار سفید خرما می باشد و غالبا نخل های زینتی و جوان مورد حمله این نوع آفت قرار میگیرند. بیشترین قسمتی که با حمله این آفت آسیب می بیند برگ ها می باشد به طوری که ابتدا برگ ها زرد شده  سپس به طور تدریجی ضعیف شده و درخت شادابی خود را از دست می دهد.

✅ سمپاشی یکی از روش های موثر در کنترل آفت سپردار سفید است.

آفت سوسک کرگدنی

آفت سوسک کرگدنی (Oryctes elegans), بیشترین فعالیت را در قسمت تنه درخت دارد در واقع  این آفت با ایجاد سوراخ و منافذ روی تنه نخل ابتدا در این قسمت تخم ریزی می کند و  تغذیه خود را آغاز می کند. این نوع آفت فصل زمستان را به صورت لارو به سر می برد و با شروع فصل بهار فعالیت این آفت هم آغاز می شود و  جالب است بدانید که بافت های پوسیده درخت محل تجمع این نوع آفت نیست بلکه تنه سالم درخت را مورد هدف قرار می دهد و افزایش دما روند رشد این آفت را دو چندان می کند.

✅ از جمله روش های کنترل آن نیز، هرس به موقع و اصولی درختان و تغذیه مناسب با کود های مناسب است.

آفت شب پره هندی درخت خرما

آفت شب پره هندی (Plodia interpunctella) ، انبار خرما را مورد حمله قرار می دهد البته این امر تا حدود زیادی به شیوه ی نگهداری انبار شما بستگی دارد اگر محیط انبار مرطوب یا نمناک باشد آفت شب پره هندی به سرعت در این مکان تجمع کرده و ابتدا درون خرماهایی که لک یا زخم  دارند  نفوذ کرده  و بعد از سوراخ کردن  هسته خرما   شروع به تخم ریزی می کند.

✅ روش های موثر در کنترل این نوع آفت  ضدعفونی کردن انبار خرما است.

کرم میوه خوار خرما

کرم میوه خوار خرما(Lep. Cosmopterigidae), را با نام  تنک کننده میوه خرما می شناسند زیرا از میوه خرما تغذیه می کند. محل تجمع این نوع آفت میوه های نارسی است که پای درخت خرما ریخته می شوند.

✅ یکی از روش های بسیار موثر در کنترل آفت زنجیره خرما  جمع آوری میوه های کال از پای درختان خرما است.

کرم گرده خوار خرما

کرم گرده خوار (htjhArenipses sabella), یکی از آفت های رایج در بین درختان خرما است که امروزه بیشتر مناطقی که زیر کشت خرما هستند از  این آفت  به عنوان یک تهدید یاد می کنند. این آفت زمستان را به صورت لارو سپری می کند و با شروع فصل بهار و بیدار شدن درخت فعالیت خود را آغاز می کند به طوری که گل های خرما را مورد هدف قرار داده و از آن تغذیه می کند البته میوه های جوان نیز از دست این آفت در امان نیستند.

✅ بهترین زمان مقابله با این نوع آفت زمان تخم ریزی آن می باشد. تمام روش هایی که برای کنترل آفات درخت خرما به کار برده می شوند برای این نوع آفت نیز می تواند موثر باشد.

آفت سوسک چوبخوار

آفت سوسک چوبخوار (Melanophila picta) , چرخه زندگی آفت سوسک چوبخوار به سه مرحله تخم، لارو و شفیره تقسیم می شود . این آفت با شروع فصل بهار فعالیت خود را آغاز می کند و با هدف قرار دادن قسمت تنه درخت و تغذیه از آن در مراحل ابتدایی فعالیت خود،   منجر به ضعیف شدن تدریجی درخت خرما  شده  و کیفیت محصول را نیز کاهش خواهد داد.

✅ سمپاشی و هرس به موقع از روش های موثر در کنترل این نوع آفت می باشد اگرچه توصیه می شود این نوع آفت در مرحله تخم ریزی مهار شود.

آفت کنه گرد آلود خرما

خرما خارک در مناطق جنوبی ایران در تابستان های گرم زمانی که میوه خرما خارک است مورد حمله قرار میدهد و از تمام قسمتهای درخت تغذیه کرده و از بازار پسندی میوه کاسته میشود و خوشه ها حایت گرد و غبار به خود میگیرند که به آن کنه تار عنکبوتی نیز میگویند که اطلاعات کامل در قسمت های بالایی آماده است.

رایج ترین بیماری های نخیلات

در بین نخیلات علاوه بر آفات بسیار خطرناک،  بیماری های قارچی و فیزیولوژیک هم مشاهده می شود که چنانچه به مرحله کنترل نرسد آسیب و خسارت شدید وارد میکند. به همین منظور باغداران باید به اهمیت کسب آگاهی های لازم در زمینه  آفات و بیماری های  نخیلات توجه داشته باشند تا هر ساله محصول با کیفیت و پر بازدهی برداشت کنند. به منظور آشنایی هر چه بیشتر با این بیماری ها در ادامه این مقاله چند نمونه از رایج ترین بیماری های نخیلات  را برای شما شرح می دهیم:

 بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما

عامل بیماری پوسیدگی گل آذین درخت خرما.Mauginiella scattae Cav از راسته Moniliales و رده قارچهای ناقص است .بیماری پوسیدگی گل آذین یا خامج خرما, که یکی از رایج ترین بیماری های نخیلات است. نخلستان ها بیشتر در فصول گرم سال در معرض این نوع بیماری قرار میگیرند. از جمله علائم بیماری پوسیدگی گل آذین, سوختگی برگ ها است و زمانی که بیماری پیش روی کرد جوانه ها را نیز درگیر کرده  و رشد طبیعی نخل با مشکل مواجه خواهد شد.

✅ از جمله روش های مبارزه با بیماری گل آذین استفاده از قارچ کش می باشد.

عارضه آفتاب سوختگی میوه خرما

آفتاب سوختگی زمانی اتفاق می افتد که  دما به شدت  بالا  و بیش از تحمل نخل باشد. این موضوع منجر می شود تا میوه  دچار سوختگی شده و کیفیت خود را به عنوان میوه تازه از دست بدهد.

✅ برخی از باغداران در بخش هایی از روز سایه بان هایی را به منظور جلوگیری از تابش نور خورشید تعبیه می کنند که می تواند موثر باشد و استفاده از کودهای مناسب زیر نظر کارشناسان مجرب .

?? ?? ?? ??

برای مشاهده اطلاعات بیستر در رابطه با موضوع آفتاب سوختگی کلیک کنید.

عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما

پژمردگی و خشکیدگی خوشه درخت خرما ابتدا برگ های قدیمی تر را مورد هدف قرار داده سپس به دنبال جوانه های جدید تر می رود. ساقه های درخت خرما زمانی که درگیر بیماری پژمردگی می شوند  توان خود را برای نگهداشتن میوه ها از دست می دهند و این امر موجب می شود تا میوه ها زودتر از موعد مشخص دچار ریزش شوند.  در کل نوع فعالیت این بیماری به گونه ای است که ابتدا نخل های مسن تر را مورد حمله قرار داده  و تا جایی پیش می رود که کل تاج درخت از بین می رود. جالب است بدانید آلودگی در زمان گرده افشانی به راحتی قابل انتقال است .

✅ بهترین راه مبارزه استفاده از ارقام مقاوم ، از بین بردن بافت های آلوده، هرس کردن و ضدعفونی کردن محل هرس و نیز ابزار های هرس می باشد.

بلایت یا سوختگی برگ درخت خرما

یکی از عفونت های رایج در بین درختان خرما عفونت لکه  برگی یا بلایت می باشد. این نوع بیماری در بین بیماری های نخیلات از همه بیشتر شایع است و از طریق انواع قارچ ها و برخی از باکتری ها  بسیاری از نخیلات را درگیر می کند. روشی که آفت بلایت در پیش میگیرد به این صورت است که در ابتدا دایره های کوچکی به شکل لکه هایی قهوه ای رنگ روی برگ ایجاد می کند که  در مراحل مختلف رشد اندازه آنها تغییر می کند. شایع ترین دلیل  ایجاد  بیماری بلایت، خیس شدن شاخ و برگ درختان خرما در زمان آبیاری است همچنین کمبود مواد مغذی نیز می تواند تاثیر گذار باشد در این شرایط شما می توانید  از کودهای  مخصوص نخل خرما استفاده کنید. البته استفاده از اسپری قارچ کش نیز در کنترل بیماری بلایت موثر است.

بیماری پوسیدگی قبل از برداشت خرما

یکی دیگر از بیماری های نخیلات بیماری  پوسیدگی خرما است و همان طور که از نامش مشخص است به ترک های ایجاد شده روی پوست میوه خرما می گویند. این بیماری توسط یک نوع  قارچ به نام  Aspergillus ایجاد می شود که به دو صورت خود را نشان می دهد به گونه ای که  ابتدا لکه هایی کوچک روی پوست ایجاد می کند و متناسب با رشد و رسیدگی میوه لکه ها نیز بزرگ تر شده و سطح میوه را دربر میگیرد. از پیامدهای منفی این بیماری این است که از کیفیت نهایی محصول کم می کند.

✅ هرس به موقع، استفاده از پوشش جهت حفاظت از باران و سمپاشی از جمله روش های کنترل این بیماری می باشد.

بیماری زگیل سیاه خرما

رطوبت هوا منجر به بیماری زگیل سیاه خرما می شود و کشور های به شدت گرم  بیشتر مستعد ظهور این بیماری هستند. عامل این بیماری یک نوع قارچ با نامGraphiola phoenicis است. این نوع بیماری  تاثیر خود را روی کیفیت محصول می گذارد.

✅ به منظور جلوگیری از  بیماری زگیل سیاه خرما  بهتر است هرس درختان به موقع انجام گیرد و شاخ و برگ اضافی نیز بعد از هرس  سوزانده شود البته کاهش رطوبت باغ نیز در درمان این بیماری موثر است.

بیماری لکه برگی

بیماری لکه برگی نوعی از بیماری های درخت خرما می باشد و در انواع نخیلات دیده می‌شود. عامل ایجاد کننده این بیماری یک قارچ بنام  Sylindrocladiom sp یا Calonectria sp می باشد و در اثر آبیاری زیاد بر روی ساقه‌های گیاهان چوبی و زینتی ونیز محصولات باغی کشاورزی ایجاد می شود. کالونکتریا می تواند باعث مرگ گیاهچه و نهال‌های نخل شود، شروع این بیماری از یک نقطه قهوه‌ای رنگ روی برگ آغاز می شود، همسو با پیشرفت بیماری، نقاط قهوه ای رنگ روی برگ بزرگ تر و پراکنده تر می شوند. جالب است بدانید در واقع علت اصلی بروز این بیماری در نخل ها کمبود مواد غذایی بوده به این صورت که کمبود پتاسیم در برگ های مسن و کمبود منیزیم در برگ های جدید سبب ایجاد لکه های برگی می شود و کم کم به این بیماری قارچی تبدیل می شود.

✅ جهت پیشگیری از این بیماری باید از کودهای با پتاسیم و منیزیم بالا استفاده شود و به منظور درمان آن  باید ابتدا بافت آلوده برگ حذف گردد و سپس از قارچ کش های wp استفاده کرد.

توصیه کودی

توصیه ما برای کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی بعد از رعایت اقدامات زراعی, مکانیکی و … به صورت تلفیقی استفاده از محصولاتی که خاصیت سمی و کودی دارند برای تولید محصولی سالمتر و با کیفیت تر ضمن کنترل بیماری ها می باشد.

✅ از جمله محصولات پیشنهادی کود سمی به نام فسفیت پتاسیم می باشد

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.

کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید

---

نتیجه گیری

به عنوان نکته پایانی باید اشاره کرد عموماً حشرات، آفات و بیماری های نخیلات  به درختان ضعیف حمله می کنند. نخل های سالم در برابر آفات و بیماری های نخیلات مقاوم هستند. بنابراین بهتر است حشرات ، آفات و  بیماری های نخیلات  را در مراحل اولیه و قبل از غلبه  بیماری مهار کرد زیرا این اقدام از خسارت های احتمالی جلوگیری می کند و همچنین موجب آلوده شدن دیگر نخل ها نیز نخواهد شد.

منابع

• https://www.fao.org/3/y4360e/y4360e0g.htm
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%D8%A7

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفت و بیماری های گوجه فرنگی

مقدمه

آفات و بیماری‌های گوجه فرنگی می‌توانند اثرات مخرب و منفی زیادی بر روی بوته‌های گوجه فرنگی داشته باشند. از همین رو اگر به موقع شناسایی نشده و از بین نروند، به اقتصاد و محصولات کشاورزی خسارات زیادی وارد خواهند کرد. در همین راستا قصد داریم در ادامه، در خصوص برخی از انواع مهم آفات و بیماری‌های گوجه فرنگی صحبت کرده و روش‌های مقابله و کنترل آنان را بیان و نیز در مورد برنامه ی کوددهی گوجه فرنگی و استفاده از پتاسیم تیو سولفات صحبت کنیم

آشنایی با آفات گوجه فرنگی

در زیر می‌توانید برخی از آفات گیاه گوجه فرنگی که موجب آسیب رساندن به محصولات گوجه فرنگی می‌شوند را مشاهده و مطالعه نمایید.قبل از درگیری استفاده از آمینو اسید در گیاهان و کود مناسب ،گیاه را مقاوم میکند.

کرم میوه‌خوار گوجه‌فرنگی

کرم میوه خوار گوجه فرنگی Huberarmigera(Heliothis)Helicoverpa از مهمترین آفات گوجه فرنگی)Solanum lycopersicum (در جهان و ایران میباشد.یکی از آفات مهم گیاه گوجه فرنگی است که اغلب به میوه و گل‌ های گوجه فرنگی حمله می‌کند. از لحاظ ظاهری، دارای رنگ قهوه‌ای است و کیفیت محصول گوجه را کاهش می دهد.
✅مدیریت : برای شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت میتوانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی استفاده کنید و هم چنین از سموم انتخابی استفاده کنید.

کرم برگ‌خوار گوجه‌فرنگی

کرم برگخوار گوجه فرنگی (Spodoptera litura) دارای رنگ قهوه ای هستند و همانطور که از نام آنها می‌توان متوجه شد، این نوع از آفات بیشتر به برگ‌های بوته گوجه فرنگی آسیب میرساند و کم‌کم باعث خشک شدن بوته و بخصوص برگ‌های نزدیک به سطح خاک می شوند.

✅ مدیریت : برای شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت میتوانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی استفاده کنید و هم چنین از سموم انتخابی استفاده کنید.

شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی

شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta(Meyrick) را اغلب در گلخانه‌ها مشاهده می‌نمایید. در ظاهر، شما دانه‌های ریز که همان تخم‌های شب‌پره هستند را بر روی ساقه و میوه می‌بینید که در صورت مقابله نکردن با آن، کم‌کم زیاد شده و گیاه به صورت کامل از بین می‌رود.

✅مدیریت: برای مبارزه با این شب‌پره‌ها، لازم است تا از تله‌های نوری یا حشره کش‌هایی که زیر نظر کارشناس توصیه شده استفاده شود.

کرم‌های طوقه‌بُر

کرم طوقه بر Agrotis ipsilon Rotten –Agrotis exclamationis L ظاهری بسیار شبیه به سوسک دارند. هدف اصلی این کرم‌ها، آسیب زدن به ریشه است که در نهایت باعث از بین رفتن گیاه و خشک شدن آن می‌شوند. جالب است بدانید این کرم‌ها اغلب در تاریکی فعالیت می‌کنند.
✅مدیریت: برای شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت میتوانید از فرمون جنسی همراه با تله تخصصی استفاده کنید و هم چنین از سموم انتخابی استفاده کنید. البته با بهینه سازی دمای محیط و رطوبت خاک، می‌توان از رشد کرم‌های مذکور جلوگیری کرد.

مگس مینوز

دو گونه مهم از مگس های مینوز برگ به نام های ‭Liriomyza sativae‬و ‭ L. trifolii ‬روی گوجه فرنگی در گلخانه ها به شدت خسارت می زند.این مگس‌ها به برگ گیاه گوجه فرنگی حمله می‌کنند و باعث سوراخ شدن و گاها پیچ خوردن آن می‌شوند. از لحاظ ظاهری این مگس‌ها شبیه مگس‌های معمولی هستند اما بال‌های آنان بسیار کشیده‌تر و به رنگ سیاه است. برای اینکه بتوان از گیاه در برابر این مگس‌ها محافظت کرد، می‌توان از آفت‌های مخصوص شب‌پره‌ها استفاده کرد.

✅مدیریت : برای مبارزه با مگس مینوز، توصیه می‌شود از نشا سالم و عاری از آفت و از حشره کش های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده شود.

مگس سفید

مگس سفید گوجه فرنگی (Silverleaf whitefly) ،گیاه گوجه فرنگی یک میزبان عالی برای این نوع مگس است. بسیاری از متخصصان کشاورزی مگس سفید را عامل بسیاری از بیماری‌های گیاه می‌دانند. چنانچه در زمان مناسب با این مگس ها مقابله نگردد، می‌توانند به محصولات خسارت زیادی وارد کنند.
✅مدیریت: برای مبارزه با مگس سفید، توصیه می‌شود حتما از سموم اختصاصی استفاده کنید.

کنه‌ها

کنه یکی از آفات مهم گیاه گوجه فرنگی است. کنه‌ها از ساقه گوجه فرنگی و شیره‌ی موجود در آن استفاده می‌کنند. متاسفانه کنه‌ها می‌توانند آسیب جدی به محصولات گوجه فرنگی وارد کنند. اگر در زمان مناسب به کنه‌ها رسیدگی نشود، باعث می‌شود تا برگ ها سوراخ شوند.
دو گروه از کنه هاشامل کنه تارتن)دونقطهاي(و کنه حنایی درگوجه فرنگی مهم و خسارتزا هستند.

✅مدیریت: برای مقابله با کنه توصیه می‌شود که از سموم کنه کش استفاده شود و عامل اصلی طغیان کنه برطرف شود. البته لازم است این سم به صورت دوره‌ای در زمان رشد گیاه به آن اضافه گردد.

تریپس گوجه‌فرنگی

تریپس گوجه‌فرنگی(Haplothrips Tritici)از لحاظ ظاهری، تریپس‌ها حشرات قهوه‌ای رنگی هستند که شکل سوزنی دارند. این آفات در بوته‌های گوجه فرنگی به وفور مشاهده می شود؛ زیرا این آفت در دسته آفت‌های رایج گوجه فرنگی دسته بندی می‌شود. علائم آلوده شدن گوجه فرنگی به این آفت، بسیار شبیه به کمبود پتاسیم است.
✅مدیریت : متاسفانه تریپس‌ها در برابر بسیاری از سموم فعلی مقاوم هستند؛ به همین دلیل استفاده از حشرات شکارگر می تواند گزینه‌ی مناسبی برای مقابله با آن‌ها باشد. البته اگر از سموم تماسی نیز بهره ببرید، تاثیر مثبتی بر روی کنترل این آفت مشاهده خواهید کرد.

آشنایی با بیماری های گوجه فرنگی

بیماری‌های گوجه فرنگی عموما باعث می‌شوند میزان باروری گیاه گوجه فرنگی تا حد زیادی کاهش یابد. از همین رو توصیه می‌شود تا کشاورزان و باغداران به خوبی با بیماری‌های گوجه فرنگی آشنایی داشته باشند تا سریعا در جهت برطرف کردن مشکل اقدام کنند.

لکه موجی(بلایت زودرس) گوجه فرنگی

عامل بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی قارچ Alternaria Solani است.این بیماری اغلب در گوجه فرنگی و فلفل دیده می‌شود. عامل این بیماری یک نوع قارچ است که باعث خشک شدن و سوختگی برگ گیاهان می‌گردد. از علائم این بیماری می‌توان به لکه‌های سیاه و قهوه‌ای ایجاد شده بر روی ساقه و برگ گیاه اشاره کرد. برای مقابله با آن می توان از بذر سالم استفاده کرد و قبل از کاشت، زمین را به صورت عمیق شخم زد.

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

پژمردگی فوزاریوم (Fusarium Wilt) توسط قارچ فوزاریوم اکسیسپریوم اف. اس پی. لیکوپرسیسی (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici) ایجاد می‌شود.یکی دیگر از انواع بیماری‌های گوجه فرنگی، پژمردگی فوزاریومی است. عامل بوجود آورنده این نوع بیماری نوعی قارچ است و چنانچه زمین را آلوده کند، اثرات آن تا چندین سال قابل مشاهده است. اگر خاک شما اسیدی یا شنی باشد، اغلب شرایط مساعد را برای رشد این قارچ ها فراهم می کند. از جمله علائم این بیماری، می‌توان به به زرد شدن برگ‌های پایینی گیاه اشاره کرد که کم‌کم کل ساقه را نیز درگیر می‌کند.

✅ برای پیشگیری از رشد این قارچ توصیه می‌شود که زمین توسط گوگرد ضدعفونی شده و رطوبت و دمای خاک مکررا مورد بررسی قرار گیرد.

خال سیاه گوجه فرنگی

خال سیاه که اغلب بر روی برگ یا میوه گوجه فرنگی مشاهده می‌شود، از دیگر بیماری‌های گوجه فرنگی است که عامل ایجاد کننده آن نوعی قارچ است. این قارچ اغلب در محیط‌های مرطوب و گرم رشد می‌کند.

عامل بیماری آنتراکنوز، پوسیدگی میوه، خال سیاه گوجه فرنگیAnthracnose fruit (Ripe rot)of tomato قارچ Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes می باشد. چندین گونه از جنسColletotrichum شامل  Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes، C. dematium، c. gloeosporioides  به عنوان عامل بیماری گزارش گردیده که علایم آنتراکنوز ایجاد می کند ولی گونه C. coccodes مهم ترین عامل بوده و این گونه را در ایران بیماری خال سیاه گوجه فرنگی می دانند.

✅ برای اینکه بتوان این بیماری را کنترل کرد، توصیه می‌شود از بذرهای سالم بهره برد و همچنین علف‌های هرز اطراف گیاه را از بین برد.

شانکر باکتریایی گوجه فرنگی

عامل بيماری شانکر باكتریایي گوجه فرنگي،Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis،
باكتری گرم مثبت، غيرمتحرک و هوازی اجباری است.این بیماری نیز یکی از موارد مهمی است که می تواند بوته گوجه فرنگی را درگیر کرده و باعث ضعف ساقه شود. معموملا شانکرها به شکل بیضی هستند و حالت شیره مانند دارند.

✅ اگر می‌خواهید با این بیماری مقابله کنید، لازم است شاخه‌های درگیر را سریعا هرس نمایید. البته با آبیاری منظم، مراقبت از پوست ساقه و ضدعفونی کردن گیاهان، می‌توان عامل بیماری را از بین برد.

سفیدک سطحی گوجه فرنگی

سفیدک سطحی گوجه فرنگی (leveillula taurica ) از طریق نوعی عامل قارچی منتقل می‌شود. اگر هوا بسیار خشک و گرم باشد، این قارچ به سرعت پیشروی می‌کند. از علائم این بیماری می‌توان به نقاط سفید و آهکی بر روی برگ و سایر بخش‌های گیاه اشاره کرد.

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌توان از قارچ کش‌های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده کرد.

آنتراکنوز گوجه فرنگی

عامل بیماری  Colletotrichum spp می باشد و علائم بیماری بصورت لکه های مدور با حاله ای قهوه ای در سطح برگ و میوه ظاهر میشود .این بیماری از طریق بذر و میوه های آلوده انتشار می یابد.مراحل حاد بیماری گلدهی ،میوه دهی و پس از برداشت است .

✅ برای از بین بردن عامل این بیماری، می‌توان از قارچ کش‌های توصیه شده زیر نظر کارشناس استفاده کرد.

برنامه کوددهی گوجه فرنگی

گوجه فرنگی برای تولید میوه به عناصر غذایی به خصوص کلسیم، پتاسیم و ازت نیاز دارد. در صورت عدم تأمین این عناصر غذایی بوته های گوجه فرنگی ضعیف شده و کیفیت محصول کاهش می یابد. گوجه فرنگی برای ریشه زایی، گلدهی و تولید میوه به در اختیار داشتن فسفر و برای تولید برگ و شاخه به عنصر نیتروژن نیاز دارد. مصرف بیش از اندازه این عناصر و یا کمبود آنها در محیط رشد گیاه سبب رشد نامناسب گیاه و در نتیجه کاهش کیفیت و راندمان تولید می گردد.
مراحل تولید گوجه فرنگی در مزرعه شامل هفت مرحله می باشد. جالب است بدانید نیاز کودی گوجه فرنگی در هر یک از این مراحل یکسان نیست.

---

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.

کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید

---

جمع‌بندی

در این مقاله برخی از مهمترین آفات و بیماریهای گوجه فرنگی معرفی شده‌اند. به صورت کلی، بهترین راه محافظت از محصولات گوجه فرنگی، کاشت بذر سالم و اصلاح شده، بررسی دوره‌ای خاک و رطوبت محیط و استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مناسب می باشد.

منابع

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5519495/
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C
• https://www.growingproduce.com/crop-protection/be-on-the-lookout-for-damaging-diseases-of-tomatoes/
• https://www.researchgate.net/post/Are-you-familiar-with-such-symptoms-on-tomato-plants

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فروشگاه کشاورزی شیراز / فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز / فروشگاه اینترنتی کشاورزی اگری راز

انواع آفت و بیماری برنج

مقدمه

بیماری‌های برنج اثرات منفی جدی بر باروری محصول دارند و تشخیص صحیح بیماری‌های برنج، کلید جلوگیری از این اثرات است. با این حال، روش‌های تشخیص بیماری‌های موجود برای برنج، کاملا دقیق و کارآمد نیستند و اغلب به تجهیزات خاصی نیاز دارند. در این مقاله، تلاش شده است تا با معرفی انواع آفات برنج، کود کشاورزی مناسب و تکنیک‌های آنلاین کشاورزی ، تا حد زیادی بیماری‌ها را شناخته و بتوان با آنها مقابله نمود.

هر آنچه که باید در خصوص بیماری‌های برنج بدانید

بیماری‌های برنج

با توجه به اینکه برنج در حال حاضر غذای اصلی اقشار زیادی از مردم است، چنانچه در پروسه‌ی کاشت و برداشت آن خللی ایجاد شود، ضربه بزرگی به بازار تامین زده می‌شود. به همین دلیل لازم است تا در بحث کشاورزی انواع بیماری‌ها و آفت‌های مربوطه به کشاورزان آموزش داده شود که بتوانند در زمان مناسب به مقابله با آفت و بیماری بپردازند.

بلاست برنج

بلاست برنج (Magnaporthe grisea) , در کل جهان دیده می‌شود و در واقع عامل آن یک نوع قارچ است که بر روی برگ برنج رشد می‌کند. چنان‌چه در زمان مناسب با این نمونه از بیماری های برنج مقابله نشود، قارچ رشد کرده و مانع از محصول دادن مزرعه‌ی برنج شما خواهد شد. این قارچ از لحاظ ظاهری به صورت لکه‌های قهوه‌ای بر روی سطح برگ رشد می‌کند. برای اینکه بتوان با بیماری بلاست برنج مقابله کرد، لازم است از قارچ کش‌ها و مواد ضدعفونی کننده مخصوص برگ برنج استفاده گردد همچنین پیشنهاد می شود کودهای ازته در مقدار مناسب و در چند مرحله مجزا به خاک افزوده شود. این کار سبب افزایش محصول و کاهش آلودگی ها و بیماری های زیست محیطی برنج از جمله بلاست می گردد.
– این نمونه از بیماری‌های برنج در کل جهان دیده می‌شود و در واقع عامل آن یک نوع قارچ است که بر روی برگ برنج رشد می‌کند. چنان‌چه در زمان مناسب با این بیماری مقابله نشود، قارچ رشد کرده و مانع از محصول دادن مزرعه‌ی برنج شما خواهد شد. این قارچ از لحاظ ظاهری به صورت لکه‌های قهوه‌ای بر روی سطح برگ رشد می‌کند.

✅ برای کنترل این بیماری, از قارچ کش‌ها و مواد ضدعفونی کننده مخصوص برگ برنج استفاده شود.

شیت بلایت

شیت بلایت یا سوختگی غلاف برگ برنج شدیدا به برنج خسارت وارد میکند .بوته های آلوده شده آب و مواد غذایی کافی به آنها نمیرسد بنابراین لاغر و چروکیده و یا کلا خوشه تشکیل نمیشد.علائم این بیماری بصورت لکه های گرد،مستطیلی یا بیضوی خاکستری رنگ متمایل به سبز و آبی می باشد که عموما در سطح نزدیک به آب اتفاق می افتد.عواملی مثل دما،رطوبت،عملیات کاشت و میزان مصرف کود ازته در شیوع این بیماری اثر زیادی دارد.

پوسیدگی جیبرلایی طوقه و ریشه

پوسیدگی جیبرلایی طوقه و ریشه(Gibberella fujikuroi ), یکی دیگر از بیماری‌های برنج محسوب می‌شود و نوعی بیماری است که بذر برنج را نشانه می‌گیردهدف قرار می دهد. تشخیص این بیماری دشوار است، اما زمانی که کشاورز مشاهده کرد که بذر برنج زرد شده یا به خوبی رشد نمی‌کند، لازم است حتما بذر را آزمایش نماید. چنانچه با این بیماری مقابله صورت نگیرد، در نهایت باعث خشک شدن بذر برنج قبل از باروری خواهد شد.

✅ برای کنترل این بیماری, ضدعفونی کردن بذرهای خام می‌تواند تا حد زیادی عامل بیماری را از بین ببرد، اما به صورت کلی باید در نظر داشته باشید که در صورت مشاهده بیماری، لازم است مزارع مجدد وجین شده و آب آلوده‌ی آن‌ها تعویض گردد.

سوختگی غلاف برنج

(Rhizoctonia solani)این نمونه از بیماری‌های برنج یک نوع بیماری قارچی است که ساقه‌ی گیاه برنج را هدف قرار داده و موجب زرد شدن و در نهایت خشک شدن آن می‌شود. معمولا مزارعی که در بخش گرمسیری قرار دارند، دچار این مشکل می‌شوند. مشاهده‌ی لکه‌های خاکستری یا آبی روی غلاف برنج، می تواند بیان‌گر رشد این قارچ باشد.

✅ برای کنترل این بیماری, می‌توان از انواع قارچ‌کش و ضدعفونی کننده‌ها استفاده کرد. همچنین گفته می‌شود که ترکیبات مسی و آلی نیز گزینه های مناسبی برای از بین بردن این بیماری گزینه‌های خوبی هستند.

سیاهک دروغی یا سیاهک سبز

سیاهک دروغی یا سیاهک سبز(Ustilaginoidea virens), این مورد از بیماری‌های برنج به دلیل شرایط جوّی بد یا تغییرات نیتروژن خاک به وجود می‌آید. عامل بیماری عموما به گل‌ها و برگ‌ها حمله می‌کند و مانع باروری می‌شود. از لحاظ ظاهری نیز توده‌هایی به رنگ زرد یا سبز بر روی برگ دیده می‌شود.

✅ برای کنترل این بیماری از بذرهای مناسب و همچنین نیتروژن کافی برای کاشت استفاده نمایید. تقسیم آب در طول شبانه‌روز نیز در کنترل این بیماری تاثیر بسزایی دارد.

پوسیدگی فوزاریومی برنج

پوسیدگی فوزاریومی برنج (Ustilaginoidea virens), این بیماری برنج می‌تواند به بذر گیاه برنج حمله کرده و در صورت رشد، طوقه را به صورت کامل از بین ببرد. این بیماری بیشتر در بخش‌های معتدل دیده می‌شود و عامل آن نوعی قارچ است. تشخیص عامل بیماری‌زا دشوار است، اما به صورت کلی بذرهایی که به این بیماری دچار شده‌اند، دارای ساقه‌های باریک و نازکی هستند که هر آن امکان پوسیدگی برای آن‌ها وجود دارد. برای مقابله با این بیماری، توصیه می‌شود بذرها قبل از کاشت ضدعفونی شدهوند و زمین نیز سم‌پاشی شود تا عامل بیماری به صورت کامل از بین رود.

مهم‌ترین آفات برنج

آفات برنج در واقع به حشرات و موجودات ریز مزاحمی گفته می‌شود که باعث آسیب‌رسانی به محصول نهایی خواهند شد. با توجه به اینکه این آفات می‌توانند آسیب جدی به زمین‌ها وارد نمایند، لذا در این مقاله قصد داریم تا برخی از آفات مهم و روش‌های مقابله با آن‌ها را معرفی کنیم.

کرم ساقه‌خوار نواری برنج

کرم ساقه‌خوار نواری برنج(Chilo suppressalis Walker), این کرم یکی از آفات برنج مخصوصا در نواحی شمالی کشور است. کرم دارای ظاهری زرد رنگ است وکه از ساقه‌ی برنج تغذیه می‌نماید. این کرم‌ها می توانند از تشکیل برنج و رشد آن جلوگیری نمایند، لذا میزان برنج تولید شده نهایی را به شدت کاهش خواهند داد.

✅ برای مقابله با این کرم‌ها باید آن‌ها را به صورت فیزیکی از ساقه جدا نمود؛ لذا چون این امر ممکن نیست، توصیه می‌شود تا از فرومون‌های مناسب استفاده گردد تا موجب عدم جفت‌گیری و تکثیر کرم شود. استفاده از تله‌های نوری و کودهای نیتروژن‌دار نیز گزینه‌های کاربردی و خوبی می‌باشند.

کرم سبز برگ‌خوار برنج

کرم سبز برگ‌خوار برنج(Naeange aenescens), عموما این نوع آفت برنج به صورت پروانه‌ای بوده و مانع از ارائه‌ی محصول زیاد می‌شود. این کرم‌ها دارای رنگ قهوه‌ای می‌باشند وکه در بر روی بخش ابتدایی و انتهایی آن، لکه‌های تیره وجود دارد. این کرم پس از آنکه از تخم بیرون آمد، می‌تواند برگ‌های برنج را بخورد و از بین ببرد.

✅ برای مقابله با این آفت، می‌توان از انواع حشره‌کش‌ها استفاده نمود. همچنین زنبور و مگس دو قاتل برای این کرم محسوب می‌شوند.

مگس خزانه

مگس خزانه(Ephydra afghanica), همانطور که از نام این مورد می‌توان متوجه شد، این آفت در خزانه بوده و از محیط مرطوب خزانه جهت تکثیر استفاده می‌نماید تا تکثیر شدبتوانده و برگ‌های برنج را از بین برده نابود و زرد کند. از لحاظ ظاهری، مگس خزانه بسیار شبیه به مگس‌های معمولی خاکستری رنگ است.

✅ باید به این مورد توجه داشت که اگر خزانه شما درگیر این آفت شد، لازم است تا آب خزانه به مدت 24 ساعت خشک شود و سپس از انواع حشره‌کش‌ها برای از بین بردن باقیمانده مگس‌ها استفاده شود. این آفت می تواند کل خزانه شما را بسیار آسان و سریع سریع و راحت درگیرآلوده نماید.

شب‌پره تک نقطه‌ی برنج

شب‌پره تک نقطه‌ی برنج(Mythimna unipuncta), این آفت می‌تواند شاخه و برگ‌های برنج را تحت تاثیر قرار دهد. چنانچه در زمان مناسب با آن مقابله نشود، بذر برنج به مرحله محصول نخواهد رسید. این شب‌پره‌ها عموما به صورت پروانه‌هایی خاکی رنگ هستند که بر روی بال آنان لکه‌های تیره رنگ وجود دارد.

✅ برای مقابله با این آفت توصیه می‌شود تا از سمومی همانند کارباریل، تری‌کلروفن و مالاتیون استفاده شود. لازم به ذکر است که زمان فعالیت این آفت، اغلب شب هنگام می‌باشد.

زنجرک برنج

زنجرک برنج(Viridis cicadella),این آفت برنج جزء آفت‌های بسیار معروف و شناخته شده‌ی کل جهان در مزارع برنج می‌باشد. این آفت یک ملخ سبز رنگ است که اندازه آن گاها به تا چند سانتی‌متر نیز می رسدبزرگ می‌شود. زنجرک می‌تواند به آوند برنج نفوذ نموده و مانع رشد گیاه و آب‌رسانی به محصول شود. به همین دلیل مزارعی که درگیر این آفت می‌شوند، بسیار سریع خشک خواهند شد. این آفت همچنین سم‌هایی را از خود منتشر می‌نماید که برگ‌های گیاه را زرد و پوسیده می‌کند.

✅ اگر بخواهید به صورت غیر شیمیایی (زیستی) با این آفت مقابله نمایید، باید از شکارچی‌هایی همچون عنکبوت‌ها و سنجاقک‌ها بهره ببرید؛ در غیر این صورت تنها راه مقابله با این آفت، استفاده از کودهای شیمیایی است. از همین رو توصیه می‌شود تا از حشره‌کش‌هایی که در ساختار آن‌ها فسفر وجود دارد، استفاده کنید؛ زیرا می‌توانند به صورت موثر بر آن‌ها تاثیر داشته باشند.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.

کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید

---

جمع‌بندی

بیماری‌های برنج و آفات آن، دو مورد از معضلات بزرگی هستند که کشاورزان همواره با آن روبرو هستند. گفته می‌شود در سال، حدود 20 درصد از برنج‌های کاشت‌شده به دلیل بیماری و آفات از بین می‌روند. به همین دلیل تلاش بر این است تا در این مقاله تلاش شد تا برخی از بیماری‌های مهم و آفات شناخته شده معرفی شوند تا بتوان با آگاهی بیشتر با آنها مقابله کرد. برای مقابله با برخی از بیماری یا آفت‌ها، می توان از روش‌های شیمیایی استفاده کرد، اما برخی دیگر نیز تنها با روش‌های تهاجمی نابود می شوند. لذا نباید این ذهنیت ایجاد شود که تمام بیماری‌های برنج را با کود و سم می‌توان درمان نمود.
با توضیحاتی که در این مقاله بیان گردید، می‌توان نتیجه گرفت برای اینکه بتوان میزان محصول برداشت شده خود را چند برابر کرد، در گام اول لازم است بذر را بررسی نموده و نمونه‌های سالم را انتخاب و کشت نمایید. در گام‌های بعدی نیز بررسی دوره‌ای، کوددهی و سمپاشی از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

منابع:

• https://agritech.tnau.ac.in/crop_protection/crop_prot_crop%20diseases_cereals_paddy.html
• http://www.knowledgebank.irri.org/step-by-step-production/growth/pests-and-diseases
• https://www.irri.org/disease-and-pest-resistant-rice
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفت و بیماری ذرت

مقدمه

آفت و بیماری های ذرت می توانند آسیب های شدید و اقتصادی را بر بوته های ذرت وارد کنند. ذرت گیاهی است که از منظر تأمین علوفه دام و تولید دانه های حاوی نشاسته در کشاورزی حائز اهمیت است بنابراین آشنایی با مراحل کاشت و شناخت انواع کود و نگهداری محصول در انبار بسیار اهمیت دارد.. لذا با توجه به موارد ذکر شده و نیز اهمیت ذرت بعنوان یک گیاه زراعی پرمصرف، ضرورت دارد که آفات و بیماری های ذرت در سریعترین زمان ممکن شناسایی و از روش های کنترل و مدیریت آفت و بیماری های ذرت استفاده گردد. از اینرو در این مقاله به شرح مهمترین آفات و بیماری های ذرت و روش های کنترل بیماری و آفات ذرت خواهیم پرداخت.

آفات ذرت و روش کنترل آن ها

مزرعه ذرت از نظر رشد با سایر مزارع متفاوت است، به نحوی که ارتفاع بوته ها گاها به 3 متر نیز می رسد. با توجه به اینکه بوته های ذرت از نظر مواد غذایی همچون پروتئین ها، ویتامین ها، املاح معدنی، اسیدهای چرب و کربوهیدرات ها غنی هستند و دارای ظاهری انبوه و متراکم می باشند پناهگاه مناسبی برای حضور طیف وسیعی از آفات می گردند. تحقیقات نشان می دهد، بیش از 400 گونه از خانواده بندپایان نظیر حشرات و کنه ها در مزارع ذرت فعالیت می کنند.
اگرچه انتظار می رود گیاه ذرت با توجه به خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک و نیز ساختار چهار کربنه خود، بتواند در برابر حملات آفات مقاومت کند اما برخی از آفاتی که گیاه ذرت را هدف قرار می دهند سبب ایجاد آسیب های شدید و اقتصادی می گردند. لذا در این مقاله به بررسی آفات ذرت و روش کنترل آن ها و مدیریت این آفات خواهیم پرداخت.
بوته ذرت در طول دوره ی رشد از مرحله قرارگیری بذر در خاک تا مرحله ی برداشت و انتقال به انبار مورد هجوم آفات متفاوتی قرار می گیرد. این آفات بر اساس دوره و مرحله ی آلودگی در 4 دسته ی متفاوت قرار می گیرند.

کرم برگ خوار

کرم برگ خوار (Spodoptera exigun Hb), این کرم ها طیف گسترده ای از آفات شامل شب پره ها و پروانه ها را در بر می گیرند. این نمونه از آفت ها از زمان قرار گرفتن بذر در خاک تا مرحله ی 6 تا 8 برگی، برگ های گیاه ذرت را هدف قرار داده و از آنها تغذیه می کند. پروانه تک نقطه ای (Cirphis unipuncta) یکی از معروفترین نمونه از کرم برگ خوار ذرت هستند. در اثر حمله این نوع آفات برگ حالت توری ( حفره دار) پیدا می کند.

✅ در جهت کنترل این نوع از آفات ذرت می توان از سموم فسفره بصورت دوره ای استفاده کرد.

کرم طوقه بر

کرم طوقه بر (Agrotis segetum, schiff), این نوع از آفات ذرت در مرحله ی قرار گرفتن بذر در خاک تا مرحله ی 6 تا 8 برگی برگ ظهور کرده و نواحی بالایی ریشه و طوقه ذرت را هدف قرار داده و با تغذیه از بافت ها و ایجاد اختلال در سیستم آوندی گیاه، خسارات جبران ناپذیری را بر بوته های ذرت وارد می کند.

✅ برای کنترل جمعیت این نمونه از آفت ها می توان از عملیات هایی از قبیل شخم زدن و از بین بردن پسماندهای گیاهی استفاده نمود و از یخ آب زمستانه جهت ریشه کن کردن آن استفاده کرد.

کرم ساقه خوار

کرم ساقه خوار (Ostrinia mubilalis, Hb), این نوع از آفات ذرت در مرحله ای که بوته ها هنوز جوان هستند تا زمان ظهور گل‌های نر Tasseling
و نیز در زمان تشکیل و ظهور گل های ماده Silking تا زمان برداشت در خاک تخم گذاری کرده و در ابتدا شروع به تغذیه از برگ های ذرت کرده، سپس وارد ساقه ذرت شده و شروع به تخریب بافت ساقه ذرت می کند. ورود این کرم ها به بافت ساقه,علاوه بر کاهش عملکرد ذرت‌ها و تغذیه از داخل بافت گیاه، ذرت‌های سبب حساس شدن و شکنندگی گیاه ذرت در برابر باد می شود.

✅ برای کنترل این نوع از آفت ذرت باید در جهت از بین بردن علف های هرز و شخم زدن زمین اقدام نمود و از یخ آب زمستانه و استفاده از سموم آفت کش تحت نظر کارشناس جهت ریشه کن کردن این آفت استفاده نمود.

کرم بلال

کرم بلال (Heliothis zea, Boddie) ، ( Heliothis obsolete F.), در مرحله ی تشکیل و ظهور گل های ماده Silking تا زمان برداشت به گل‌آذین نر و سپس به نواحی بالایی بلال و دانه‌های آن حمله می کند و در این نواحی خسارات شدیدی را ایجاد می کند و سپس کاهش کیفیت ذرت شیرین می شود.

✅ استفاده از سموم آفت کش می تواند به کاهش جمعیت این آفت و از بین رفتن آن کمک کند. همچنین عملیات زراعی شامل یخ آب و شخم عمیق در کنار رعایت بهداشت مزرعه در کاهش کارآیی این آفت مؤثر هستند.

کنه تارتن

کنه تارتن (Teranychus urtica, Koch), از زمان قرار گرفتن بذر در خاک تا مرحله ی 6 تا 8 برگی و نیز در مرحله ی بوته های جوان تا زمان ظهور گل‌های نر Tasseling با تغذیه از برگ‌های ذرت، سبب کاهش سطح فتوسنتزی گیاه ذرت شده و با مکیدن شیره گیاهی آن را بیشتر تضعیف کنند. این نوع از آفات ذرت با ایجاد نقاط رنگ پریده در سطح برگ، گیاه ذرت را متحمل خسارت می کنند.

✅ از جمله روش های کنترل این نوع از آفت استفاده از سموم کنه‌کش به‌صورت دوره‌ای می باشد.

بیماری‌های مهم گیاه ذرت:

پوسیدگی فوزاریومی

پوسیدگی فوزاریومی(Fusarium verticillioides), این بیماری قارچی آوندهای ساقه را درگیر کرده و با حمله به آوندها و ایجاد انسداد در آنها سبب پژمردگی و تغییر رنگ برگ‌ها به قهوه‌ای و در نتیجه مرگ گیاهان می‌شود. بیماری پوسیدگی فوزاریومی علاوه بر ایجاد اختلال در انتقال مواد در آوندها، مقاومت گیاه در برابر ایستادگی در باد را نیز کاهش داده و آن را شکننده می کند. این بیماری به حمله به بلال‌ها سبب کپک زدگی آنها می‌شود.

✅ برای مقابله با این بیماری می‌توان از ارقام مقاوم استفاده کرد و ذرت های آلوده را قبل از سیاه شدن گال‌های آنها
حذف نمود. همچنین استفاده بهینه ازکودهای حاوی نیتروژن و قارچ کش ها می تواند در کنترل شدت بیماری و مدیریت آن موثر باشد.

پوسیدگی ساقه باکتریایی

پوسیدگی ساقه باکتریایی توسط باکتری به نام Pectobacterium chrysanthemi pv. Zeae در گیاه ذرت ایجاد می شود. این باکتری به ساقه ها، پهنای برگ ها و بلال ها حمله می کند و سبب ایجاد پوسیدگی هایی نرم به رنگ بنفش تا قهوه ای می شود.
این بیماری به ویژه در مناطق شمالی و مرطوب و در ابتدای فصل که میزان رطوبت زیاد است، بیشتر خود را نشان می دهد. این بیماری با گسترش پوسیدگی به ناحیه ی ساقه به خصوص در ناحی تحتانی ساقه را در برابر وزش باد شکننده می کند.

✅ برای مدیریت اینوع از بیماری های ذرت می توان ارقام مقاوم در برابر این بیماری را کشت کرد. استفاده از سیستم آبیاری مناسب، رعایت تراکم کشت و استفاده از سموم مسی نظیر اکسی کلرور مس و مخلوط می تواند سبب عدم گسترش این بیماری ‌شود.

پوسیدگی زغالی

پوسیدگی ذغالی دارای عامل قارچی است و باحمله به قسمت‌های فوقانی ریشه و ناحیه طوقه گیاه سبب پوسیدگی تدریجی آن و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای تا سیاه‌رنگ بر روی ریشه می شود.

✅ مدیریت آبیاری و جلوگیری از مرطوب شدن بیش از حد ناحیه ریشه و طوقه، استفاده بهینه از کودهای نیتروژنه و قارچ کش ها می تواند سبب افزایش مقاومت بوته های ذرت در برابر این بیماری شود.

سیاهک معمولی

سیاهک معمولی یک بیماری قارچی با عاملUstilago maydis است. این بیماری می تواند روی ریشک‌ها، برگ‌ها و گل‌ها می تواند حضور داشته باشد. این بیماری گال‌های کوچکی روی اندام‌های گیاه ایجاد می کند که بعد از مدتی متراکم، کشیده و لیفی شکل می‌شود .این گال‌ها در ابتدا سبزرنگ بوده ولی پس از مدتی به رنگ سیاه تغییر پیدا می‌کند و بیماری زایی خود را آغاز می کنند.

✅ استفاده از ارقام مقاوم و حذف ذرت‌های آلوده قبل از سیاه شدن گال‌های آنها و استفاده مناسب و اصولی از کودهای حاوی ازت و قارچ کش ها در مدیریت این بیماری موثر است.

لکه برگی قهوه ای

نام علمی این بیماری Helminthosporium turcicum می باشد و لکه هایی موازی و نواری در برگهای پایینی ایجاد میکند و برگها حالت سبز رنگ پریده و در نهایت قهوه ای میشود. این بیماری به غلاف نیز حمله ور شده اما اثری روی دانه ها ندارد.این بیماری با رطوبت بالا گسترش پیدا میکند بنابراین کنترل رطوبت یکی از راهای پیشگیری این بیماری می باشد

کنترل بیماری لکه قهوه‌ای برگی

سمومی نظیر مانب و مانکوزب در کاهش خسارت بیماری بسیار مؤثر واقع شده است. سم کلروتالونیل نیز برای این بیماری اثربخش بوده است.

بیماری‌های ویروسی

بیماری‌های ویروسی سبب ایجاد اختلالات فیزیولوژیکی در ذرت می‌شود معروف‌ترین این بیماری‌ها، ویروس کوتولگی ذرت (MRDV) است که سبب کوتاه شدن ذرت‌ها و زردی عمومی در گیاه می‌شود. ایجاد دانه های غیر یکنواخت و بلال های با تعداد دانه اندک از عوارض بروز این بیماری است. ویروس موزائیک ذرت (MMV) نیز باعث ایجاد لکه‌های رنگ‌پریده نواری روی برگ‌ها شده و سطح فتوسنتزی گیاه را کم می‌کنند.

✅ تنها راه مبارزه با این ویروس‌ها استفاده از بذور سالم و مبارزه با حشرات ناقل این ویروس‌ها شامل انواع زنجره‌ها است.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.

کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید

---

جمع‌بندی

ذرت یکی از غلات به شدت تاثیر گذار در صنایع تولید محصولات غذایی در دنیاست و پس از برنج و گندم، پرمصرف ترین غله در کشورهای آسیایی به ویژه ایران به حساب می آید. این گیاه بعلت انبوه و متراکم شدن در طول دوره رشد رویشی و غنی بودن از نظر عناصر غذایی، شرایط مناسبی برای اختفای آفات و بیماری های ذرت فراهم می کند. از اینرو با توجه به اهمیت این گیاه در چرخه ی غذایی مردم بسیاری از کشورها ضرورت دارد آفت و بیماری های ذرت در سریعترین زمان ممکن شناسایی و با آنها مقابله گردد. از جمله روش کنترل و مدیریت آفت و بیماری های ذرت می توان به استفاده از بذرهای سالم و ارقام مقاوم و استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و آلی و سموم اشاره کرد.

منابع

• https://doi.org/10.1016/j.gene.2018.09.018
• کتاب آفات مهم ذرت در ایران و مدیریت تلفیقی آنها
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%AA

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفات و بیماری گندم و جو

مقدمه

هم گندم و هم جو یکی از مهم‌ترین غلات صنعتی هستند ، و جزئی جدایی ناپذیر از سفره‌ی غذای انسان‌ها محسوب می‌شوند .
از طریق بازدید میدانی و مداوم ، کنترل دقیق و حساب‌شده‎ ، بیماری‌های گندم و جو و کنترل علف‌های هرز، تا حدی می‌توانید از بروز آفات و بیماری های مهم در جو و گندم جلوگیری کرد . اما در صورت مواجه شدن با این آفات در مزرعه چه باید کرد؟ با ما همراه باشید تا راه‌های کنترل و مبارزه با بیماری‌ها و آفات مهم گندم و جو را بیشتر بشناسیم.
اولین رمز یک کشت پرمحصول ، استفاده از بذری با کیفیت بالا و خاک کشاورزی مناسب است. مواردی مثل استفاده از بذرهای استاندارد ، یکدستی و درجه خلوص بذر ، جوانه‌زنی یکنواخت و سریع بذر ها ، کاهش تعداد دانه‌های علف‌های هرز در محل لانه‌ی بذر گیاه اصلی و به حداقل رساندن ظهور علف‌های هرز ، به نوعی تضمین کننده‌ی سلامت بذر اصلی در محصول و مزارع شماست.

بیماری‌ها و آفات مهم گندم و جو را بهتر بشناسید!

هرچند می‌توان گاهی از گندم و جو به عنوان بذر برای فصل بعدی رشد استفاده کرد اما بسیاری از کارشناسان کشاورزی این کار را پیشنهاد نمی‌کنند . دلیل آن هم آشکار است! چرا که از نظر بهداشت گیاهان ، استفاده از بذر نگهداری‌شده در مزرعه برای فصل بعدی کشت، ممکن است عوامل بیماری‌زای گیاهی را به نسل بعدی محصولات منتقل کند . به عبارت دیگر، کاشت بذر ذخیره، احتمال ابتلا به بیماری‌های آینده‌ی گیاه، رشد چندین برابری علف‌های هرز و جذب آفات بیشتر را افزایش می‌دهد. همچنین این اقدام بر روی درصد قوه نامیه نیز اثر گذار است و باعث کم شدن قوه نامیه می شود .
معمولا عوامل بیماری‌زای گیاهان به فاکتور بیرون‌بذری یا درون‌بذری بستگی دارند. عوامل بیماری‌زای درون بذری، قدرت این را دارند که روی جوانه‌زنی، قدرت بذر و هم‌چنین رشد گیاه تاثیر بگذارند. در حالی‌که عوامل برون‌بذری، بیشتر روی خود گیاه تاثیر می‌گذارد. ما در ادامه‌ی مقاله، ابتدا با این عوامل بیماری‌زا آشنا می‌شویم، سپس به آفات خواهیم پرداخت.

بیماریهای مهم گندم و جو

سیاهک پنهان گندم و جو

سیاهک پنهان را سیاهک بدبو (stinking smut) در سال 1326 در ایران گزارش شده و در تمام مناطق گندم کاری دنیا وجود دارد. از ایران گونه های ( T.triticoides ، T.controversa ، T.caries T.foetida ) به عنوان عامل این بیماری گزارش شده است که سیکل زندگی آنها مشابه هم است و هر چهار گونه زمستان به صورت تلیوسپور روی بذر و گاهی در خاک سپری کرده و حدود 5 سال می توانند در خاک باقی بمانند . هنگام کاشت بذور آلوده ، تلیوسپور جوانه زده و تولید اسپوریدیوم اولیه و ثانویه میکند و این اسپوریدیوم ها وارد گیاهچه شده و به بالای ساقه گندم رفته و هنگام تشکیل خوشه افزایش یافته و به سرعت در تمام دانه ها انتقال پیدا میکند.

✅برای پیشگیری و کنترل :ضد عفونی بذور با قارچ کش های مناسب بهترین روش کنترل است

سیاهک آشکار گندم و جو

این بیماری که با نام Ustilago tritici-U. nuda نیز شناخته می شود . در سال 1326 از ایران گزارش شده و در اکثر نقاط ایران نیز وجود دارد . این بیماری بعد از سیاهک پنهان گندم در درجه دوم اهمیت قرار دارد . تلیوسپورهای این قارچ پس از جوانه زدن ، بازیدیوم تولید می کنند که سلول های آن جوانه زده و هیف های تک هسته ای کوتاه با فاکتورهای جنسی مختلف تولید می کنند . دو هیف با فاکتور جنسی مختلف به روش سوماتوگامی ترکیب و ریسه دی کاریوتیک تولید می کنند . زمستان گذاری قارچ به صورت میسیلیوم دو هسته ای درون دانه ها می باشد که با کاشت بذر فعال شده و گیاهچه آلوده تولید می کند . قارچ همراه با رشد گیاه خود را به طریق بین سلولی به محل تشکیل خوشه رسانده و سنبله را آلوده می کند و در دانه آنها ریسه قارچ به میلیون ها تلیوسپور سیاه تبدیل میشود که پس از ترکیدن به وسیله باد و حشرات روی گلهای گندم های سالم میرود . تلیوسپور روی گل آذین جوانه زده و تولید هیف های کوتاه دو جنسی مخالف می کند که با آمیزش آنها هیف های دو هسته ای تولید میشود . این هیف ها از راه کلاله به دیوار تخمدان جوان رسیده و تا موقع جوانه زدن در بافت های جنینی به صورت غیر فعال باقی می ماند .

بوته های آلوده زودتر به خوشه رفته و تمام خوشه تبدیل به توده های سیاه رنگ تلیوسپورهای قارچ میشود . تلیوسپورها تک سلولی کروی با دیواره ضخیم و قهوه ای رنگ هستند . این تلیوسپورها به وسیله باد و حشرات منتشر و گل های سالم را آلوده می کند . از خوشه ی گیاه آلوده فقط محور اصلی باقی می ماند .

✅کنترل : قبل از کشف قارچ کش های سیستمیک به وسیله آب داغ بذور را ضدعفونی می کردند . استفاده از سموم سیستمیک جهت ضدعفونی بذر در حال حاضر بسیار موثر است.

فوزاریم خوشه گندم و جو

این بیماری که با نام Fusarium graminearum نیز مشهور است ، توسط نوعی قارچ ایجاد می‌شود که خسارات سنگینی به محصول گندم و جو وارد می‌نماید . علاوه بر این ، بسیاری از پزشکان و دام‌پزشکان بیماری فوزاریم خوشه گندم را برای جان انسان‌ها و حیوانات خطرناک تلقی می‌کنند . لکه‌های سفید رنگ دانه و پوکی و سبکی آن ، تغییر رنگ و سفید شدن خوشه‌ی گندم و جو از نشانه‌های این بیماری‌ است .
✅کنترل : زراعت تناوبی(حداقل برای دو سال پیشنهاد می‌شود.) ، بررسی دقیق گونه‌ی بذر و انتخاب بذری که کمترین احتمال فوزاریوم را دارد ، ضدعفونی بذر و افزایش روزهای کاشت بذر ، به همراه استفاده از قارچ‌کش‌ های مناسب توصیه می‌شود.

بیماری سپتوریوز گندم

این بیماری با نام Septoria tritici & S.nodorum نیز شناخته می شود . علائم بیماری روی برگهای پایین گیاه در مجاورت خاک لکه های زرد و کوچک ظاهر که به تدریج لکه ها بزرگ و نکروز و قهوه ای مایل به قرمز می شوند . لکه های به شکل بیضی و یا نامنظم هستند و به تدریج زرد کدر می شوند و در وسط آنها نقاط سیاه که پیکنیدهای قارچ هستند تشکیل میشود . در شرایط مناسب بیماری روی برگها ، غلاف و خوشه ها و پوشینه های بذر توسعه می یابند که آلودگی روی قاعده برگها باعث خشکیدگی تمام برگ میشود.

✅کنترل : استفاده از ارقام مقاوم،تناوب،انهدام بقایای گیاهی و رعایت بهداشت زراعی و ضد عفونی بذور میتواند بیماری را کنترل کند.

پاخوره گندم

یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ریشه‌ای گندم است که توسط قارچ Gaeumannomyces graminis var. tritici ایجاد می‌شود. این عامل بیماری‌زا بر روی جو هم تاثیر می‌گذارد و به علت کوتاهی گیاه و رسیدن زودرس آن، دانه‌ها چروکیده می‌شوند و محصول با خسارت و زیان مالی قابل توجهی روبرو خواهد شد. ریشه‌های گیاه پس از ابتلا به این قارچ، سیاه شده و استحکام خود را از دست می‌دهند. به علت شکنندگی گیاه، به احتمال زیاد ساقه پس از سر در آوردن از خاک خواهد شکست.
✅ مهم‌ترین راه کنترل بیماری پاخوره گندم را کشت تناوبی می‌دانند. در طی دو الی چهار سال آینده، از گیاهان مقاوم به این قارچ (عدس، لوبیا، باقلا، نخود فرنگی و…) استفاده می‌شود. برخی میکروارگانیسم‌ها نیز مانند سودوموناس فلورسانس می‌توانند از ریشه در برابر این بیماری محافظت کنند.

ناخنک غلات

در ارگوت یا ناخنک غلات (ERGOT )نوعی قارچ به نام Claviceps purpurea وجود دارد، که بیماری مشترکی بین گندم و جو است، ولی به ندرت در جو دو سر دیده می‌شود. مصرف گندم و جو آلوده به این گیاه می‌تواند باعث ارگوتیسم در انسان و سایر پستانداران شود. آسکوسپور این قارچ با چسبیدن به گیاه، ماده‌ی چسبناک زرد رنگی را بر روی گیاه ایجاد می‌کند و کم کم موجب سختی و سیاه شدن اندام‌های گندم و جو می‌شود. احتمال خسارت دادن جو در این بیماری، از گندم کمتر است؛ اما از آن‌جایی‌که باعث جذب حشرات می‌شود، به سرعت گسترش می‌یابد.
✅ برای جلوگیری از این قارچ، توصیه می‌شود که حداقل یک الی دو سال با زراعت تناوبی، برای کاشت غلات فاصله بیندازید (می‌توانید ذرت، سویا یا یونجه بکارید)؛ یا از قارچ‌کش‌های موجود در بازار استفاده کنید.

آفات مهم گندم و جو

سوسک سیاه گندم

لارو این حشره با تغذیه از بذر گندم، عملا جلوی جوانه زدن آن را می‌گیرد و توان نابود کردن گندم را هم دارد!
✅ میکروارگانیسم‌های خاص، مورچه‌ها و پرندگان، تناوب زراعی و شخم‌زدن یا ضدعفونی بذر گیاه با سموم شیمیایی

شته سبز گندم

حشره‌ای سبز رنگ و کوچک که با چسبیدن به برگ‌های گندم و جو، باعث خسارت به گیاه می‌شود و موجب تضعیف گیاه یا حتی نابودی آن می‌شود.
✅ برای کنترل : اسپری کردن محلول‌های ضد شته‌ی سبز بر روی گیاه یا استفاده از سموم سیستماتیک

شته روسی گندم و جو

این شته نیز رنگی سبز متمایل به زرد دارد و درست مانند شته سبز گندم، با مصرف شیره‌ی گندم و جو، موجب تضعیف و حتی نابودی گیاه می‌شود.
✅ کنترل: سم‌پاشی یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از شیوع این آفت است.

سوسک قهوه‌ای گندم

لارو این حشره نیز درست مانند سوسک سیاه، از جوانه‌ی گندم تغذیه کرده و موجب نابودی گیاه می‌شود.
✅ کنترل : شخم مکانیکی یا دستی عمیق، سم‌پاشی با حشره کش های لارو سوسک قهوه‌ای

پروانه خوشه‌خوار گندم

لارو این حشره با تغذیه از دانه‌های گیاه گندم و جو، موجب نابودی و خسارت به زراعت می‌گردد.
✅ کنترل: برداشت سر وقت محصول و عدم تاخیر در برداشت آن، با شخم زدن عمیق و سروقت و سم‌پاشی

ملخ‌های گندم و جو

ملخ صحرایی

این نوع از ملخ‌ها که نقش بسیار مهمی در تخریب محصولاتی هم‌چون گندم و جو دارند، یکی از آفات اصلی غلات محسوب می‌شوند. این دسته از آفات معمولا به صورت دوره‌ای به محصولات حمله می‌کنند. این آفات که معمولا در آفریقا، عربستان، ایران و کشورهای غرب آسیا به وفور یافت می‌شوند؛ می‌توانند به طور دسته‌جمعی به محصولات گیاهی مانند گندم و جو حمله کنند و تمامی محصولات را مصرف نمایند.

✅ کنترل: برداشت سر وقت محصول و عدم تاخیر در برداشت آن، با شخم زدن عمیق و سروقت و سم‌پاشی، دستگاه‌های سم‌پاش مخصوص و استفاده از سموم شیمیایی به صورت گسترده، در سریع‌ترین حالت ممکن جلوی این حشرات را می‌گیرد.

ملخ ایتالیایی

این آفت که معمولا طول عمرش به یک سال می‌کشد، بیشتر در اروپای مرکزی و کشورهای اطراف دریای مدیترانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی خود را نشان می‌دهد. این ملخ‌ها معمولا اندازه‌ی کوچکی دارند. درست مانند تصویر زیر دو شاخک دارند و از همه مهم‌تر، می‌توانند تمامی پوشش گیاهی منطقه را بخورند. معمولا این حشرات در ماه‌های جولای تا اکتبر ظاهر می‌شوند و به دمای گرم و خشک علاقه دارند.

✅ کنترل : برداشت سر وقت محصول و عدم تاخیر در برداشت آن، با شخم زدن عمیق و سروقت و سم‌پاشی، دستگاه‌های سم‌پاش مخصوص و استفاده از سموم شیمیایی به صورت گسترده، در سریع‌ترین حالت ممکن جلوی این حشرات را می‌گیرد.

ملخ مراکشی

این عضو خانواده‌ی ملخیان، بیشتر در شمال آفریقا، جنوب و شرق اروپا و آسیای غربی پیدا می‌شود. اگرچه این دسته از ملخ‌ها به صورت انفرادی زندگی می‌کنند، منتهی گاهی بسته به شرایط ممکن است تعدادشان رو به ازدیاد بگذارد. به این صورت، احتمال این امر وجود دارد که گروهی تشکیل دهند و باعث ویرانی زمین‌های گندم و جو شوند.
لارو این حشره با تغذیه از دانه‌های گیاه گندم و جو، موجب نابودی و خسارت به زراعت می‌گردد.
✅ کنترل : برداشت سر وقت محصول و عدم تاخیر در برداشت آن، با شخم زدن عمیق و سروقت و سم‌پاشی، دستگاه‌های سم‌پاش مخصوص و استفاده از سموم آفتکش به صورت گسترده، در سریع‌ترین حالت ممکن جلوی این حشرات را می‌گیرد.

سن گندم

معروف به Eurygaster integriceps از خانواده‌ی ساس‌ها، که بومی کشورهای شمالی آفریقا، بالکان و غرب و مرکز آسیاست. این نوع ساس، یکی از آفت‌های اصلی غلات، علی الخصوص گندم و جو به شمار می‌رود. این حشره حدود یک ماه زندگی می‌کند. بعلاوه به صورت دسته‌هایی در قسمت زیرین برگ‌ها یا روی ساقه‌ی گیاه میزبان تجمع می‌کنند. پوره‌ی این آفت، از 20 الی 45 روز از غلات شما تغذیه می‌کنند. علاوه بر این، در دمای بین 20 الی 24 درجه، بهترین شرایط رشد را دارند.
✅ برای کنترل این آفات راه‌های گوناگونی وجود دارد، که به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: پارازیتوئیدها، سموم شیمیایی، قارچ‌های پاتوژنی.

تریپس گندم

از راسته‌ی Thysanopteraها که طول‌شان نهایتا به 1 میلی‌متر می‌رسد. این حشرات با سوراخ کردن و مکیدن محتویات گیاهانی مانند گندم، از مواد مغذی گیاه تغذیه می‌کنند. این حشرات که بیشتر به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شوند، بیشتر در فصل بهار سروکله‌شان پیدا می‌شود. پوره‌ی قرمز رنگ این آفت می‌تواند به ساقه‌ی گیاه و انشعاب ساقه و برگ‌ها بچسبد و به صورت گروهی، مواد مغذی گندم و جو را مصرف کند. معمولا دانه‌ی گندم، پس از حمله‌ی این آفت سبک شده و موجب کاهش محصول می‌گردد.
✅ کنترل : شخم زدن عمیق زمین، سموم شیمیایی، پارازیتوئیدهایی مانند Hymenopteraها، حشره‌کش‌های بیولوژیکی مانند قارچ‌های Beauveria bassiana و Verticillium lecanii

نماتُد گال گندم

نوعی انگل که موجب قهوه‌ای یا سیاه شدن دانه‌ی گندم می‌شود. معمولا استفاده از بذر بیمار به این گال، باعث انتشار این بیماری شده و حین رشدِ ساقه‌ی گندم خود را آشکار می‌کند.
✅مدیریت بذرها و استفاده از بذر سالم، تناوب زراعی به مدت 1 تا 2سال، قارچ‌های پاتوژنی، تمیز کردن بذرها با کمک محلول آب نمک 20 درصد، جداسازی مکانیکی

شپشک ریشه گندم

نام علمی شپشه گندم  Porphyrophora tritici می باشد .این آفت روی ریشه و طوقه گندم مستقر و از شیره ی گیاهی تغذیه میکند و باعث کوتاه ماندن و ضعیف شدن بوته میشود و عملکرد گیاه را کاهش میدهد. باید توجه داشته باشید که حشره ماده این آفت در اواسط تا اواخر خرداد در داخل خاک تخم ریزی میکند و دوره جنینی این تخم ها طولانی و در اوایل مهر ماه از تخم ها بیرون می آیند و پوره سن یک به روی ریشه گندمیان میرود .یکی از علتهای مهم گسترش این آفت عدم رعایت بهداشت زراعی است .در هنگام برداشت شما باید دقت کنید تا دانه های گندم به روی زمین نریزند و آهنا را کامل جمع آوری کنید.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی گیاهان آپارتمانی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا ببرید.

کود خانگی پیشنهادی فروشگاه آنلاین اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید?
کود ریشه زا ،کود گلدهی ،کود تقویتی، کود جلبک دریایی، کود آمینواسید، کود آهن، کود هیومیک اسید

---

جمع بندی

بیماری‌ها و آفات مهم گندم و جو، نقش بسیار اساسی در میزان برداشت محصول نهایی شما دارند. این نوع از بیماری‌ها اگر به سرعت جلوگیری و کنترل نشوند، می‌توانند تاثیر و مستقیمی بر روی سلامت و کیفیت محصول، یا حتی سفره‌ی غذای انسان‌ها بگذارند. بنابراین توصیه می‌شود از بذر سالم و باکیفیت استفاده شود. در صورت نیاز به سم‌پاشی، قبل از گسترش بیشتر آفات و بیماری، جلوی آن گرفته شود. از همه‌ مهم‌تر، بررسی مداوم محصول و چکاپ آن هرگز نباید پشت گوش انداخته شود.

منابع

• https://www.alberta.ca/fusarium-head-blight-best-management-practices.aspx
• https://bsppjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1364-3703.2004.00226.x
• https://en.wikipedia.org/wiki/Claviceps_purpurea

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**