انواع روشهای نوین آبیاری

مقدمه

کشاورزی مدرن در نگاه اول ممکن است سخت و دشوار، غیرمنتظره و کاری کاملا ریسکی به نظر برسد. اگرچه امروزه تجهیزات بسیار بیشتری از جمله تجهیزات پیشرفته‌ی محلول‌پاشی و روش‌های آبیاری نوین در دسترس کشاورزان قرار دارند. اما همگی این تکنیک‌ها چالش‌هایی هستند که اگر از آن‌ها اطلاعات کافی نداشته باشیم، می‌توانند ما را به دردسر بیندازند. از سویی، اقلیم باغ یا زمین کشاورزی، نوع خاک، تکنولوژی‌های در دسترس و میزان پتانسیل زمین در محصول‌دهی، همگی بر بهره‌گیری از این شیوه‌های مدرن، تاثیری مستقیم برجای می‌گذارند.فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در این مقاله انواع روش‌های آبیاری در کشاورزی را بصورت مختصر برای شما توضیح خواهد داد.

روش‌های آبیاری را بهتر بشناسید!

آبیاری به دو روش سنتی و نوین انجام میشود. معمولا آبیاری سطحی، نوعی آبیاری سنتی در نظر گرفته می‌شود که به شیوه‌ی آبیاری کرتی، نواری و شیاری تقسیم می‌شود.در آبیاری سطحی، آب از طریق لوله‌ها یا کانالهای کشیده‌شده در دل خاک عبور کرده و اندک اندک به درون خاک نفوذ کرده و به ریشه‌ی گیاه می‌رسد. منابع آب سطحی از نظر جریان آب به دو دسته تقسیم می‌شوند:

(منابع آب سطحی، از نظر نوع جریان آب به دو دسته تقسیم می‌شوند.)

طی سال‌های متمادی به دلیل هزینه‌ی پایین بهره‌وری از روش آبیاری سطحی، به عنوان مهم‌ترین و به صرفه‌ترین روش آبیاری استفاده می‌شد. اما به دلیل هدر رفت بسیار زیاد آب در این روش و عدم کنترل بهینه‌ی آب تامین شده برای ریشه‌ی گیاه، امروزه آبیاری‌های نوین تحت فشار جای این روش را گرفته‌اند. روش‌های آبیاری سنتی را به این شکل تعریف می‌نمایند:

انواع روش‌های سنتی آبیاری سطحی

آبیاری کرتی

سال‌های متوالی، کشاورزان با دسته‌بندی باغ یا زمین کشاورزی خود به قطعات مربعی یا مستطیلی شکل، کرت‌هایی درست می‌کردند که آب را در دسترس گیاهان قرار می‌داد. اگر سری به زمین‌های برنج زده باشید یا باغ‌های میوه‌ را از نظر گذرانده باشید، بدون شک با این روش آشنا هستید. گاهی کشاورز بسته به نیاز گیاه (مانند برنج)، زمین را غرقاب می‌سازد؛ تا با اشباع کامل خاک از آب، کاملا برای کشت گیاه مناسب باشد. گاهی هم با زهکشی آب، مواد مورد نیاز را به آن می‌رساند. – این روش بیشتر برای خاک‌ها کم‌نفوذ و مزارع صاف مناسب است. ازآن‌جایی هم که آب قرار است تا مدتی بر سطح خاک باقی بماند، توصیه می‌شود در زمین‌های فاقد شیب از این روش استفاده شود.

آبیاری غرقابی

در این روش سطح زمین کاملا غرق از آب می‌شود. آبیاری غرقابی معمولا به صورت دوره‌ای و دائم به انجام می‌رسد. از آنجایی‌ هم که زمین می‌بایست غرق در آب شود (مانند زمین برنج)، معمولا نباید شیبی داشته باشد. این روش نیز در زمین‌های کم‌نفوذ به انجام می‌رسد. علاوه بر این، این روش معمولا جلوی تهویه‌ی خاک را می‌گیرد. اگر هم خاک شور باشد، به خوبی آن را می‌شوید. معمولا آبیاری غرقابی، خود به سه گروه تقسیم می‌شود: * سیلابی *نواری * کرتی * ماندابی: در این روش از آبیاری سطحی، زمین دائما از آب پر و خالی می‌شود (به عنوان مثال، در صورتی‌که غرقابی دائم به طوقه‌ی گیاه یا بخش‌های دیگر آن صدمه بزند، از این روش استفاده می‌کنند) – اگر زمین شما اندکی شیب داشته باشد، باز هم می‌توانید از این روش استفاده کنید.

آبیاری جویچه ای

به طور کلی، آبیاری جویچه‌ای یک روش آبیاری محبوب است که برای زمین‌هایی با کیفیت آب پائین و شیب زیاد مناسب است. در این روش، آب از طریق جویچه‌هایی که در زمین به دست آمده‌اند، به باغ‌ها می‌رسد. این روش آبیاری به دلیل سادگی و کم هزینه بودن، محبوبیت زیادی دارد.

در روش آبیاری جویچه‌ای، باید مطمئن شویم که جریان آب کافی است تا به طور یکنواخت در جویچه جاری شود و توزیع آب بهتر شود. برای این منظور، می‌توان از چندین جویچه به طور همزمان استفاده کرد و یا از جویچه‌های با شکل زیگزاگی استفاده کرد که باعث توزیع بهتر آب در زمین می‌شوند.

همچنین برای کاهش هدر رفت آب، می‌توان از روش‌هایی مانند کاشت درختان مقاوم به خشکی، کاشت گیاهان پوششی برای کاهش تبخیر و تعرق، و استفاده از مواد آلی برای افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک استفاده کرد.

روش‌های آبیاری سطحی نوین

آبیاری شیاری

در این روش، شیارهایی در میان ردیف‌های گیاهان شکل می‌گیرد که آب در دل آن به جریان می‌افتد. اگر تابه‌حال سری به زمین پنبه زده باشید، بدون شک با این شکل آبیاری مواجه شده‌اید. شیارهایی که طی این مدل آبیاری، میان ردیف گیاهان کشیده می‌شود، کاملا تعمیم‌یافته با خط تراز زمین است.

آبیاری نواری

بخصوص در میان باغ‌ها و زمین‌های غلات طرفدار زیادی دارد. در این روش، نوارهایی که طول آن‌ها حتی به 300 متر هم می‌رسد انتخاب می‌شوند؛ تا آب را بین ردیف‌های گیاهان تقسیم کنند. این نوارها سپس به انشعابات مختلفی تقسیم می‌شوند، تا آب را بین این انشعابات تقسیم کنند. این مدل آبیاری، معمولا در آن واحد که جریان از نوار عبور می‌کند، به گیاهان می‌رسند. – این روش هم در شیب‌های زیاد، کمی آبیاری را با چالش روبرو می‌کند. از آن گذشته، این روش، یکی از بهترین روش‌های کنترل آبیاری، بسته به گیاه و محصول است.

آبیاری کم‌فشار

این آبیاری از طریق احداث کانال‌هایی صورت می‌پذیرد. در این نوع از آبیاری سطحی، آب بسیار کم‌تری نسبت به آبیاری تحت فشار استفاده می‌شود. یکی از مزایای مهم این نوع آبیاری، این است که آب فرصت نفوذ در خاک را پیدا می‌کند و از هدر رفت آب (مانند بخار شدن آن) جلوگیری می‌شود.این روش را می‌توان در زمین‌های شیب‌دار نیز به کار برد.

روش‌های آبیاری نوین تحت فشار

یکی از روش‌های آبیاری نوین، آبیاری تحت فشار است؛ که طی آن، آب با فشاری بالاتر از فشار اتمسفر، از لوله‌های تعبیه شده عبور کرده و پس از پاشیده شدن بر روی گیاهان، در بخش‌های مختلف زمین یا باغ توزیع می‌شود.

آبیاری قطره‌ای

شبکه‌ی لوله‌کشی، آب را با فشار کم بین انشعابات زمین تقسیم نموده، سپس با سرعت بالا و به شکل قطره روی گیاه اسپری می‌کند. از جمله مهم‌ترین مزایای این روش، سرعت بالا در آبیاری، قابلیت تصفیه‌ی آب، کنترل دقیق میزان آبیاری، امکان آبیاری نواری، لوله‌ای و قطره‌چکانی، هزینه‌ای اندک در مقایسه با سایر روش‌های مدرن آبیاری، جلوگیری از هدررفت آب و فرسایش خاک، قابلیت انعطاف در زمین‌های مختلف و… می‌باشد. بعلاوه عملکرد کودهای زمین را نیز تسریع می‌کند.

آبیاری بارانی

روشی بشدت کارآمد که در واقع بارش باران را از طریق لوله‌های تعبیه شده در خاک و از طریق آب‌پاش‌هایی که به همین منظور در زمین کار گذاشته شده است، شبیه‌سازی می‌کند. این مدل آبیاری می‌تواند ثابت، نیمه ثابت یا متحرک باشد. معمولا سیستم‌های متحرک، آب‌فشان‌های متعددی دارد که آب توسط پمپ‌ها به محل آب‌فشان‌ها می‌رسد و سپس بر روی گیاه، به شکل باران اسپری می‌شود. روش بارانی نیز مانند روش آبیاری قطره‌ای، مزایای بسیاری دارد که می‌توان از میان آن به تناسب آن برای کودپاشی، جلوگیری از فرسودگی زمین، خنک‌سازی محصولات در صورت وقوع گرمای زیاد و… اشاره کرد. اما یکی از معایب این روش این است که در صورت وقوع باد، مقدار زیادی از آب به هدر خواهد رفت و در صورتی‌که شما سم‌پاشی کنید، این احتمال هست که سموم از روی گیاهان شسته شوند. بماند که این پروژه‌ها، معمولا به هزینه‌ی بالاتری هم برای راه‌اندازی نیاز دارد.

آبیاری بارانی معمولا به چند روش اجرا می‌شود:

• قرقره‌ای: این روش آبیاری با کمک ماشین آبیاری قرقره‌ای، زمین شما را به شکل نواری آبیاری می‌کند. این روش‌ را می‌توانید برای مناطق مرتفع، ناهموار و انواع خاک‌های رسی و حتی شنی هم استفاده کنید. این روش آبیاری خود به دو دسته‌ آبیاری قرقره‌ای گان (تفنگی) و مه‌پاش تقسیم می‌شود.
• کلاسیک: یکی از ساده‌ترین روش‌های آبیاری بارانی، که آب از طریق پمپ بین انشعابات لوله‌ها تقسیم می‌شود. سپس از طریق آبپاش بین گیاهان پخش می‌شود.
• آبفشان غلطان: در این روش با کمک لوله‌های آلومینیومی، آب را از طریق یک موتور بنزینی به آبپاش‌ها می‌رساند و به وسیله‌ی چرخ‌ها، بین قطعات مختلف زمین جابجا شده و آب را تقسیم می‌کند. معمولا از این روش برای زمین‌های کشاورزی هموار و فاقد شیب استفاده می‌شود.
• آبفشان دوار: با کمک دستگاهی پیشرفته، آب از منبع به برج اصلی منتقل شده، سپس با فرمان موتور به آبفشان‌های دوار می‌رسد. این آبفشان‌ها نیز با حرکات دایره‌ای، آب را بین گیاهان پخش می‌کنند.
• آبفشان خطی: تنها وجه تفاوت در میان این مدل آبفشان با آبفشان دوار، حرکت خطی آن است؛ که ساختاری مستطیلی شکل دارد.

آبیاری گلدانی

خاستگاه آن به ایران و شمال آفریقا می‌رسد. این روش که برای مناطق کم‌آب عالی‌ست، از روش آبیاری قطره‌ای گرفته شده و کوزه‌ یا گلدانی پر از آب درون خاک قرار می‌گیرد تا آب از طریق سوراخ آن به گیاه برسد. این روش از نظر صرفه‌جویی در هزینه‌ها و اتلاف آب حرف اول را می‌زند. اما توزیع رطوبت آن بسیار ریسکی و بستگی به نوع خاک، نوع گیاه، درزهای کوزه و… دارد.

آبیاری میکرو

هر روشی که تنها مقدار اندکی از آب را (به اندازه‌ی نیاز گیاه در طول روز) به آن برساند، در این دسته قرار می‌گیرد. معمولا حجم آبیاری در این روش کم است و به روش‌های مختلف به انجام می‌رسد.

• موضعی: لوله‌های پلاستیکی بین بخش‌های مختلف زمین پخش شده و آب را در کنار ریشه‌ی گیاه، به بیرون می‌پاشد.
• سطحی: معمولا برای باغ‌ها و درختان استفاده می‌شود. در این روش دستگاه‌های کنترلی و لوله‌های بسیاری، آب را به انشعابات مختلف رسانده؛ و به روش قطره‌ای یا حداقل با دبی پایین به گیاه می‌رسانند.
• زیرسطحی: لوله‌هایی در زیر خاک تعبیه می‌شوند تا به میزان تنظیم شده، آب را به ریشه برسانند. یکی از مزایای این روش، عدم خرابی لوله‌ها به دلیل لگدخوردگی یا آفتاب‌زدگی‌ست.
• نبضی: به روش قطره‌چکانی یا از طریق آب‌پاش‌ها، آب را به گیاه می‌رساند.
• جرعه‌ای: این روش نیز مانند روش نبضی از طریق قطره‌چکانی یا آب‌پاش‌ها، آب را پخش می‌کند. به این تفاوت که جریان آب کنترل‌شده و مقطع بوده و گاهی میزان دبی بیشتر می‌شود.  
• حبابی: دبی آب در این روش بالاتر از معمول بوده، از طریق نوارهایی که میان مزرعه تقسیم می‌شوند؛ آب را به گیاه می‌رسانند.
• مه‌پاشی: در این روش، آبیاری به شکل افزایش رطوبت و پخش بخار بین گیاهان صورت می‌گیرد.

(کودپاشی از طریق تغذیه‌ی برگی)

و اما محلول‌پاشی نوین و انواع آن

محلول‌پاشی که به آن تغذیه‌ی برگی نیز می‌گویند، در زمانی‌‌که مواد غذایی خاک به اندازه‌ی کافی‌ نیست، این مواد را به سرعت به خاک شما می‌رساند. به این شکل گیاه از طریق برگ‌های خود، این مواد حیاتی را جذب می‌کند.

نکاتی که در حین محلول‌پاشی نباید از یاد ببرید:

• محلول‌پاشی برگی: دراین روش، کود یا سم به صورت پودری بر روی گیاه اسپری می‌شود. این روش بخصوص در زمان‌هایی که گیاه از کمبود مواد خاصی رنج می‌برد، بسیار توصیه می‌شود. معمولا این روش بر روی گیاهان پهن‌برگ تاثیر بیشتری دارد. بازده این روش به شدت بالاست و باعث تجهیز گیاه و مقاومت آن در برابر انواع آفات و بیماری‌ها می‌شود.

• زمان استفاده از محلول‌پاشی: زمانی‌که به دلایل مختلفی، خاک به اندازه‌ی کافی تهویه نمی‌شود، بیماری‌ها و آفات مختلفی گیاه را تهدید می‌کنند و یا رطوبت گیاه کاهش یافته است؛ می‌توان از محلول‌پاشی استفاده کرد.این محلول‌ها می‌توانند به شکل پودری یا محلول در آب (مایع) باشند. معمولا در هنگام تغذیه‌ی گیاه با محلول‌پاشی، از مواد و یون‌های ارگانیک استفاده می‌شود. محلول‌های تغلیظ شده معمولا برای محلول‌پاشی مناسب نیستند.
• توصیه می‌شود که محلول‌پاشی در زمانی‌که هوا خنک است، انجام شود. اوایل صبح یا اواخر غروب انجام شود. (ساعات اولیه‌ی صبح: 7 الی 9 صبح و ساعات اواخر غروب: 5 الی 7 غروب)
• گیاه‌هایی که به آفت و بیماری دچار شده‌اند و شاخ و برگ بسیاری دارند، نیاز به سمپاشی عمیق دارند.
•  معمولا این روش تاثیری 8 الی 9 برابر سریع‌تر از تغذیه‌ی خاکی گیاه دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که پیش از محلول‌پاشی، آبیاری انجام شود تا پس از دریافت محلول یا سم از طریق روزنه‌های هوایی گیاه، به سرعت در بافت آن پخش گردد.
• بهتر است محلول‌پاشی را در آب و هوای بسیار گرم انجام ندهید. در این صورت محلول‌ها به سرعت تبخیر می‌شوند و بازدهی عملکرد شما بشدت پایین می‌آید. بهترین زمان، هوایی خنک و با رطوبت بالا است. اما دقت کنید که سطح برگ کاملا اشباع و خیس نباشد.
• مقدار پاشش محلول یا سم می‌بایست کاملا تنظیم شده باشد (به اصطلاح دستگاه کالیبره شده باشد) به این شکل، از عدم وجود رسوب در دستگاه هم مطمئن شوید، تا مواد مغذی یا سم دقیقا متناسب با نیاز گیاه به آن برسند. از شستن کاملا برگ‌ها با محلول هم خودداری کنید. چرا که بازده کار شما را پایین می‌آورد.

معمولا این روش، در زمانی توصیه می‌شود که گیاه در مرحله‌ی مهمی از رشد قرار دارد، اما ریشه نمی‌تواند مواد مورد نیاز آن را تامین کند. پس تنها به محلول‌پاشی تکیه نکنید. به گیاه کمک کنید تا همزمان که از ریشه جذب دارد؛ از طریق برگ‌ها نیز مواد مغذی خود را دریافت کند. به این شکل، کیفیت محصول و رشد گیاه، به شدت افزایش خواهد یافت.

نتیجه‌گیری

آبیاری یکی از مهم‌ترین نیازهای گیاهان کشت‌شده است؛ که می‌بایست هنگام انجام آن به فاکتورهای مختلفی دقت کرد. آبیاری در کشاورزی به روش‌های مختلفی انجام میشود که بسته به شرایط اقلیمی، خاک و هزینه‌های آن‌ها و… به انجام می‌رسد. در صورتی که نیاز به مشاوره‌ی تخصصی در زمینه‌ی روش‌های آبیاری و محلول‌پاشی دارید، می‌توانید با کارشناسان اگری‌راز تماس حاصل فرمایید.

منابع

• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

انواع آفات و بیماری چغندرقند و راه کنترل آن

مقدمه

حدود 30 درصد شکر مورد نیاز جهان، توسط زراعت چغندر قند و مابقی آن از نیشکر تامین می‌گردد. چغندر قند یکی از محصولات کشاورزی مهم و استراتژیک در کشور ماست که برجسته‌ترین کاربرد آن، در صنعت تولید شکر است. در ایران، استان خراسان با 7/35 درصد از کل سطح زیرکشت کشور، در جایگاه نخست قرار دارد که به صورت صنعتی کشت می‌شود.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌های هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود.

گیاه شناسی چغندر قند

چغندر قند یک گیاه دوساله است. در سال اول زراعت آن، برگ‌هاي سبز و براق با دمبرگ قوي تولید می‌گردند. طی سال اول، ریشه متورم شده و در آن ساکارز تجمع می‌یابد. در سال دوم، گیاه طی تحمل استرس سرما (یا طی بهاره نمودن در دماي 5 تا 10 درجه سانتی‌گراد)، تحریک به ایجاد ساقه و گلدهی شده و تکامل بذر انجام می‌شود.

چغندر قند یک میزبان جذاب برای بسیاری از آفات و بیماری‌هاست و حفاظت مؤثر در برابر بیماری‌های برگی و علف هرز، نقش مهمی در عملکرد این گیاه دارد. تاکنون، 170 گونه حشره زیان‌آور از مزارع چغندر قند کشور گردآوري شده است کـه حـدود 20-10 گونه از این حشرات، آفات کلیدي چغندر قند محسوب می‌شوند.

انواع چغندرهای زراعی

چغندر (L. Beta vulgaris) گیاهی از خانواده‌ی Chenopodiacea می‌باشد که مانند سایر اعضای این خانواده، در مقابل تنش شوری مقاومت مناسبی دارد. چغندرهای زراعی از نظر کشاورزی در 4 گروه شامل چغندر برگی، چغندر باغی (لبویی)، چغندر علوفه‌ای و چغندر قند قرار می‌گیرند.

چغندر برگی شامل دو نوع چغندر اسفناجی (با مصرف برگ پخته) و چغندر سوییس چارد یا کلم دریایی (مصرف به عنوان سالاد و سبزی) می‌باشد. چغندر باغی با ریشه و دمبرگ قرمز به عنوان سبزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و چغندر علوفه‌ای با تنوع زیاد، توسط دام مصرف می‌شود.

بهترین زمان کاشت چغندر قند

چغندر قند به صورت پاییزه و بهاره کشت می‌شود. تاخیر در تاریخ کشت، منجر به کاهش عملکرد می‌شود. 

کشت بهاره: از اوایل اسفند تا اردیبهشت ادامه دارد.

برداشت بهاره: اواخر شهریور تا پایان آذر

کشت پاییزه: اواخر شهریور تا اوایل آذر

دوره‌ی برداشت پاییزه، کوتاه‌تر از برداشت بهاره است و در اقلیم‌های گرم، به دلیل سازگاری چغندر قند نسبت به طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی، کاشت چغندر قند پاییزه پیشنهاد می‌شود.

 آفات مهم چغندر قند

طوقه برها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)  

از جمله آفات مهم هستند که بخصوص در ابتدای فصل، خسارت شدیدی به بوته‌های جوان می‌زنند.طوقه‌برها در تمام مناطق چغندرکاری کشور (کرمانشاه، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و خراسان) فعالیت می‌کنند.

✅خسارت لاروها با تغذیه از قاعده‌ی دمبرگ و طوقه ریشه، باعث قطع ارتباط ریشه و اندام هوایی و در نهایت، خشکیدگی گیاه می‌شوند.

✅مدیریت

1. کشت زود هنگام (حفظ بوته از حمله نسل اول)
2. تقویت گیاه
3. مبارزه مکانیکی-زراعی (خارج کردن لارو و شفیره از خاک)
4. طعمه مسموم و سم‌پاشی

برگخوارها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae) 

از مهمترین آفات چغندر قند می‌باشد و با نام‌های رهه، لهه، راهو، منجه،کوخ، قورت، کارادینا هم شناخته می‌شود.

✅خسارت لارو، برگخوار است و تغذیه به‌صورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ آغاز می‌شود. دسته لاروها برگ را توری می‌کنند و در ادامه، تمام قسمت‌های برگ را می‌خورند. حتی گاهی سر ریشه‌ها را نیز مورد تغذیه قرار می‌دهند و بوته خشک می‌شود.

با تکامل گیاه از وضعیت دو برگی به 6 برگی، تغذیه لاروها کاهش پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از هر لارو 2 بوته به 4 لارو یک بوته می‌رسیم. ظاهر زمین خسارت دیده، مشابه زمینی است که دچار تگرگ شده است.

✅مدیریت

1. پایش از طریق تله‌های فرمونی
2. شخم عمیق، وجین در مرحله‌ای که آفت تخم است.
3. تقویت گیاه
4. کنترل بیولوژیک: استفاده از زنبورهای پارازیتوئید تخم و لارو،BT، نماتدهای بیماگر
5. استفاده از حشره‌کش‌هایی شیمیایی

لیتا یا بید چغندر قند ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)   

یکی از آفات مهم چغندر قند در کشت بهاره است که در تمام مناطق کشت چغندر قند فعال است و در مناطقی که تابستان گرم‌تری دارند، خسارت شدیدی به بار می‌آورد.

✅خسارت لاروهاي سن اول و دوم در نسل اول، بیشتر از کناره‌هاي برگ تغذیه می‌کنند و باعث پیچش آن‌ها و سیاهی برگ‌ها می‌شوند. لاروهاي سنین بالاتر، از جوانه مرکزي و انتهاي دمبرگ‌ها تغذیه می‌کنند. تغذیه لاروها علاوه بر اینکه کمیت و کیفیت محصول را پایین می‌آورد، بستر را برای ورود بیماری به گیاه آماده می‌سازد.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی- زراعی: جمع‌آوری بقایا، از بین بردن علف هرز، شخم عمیق پس از برداشت، شخم پاییزه، کشت زودهنگام و به‌موقع، رعایت تناوب، یخ آب زمستانه

کک چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

این کک، تنها به عنوان آفت چغندر قند محسوب می‌شود. در اکثر مناطق کشور، خصوصا در اوایل فصل خسارت وارد می‌کند.

✅خسارت بخش اصلی خسارت، مربوط به حشرات کامل نسل زمستان گذران است. این آفت با تغذیه از برگ‌هاي جوان، سوراخ‌هاي گرد و نامنظم با لبه‌هاي خشکیده و قهوه‌اي‌رنگ ایجاد می‌کند و گاهی با شدت گرفتن فعالیت آفت و تشکیل سوراخ‌های بزرگ روی برگ، کشاورزان مجبور به واکاری می‌شوند. اهمیت خسارت این آفت با بزرگ شدن بوته‌ها کاهش می‌یابد. لاروها معمولاً در خاك فعال بوده و از ریشه‌ی بوته‌ها تغذیه کرده و خسارت قابل توجهی ندارد.

✅مدیریت

1. پایش و ردیابی با استفاده از چسب زرد
2. هراکشت
3. خودداری از کشت متوالی در یک زمین، آبیاری مرتب، از بین بردن علف‌های هرز اطراف زمین
4. ضدعفونی بذر
5. استفاده از سمومی شیمیایی

سرخرطومی‌ ها

خرطوم بلند چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت با تغذیه از برگ‌ها و دمبرگ‌ها، باعث خالی شدن قسمت داخلی دمبرگ‌ها و پژمردگی و زردی برگ‌ها، کاهش رشد رویشی و وزن ریشه و نهایتا کاهش عیار چغندر قند می‌شود. دمبرگ‌هاي آلوده، قهوه‌اي و سیاه‌رنگ شده و به راحتی شکسته می‌شوند. خرطوم بلند چغندر قند در دو مرحله حشره کامل و لارو خسارت می‌زند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، یخ آب زمستانه و حذف علف‌هاي هرز میزبان، آبیاري منظم و به‌موقع، شخم عمیق پس از برداشت محصول ،کشت زود هنگام
2. استفاده از سمومی شیمیایی

خرطوم کوتاه چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)

✅خسارت حشرات بالغ، برگخوار و لاروها از ریشه تغذیه می‌کنند. لاروها در ابتدا از برگ تغذیه می‌کنند و پس از افتادن از بوته در خاك، بـه ریشه حمله کرده و گاهی اوقات، قادر به نابودي کل بوته می‌شوند.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، کم کردن فواصل آبیاري، عدم کشت در زمین‌هاي شنی که آب را خوب نگه نمی‌دارند، حذف علف‌هاي هرز میزبان، کشت زود هنگام
2. تقویت گیاه
3. استفاده از سمومی شیمیایی

شته ریشه چغندر قند از راسته جوربالان (Hom.: Pemphigidae)

✅خسارت با تغذیه از شیره گیاهی ریشه، به گیاه خسارت می‌زند و باعث زردي بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در ریشه‌ها می‌شود.

✅مدیریت

1. مبارزه مکانیکی-زراعی: جمع آوری بقایا، از بین بردن علف‌های هرز، تناوب کشت با گیاهان غیرمیزبان، کود شیمیایی مناسب، آبیاری منظم
2. تقویت گیاه

لیتای چغندرقند

این آفت برخلاف سایر شب‌پره‌هایی که یاد شد، علاقه فراوانی به برگ‌های در حال تشکیل و میانی چغندر دارد. این شب‌پره با تغذیه از این برگ‌ها سبب ازبین‌بردن مریسم و اختلال در رشد بوته‌های چغندر می‌شود. در محل تغذیه این آفت اندام‌هایی شبیه به تار عنکبوت همراه با فضله‌های آفت نیز مشاهده می‌شود. نام علمی این آفت مهم Scrobipalpa ocellatella و تقریباً در نواحی گرمسیرتر بیشتر و طغیانی‌تر دیده می‌شود. از آنجایی‌که لاروهای این آفت به قسمت‌های میانی بوته حمله‌ور می‌شود، مبارزه با آنها اندکی دشوارتر است و بهتر است به‌محض مشاهده آنها در مزرعه سم‌پاشی با سمومی نظیر فن والریت، سایپرمترین، فوزالن و یا دیازینون انجام شود.

شب ‎پره‎های زمستانه يا كرم طوقه بر (Cutworms)

طوقه برها مي‎توانند عامل‎هاي زيان آوري براي گياهچه‎هاي چغندرقند به شمار آينـد. بـا توجه بـه كنـدي اسـتقرار گياهچـه‎هـاي چغندرقنـد در آغـاز رشـد، فعاليـت تغذيـه‎اي اين‎هـا مـي‎توانــد ســريع رخ داده و از شــمار بوته‎هــا بــه شدت بكاهــد. در ايــران گونــه غالــب A.segetum  است كه 95 درصد جمعيت را تشكيل مي‎دهد.

گونه‎هاي شب پـره زمـستانه از بـين گياهـان زراعـي بـه چغندرقنـد، ذرت، پنبـه، گوجـه فرنگي، خيار، كدو، سيبزميني، سويا، بادمجان، هويج، گندم پاييزه، كنجد و انواع گياهـان خانواده كدوئيان، علف‎هاي هرز و حتي جوانه مو حمله مي‎كنند.

لاروها از برگ، طوقه و ساقه گياه ميزبان تغذيه مي‎كنند. لارو تازه تفريخ شده در آغـاز تغذيه كمي داشته و پس از پوست انـدازي بـه خـاك مـي‎افتـد و پـاي بوتـه از طوقـه تغذيـه مي‎كند كه منجـر بـه طوقـه قطـع آن شـده و بوتـه خـشك مـي‎شـود .

شته سیاه

شته سیاه یکی از مهمترین آفاتی است که می‌تواند بر روی بسیاری از گیاهان تاثیر بگذارد. این حشره کوچک با طول حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر، در شکل بالغ خود با رنگ سیاه و بدنی باریک و بلند شکل می‌گیرد. شته سیاه غالباً در مناطق گرم و خشک پراکنده شده است و به نظر می‌رسد که در مناطقی با دمای بالا و رطوبت نسبی پایین بهتر رشد می‌کند.

استفاده از سموم شیمیایی یکی از روش‌های کنترل شته سیاه است. اما باید توجه داشت که استفاده از سموم می‌تواند برای محیط زیست و حشرات مفید دیگر نیز مضر باشد. بنابراین، استفاده از روش‌های بیولوژیکی و یا روش‌های غیرشیمیایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال، استفاده از حشرات کنترل کننده مانند زنبورهای پارازیتوئید و کاربرد مواد طبیعی مانند روغن نیمه‌سفیده و آبسیارهای گیاهی می‌تواند به عنوان روش‌های غیرشیمیایی کنترل شته سیاه مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین، برای جلوگیری از آسیب دیدن گیاهان به دلیل حملات شته سیاه، می‌توان از روش‌های پیشگیری مانند انتخاب گونه‌های مقاوم، نظم دهی به فضای کشت و کاشت نوبت دوم گیاهان مختلف استفاده کرد. همچنین، به دنبال کنترل بیولوژیکی شته سیاه، استفاده از پلانت فود می‌تواند به عنوان یک راهکار مفید برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

بیماری‌های چغندر قند

• بیماری های قارچی

مرگ گیاهچه چغندر قند   

عامل بیماری : Rhizoctonia solani

یکي از مهم‌ترين بيماري‌هاي چغندر قند است که خسارت‌هاي اقتصادي زيادي به توليدکنندگان اين محصول وارد مي‌کند.

✅خسارت علائم به صورت از بین رفتن گیاهچه و آلودگی مزمن ریشه ایجاد می‌شود.

✅مدیریت

1. استفاده از خاک با بافت درست و مناسب
2. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
3. از بین بردن علف هرز
4. کشت در مزارع بدون سابقه بیماری
5. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
6. رعایت تاریخ کشت مناسب
7. کاشت عمیق بذر

پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندر قند

عامل بیماری: قارچ های Rhizoctonia solani –   Rhizoctonia crocorum

✅خسارت  پژمردگی ناگهانی و زردشدن برگ‌ها همراه با زخم‌های قهوه‌ای تیره در قاعده­ی دمبرگ‌ها، پوسیدگی ریشه و تغییر رنگ از قهوه‌ای تا سیاه رنگ که معمولاً از ناحیه‌ی طوقه شروع و تا انتهای ریشه­ی اصلی ادامه می‌یابد. ظهور شانکر یا شکاف‌های عمیق در ناحیه­‌ی طوقه و در کناره‌های ریشه‌های بیمار، که موجب کاهش کیفیت و تراکم بوته می‌شود.

✅مدیریت

1. رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
2. از بین بردن علف هرز
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچ‌کش)
5. کوددهی مناسب
6. تناوب 3-5 ساله

سفیدک پودری چغندر قند

عامل قارچ  Erysiphe betae

✅خسارت  ایجاد پوششی سفیدرنگ بر روی اندام‌های هوایی در چغندر قند، بخصوص برگ‌ها، که با نزدیک شدن به پایان فصل، شاهد نقاط سیاه‌رنگی هستیم که همان آسکوکارپ‌های قارچ هستند.

در اثر این قارچ، گیاه شادابی خود را از دست می‌دهد و این پوشش سفیدرنگ باعث کاهش میزان فتوسنتز در گیاه می‌شود.

✅مدیریت

1. حذف علف هرز
2. تهویه مناسب
3. نوردهی مناسب
4. هرس اندام‌های درگیر شده و حذف بیمارگر
5. استفاده از ارقام مقاوم
6. آبیاری مناسب و به اندازه
7. استفاده از سموم شیمیایی

• بیماری های باکتریایی

پوسیدگی و نکروز آوندي باکتریایی چغندر قند 

عامل بیماری:  Pectobacterium betavascularum

این عامل بیماری‌زا که در مناطق گرم از جمله مخرب‌ترین بیماری هاست، باعث پوسیدگی نرم و سیاه در دمبرگ و نکروز آوندی غده چغندر قند می‌شود.

✅خسارت نمایان شدن علائم، گاهی فقط محدود به ریشه است و گاهی به اندام‌های هوایی راه پیدا می‌کند.سبب پوسیدگی شدید بافت آوندی دمبرگ و ریشه می‌گردد.دسته‌جات آوندی ریشه‌ها تغییر رنگ یافته و بافت آوندی نکروزه می‌شود.باعث ایجاد رگه‌های سیاه‌رنگ روی برگ می‌شود که می‌تواند در طول رگبرگ ادامه پیدا کند.

✅مدیریت

1. استفاده از ارقام مقاوم
2. کشت زودهنگام
3. تنظیم فاصله کشت
4. جلوگیری از ایجاد صدمه‌ی فیزیکی به گیاه
5. استفاده از کود مناسب

نماتد های مهم انگل چغندر

نماتد سیست چغندر قند  

عامل بیماری: نماتد  Heterodera schachtii

این عامل مهمترین نماتد چغندر قند است که باعث زردی، ضعف، کاهش عملکرد گیاه وکاهش عیار در ریشه می‌شود.

✅خسارت

این نماتد قادر به آلوده کردن ریشه در سنین مختلف است. آلودگی می‌تواند سراسری یا لکه‌ای اتفاق بیفتد. نشانه‌های بیماری می‌تواند به صورت پژمردگی، تعویق در رشد و کوتولگی، ضعف درگیاه، کاهش خلوص قند ریشه و کاهش کیفیت، بروز پیدا کند.

✅مدیریت

1. کشت زودهنگام
2. تناوب 3تا5 ساله با گیاهان غیرمیزبان
3. استفاده از ارقام مقاوم
4. کشت نکردن در مناطق با سابقه‌ی آلودگی شدید
5. استفاده از کودهای آلی
6. ضدعفونی خاک
7. استفاده از نماتدهای شکارگر
8. استفاده از سموم

علف های هرز

از جمله علف‌های هرز مشکل‌ساز در مزرعه‌ی چغندر قند، سس، اویارسلام، قیاق، چغندر وحشی، تاج خروس و… است. از آنجایی که پیشگیری، یکی از ساده ترین، کم هزینه‌ترین ومؤثرترین روش‌های مدیریت است، می‌توان با انتخاب زمین مناسب و روشن ساختن سابقه‌ی حضور علف‌های هرز در آن، بستر مناسبی را برای کاشت انتخاب کرد.همچنین با شناخت سابقه‌ی کاربرد علف‌کش‌ها، می‌توان تاثیرات بعدی را پیش‌بینی و استفاده از علف‌کش‌ها را برنامه‌ریزی کرد.علاوه بر وجین دستی، از جمله علف‌کش‌های مورد استفاده خانواده دی نیترو آنیلی‌ها  (Dinitroaniline) می‌باشد.

✅مدیریت

1. پایش مداوم
2. رعایت بهداشت (ادوات کشاورزی، چرای دام، انسان، کانال های آبیاری)
3. تناوب زراعی
4. ایجاد بستر مناسب برای بذر
5. تقویت گیاه برای حفظ قدرت رقابتی آن در مقابل علف‌های هرز
6. استفاده از سموم

کوددهی چغندر

با توجه به اینکه چغندر قند برای بهبود و افزایش عملکرد، بهبود تغذیه و به واسطه‌ی آن بهبود غده‌بندی و طعم، نیاز به عناصر مختلفی دارد که تنها با خاک تامین نمی‌شود، لذا می‌توان در مراحل مختلف رشدی چغندر قند از کودهای مناسب استفاده کرد.

مراحل مختلف به شرح زیر است

1. قبل از کاشت بذر
2. بذرمال
3. 4 تا 6 برگی
4. قبل از غده زنی
5. غده زنی

از آنجایی که عمده‌ی چغندرکاری در مناطق خشک و نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد و این مناطق از نظر نیتروژن فقیر است، برای رسیدن به حداکثر عملکرد کمّی و کیفی، می‌توان از کود نیتروژن‌دار استفاده کرد. نیتروژن نسبت به سایر عناصر پرمصرف، حلالیت و تحرک بیشتری در خاک دارد. با بررسی مشخصات شیمیایی و فیزیکی خاک، عملکرد مورد نیاز، میزان نیتروژن باقی‌مانده، میزان معدنی شدن نیتروژن در طول دوره رشد، بازده مصرف کود نیتروژن قابل برنامه‌ریزی است.بهترين زمان اولين بار مصرف كود نيتروژن، در مرحله‌ی رشدي4  تا 6 برگي (حدود 45 روز پس ازكاشت) و پس از انجام عمليات تنك کردن و وجين است.از جمله علائم بارز کمبود نیتروژن، می‌توان به زرد و کوچک شدن برگ، بلندشدن دمبرگ و عمودی شدن سامانه برگ و دمبرگ نسبت به افق است.با رعایت تمامی موارد، برنامه‌ریزی و مدیریت آفات و بیماری، می‌توان به حداکثری عملکرد کمی و کیفی چغندر قند رسید.

جمع‌بندی

چغندر قند يكي از محصولات اساسي و ماده اوليه صنايع قند و شكر کشور مي‌باشد؛ لذا شناخت و بررسي جنبه‌هاي مختلف آن از اهميت ويژه برخوردار است.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علف‌هاي هرز، معرفی و روش‌هاي مناسب براي کنترل و مدیریت آن‌ها، ارائه میشود. تا سطح کمی وکیفی محصول بالاتر رود.

منابع

• https://www.cabi.org/publishing-products/crop-protection-compendium/
• https://www.cabi.org/isc/datasheet/12191
• پوررحیم، رضا و همکاران. 1395 .دستنامه گیاهپزشکی چغندرقند. موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور.157ص.

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

فسفیت پتاسیم

مقدمه

فرمول شیمیایی فسفیت پتاسیم H2KO3P است. محصولات مختلف حاوی فسفیت پتاسیم به عنوان کود برای رفع کمبود پتاسیم یا به عنوان محصولات قارچ کش برای مدیریت بیماریهای قارچی استفاده شود. بنابراین فسفیت پتاسیم به علت دارا بودن دو عنصر فسفیت و پتاسیم مصرف کودی و قارچی دارد. فسفیت پتاسیم دارای ویژگی منحصر به فرد از قبیل افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری های مختلف و استرس محیطی و افزایش سیستم ایمنی گیاه می باشد که فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ادامه شما را با نقش فسفیت پتاسیم آشنا خواهد کرد.ترکیب فسفیت پتاسیم محرک رشد، ضدقارچ و تقویت کننده مکانیسم دفاع طبیعی گیاهان در برابر عوامل بیماری‌زای قارچی و باکتری می‌باشد. این ماده بر پایه فسفیت پتاسیم برای محلول پاشی و یا کود آبیاری توصیه شده است.

نقش فسفیت پتاسیم در گیاه

فسفیت ها ترکیباتی با فرمول شیمیایی ( H2PO3 ) هستند که از لحاظ شمار اکسیژن و هیدروژن با فسفات (2-HPO4)کاملا متمایز هستند. فسفیت به علت دارا بودن اکسیژن کمتر از فسفات، سرعت حرکت آن بسیار بیشتر بوده و طی مدت زمان کوتاهی، در سرتاسر اندام های گیاهی انتشار می یابد و افزون بر تحریک رشد رویشی و زایشی گیاه منجر به کنترل طیف گسترده ای از عوامل بیماریزای قارچی می شود. فسفیت پتاسیم، به عنوان سمی فراگیر علیه عوامل بیماریزای قارچی و باکتریایی خاکزاد و هوازاد است که به صورت دوطرفه در آوند چوبی و آوند آبکش گیاه حرکت کرده و خاصیت پیشگیری، تقویت سیستم ایمنی و درمان در گیاه دارد. فسفیت ها می توانند تاثیر مستقیم روی عوامل بیماریزا (پاتوژن) و یا تاثیر غیر مستقیم با تحریک پاسخ های دفاعی میزبان داشته باشند. تاثیر مستقیم شامل مهار رشد قارچ و کاهش یا تغییر سوخت و ساز بیماریزا و تاثیر غیر مسقیم شامل تحریک سازوکارهای دفاعی گیاه افزایش تولید فیتوالکسین ها (ترکیب ضدمیکروبی) و گونه های اکسیژن فعال و تقویت دیواره سلولی می شود.کود پتاسیم فسفیت 30-20-0، یک کود مایع حاوی 20% فسفر به فرم فسفیت و 30% پتاسیم است که باعث افزایش مقاومت گیاه در مقابل استرس­‌های محیطی مانند شوری، خشکی و بیماری­‌ها، افزایش رشد ریشه، کاهش ریزش میوه، تولید میوه و بهبود کیفیت میوه نظیر طعم و رنگ میوه­‌ها، افزایش انبارداری میوه­‌ها می­‌شود.

فســفیت (H3PO3) عــلاوه بــر داشــتن خاصیــت تغذیــه ای، بــرای افزایــش مقاومــت گیــاه در برابــر بیمــاری هایــی از قبیــل گمــوز، آتشــک، بیمــاری هــای برگــی، پوســیدگی ریشــه و ســاقه بــر اثــر قــارچ هــایُ اامیســت ماننــد پیتیــوم، فیتوفتــورا، ســفیدک داخلــی، بوتــه میــری و … مناســب مــی باشــد. وجود عنصر پتاسیم باعث افزایش کیفیت، رنگ دهی، خوش طعم تر شدن و افزایش عمر نگهداری میوه و در نتیجه تقویت سیستم ایمنی گیاه می شود.

مزایای استفاده از کودهای فسفیت پتاسیم

1. تامین همزمان دو عنصر مهم پتاسیم و فسفر در گیاه
2. افزایش گل انگیزی و کاهش ریزش گل و میوه
3. بهبود و افزایش ماندگاری محصولات در انبار
4. تقویت مکانیسم سیستم دفاعی گیاه و افزایش تولید آنتی اکسیدان ها و فیتو الکسین ها در گیاه،
5. افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های از قبیل خشکی، سرما، گرما و …
6. پیشگیری از شیوع برخی بیماری های قارچی مربوط به ریشه، ساقه و برگ گیاه افزایش خصوصیات کمی و کیفی محصول از جمله عطر، طعم، رنگ پذیری و …
7. قارچ کش فسفیت پتاسیم در مقایسه با سایر سموم و قارچ کش ها محدودیت زمان کمتری نیاز نیاز به اثر گذاری دارد
8. این قارچ کش ها عرای از هرگونه ترکیب سمیک و دارای درجه سمیت بسیار کم و هیچ گونه اثر سمی بر روی انسان ندارد.

تفاوت فسفات با فسفیت

فسفر (P) یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز همه موجودات زنده است. فسفر بسیار واکنشی است و به صورت تک عنصری در طبیعت یافت نمی شود. هنگامی که فسفر به صورت کامل اکسید می شود، مولکول فسفات نامیده می شود (PO3−4 ؛ Pi) ، و هنگامی که به طور کامل اکسیده نشود (یک اکسیژن کمتر از فسفات) ، مولکول حاصله را فسفیت نامیده می شود (PO3−3 ؛ Phi) . فسفیت به گونه ای بر روی گیاهان تاثیر می گذارد که متفاوت از کود معمولی فسفر و فسفات است. فسفیت دارای حلالیت بسیار بالاتر و جذب سریعتری در ریشه و برگ گیاهان در مقایسه به فسفات دارد.

فسفات تنها در فتوسنتز و تولید انرژی ATP فعالیت دارد استفاده بیش از حد فسفات یکی از عوامل آلودگی محیطی شوری و تنش خاک می باشد.

فسفیت پتاسیم چگونه استفاده می شود

بسته به موقعیت و شرایط خاص، فسفیت می تواند به صورت محلول پاشی یا کود آبیاری و یا تزریق به خاک برای جذب بهتر ریشه گیاه استفاده کرد. کود فسفیت پتاسیم به صورت سیســتم آبیــاری و محلــول پاشــی برگــی قابــل اســتفاده می باشد.

چه زمانی باید از فسفیت پتاسیم استفاده کرد

1. در زمان مدیریت بیماریهای خاص ناشی از خاک از جمله بیماری ریشه و پوسیدگی ریشه
2. جهت افزایش مقاومت عمومی گیاه در برابر انواع عوامل بیماری زا
3. جهت افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش محیطی مانند خشکسالی و…

بهترین زمان مصرف کود فسفیت پتاسیم

باغداران از زمان فندقی شدن میوه و بخصوص زمان برداشت میوه می توانند از کود فسفیت پتاسیم استفاده کنند.

فسفیت پتاسیم بسته به محصول و شرایط مختلف می توانیم استفاده کنیم.

اردیبهشت تا خرداد بهترین زمان مصرف این کود در پسته می باشد.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

کودهای پیشنهادی تیم اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است
کلیک کنید👇
آلکسینو (مونو و دی فسفیت پتاسیم)-دکو فورس میکرو (فسفیت پتاسیم)
دکو فوسکی-فیتوپتاس برند مش

---

منابع

• مقاله 4: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1747-0765.2009.00365.x
• مقاله 5: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261219416300631
• مقاله 6: https://www.bartlett.com/resources/potassium-phosphite.pdf
• مقاله 7: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphy.2020.618320/full

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**