انواع آفات و بیماری های بادمجان

مقدمه

آفات وبیماری های بادمجان ،بادمجان گیاهی به ارتفاع 40 تا 150 سانتی متر با برگهای بزرگ زبز و دندانه دار و گلهای آن به رنگ سفید تا بنفش است میوه بادمجان معمولا استوانه ای و لامپی شکل است که بافتی سفید دارد اما با برش دادن آن به سرعت قهوه ای میشود.بادمجان نسبت به سایر محصولات گلخانه ای نسبت به بیماری مقاوم تر است اما با این وجود بسیاری از بیماری ها گاهی اوقات خسارت زیادی وارد میکنند که در این مقاله به بعضی از این بیماری ها و راه کنترل آنها اشاره میکنیم.برای دیدن برنامه تغذیه کودی بادمجان کلیک کنید.

بیماری

پژمردگی ورتیسلیومی

عامل بیماری V. albo-atrin Verticillium dahliae میباشد .علائم بیماری روی گیاهچه دیده نمیشود.آلودگی خیلی کند پیشرفت یافته و با پیشرفت بیماری بوته ها در طی روز پژمرده شده و دچار کوتولگی و کلروز می شوند. پژمردگی معمولا سیستمیک نیست و قسمت هایی از گیاه همچنان شاداب و سرحال هستند. در نهایت ممکن است پژمردگی دایم و مرگ بوته اتفاق بیفتد. برش عرضی ساقه نشان می دهد که تغییر رنگ آوندها به قهوه ای تیره صورت گرفته است. میوه ها نیز کوچک و بدشکل با تغییر رنگ بافت داخلی هستند. بیماری در خاک و بقایای گیاهی به مدت چند سال می ماند. بهترین رشد بیماری در دمای ۲۱ و ۲۵ درجه سلسیوس است.
✅کنترل ضدعفونی خاک ،پیوند روی پایه مقاوم،مبارزه شیمیایی مقداری دشوار است

بوته میری

بوته‌میری یک بیماری قارچی است که به بذور در حال جوانه‌زنی حمله می‌کند و باعث خسارت‌هایی در ساقه می‌شود و نشاها را به زمین فرو می‌برد. برای مقابله با این بیماری، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

1. استفاده از واریته‌های مقاوم: برخی از واریته‌ها و هیبریدهای مقاوم به بوته‌میری وجود دارند. انتخاب این گیاهان می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری و کاهش خسارت‌های آن مؤثر باشد.
2. تیمار بذور با باویستین: باویستین یک قارچ آنتاگونیست است که می‌تواند در کنترل بوته‌میری مؤثر باشد. برای تیمار بذور، از باویستین با غلظت 0.1 درصد استفاده کنید. این عمل باعث کاهش غلظت قارچ بوته‌میری در ریشه‌ها و ساقه‌های رشد کننده می‌شود.
3. استریلیزه کردن خاک: بوته‌میری می‌تواند در خاک زندگی کند و به طور مستقیم بر روی بذور تاثیر بگذارد. بنابراین، استریلیزه کردن خاک می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند. می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند استفاده از حرارت، مصرف فنول یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده خاک استفاده کنید.
4. تناوب مطلوب: تناوب مطلوب محصولات می‌تواند به کاهش شدت بوته‌میری کمک کند. این بدان معناست که باید گیاهان مستعمره را با گیاهان دیگری که به بوته‌میری حساس نیستند یا از خانواده‌های مختلف باشند جایگزین کنید. این کار باعث کاهش غلظت بوته‌میری در خاک می‌شود و بیماری را کنترل می‌کند.

مهم است برای مقابله با بوته‌میری از روش‌های مختلف استفاده کنید و آن‌ها را ترکیب کنید تا بهترین نتیجه را به دست آورید. همچنین، اگر شما در یک منطقه خاص کشاورزی فعالیت می‌کنید، ممکن است مشاوره از متخصصان محلی درباره روش‌های مقابله با بوته‌میری مؤثرتر باشد.

کپک سفید

عامل بیماری Sclerotinia sclerotiorum میباشد.اولین علایم بیماری، زخم های آبسوخته سبز تیره است که روی شاخساره، ساقه و میوه ایجاد می شوند، زخم های ساقه اغلب به ایجاد شانکر دور تادور ساقه در سطح خاک و در نهایت پژمردگی و مرگ بوته می شود. آلودگی دمبرگ و جوانه ها به سرعت به سمت پایین بوته گسترش می یابد. میوه ها نیز از طریق تماس مستقیم با خاک یا آلودگی دم میوه سریع آلوده می شوند و به یک توده آبکی تبدیل می شوند. در مرال پیشرفته، توده های مسیلیومی سفید رنگ روی بافت رشد می کنند و روی سطح آنها سختینه ها تشکیل می شوند. سختینه ها همچنین در داخل ساقه و حفره های میوه ایجاد می شوند و پس از مدتی سیاه و سخت می شوند. ..
✅ کنترل:به کشت در خاک های با زهکش مناسب، افزایش فاصله بین ردیف های کاشت و انجام آبیاری های
عمیق در اول صبح توصیه می شود. به کودهای حیوانی و مالچ های گیاهی نباید از مزارع و مناطق آلوده تهیه شوند.
ضدعفونی خاک می تواند منجر به کاهش زاد مایه قارچ شود.

ساق سیاه

عامل بیماری Phytophthora capsici و خاک زی بوده و به ریشه ،طوقه و ساقه حمله میکند و برگهای بوته آلوده به طور ناگهانی پژمرده و بوته در حالی که برگ سبز دارد خشک میشود.
✅ کنترل ضدعفونی بذر ،تهویه مناسب ،مدیریت آبیاری،آفتاب دهی،قارچ کش

پژمردگی فوزاریومی

قارچ از راه ریشه های جوان وارد گیاه شده و از طریق آوندها به سایر اندام های گیاه گسترش می یابد. آوندها مسدود شده و پلاسیده می شوند، در نتیجه حمل آب به برگها متوقف شده و بوته شروع به پژمردگی می کند. در آلودگی ورتی سلیومی پژمردگی. ۷ شکل روی برگ ها مشاهده می شود. علایم هر دو قارچ خیلی شبیه هم است و تشخیص با نمونه برداری از بافت گیاه و کشت نمونه ها امکان پذیر است.

✅ کنترل ضدعفونی خاک،استفاده از بذر سالم،استفاده از ارقام مقاوم

سفیدک پودری

علایم به صورت نواحی پودری سفید کرد تا نامنظم در سطح رویی و زیرین برگ نمایان می شود. این نواحی گسترش یافته و کل سطح برگ، دمبرگ و ساقه را می پوشانند. ابتدا برگ های مسن و سپس برگهای جوان علایم را نشان می دهند. برگ های آلوده در نهایت زرد و نكروزه می شوند. و در گونه دوم علایم شبیه فلفل و به صورت لکه های کلروزه در سطح برگ و پوشش پودری سفید در سطح زیرین برگ است.

✅ کنترل استفاده از بذر سالم،استفاده از ارقام مقاوم،سموم قارچ کش

بلایت ناشی از فوموپسیس

عامل بیماری Phomopsis vexans میباشد. قارچ عامل بیماری سریع به گیاهچه های بیرون آمده ،حمله میکند و زخم های قهوه ای تیره و بالاتر از سطح خاک ایجاد کرده که در نهایت به مرگ منجر میشود.

✅ کنترل بذر با کیفیت و سالم،حذف بقایای آلوده،قارچکش،ماچ پاشی سطح خاک

لکه برگی سرکوسپورایی

عامل Cercospora melongenae می باشد.این بیماری به اسم بیماری چشم قورباغه ای معروف است .علایم ابتدا در برگ مسن و لکه های کوچک کلروز شده بوجود و با پیشرفت بیماری دوایر متحدالمرکز ایجاد میشود .روی میوه علایم ایجاد نمیشود .

✅ کنترل کاشت نشا سالم،از بین بردن علف هرز ،سموم قارچ کش بصورت محلول پاشی

آنتراکنوز

عامل بیماری Colletotrichum spp میباشد .اولین علایم بصورت لکه گرد و زاویه دار ایجاد میشود .بیماری در شرایط مرطوب و نسبتا خنک شدید تر است.

✅ کنترل کاشت بذر سالم،حذف و معدوم نمودن بقایای گیاهی،قارچ کش

بیماری های باکتریایی

بیماری باکتریایی خسارت چندانی ایجاد نمیکند و فقط ممکن است در شرایط پس از برداشت موجب لهیدگی و ایجاد خسارت شود

بیماریهای ویروسی

ویروس کوتولگی پیسه ای بادنجان

علایم آلودگی باعث بدشکلی ،زردی رگیرگ و موزاییک خفیف و لکه دار شدن میوه و کوتولگی بوته میشود.

✅ کنترل کاشت نشا سالم،مبارزه با حشرات ناقل،حذف بوته آلوده

آفات مهم بادمجان

آفات بسیار متعددی به بادمجان حمله و خسارت وارد میکند اما خسارت ها بسیار جدی نیست و تعداد کمی از آنها خسارت شدید وارد میکند که در ادمه برای شما توضیح خواهیم داد.

کنه تار تن دو لکه ای

کنه تار تن دو لکه ای متعلق به خانواده Tetranychidae میباشد و چندین گونه از Tetranychus به تعداد خیلی وسیعی از گیاهان خسارت وارد میکند که مهم ترین آنها  Tetranychus urticae است .رنگ این کنه ها زرد رنگ و در آب و هوای خنک نارنجی است و دارای تحرک اند اما خیلی سریع حرکت نمیکنند.خسارت وارده به گیاه توسط لاروها، پوره ها و افراد بالغ با سوراخ کردن بافت گیاه و مکیدن شیره گیاهی صورت می گیرد. کنه های تار تن با استفاده از قطعات دهانی استایلت مانند خود از سلول های سطح زیرین برگ تغذیه نموده و به بافت اسفنجی مزوفیل، پارانشیم نردبانی و کلروپلاست ها خسارت وارد می کنند. بنابراین، میزان کلروفیل و توانایی گیاه برای فتوسنتز کاهش خواهد یافت. این کنه به دلیل حساسیت زیاد به نور خورشید، در سطح زیرین برگ ها فعالیت دارد. برگهای آسیب دیده دارای ظاهری منقوط، همراه با لکه های نقرهای خاکستری مایل به زرد کوچک می باشند. ممکن است برگهای شدید آلوده، برنزه و قهوه ای شده و خزان یابند. این کنه ها شبکه نامنظمی از تارها را ایجاد نموده که از این طريق بين بوته ها به ویژه بوته های مجاور هم و برگهای در تماس با یکدیگر حرکت می کنند. در شمعدانی تغذیه کنه ها منجر به بروز یک بافت چوب پنبه ای خرمایی رنگ در سطح زیرین برگ ها می شود که آیسه نامیده می شود.

✅ کنترل ساده ترین راه برای توقف آلودگی در گلخانه، آبپاشی و غبارپاشی گیاهان حساس دو بار در روز است. علف های هرز را جمع آوری و معدوم کنید.استفاده از سموم کشاورزی نیز موثر است

پروانه میوه خوار بادمجان

 اسم علمی پروانه میوه خوار بادمجان (Leucinodes orbonalis) می باشد و رنگ حشره بالغ سفید به همراه نقاط صورتی و آبی رنگ است .تخم این حشره به رنگ سفید کرم است که بصورت تکی یا گروهی در پشت برگ گیاه دیده میشود.لارو این حشره باعث ایجاد تونل شده و به شاخه و گلهای گیاه و همچنین به میوه ها حمله میکند. با حمله به گیاه سبب تضعیف توان گیاه و ایجاد میوه غیر قابل مصرف میکند.

✅ کنترل زمانیکه لاروهای سن یک روی ساقه هستند میتوانید اقدام به سمپاشی کنید.

شته های سیب زمینی

اين شته ها دارای ميزبان های زیاد مانند بادمجان ،گوجه،فلفل و ….میباشد و بصورت تعداد انبوه روی شاخه ها و اندام رویشی زندگی میکنند و به گیاه ،میوه و …صدمه وارد میکند و از بازار پسندی محصول کم میکند و در بعضی موارد سبب کوتولگی گیاه میشود.

✅ کنترل استفاده ازسموم فسفره تماسی نفوذی

تریپس توتون

این آفت میزبان های متعددی دارد و رنگ بدن حشره زرد،قهوه ای و خاکستری روشن تا تیره دیده میشود و تخم های اين آفت سفيد و شفاف داخل نسوج گياه ميزبان قرار دارد .لاروها غالبا در پشت برگ گياه ميزبان فعال مي باشند. این آفت بیشتر به جوانه هايی كه از پوسته بذر خارج شده حمله و خسارت وارد میکند.

گونه ای است پلي فاژ با ميزبان هاي متعدد شامل توتون، پنبه، كلم، گل كلم، كتان،  چغندرقند، كنف، سيب زميني، بادمجان، پياز، خيار، خربزه، گوجه فرنگي، لوبيا، نخود، بادام زميني،  كرفس، شلغم وجعفري .  اندازة بدن حشرة كامل 0.9  ميليمتر بوده بدن آن پهن، باريك و به رنگ زرد، قهوه اي ، خاكستري روشن تا تيره ديده مي شود. تخم هاي اين آفت سفيد و شفاف به طول  0.25 ميليمتر مي باشد كه داخل نسوج گياه ميزبان قرار داده مي شود و لذا نمي توان آنها را با چشم غيرمسلح مشاهده كرد . لارو اين آفت به رنگ زرد روشن است. لاروها غالباً در پشت برگ گياه ميزبان فعال مي باشند. پوره  هاي تريپس شبيه حشرات كامل بوده و رنگ آنها زرد روشن است . بيشترين خسارت آفت در روي جوانه هاي بذري داخل خاك ديده مي شود . يعني به جوانه هايي كه از پوسته بذر خارج مي شوند خسارت وارد مي كند. همچنين لكه هاي نقره اي زرد و يا قهوه اي روي برگ ايجاد كرده و نهايتاً باعث بد شكلي و كوچك ماندن برگ مي شود 

✅ کنترل استفاده از سمومی مانند دی کلروس،مالاتیون و ……

 موزائيك بادمجان

در برخي مزارع شهرستان داراب تا 100 درصد آلوگي به اين بيماري مشاهده شده است .  اعتقاد بر اين است كه لااقل يك ويروس از نوع ويروس موزائيك توتون (TMV ) در ايجاد موزائيك  بادمجان در داراب دخالت دارد . گزارش كرده است كه يك نوع موزائيك خفيف با لكه هاي درشت و اختلافات رنگ ناچيز درشهريار وگيلان مشاهده شده است و احتمال داده است كه مربوط به ويروس موزائيك توتون باشد .

 سوختگی فوموپسیس

عامل بيماري به تمامي اندام هوائي گياه حمله مي كند برگها بطور واضح لكه هاي خاكستري تا قهوه اي را نشان مي دهند. لكه هاي مسن تر پر از پيكنيدهاي سياه رنگ مي شوند. برگ هاي بيمار ممكن است زرد شده و بميرند. لزج شدگي ممكن است در دمبرگ ها و ساقه ها توسعه يابد كه باعث ايجاد سوختگي در بخش عمده اي از گياه مي گردد. در ميوه ها لكه ها ي رنگ پريدة آفتاب  سوخته مشاهده مي گردد كه به تدريج به درون ميوه نفوذ مي كند و متعاقباً به پوسيدگي نرم تبديل ميگردد .  براي كنترل اين بيماري كشت واريته هاي مقاوم، تيمار بذور با مركوريك كلريد 0.1 درصد يا ديگر قارچ كش هاي جيوه اي، تيمار بذور در آب گرم 50 درجه سانتي گراد به مدت 30 دقيقه، سمپاشي خزانه و مزرعه با مخلوط بوردئكس  1 درصد بطور متوالي، سمپاشي شاخ و برگ با كربوندازين 1 درصد ( اولين سمپاشي يك ماه پس از كشت و سمپاشي هاي بعدي ده روز يكبار)  و  تناوب زراعي توصيه مي گردد. مالچ گذاري و آبياري جوي و پشته اي مي تواند انتقال آلودگي توسط  آب و خاك را كاهش دهد .

جمع بندی

همراهان عزیز اگری راز بادنجان گلخانه ای در ایران در منطقه های مختلف بصورت فراوان کشت میشود اما به دلیل داشتن شرایط محیطی(دما،رطوبتی) مناسب برای رشد گیاه ،زمینه را برای حمله آفات و بیماری ها فراهم میکند .شما کافی است فقط راهکارهای پیشگیری با آفات و بیماری ها را در مراحل مختلف کاشت،داشت و برداشت مطالعه و یاد بگیرید و از برداشت محصول با کیفیت خود لذت ببرید.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AA

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**