انواع بیماری و آفات درختان میوه هسته دار

مقدمه

آفات درختان میوه هسته دار و بیماری های آنان که در اکثر نقاط کشور نیز مشاهده می شود اگر در زمان مناسب شناسایی نشوند و با آنها مقابله نگردد ممکن است تا باعث ضرر های زیاد به باغداران شود. منظور از میوه های هسته دار مواردی همچون هلو، شلیل، گیلاس و .. . می باشند. از همین رو در این مقاله قصد داریم برخی از بیماری ها و آفات درختان میوه هسته دار را و روش مقابله آنها را بررسی نماییم.

آشنایی با برخی از بیماری های شایع درختان میوه هسته دار

برخی از مهمترین بیماری های درختان میوه هسته دار به شرح زیر می باشند

پژمردگی ورتیسلیومی درختان میوه هسته دار

عامل بیماری پژمردگی ورتیسلیومی درختان میوه هسته دار Verticillium dahliae می باشد.در این بیماری ابتدا چند برگ یا شاخه از نهال در اوایل فصل تابستان پژمرده می شود. برگها در گام اول تیره و سپس کاملا پژمرده می شوند و کم کم کل نهال را در بر می گیرند. لذا رشد نیمه تمام مانده و باردهی درخت کم می شود. عامل این بیماری را از نوعی قارچ می دانند که بر اثر کاشت نهال آلوده در زمین به سایر نهال ها منتقل می شود.

✅ برای مقابله با این بیماری توصیه می شود تا نهال های سالم برای کشت انتخاب شوند . پس از این مورد لازم است تا با پروسه آبدهی دقت شود تا بیماری دفع گردد.

پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه درختان میوه هسته دار

نشانه های بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه درختان میوه هسته دار بصورت زردی و تیرگی خفیف برگ ها می باشد و در نهایت کم کم خشک می شوند. عامل این بیماری یک نوع قارچ از جنسPhytophthora است که ریشه ها را نازک و ضعیف می کند.

✅ برای مقابله با ابن قارچ لازم است تا حتما از نهال های از پیش کشت شده استفاده نمود و خاک را قبل از کشت نهال به خوبی زهکشی کرد. می تواند در برابر این قارچ مفید عمل کند.

شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار

بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار درختان بر اثر کوددهی نامناسب ایجاد می شود. باکتری عامل بیماری شانکر باکتریایی  Pseudomonas syringae pv.syringae است. همچنین می تواند منشا باکتریایی یا قارچی داشته باشد. این باکتری می تواند عمر درخت میوه را به شدت کاهش دهد. این باکتری می تواند ساقه و ساختار درخت را به صورت کامل از بی برد.

✅ برای مقابله با آن نیز می بایست از کودها و ضد قارچ استفاده نمود. این کودها باید تنها بر روی بخش های آلوده مالیده شوند. کودهای سوپرکاپ برای این بیماری گزینه مناسبی می باشند.

زردی فیتوپلاسمایی درختان میوه هسته دار

بیماری زردی فیتوپلاسمایی درختان میوه هسته دار یک بیماری باکتریایی می باشد که در کوتاه مدت باعث باروری کم درخت و در بلند مدت باعث خشک شدن می شود. دلیل این بیماری را استفاده بی رویه از ازت یا بالا بودن رطوبت خاک می دانند. بیماری فوق باعث آسیب رساندن به آوند و در نهایت خشکی درخت می شود.

✅ برای مقابله با این بیماری لازم است تا از کودهای ازت استفاده نمود. استفاده درست و صحیح از کود می تواند به جلوگیری از بروز این بیماری کمک کند.

لکه غربالی درختان میوه هسته دار

عامل بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته دار یک نوع قارچ به نام Wilsonomyces carpophilus است که باعث سوراخ شدن برگ درخت می شود. البته در برخی موارد میوه نیز مورد حمله قرار گرفته و لکه هایی بر روی آن دیده می شود.

✅ برای مقابله با ابن بیماری لازم است تا برگ های آلوده هرس شده و سمپاشی 4 گانه بردوفیکس صورت گیرد. همچنین توصیه می شود تا ابزار هرس نیز به صورت کامل ضدعفونی شود.

سفیدک نمدی هلو و درختان هسته دار

 سفیدک نمدی هلو و درختان هسته دارممکن است در طول سال رخ دهد اما نشانه های آن در فصل بهار و تابستان مشهود است. علائم بیماری اغلب به صورت سفیدک هایی بر روی برگ و گاهی نیز بر روی میوه می باشد. قارچ Sphaerotheca pannosa عامل این بیماری می باشد.

✅ برای مبارزه با این عامل قارچی  باید نهال های سالم را در زمین کاشت و از قارچ کش های قوی بهره برد. از سوی دیگر هر اندازه رطوبت کمتر باشد، رشد این قارچ ها نیز کمتر است.

پوسیدگی قهوه ای درختان میوه هسته دار

بیماری پوسیدگی قهوه ای درختان میوه هسته دار اغلب در محیط های خشک رخ می دهد و عامل آن یک نوع قارچ به نام Monilia fructigena

است که شکوفه ها را درگیر می نماید. معمولا چند هفته قبل از برداشت بیماری خود را نشان داده و از کیفیت محصول می کاهد. 

✅ برای مقابله با این بیماری لازم است تا شاخه های آلوده هرس شوند و حتما دو تا 3 هفته قبل از برداشت محصول سمپاشی با قارچ کش زیر نظر کارشناس صورت گیرد.

شانکر سیتوسپورایی درختان میوه هسته دار

بیماری شانکر سیتوسپورایی درختان میوه هسته دار عموما به تنه های قطور درخت ها حمله می نماید و پوست آنها را چروکیده می کند. قارچ عامل بیماری گیاهی شانکر سیتوسپورای  Cytospora persoonii است و شکل جنسی آن Leucostoma persoonii می باشد.در این بیماری صمغی ترشح می شود که به مرور باعث خشک شدن درخت خواهد شد.

✅ عامل بیماری فوق باکتری بوده و برای جلوگیری از آن باید از سموم خاص استفاده نمود.

معرفی برخی آفات درختان میوه هسته دار

در زیر می توانید برخی از آفات درختان میوه هسته دار را مطالعه نمایید

سرشاخه خوار هلو

آفت سرشاخه خوار هلو Anarsia lineatella شبیه به پروانه می باشد که بر روی بال های آن لکه های تیره وجود دارد. آفت مذکور از غنچه ها و جوانه های باز تغذیه می نماید.

✅ برای مقابله با این آفت باید نهال ها در محیط مناسب از پیش کاشته شوند و در فصل تابستان نیز از حشره کش ها برای معدون نمودن آنها استفاده کرد.

سرخرطومی های گیلاس و آلبالو

آفت سرخرطومی های گیلاس و آلبالو Rhynchites auratus گل و غنچه را تحت تاثیر قرار می دهد. آفت مذکور به صورت عنکبوت با بدنی تیره رنگ است

✅ برای مبارزه با آن نیز می توانید از سموم آفت کش استفاده نمایید.این آفت از بخش گوشتی میوه تغذیه می نماید لذا میوه ها دارای کیفیت کمتری است.

شپشک سفید هلو

آفت شپشک سفید هلو Pseudaulacaspis pentagona به راحتی ریشه و تنه درختان را در بر می گیرد و از صمغ آنها استفاده می کند.

✅ برای مقابله با آنها لازم است تا نهال ها در دو مرحله سم پاشی شوند. مرحله اول در فصل تابستان  و مرحله دوم در فصل تابستان .

زنبور گوجه

آفت زنبور گوجه Hoplocampa flava اغلب به هسته میوه ها و میوه آنها حمله می نماید و از شیره آنها تغذیه می نماید.لذا پروسه رشد میوه تکمیل نمی شود و میوه ها به صورت کال می ریزند.

✅ برای مبارزه با آن نیز می توانید از کودهای دیازینون و گوزاتیون استفاده نمایید.برای مقابله با آفت مذکور توصیه می شود تا حتما از واریته های سالم و پیش کاشت شده استفاده شود و در زمان مشاهده آفت از سموم و کودهای کالیپسو استفاده نمود.

زنبور مغزخوار بادام

آفت زنبور مغزخوار بادام Eurytoma amygdali نیز می تواند محصولات شما را به صورت کامل از بین ببرد. از لحاظ ظاهری، کرم های فوق بسیار مشکی و شفاف می باشند و تا 11 ماه نیز داخل مغز میوه ها زنده می مانند.

✅ برای مبارزه با این آفت لازم است تا میوه های آسیب دیده به صورت کامل سوزانده شوند.

کرم آلو

کرم آلو Grapholita funebrana از دیگر آفت هایی است که می تواند درختان هسته دار را درگیر نماید. این کرم در واقع یک نوع پروانه می باشد که دارای رنگ خاکستری تیره ای است. لارو های آن به درون میوه نفوذ نموده و از آن تغذیه می نمایند. برای مبارزه با این آفت لازم است تا از کودهای شیمیایی و آفت کش های قوی استفاده نمود. اگر متوجه شدید که درختان شما با این آفت درگیر هستند، لازم است تا روزی دو بار سمپاشی گردند.

شته هلو

شته ها یکی دیگر از آفات درختان میوه هسته دار، می باشند که آفت های زیانباری است که باغداران با آن روبرو هستند. این آفت اغلب برگ های گیاهان را درگیر می نماید و پشت برگها وجود دارد. شته ها به رنگ سبز هستند و از صمغ برگ ها استفاده می کنند. اما موردی که وجود دارد، این موضوع است که می توانند عامل انتقال انواع میکروب ها باشند. برای مقابله با این آفت می توان از مگس ها و کفشدوزک ها کمک گرفت که به سرعت مزرعه را پاکسازی می نمایند اما برای مقابله شیمیایی نیز می توان از شته کش های دارای متاسیستوکس استفاده نمود که اثرات ماندگاری دارند.

مگس گیلاس

یکی از آفت های رایج درختان گیلاس، مگس گیلاس Rhagoletis cerasi است که لارو آن داخل میوه است و از بخش های گوشتی تغذیه می نماید. مگس های فوق کاملا به رنگ زرد می باشند و از همین رو بسیاری از حشره خوار ها را جذب می نمایند. البته می توان به روش های شیمیایی نیز با این آفت مبارزه نمود. برای این مورد بهتر است تا از محلول های پروتئین هیدرولیزات استفاده نمود و سه بار در طول روز باغ ها را سم پاشی نمود.

کرم سفید ریشه

کرم سفید رشته Polyphylla olivieri نیز می تواند به راحتی ریشه درختان و نهال های شما را از بین ببرد. این کرم به رنگ قهوه ای است و از ریشه گیاهان تغذیه می نماید و چنانچه بیماری سریعا شناسایی نشود به راحتی نهال خشک می شود. از بین بردن علف های هرز، شخم زنی و ریختن شن در اطراف ریشه می تواند از رشد آنها جلوگیری نماد اما برای مقابله شیمیایی باید از سموم دیازینون بهره برد.

پیشنهاد اگری راز

جمع بندی

در این مقاله برخی از مهمترین آفات و بیماریهای درختان میوه هسته دار معرفی شده‌اند. به صورت کلی، بهترین راه محافظت از محصولات گوجه فرنگی، کاشت بذر سالم و اصلاح شده، بررسی دوره‌ای خاک و رطوبت محیط و استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مناسب می باشد.

منابع

• https://extension.okstate.edu/fact-sheets/common-diseases-of-stone-fruit-trees-and-their-control.html
• https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4020-8571-0_1

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**