گیاه مولد انگور، مو یا تاک نامیده می شود. تاک های وحشی و زراعی به تیره تاکسانان (Vitaceae) تعلق دارند. تاک می تواند در زمستان تا ۱۵- درجه سانتی گراد را تحمل کند. نیاز سرمایی مو نسبتا کم است و این نیاز در اکثر ارقام با ۱۰۰ تا ۵۰۰ ساعت دمای کمتر از هفت درجه سانتی گراد برآورده می شود، ولی برخی از ارقام به حدود ۲۰۰۰ ساعت نیاز دارند. جوانه های مو در بهار، وقتی میانگین دما به ۱۰ درجه سانتی گراد برسد، آغاز به رشد می کنند. ولی گل ها برای باز شدن، به متوسط ۱۶ درجه سانتی گراد نیازمندند.
گل مو، از سال دوم عمر نهال به بعد، هنگام تابستان در داخل جوانه های مرکب جانبی تشکیل می شود. این جوانه ها، در سال بعد، تبدیل به شاخه هایی می شوند که از بند سوم تا دوازدهم خود، دارای خوشه گل هستند. خوشه گل در هر بند، در نقطه روبه روی برگ آن بند رشد می کند. در تاک، برای تبدیل شدن گل به میوه باید گرده افشانی انجام شود. در تاک های دانه دار علاوه بر گرده افشانی، انجام عمل لقاح نیز ضروری است، ولی اغلب تاک های بی دانه نیازی به آن ندارند.

باید توجه داشته باشید که هنگام کاشت این درخت اقدامات لازم جهت جلوگیری و کنترل علف هرز انجام شود.

آفات و روش کنترل آن ها

شب پره انگور

شب پره Lobesia botrana آفت عمده انگور است که در صورتی که مبارزه انجام نشود خسارت زیادی وارد می کند. بیشتر خسارت این آفت به دلیل تغذیه لارو از خوشه های انگور است و در اواسط فصل خوشه ها را  به قارچ بوترایتیس حساس می­ کند و منجر به ایجاد پوسیدگی­ های ثانویه در هنگام برداشت می­ شود. لاروها به جوانه­ های گل نفوذ می کنند. در اثر تغذیه این آفت پوست غوره حالت خاکی رنگ پیدا می کند.

✅ راه های کنترل شب پره انگور: هرس بهاره، استفاده از سموم نفوذی ( مانند دیازینون)

تریپس انگور

تریپس حشره ای یک نسلی است که در خاک به صورت شفیره زمستان گذرانی می­ کند. در اوایل فصل به جوانه ها و برگ های جدید حمله می کند و در انتهای فصل باعث خشک شدگی و ریزش زود هنگام برگ می ­شود. علائم به صورت لکه های نکروزه و خشک ­شدگی از حاشیه برگ می­ باشد.
✅ کنترل تریپس انگور: تقویت تنوع گیاهی در تاکستان‌ می‌ تواند به طور طبیعی تریپس‌ها را کنترل کند.

زنجره مو

این زنجره  Pesalmocharias alhageos یکی از آفات مهم مو در ایران می باشد که بخش عمده ای از چرخه زندگی خود را در خاک سپری می ­کند. حشره بالغ روی سر شاخه های مو تخم ریزی می کنند. بر اثر تخم ریزی زنجره مو برجستگی هایی به وجود می آید که باعث شکنندگی سر شاخه­ ها می شود. زنجره به ریشه انگور خسارت وارد می کند. پوره های سن دو به ریشه­ های فرعی گیاه میزبان می چسبند؛ در حالی که پوره­ های ســنین سه و چهار در اطراف ریشه و محل فعالیت خود لانه­ هایی را تشکیل می دهند و از شیره گیاه میزبان تغذیه می­ کنند.
✅کنترل زنجره مو: حذف برگ های پایینی، استفاده از ارگانوفسفات‌ ها 

شپشک آرد آلود انگور

خسارت ناشی از شپشک آرد آلود موجب کوتولگی، زردی، بد شکلی، پیچیدگی و در نهایت خشکی برگ­ ها می شود. همچنین ترشح عسلک در اثر فعالیت شپشک به رشد قارچ های فوماژین بر روی برگ کمک می کند. شپشک ها در محل انشعاب شاخ و برگ انگور فعالیت بیشتری دارد. مورچه­ ها یکی از عوامل اصلی در انتقال شپشک ­ها به گیاه اصلی هستند.

✅ کنترل شپشک آردآلود: در بسیاری از مناطق، کنترل شپشک آردآلود از طریق استفاده از شکارچیان طبیعی مانند زنبورهای پارازیت انجام می‌ شود. انواع دیگری از ارگانیسم‌ های کنترل‌ کننده نیز وجود دارند؛ اما کنترل و مدیریت این آفت به دلیل این‌ که حشره غالبا در زیر پوست یا داخل خوشه‌ ها فعالیت می‌ کند، دشوار است.

مینوز مو

مینوز بین دو اپیدرم برگ حرکت می کند و با ایجاد دالان­ هایی بر روی برگ خطوط سفیدی را ایجاد می­ شود. این آفت به صورت شبانه روزی فعالیت می ­کند و کنترل آن سخت است.
✅کنترل مینوز مو: استفاده از ارقام مقاوم، کنترل زراعی

کرم سفید ریشه

در بین آفات انگور کرم سفید ریشه یکی از مخرب ترین آفات می­ باشد. گیاهانی که مورد حمله این آفت قرار می­ گیرند، زرد شده و رشد شاخه ­های آن­ها متوقف شده و ریزش میوه اتفاق می ­افتد و به دلیل آسیب به طوقه و ریشه استحکام خود را از دست می­ دهد.

✅ کرم سفید ریشه: استفاده از تله نوری، استفاده از باکتری Bacillus popilliae، استفاده از سم اوی سکت یا دیازینون

بیماری‌ های مهم گیاه انگور

سرطان طوقه

به سرطان طوقه، سفیدک حقیقی مو هم گفته می شود. در فصل بهار علائم بیماری به صورت گرد سفید رنگ بر روی برگ و خوشه ­ها، لکه­ های خاکستری بر روی ساقه ها بروز می کند که گیاه را ضعیف کرده، از رشد آن جلوگیری می­ کند و عملکرد محصول را کاهش می­ دهد. در صورت تشدید بیماری برگ­ ها قهوه­ ای می شوند، ریزش می­ کنند و دانه های انگور ترک می­ خورند و نا مرغوب می­ شوند.

✅ برای مقابله با بیماری سرطان طوقه می‌توان از ارقام مقاوم استفاده کرد. همچنین استفاده بهینه از کودهای حاوی نیتروژن و قارچ کش ها می تواند در کنترل شدت بیماری و مدیریت آن موثر باشد.

زردی و زوال فتوپلاسمایی

علائم زردی این بیماری با کمبود آهن متفاوت است و به صورت زرد درخشنده و لکه­ هایی در باغ مشاهده می­ شود. به تدریج این زردی به لکه­ های نکروتیک تبدیل می­ شود و با گرم شدن هوا لکه­ ها گسترش یافته و زوال شاخه­ ها و برگ­ های سوخته مشاهده می­ شود.
✅ برای مدیریت بیماری زوال فیتوپلاسمایی می توان ارقام مقاوم در برابر این بیماری را کشت کرد. استفاده از سیستم آبیاری مناسب، رعایت تراکم کشت و استفاده از سموم مسی مانند اکسی کلرور مس می تواند سبب عدم گسترش این بیماری ‌شود.

اسکا (زوال سریع)

در فصول گرم سال به سرعت مشاهده می ­شود. علائم برگی به­ صورت لکه های نکروتیک بین رگبرگی به نکروز چوب و تنه تبدیل می شود. این بیماری فقط با یک عامل بیماری ­زا ایجاد نمی ­شود؛ بلکه میکروارگانیسم­ های مختلفی باهم فعایت می ­کنند.

✅ مدیریت آبیاری و جلوگیری از مرطوب شدن بیش از حد ناحیه ریشه و طوقه، استفاده بهینه از کودهای نیتروژنه و قارچ کش ها می تواند سبب افزایش مقاومت بوته های ذرت در برابر این بیماری شود.

سکته مو

به صورت ناگهانی در اواسط تابستان به صورت پژمردگی سر شاخه­ ها می­ شود. برگ ­ها ابتدا به صورت سبز و در مدت چند روز سریع سبز کمرنگ، پژمرده و خشک می­ شوند.

✅کنترل بیماری سکته مو: استفاده از ارقام مقاوم، استفاده مناسب و اصولی از کودهای حاوی ازت و قارچ کش ها در مدیریت این بیماری موثر است.

پوسیدگی سفید تنه

علائم این بیماری را می ­توان در مغز تنه مشاهده کرد که به صورت نقاط قهوه ای تا سیاه رنگ در مقطع عرضی ساقه دیده می­ شود و به صورت نوارهای طولی سیاه رنگ در ساقه مو وجود دارد. که به تدریج تنه به شکل نرم و اسفنجی تبدیل شده و شکننده می­ شود.

✅ تنها راه مبارزه با این ویروس‌ ها استفاده از بذرها سالم و مبارزه با حشرات ناقل این ویروس‌ ها شامل انواع زنجره‌ ها است.

شانکر انگور

علائم این بیماری به صورت شکاف و ترک خوردگی روی تنه­ انگور، کم رشدی یا توقف رشد، کلروز و پژمردگی برگی، نکروز جوانه ها و تنه انگور می شود. علائم این بیماری به صورت برگ­ های کوچک، پیچ خورده، فنجانی شکل، رنگ پریده و خوشه­ های چروکیده دیده می­ شود. یک بیماری قرنطینه­ ای می ­باشد که علائم آن به شکل بافت زرد رنگ با لکه­ های قهوه ای درون آن­ها ( اصلاحا لکه جزیره ­ای) بروز می­ کند. در نهایت خوشه ­ها خشک شده و میوه­ ها آب درون بافت را از دست م ­دهند. رشد بوته متوقف شده و به مرور زمان کاملا خشک می­ شود. در شرایط گرم علائم بیماری و گرفتگی آوند بیشتر مشخص می شود.

برای مشاهده برنامه غذایی عمومی انگور روی عکس کلیک کنید.

جمع‌ بندی

اولین گام در مبارزه و کنترل آفات شناسایی دقیق آفت است. پس از شناسایی، با استفاده از روش زراعی و بیو و در نهایت با استفاده از سموم و مواد شیمیایی می‌توان آفات را مدیریت و کنترل کرد. حشرات مهاجم به دلیل قدرت بالای خود در حفظ بقا، تولیدمثل بیشتر، قدرت بالای سازگاری در شرایط مختلف محیطی و ایجاد مقاومت در برابر سموم، نسبت به حشرات مفید و پارازیت تأثیر کمتری از سموم می‌گیرند.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ، راز رویش ها**