گل محمدی یا گل سرخ گونه‌ ای از گل رز است که به دلیل عطر و بوی خاص و خاصیت دارویی آن در بسیاری از مناطق مانند فارس، اصفهان، آذربایجان شرقی، کرمان و در بعضی از استان های دیگر پرورش داده می شود. از معروف ترین شهرهایی که گل محمدی به صورت فراوان در آن پرورش داده می‌ شود شهر کاشان و میمند در ایران است.

برای خرید کودهای و سموم کشاورزی مناسب گل محمدی با شماره 09175392010 تماس بگیرید.

گل محمدی

 نام علمی گل محمدی Rosa damascena می‌ باشد که از گلاب، اسانس و گلبرگ خشک آن در صنایع دارویی، عطرسازی، فراورده‌های بهداشتی و آرایشی و صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌ شود. کشت گل محمدی بیشتر در قسمت های کوهپایه‌ ای و اقلیم خشک و نیمه خشک با تابستان های معتدل و خشک و زمستان های سرد انجام می شود.

گل ها در اوایل اردیبهشت تا اوایل تیرماه باز می شوند. برای باز شدن گل به بیست الی سی روز زمان نیاز است و دوام گل حداکثر یک روز می باشد. دمای 26 درجه در طول دوره رشد مناسب است و باعث افزایش گل و کیفیت اسانس آن می شود. گل محمدی گیاهی نورپسند است و در مناطق کم نور رشد و کیفیت آن کم می شود و رشد علفی خواهد داشت. بنابراین گل محمدی برای افزایش تولید اسانس نیاز به نور باکیفیت دارد. خاک مناسب برای کشت گل محمدی، خاک سبک و با زهکش مناسب است. در خاک های نیمه سنگین که دارای زهکشی مناسب است نیز رشد خوبی خواهد داشت. 

بذر گل محمدی

از بذر این گیاه می‌ توان برای تکثیر نیز استفاده کرد. توجه داشته باشید که استفاده از بذر ممکن است گیاهی به وجود آورد که تا حدودی با گیاه مادری کمی متفاوت است. بذرها دارای پوششی هستند که می‌ تواند جوانه زنی را با مشکل مواجه کند. بنابراین معمولا بذرها را میان کاغذ سمباده می‌ گذارند و کمی مالش می‌ دهند تا این پوشش تا حدودی نازک‌تر شود. سپس باید بذرها را در میان پیت ماس مرطوب و برای ۳-۲ هفته در دمای ۳۲-۲۷ درجه سانتی‌ گراد و سپس برای ۴ ماه در دمای حدود ۳ درجه سانتی‌ گراد نگهداشت تا نیاز سرمایی آن برطرف گردد و جوانه زنی آن شروع شود.

در طی این مدت مراقب عدم خشک شدن پیت ماس باشید. اگر این روش را به کار نبرید و بذرها را به محض رسیدن میوه گل از آن جدا کرده بکارید (مثلا در اواسط پاییز). این بذرها ممکن است بهار سال بعد جوانه بزنند؛ اما احتمال اینکه جوانه زنی آنان تا ۱۸ ماه نیز طول بکشد وجود دارد.

گلاب گیری به صورت سنتی و صنعتی انجام می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

روش سنتی گلاب گیری

 در این روش گل محمدی را با مقداری آب در دیگ مسی قرار می دهند و درب آن را روی دیگ می گذارند. درب ها را به کمک زنجیرهایی که به دیگ متصل است محکم می کنند. در این بین با استفاده از واشرهای پلاستیکی بین درپوش و دیگ از نشت کردن بخار جلوگیری می کنند. روی درپوش دیگ سوراخ هایی تعبیه شدند که به وسیله دو لوله آلومینیومی (نیچه) دیگ را به پارچ های دسته دار مسی متصل می کند.

بخار حاصل از تقطیر محتویات دیگ از طریق این لوله ها به داخل پارچی که درون دیگ مسی قرار دارد هدایت می شود و به مایع تبدیل می گردد. مدت زمان گلابگیری در روش سنتی بین 4 الی 8 ساعت است. در طول شبانه روز می توان چهار بار این عمل را تکرار کرد. برای این کار به 90 الی 120 کیلو گرم گل محمدی در شبانه روز احتیاج است. به طور معمول از یک کیلوگرم گل محمدی 1.5 لیتر گلاب به دست می آید. نیم لیتر اولیه بسیار مرغوب و خوشبو و غلیظ می باشد.

روش صنعتی گلاب گیری

برای تولید گلاب به روش صنعتی از دستگاه ها و ماشین آلات پیشرفته ای از جنس استیل سیلیکون (اکسید نمی شود) استفاده می شود. نخست گل محمدی و آب را به مقدار معین در حجم بالا داخل دیگ های بزرگ صنعتی قرار می دهند. سپس با حرارت غیر مستقیم ،که اغلب با بخار آب می باشد، از بین مخلوط گل و آب عبور داده می شود.

پس از انجام مراحل تقطیر گلاب به مخازن استیل هدایت و در آن قسمت جمع می شود. از این مرحله عملیات پاستوریزاسیون و صاف کردن گلاب صورت می گیرد. گلاب را تا درجه 80 درجه سلسیوس گرم می کنند (برای میکروب زدایی) و از فیلترهای مخصوص که از جنس کاغذی یا پلاستیکی هستند عبور می دهند و در پایان در منبع ذخیره می شود. پس از آن عمل پر کردن بطری ها صورت می گیرد. در این قسمت گلاب با همان دمای بالا داخل بطری هایی که جنس شیشه و یا پلی اتیلن دارند، ریخته می شود. این بطری ها با درب های آلومینیومی و یا پلاستیکی غیر قابل نفوذ پلمپ می شود.

در روش صنعتی تولید گلاب با رعایت کلیه موازین مختلف در حین تولید و بسته بندی، محصول مورد نظر از نظر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و همین طور میکروبی مطابق با استانداردهای معین در صنف خواهد بود. عطر گل محمدی نیز به صورت لایه ای زرد رنگ و چرب که بسیار سبک می باشد به صورت نیمه جامد و غیر محلول بر روی سطح گلاب قرار می گیرد.

ویژگی شیمیایی و فیزیکی گلاب

گلاب یک نوشیدنی پرطرفدار در ایران است که برای تولید آن به ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاصی نیاز است. گلاب اصل باید کاملا زلال، بیرنگ، بدون رسوب و ذرات خارجی باشد و دارای بوی مطبوع، مزه گس مانند و تلخ، فاقد بوی پختگی و ترشیدگی و سوختگی باشد. همچنین، میزان اسانس گلاب باید در 100 سانتی‌ متر مکعب حداقل 12 میلی‌ گرم باشد. باید از اسانس‌ های تقلبی و سنتزی در تولید گلاب اصل خودداری شود.

برای تضمین کیفیت گلاب، شناسنامه شیمیایی آن باید با استانداردهای ملی ایران مطابقت داشته باشد. باید از بطری‌ های شفاف و نو، استریل و بسته‌ بندی‌ های مناسب و شکیل استفاده شود. در کل، تولید گلاب باکیفیت باید با توجه به تمامی جزئیات و با رعایت دقیق بهداشت و مراحل تولید انجام شود.

جمع بندی

بهترین زمان از روز برای چیدن گل‌ های محمدی ساعات نخست روز و پیش از تابش مستقیم آفتاب است. پس از تابش مستقیم خورشید ممکن است گل‌ ها کمی پژمرده شوند و بر کیفیت گلاب حاصل از آن‌ها تأثیر بگذارند. کیفیت گلاب به دست آمده از گل‌ های چیده شده پیش از طلوع آفتاب، بسیار بیشتر از سایر گلاب‌ ها است.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

 **اگری راز ، راز رویش ها**