کنترل علف هرز

مقدمه

همان‌طور که از نام این گیاهان قابل فهم است، علف‌های هرز گیاهانی هستند که ناخواسته در باغ یا زمین کشاورزی شما رشد می‌کنند. علف‌های هرز معمولا شامل گیاهانی هم‌چون قاصدک، خرفه، غاز پای سفید، پیچک و تاج خروس می‌شوند که در بیشتر موارد باید از رشد علف‌های هرز جلوگیری کرد.

علف‌های هرز رقیبان اصلی گیاهان در مصرف آب، نور خورشید و مواد مغذی خاک کشاورزی هستند. تصور کنید که خاک ایده‌آلی برای رشد گیاهان خود ساخته‌اید و ناگهان این مهمان ناخوانده سروکله‌اش پیدا می‌شود و حجم عظیمی از مواد مغذی خاک، آب و نور خورشید را برای خود صرف می‌کند! مسلما شرایط بی‌نقصی که برای گیاهان خود چیده بودید، دچار خلل خواهد شد. کنترل علف هرز یا جلوگیری از رشد علف‌های هرز جز اولویت شما باشد تا از انتشار آن جلوگیری شود.

بسیاری از انواع علف‌های هرز، مانند غاز پای سفید که به گیاه سلمکی برگ نیز معروف است؛ حجم عظیمی از بذر را در خاک زمین شما پخش می‌کنند. بذرهایی که شاید آن‌ها را به چشم نبینید؛ اما قطعا چند سالِ آینده‌تان را به کندن آن‌ها از زمین صرف خواهید کرد.

یک نکته‌ی مثبتی که در رابطه با رشد گیاهان هرز وجود دارد، این است که جلوی چشم صاحب مزرعه ظاهر می‌شوند. برخی از علف‌های هرز مانند قاصدک‌ها، خرفه‌ها و غاز پای سفید حسابی در میان علوفه‌ی خوراکی محبوب هستند. علاوه بر این، علف‌های هرز توان این را نیز دارند که حشرات مفید و گرده‌افشان را به سوی خود جذب کنند. اگرچه گاهی اوقات ممکن است آفات را نیز متوجه خود سازند. به دلیل این‌که حشرات مفید نیز جذب آن‌ها می‌شوند، اکثر کشاورزان در نواحی غیرزراعی خود، اجازه‌ی گسترش این علوفه‌ها را می‌دهند تا جای دیگر از آن استفاده کنند.

خسارات علف هرز

•  رقابت با محصول اصلی در جذب رطوبت ،مواد غذایی،اشغال فضا ونهایتاًکاهش محصول اصلی
•   خسارت از طریق ترشح مواد سمی در داخل خاک ومسموم کردن گیاهان زراعی 
•  ایجاد مسمومیت در دام وطیور وحتی خود انسان توسط بعضی از علف های هرز سمی به صورت مختلف (اختلاط با محصول ومصرف خوارکی آن ،تماس با قسمتهای سمی و…) 
• علف های هرز به عنوان پناهگاه ومیزبان حد واسط برخی از عوامل بیماری وآفات گیاهان زراعی محسوب می گردند وبطور غیر مستقیم می توانند خسارت زا باشند . 
• صرف هزینه ،زمان وانرژی در جهت کنترل علف های هرز وکم رنگ شدن اقتصاد تولید محصول 

راهکارهای جلوگیری از رشد علف‌های هرز

در ادامه راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌کنیم که به قطع برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز به یاری‌تان خواهد آمد:

بلافاصله پس از این‌که چشم‌تان به یک علف هرز افتاد، آن را از خاک بیرون بکشید!

کشاورزان در فصول رشد گیاهان، زمان زیادی را در باغ یا زمین کشاورزی خود سپری می‌کنند. می‌توانید همان‌طور که با منظره‌ی دلپذیر زمین خود ریلکس می‌کنید، دائما روند رشد گیاهان را بررسی کنید. همزمان چشمان خود را تیز کنید تا مشکلات احتمالی مانند علف‌های هرز را سریع ردیابی کنید. یکی از راه‌های اساسی جلوگیری از رشد علف‌های هرز، این است که بلافاصله پس از این‌که نگاهتان به یک علف‌ هرز افتاد، آن را از خاک خارج کنید. بهترین زمان برای خروج و جلوگیری از رشد علف‌های هرز از خاک، وقتی‌ است که هنوز بالغ نشده‌اند. بسیاری از علف‌های هرز را می‌توان به سادگی با دست یا با کمک یکی از تجهیزات کشاورزی، از خاک خارج کرد. لطفا هر زمان که دلتان خواست برای وجین کردن علف‌های هرز اقدام نکنید. همواره گوش به زنگ باشید تا همین‌که نگاهتان به چنین علف‌هایی افتاد، آن‌ها را از خاک خارج کنید. به این شکل ریسک رشد علف‌های هرزِ بیشتر را به صفر نزدیک خواهید کرد.

هرگز اجازه ندهید علف‌های هرز به مرحله‌ی گرده‌افشانی برسند!

قصد نداریم شما را بترسانیم، اما هیچ می‌دانستید که بذر علف‌های هرز با خاک شما چه می‌کند؟ این یعنی بجز گیاهان اصلی شما، تعداد بی‌شماری از بذرهای هرز هم وجود دارند که منتظر شرایط ایده‌آلی برای رشد می‌گردند. مطالعات نشان داده است که این بذرها می‌توانند سال‌ها و حتی دهه‌ها در دل خاک مخفی بمانند. بهترین راه برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز در خاک کشاورزی‌تان، این است که راه تولید مثل آن‌ها را قطع کنید! به عبارت دیگر، جلوی گرده‌افشانی آن‌ها را بگیرید و اجازه ندهید تکثیر شوند. این کار خیلی راحت است و نیازی نیست حتی کل گیاه را بیرون بکشید. تنها کافی‌ست گل‌ها یا کلاله‌ی گرده‌افشانی آن‌ها را بکنید. برای سهولت در این کار هم می‌توانید از قیچی‌های باغبانی استفاده کنید. اگر هم می‌خواهید بذرهایی را که درون خاک وجود دارند از بین ببرید، می‌توانید با خیش‌زنی دستی یا اتوماتیک، آبیاری و کمی منتظر ماندن، کاری کنید که این بذرها شکوفا شده و خودی نشان دهند، سپس بلافاصله آن‌ها را از خاک خارج کنید.

استفاده از گیاهان پوششی

برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز بهترین زمان استفاده از گیاهان پوششی، اواخر فروردین و اواسط بهار است که خاک خود را از سرما و یخبندان زمستان پیشین می‌رهاند و در حال گرم کردن خود است. برای این‌که سرعت رشد علف‌های هرز را پایین بیاورید، می‌توانید از گیاهان پوششی، مانند مالچ پوششی استفاده کنید. مالچ رطوبت را در خاک نگه می‌دارد و علف‌های هرز را خفه می‌کند. به این شکل خاک سرد می‌ماند. مالچ‌های ارگانیک موجب بهبود شرایط خاک می‌گردند. برگ‌های درختان سوزنی‌شکل، روزنامه، برگ‌های تکه تکه شده و.. از جمله مالچ‌های ارگانیک پوششی هستند. می‌توانید در صورت نیاز از پلاستیک سیاه، کمپوست و… هم استفاده نمایید.

استفاده از عوامل بیماری‌زا

این عوامل بیماری‌زا می‌توانند شامل حشرات و آفاتی باشند که هنگام کشت محصول به کارتان می‌آیند. اما نکته‌ای که در رابطه با این حشرات و آفات نباید فراموش کنید، این است که استفاده از آفات و حشرات برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز، هم هزینه و هم ریسک بالایی در پی دارد. بنابراین در حین انتخاب نوع حشره و آفت مدنظر، می‌بایست کاملا شرایط و گیاه را تحت بررسی قرار داد. بهترین عامل بیماری‌زا برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز، استفاده از انواع خاصی از قارچ‌هاست. به عنوان مثال، قارچ پوچینیا برای چنین مصارفی، بسته به محصول کشت شده توصیه می‌گردد.

اجرای تناوب زراعی

معمولا تناوب زراعی را یکی از موثرترین روش‌های جلوگیری از رشد علف‌های هرز می‌دانند. تنوع و تداوم کارشناسی‌شده در کاشت محصولات، باعث مدیریت و کاهش سرعت رشد علف‌های هرز می‌شود. چرا که خاک در خدمت گیاه اصلی‌ست و بانک مواد مغذی و شرایط ایده‌آل رشد این علف‌ها را به حداقل می‌رساند. مثلا پس از کشت کلم بروکلی، به صورت تناوبی با تغییر کشت به کدو حلوایی در زراعت زمین تناوب ایجاد نمایید.

سم‌پاشی شیمیایی

یکی دیگر از راه‌هایی‌ست که از طریق آن می‌توان اقدام به نابودی علف‌های هرز کرد. به عنوان مثال در این روش، با کمک علف‌کش‌ها می‌توان باعث نابودی علف‌های هرز شد و آن‌ها را از زمین کشاورزی خود حذف نمود.

عدم استفاده از کودهای دامی

بسیاری از کارشناسان کشاورزی توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از رشد و گسترش علف‌های هرز در خاک، از کودهای دامی استفاده نشود. دلیل آن مشخص است. حیواناتی مانند گاو، گوسفند، اسب و… که از مدفوع‌شان برای ساخت کودهای دامی استفاده می‌شود، ممکن است از علف‌هایی تغذیه کنند که بذر آن‌ها بدون هضم از دستگاه گوارش حیوان عبور می‌کند. پس شما با پخش مجدد این کودها، در واقع بذر این علف‌های هرز را در زمین خود پراکنده‌اید!

بکارگیری از پلاستیک در روند کاشت

کشت نایلونی، راهی دیگر برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز است که راه رشد و بذرافشانی علف‌های هرز را می‌گیرد.

استفاده از وجین دستی

برای کنترل موثر علف های هرز از طریق وجین دستی، رعایت چند مرحله کلیدی مهم است. با شناسایی انواع علف های هرز شروع کنید، زیرا این کار به تعیین مناسب ترین تکنیک ها و ابزارها برای استفاده کمک می کند. توصیه می شود زمانی که خاک مرطوب است .که علف های هرز انجام شود، زیرا استخراج کل علف هرز از جمله ریشه آن آسان تر می شود. توجه داشته باشید که علف های هرز را قبل از تولید دانه از بین ببرید و از گسترش بیشتر جلوگیری کنید.

وجین دستی منظم و مداوم برای حفظ مناطق عاری از علف های هرز بسیار مهم است. با حذف علف های هرز در مراحل اولیه، می توانید از رقابت آنها با گیاهان مورد نظر برای مواد مغذی، آب و نور خورشید جلوگیری کنید. علاوه بر این، وجین دستی می تواند یک فعالیت درمانی باشد و به باغبان اجازه می دهد تا با گیاهان خود ارتباط برقرار کرده و از رضایت یک فضای عاری از علف های هرز لذت ببرند.

جمع بندی

برای جلوگیری از رشد علف های هرز، چند استراتژی کلیدی وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. در مرحله اول، مطمئن شوید که خاک شما سالم و تغذیه شده است، زیرا گیاهان قوی و متراکم کمتر در معرض حمله علف های هرز هستند. ثانیاً، استفاده از مالچ یا پوشش های زمینی را برای سرکوب رشد علف های هرز با مسدود کردن نور خورشید و جلوگیری از جوانه زدن بذر علف های هرز در نظر بگیرید. علاوه بر این، تمرین فاصله گذاری مناسب و نگهداری منظم از گیاهان شما می تواند به ایجاد یک تاج پوشش متراکم کمک کند که رشد علف های هرز را محدود می کند. در نهایت، هوشیار باشید و علف های هرزی را که موفق به جوانه زدن می شوند، فوراً حذف کنید و از پخش شدن آنها و ایجاد جای پا جلوگیری کنید. با اجرای این اقدامات پیشگیرانه می توانید فضای خود را عاری از علف های هرز نگه دارید و سلامت و زیبایی باغ یا منظره خود را حفظ کنید.

منابع

• https://www.yahoo.com/lifestyle/time-mulch-garden-164453927.html
• http://www.ladybug.uconn.edu/FactSheets/mulch-basics.php

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**