عنصر روی در کشاورزی

مقدمه

عنصر روی (ZN) از عناصر ريزمغذي، نقش مهم در کشاورزی دارد كه جهت تشكيل و توليد ميوه مناسب با اندازه مطلوب آن مورد نياز است.وجود این عنصر برای سنتز اسید آمینه تریپوفان که در تولید اکسین دخالت دارد ضروری است، فقدان اکسین IAA که در اثر کمبود روی رخ می‌دهد باعث عدم رشد دیواره سلولی و کاهش جذب آب در گیاه می‌شود. روی به شکل کاتیون دو ظرفیتی Zn+2 جذب گیاه می‌شود.

نقش روی در گیاه

عنصر روی بصورت یون دو ظرفیتی به  وسیله ریشه ای در گیاه جذب می شود. عنصر روی نقش مهمی در کشاورزی و تنظیم باز بودن روزنه ها دارد، به این دلیل که این عنصر در نگهداری عنصر پتاسیم در سلولهای محافظ روزنه نقش دارد. این عنصر در بیوسنتز کلروفیل نیز مورد نیاز است و در سنتز تریپتوفان که یک پیش ماده سنتز هورمون اکسین است نقش دارد که این هورمون به تنظیم رشد و افزایش طول ساقه گیاهان کمک می کند. همچنین روی در متابولسیم نیتروژن در گیاه نیز مشارکت دارد. روی باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر عفونت توسط عوامل بیماریزا می شود.

کمبود روی در گیاهان

کمبود روی بعنوان شایع ترین کمبود ریز مغذی در محصولات زراعی در سراسر جهان است که باعث کاهش عملکرد محصولات و کیفیت محصول می شود. زمانیکه که میزان روی کافی است، به راحتی از برگهای قدیمی به برگهای جوانتر منتقل می شود، در حالی که وقتی کمبود روی وجود دارد، حرکت روی از برگهای قدیمی به برگهای جوانتر به تأخیر می افتد. بنابراین، کمبود روی در ابتدا در برگهای میانی ظاهر می شود.

جهت شناسایی و تشخیص کمبود روی، خاک و گیاه باید آزمایش شود چون ممکن است سالها خاک و گیاه، کمبود روی بصورت پنهان داشته باشد بدون اینکه کشاورز متوجه کمبود عنصر روی شود. کمبود روی در بسیاری از محصولات زراعی، بخصوص غلات از جمله : برنج، گندم، ذرت و میوه و سبزیجات از جمله پنبه و کتان بیشترین حساسیت را نسبت به سایر گیاهان به کمبود روی دارند. همچنین کمبود روی در انگور و مرکبات در شمال و جنوب ایران نیز زیاد مشاهده شده است. بیش از 80 درصد خاک های زراعی در ایران کمبود روی دارند. علل اصلی کمبود روی در ایران وجود خاکهای آهکی با PH بالا، استفاده زیاد از کودهای فسفاته و غلظت بالای بی کربنات می باشد.

مرحله بعد از شناسایی و تشخیص خاکهای که دارای کمبود روی هستند، درمان کمبود این عنصر می باشد. بنابراین اولین اقدام حاصلخیزی خاک و ایجاد PH مناسب برای خاک می باشد همچنین پیشنهاد می شود که از گیاهان و سبزیجاتی کاشت شود مانند شبدر و یونجه که قدرت جذب روی بالا دارند. دومین اقدام استفاده از کودهای مناسب حاوی عنصر روی با اشکال مختلف می باشد. محلول پاشی سولفات روی، نیترات روی یا کلات شده از اشکال کودمی باشند. همچنین استفاده از کودهای کشاورزی مغذی، به ویژه فسفر می تواند کمبود عنصر روی را در گیاه جبران کند.

مهمترین علائم کمبود روی در گیاهان

1. کلروز-زرد شدن بین رگبرگ‌ها در برگ‌های جوان
2. ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در برگ‌های بالا
3. کوتاه شدن میان گره‌ها و کوتاه شدن ارتفاع گیاه
4. برگ‌های تغییر شکل پیدا می کنند و کوچک می مانند
5. کاهش سبزینگی بین رگ برگها
6. ضعیف شدن جوانه‌ها که منجر به کاهش گل‌دهی و شاخه‌دهی می‌شود.
7. کمبود روی باعث تاخیر در باز شدن برگ و گلها
8. ریزش میوه
9. سرخشکیدگی و کاهش رشد گیاه
10. بدشکلی برگ ها

چه شرایطی در خاک منجر به کمبود روی می شود؟؟

1. مصرف سطح بالا کودهای فسفاتی در خاک
2. PH بالای خاک
3. آهکی بودن خاکها
4. دمای پایین خاک
5. شوری خاک و غلظت بالای نمک (خاک شور)
6. منیزیم بالا و یا بی کربنات
7. پایین بودن مواد آلی خاک

نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف کود روی

کودهای کشاورزی حاوی عنصر روی را براساس نوع فرمولاسیون آنها می توان به صورت محلول پاشی برگی، مصرف خاکی، آغشته کردن بذور و یا تزریق کود در تنه درختان مصرف کرد. (کشت هیدروپونیک)

توصیه می شود ترکیباتی که به عنوان کود کشاورزی استفاده می شوند حاوی مقداری عنصر روی سوپر فسفات باشند همچنین از مونو آمونیوم فسفات (MAP) و دی آمونیوم فسفات (DAP) می باشد.

منابع کودی روی

منابع متعدد می تواند برای روی مناسب باشد از جمله می توان به سولفات روی (35%) اشاره کرد این ماده را می توان قبل ار کاشت پخش یا ترکیب کرد . سولفات روی جزء 5 کود ضروری برای گیاه می باشد.

نکته: هنگامی که از کودهای مایع استفاده می شود، می توان از ترکیب روی-آمونیاک (10%) برای تامین روی استفاده کرد. این ماده به راحتی با سایر کودهای مایع مخلوط می شود.

اکسید روی (78-80%) می تواند کمبود روی را برطرف کند.اما به شکل دانه می باشد که برای اصلاح موثر کمبود روی، اکسید روی باید کاملا آسیاب شود.

استفاده از کود مرغی نیز می تواند مقدار قابل توجهی روی به خاک اضافه کند.

---

پیشنهاد اگری راز

کمبود روی بعنوان شایع ترین کمبود ریز مغذی در محصولات در سراسر جهان است که باعث کاهش عملکرد محصولات و کیفیت محصول می شود بنابراین پیشنهاد تیم اگری راز به شما کشاورزان و باغداران عزیز ،استفاده اصولی از این کود می باشد تا درصد باروری محصولات زراعی و باغی شما بالا برود.

	بر روی محصولات پیشنهادی کود حاوی روی کلیک کنید
	?
	آپیکس کلات روی 14 % EDTA که روی در تشکیل سبزینه گیاهی، تشکیل هورمون های گیاهی، ساخت پروتئین، تشکیل میوه، دانه و افزایش عمر دانه گرده دخیل است.
	روی هیومیکی 6 % پرهام (محلول در آب)
	پارال کلات روی 10 % : روی کلات شده با اسید آمینه
	آمینوفیدر روی پرهام (کلاته شده با اسید آمینه)
	روی مایع 13 % پرهام
	کلات روی 8/9 برند اگرارس
	کود روی + منگنز اگرارس
	کود روی + منگنز اگرارس

---

منابع

• مقاله: https://www.researchgate.net/publication/230464680_Zinc_in_Soils_and_Crop_Nutrition
• مقاله:  https://www.mdpi.com/2077-0472/10/9/396
• مقاله: https://ejmcm.com/article_4916.html
• مقاله:https://www.pthorticulture.com/en/training-center/role-of-zinc-in-plant-culture/
• مقاله:https://nph.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-8137.2007.01996.x
• مقاله:https://extension.umn.edu/micro-and-secondary-macronutrients/zinc-crop-production
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

مقدمه

کود اوره یکی از کود های مهم در کشاورزی است که بسیاری از افراد آن را مملو از نیتروژن می دانند. عموما این کود به صورت دانه های درشت بلوری بوده و از ترکیب بین آمونیاک و دی اکسید کربن به وجود می آید. امروزه اغلب کشاورزان از این کود شیمیایی استفاده می نمایند تا کمبود نیتروژن خاک را برطرف کنند. جالب است که بدانید بزرگ ترین مصرف کننده این کود، قاره آسیا می باشد زیرا دارای مزارع بزرگ کشاورزی است. در گذشته برای اینکه کمبود نیتروژن زمین را تامین نمایند از کمپوست های گیاهی یا کودهای حیوانی استفاده می نمودند اما با ورود کود اوره به بازار ورق برگشت و کشاورزان توانستند تا قیمت مقرون به صرفه ای این کود را تهیه نمایند.

کود اوره چیست؟

اوره همان ماده شیمیایی است که در بدن انسان ها و حیوانات وجود دارد و در ادرار به وفور مشاهده می شود. اگر شما بخواهید کود اوره را به صورت مصنوعی تولید نمایید، لازم است تا از آمونیوم هیدرات بهره ببرد. این موارد در دمای حدود 180 درجه و تحت فشار بالا تولید می گردند. امروزه کشاورزان برای اینکه بتوانند کمبود ازت خاک را جبران نمایند اقدام به خرید کود کشاورزی فوق می نمایند.

ویژگیهای کود اوره

در خصوص ویژگی های این کود باید در نظر داشته باشید که بیشترین کاربرد آن در مزارع برنج می باشد. در ظاهر به صورت بلورهای درشت سفید رنگی است که می توان به خوراک دام ها یا زمین های شالیزار اضافه نمود. یکی از ویژگی های مهم کود اوره این مهم می باشد که این کودها می توانند به راحتی در آب حل شوند لذا به راحتی توسط ریشه یا برگ گیاهان جذب می گردند. البته به این مورد نیز باید دقت داشته باشید که از این کود در انواع کشت های بدون خاک یا استفاده نمی شود یا بسیار کم استفاده می شود زیرا می تواند به راحتی در رطوبت هوا حل شده و از ظرف خارج گردد.

یکی از مهمترین مزیت های کود اوره، مقرون به صرفه بودن آن است. شما می توانید با کمترین هزینه، بیشترین میزان نیتروژن را به خاک تزریق نمایید. از آنجا که میزان سمی بودن کود فوق کم است، شما می توانید در دراز مدت آن را نگهداری و انبار نمایید. اگر گیاهانی دارید که خاک آنها برای رشد باید اسیدی باشد، این کود می تواند گزینه خوبی باشد زیرا فورا نیتروژن مورد نیاز آنها را فراهم می آوید. هر اندازه کود ما ریزتر باشد، اثر و واکنش پذیری آن نیز به مراتب بیشتر است.

واکنش های کود اوره در خاک

کود اوره به دلیل تولید و استفاده از کود ازت وارد بازار شده است. به عبارت دیگر می توان بیان داشت که در برابر سایر کود های ازت، کود اوره بالاترین میزان نیتروژن را دارد. برای اینکه این کود فسفر بالا توسط گیاه جذب شود باید به آمونیوم و نیترات تجزیه گردد. چون در خاک باکتری هایی وجود دارند که می توانند به عنوان کاتالیزور عمل نمایند لذا به راحتی خواهند توانسط این تجزیه را انجام دهند. البته باید این مورد را نیز در نظر داشته باشید که اگر دمای خاک بالا باشد آمونیوم تولید شده به راحتی از بین رفته و ازت نیز نابود می گردد. از همین رو توصیه می شود تا حتما ph خاک قبل اضافه نمودن کود اوره بررسی شود که زیاد نباشد.

فرآیند ساخت کود اوره

برای اینکه بتوان این کود شیمیایی را تولید نمود لازم است تا آمونیاک غیر هیدرات را به همراه دی اکسید کربن تحت فشار و دمای بالا( حدود 180 درجه سانتی گراد ) مخلوط نمود. در گام بعد شما باید اوره به  دست آمده را فرآوری نمایید تا به شکل بلورهای جامد و درخشانی تولید شود. برای اینکه بتوان از این کودها در دراز مدت استفاده نمود، لازم است تا آنان را دور از رطوبت نگه داشت زیرا این کود به راحتی در رطوبت و آب حل می شود. با خرید کود اوره و استفاده از آن، شما ph خاک را افزایش می دهید را یون های هیدروژن همگی بر اساس فعالیت باکتری ها را مصرف می شوند.

نحوه مصرف کود اوره

برای استفاده از این کود باید در نظر داشته باشید که نیاز است بسیار دقت نمایید. اگر شما این کار را با آگاهی انجام ندهید، میزان نیتروژن موجود در خاک از بین می رود و حتی می تواند به جوانه های گیاه آسیب نیز وارد نماید. پس از اینکه شما این کود را به زمین تزریق می نمایید، به سرعت با آب یا باران حل شده و وارد لایه های زیرین می شود. لذا در روزهای کم که میزان رطوبت کم بوده یا به سرعت پس از استفاده از کود، زمین آبیاری نمی شود لازم است تا پرهیز گردد. با این توصیف اگر که دمای محیط شما خیلی گرم نباشد یا بسیار پایین باشد، می توانید از کود اوره استفاده کنید. بهترین دما برای استفاده از این کود در حدود حدود 15 تا 20 درجه سانتی گراد می باشد.

معایب کود اوره

در کنار تمام ویژگی های خوب، باید این مورد را نیز در نظر داشته باشید که استفاده از این کود نیاز به دانش دارد زیرا اگر مراقبت نباشید، آمونیوم موجود در آن به راحتی بخار می شود. از سوی دیگر چون این مورد به سرعت با آب واکنش نشان می دهد، خشک نگه داشتن محل انبار نیز یک چالش بزرگی است که اغلب کشاورزان با آن روبرو می باشند.

۵ نکته مهمی که در مصرف کود اوره باید بدانید

با توجه به مواردی که در بالا بیان شد، استفاده از این کود دارای باید ها و نبایدهایی است که در ادامه به آن اشاره شده است

1- اوره همیشه به‌عنوان منبع اولیه نیتروژن گیاهان نیست

قبل از اینکه کود اوره وارد پروسه کشاورزی شود، کودهای حیوانی و گیاهی تا حد زیادی کمبود نیتروژن خاک را جبران می نمودند. پس از آن شیمی دان ها انواع ترکیبات شیمیایی دارای آمونیوم را تولید نمودند که منبع خوبی برای نیتروژن بود. اما از لحاظ اقتصادی کود اوره از تمام موارد بالا گزینه بهتری بود زیرا تا 90 درصد نیتروژن مورد نیاز خاک را تامین می نمود و از سوی دیگر حمل و نقل آن نیز آسان بود.

2- وجود ناخالصی‌ها و استفاده نادرست از کود اوره موجب آسیب به گیاهان می‌شود

در این کود شما بورت زیادی را مشاهده می نمایید که به عنوان ناخالصی شناخته می شود. تجزیه بورت در خاک به زمان زیادی نیاز دارد و گاها به گیاه آسیب وارد می نماید. با این توضیح اگر که میزان کود اوره زیاد باشد، باعث سوختگی گیاه می شود.

3- باکتری‌های موجود در خاک موجب تجزیه کود اوره می‌شود

همانگونه که در بالا توضیح داده شد، باکتری هایی که در خاک زندگی می نمایند، به راحتی می توانند کود اوره را تجزیه نمایند. باکتری ها دارای آنزیم اوریاز هستند که یون های بی کربنات را به راحتی از آمونیوم تجزیه می نمایند. با این کار جذب نیتروژن توسط گیاهان بسیار آسان تر خواهد شد.

4- کود اوره روی pH خاک اثر می‌گذارد

زمانی که کود اوره در خاک تجزیه می شود، میزان یون های نیتروژن افزایش می یابند. این مورد باعث اسیدی شدن خاک می گردد. گیاهان این یون ها را می توانند به راحتی جذب نمایند. اگر در خاک شما ترکیبات کربنات کلسیم وجود داشته باشد، یون های فوق با آنها واکنش نشان داده و میزان اسیدی شدن خاک را کاهش می دهند. در واقع این موارد خاک را به حالت خنثی تغییر می دهند.

5- رشد سالم گیاهان به کیفیت وابسته است، نه کمیت.

با توجه به مواردی که در بالا بیان شد، می توان متوجه شد که استفاده از کود اوره باید با احتیاط صورت گیرد. در واقع مصرف زیاد آن موجب می شود تا گیاه بسوزد. گاها بسیاری از کشاورزان کود اوره زیادی وارد خاک می کنند. پس از آزاد شدن نیتروژن از کود، این مورد وارد آب های زیرزمینی شده و به سایر مخازن آبی وارد می شود که می تواند خطرناک باشد.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از استفاده از کود اوره حتما با کارشناسان فنی در ارتباط باشید .

بر روی محصولات پیشنهادی کود اوره بالا کلیک کنید
?
اوره فسفات مش -اوره فسفات کرسنت- اوره فسفات اگرونایک -اوره فسفات دامافارم
سیتواسلو مش – نورگ ان پلاس نواگرو- هیدروژن پلاس پومگرو-
ان پ کا 30-10-10 -ان پ کا 40-5-5

---

جمع بندی

با در نظر گرفتن تمام موارد بالا باید در نظر داشته باشید که کود اوره می تواند هم به صورت جامد و هم به صورت محلول مورد استفاده قرار گیرد. این کود ها به نسبت سایر کودهای موجود که نیتروژن دارند، زود بازده می باشد و اثرات آن را می توان سریعا مشاهده نمود. البته باید به این مورد نیز اشاره نمود که کودهای اوره برخلاف سایر منابع نیترات، دارای خطر آتش سوزی  نمی باشند لذا شما می توانید آنها را در دراز مدت نگهداری و انبار نمایید.

منابع

• https://www.agriculture.com/crops/fertilizers/How-to-handle-urea_174-ar2055
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87
• https://extension.umn.edu/nitrogen/fertilizer-urea

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

کود ان پ کا و کاربرد آن

 مقدمه

ممکن است شما هم با مشکل زرد شدن برگ ها و یا کاهش میوه و گل دهی درگیاهان خود روبرو شده باشید و به شما پیشنهاد خرید کود داده شده است. حتی در زمان خرید کود با اعدادی روی بسته کودها و همین طور با اصطلاح کود NPK روبرو شده باشید. در این مقاله می خواهیم هر آنچه که ذهن شما را در مورد کود ان پ کا درگیر کرده است از تعریف کود npk تا شناخت انواع کود و انتخاب بهترین کود npk متناسب با مشکلی که برای گیاه شما بوجود آمده است پاسخ کامل و واضح بدهیم. عناصر غذایی موجود در خاك نقش مهمی در تعیین میزان رشد و عملکرد گیاه و هـم چنـین بهبـود کیفیت محصول تولیدي دارند.

که این عناصر شامل

✅ عناصر پر مصرف (ماکرو) شامل: ازت، فسفر، پتاس، کلسیم، منیزیم

✅ عناصر کم مصرف (میکرو) شامل: آهن، روی، منگنز، مس، بر می باشد.

دراین بین کود NPK یکی از پر مصرف ترین نوع کودهای کامل ماکرو در دنیا است که برای افزایش رشد گیاهان و درختان استفاده بسیار زیاد استفاده می شود.

کود NPK چیست؟

کود کامل NPK مخفف سه عنصر یعنی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) می باشد. نیتروژن مهمترین عنصر حاصـلخیزي خاك بوده و بخـش اصـلی مصـرف کودهـاي شـیمیایی را تشـکیل میدهد. فسفر، بعد از نیتروژن پرمصرف ترین عنصر براي گیاه به شمار میرود. این عنصر در تمام فرآیندهاي شیمیایی، سازوکارهاي انتقـال انرژي و انتقال پیامها دخالت دارد. پتاسیم نیـز در چندین مرحله از ساخته شدن پروتئین دخالت دارد، و به همین علت گردش نیتروژن و ساخته شدن پروتئین در گیاهان بستگی به مقدار این عنصر پرمصـرف دارد.

کودهای NPK معمولاً به شکل گرانول، پودر یا به ‌صورت مایع می باشند. که بهترین روش، آبیاری می باشد البته بعضی از کودها بصورت مستقیم به خاک اضافه می شوند و بعضی بصورت محلول پاشی برروی گیاه صورت می گیرد. استفاده از کود ان پی کا دارای مزایای فراوانی می باشد از جمله: حلالیت بالا در آب، عدم رسوب این کودها در سیستم آبیاری، افزایش مقاومت گیاه در برابر خشکی، شوری و سرمازدگی، همزمان می توان با دیگر کودهای کشاورزی مخلوط کرد و همین طور این کودها دارای عناصر ماکرو و میکرو المنت ها می باشند، اشاره کرد.

گیاهان برای رشد بهتر و بهینه ی خود به یکسری مواد مغذی نیاز دارند که بدون آنها نمی توانند رشد کنند یا محصول با کیفیتی را تولید کنند و همچنین کمبود این عناصر سبب کاهش در برداشت می شود و آفات به راحتی به گیاه حمله و از آن تغذیه میکنند و از سوی دیگر گیاه به سرعت دچار بیماری قارچی میشوند بنابراین با استفاده از کودهای کشاورزی مثل کودهای ان پ کا این مشکل را برطرف میکنیم.

نقش نیتروژن (N) در ساختار گیاهان

نیتروژن (N) باعث رشد و نمو برگ و شاخه و ایجاد بوته و ساختار قوی در گیاهان می شود. همچنین نیتروژن برای ایجاد کلروفیل ضروری است که باعث سبز شدن برگ گیاهان و سرسبزی گیاهان می شود و همچنین برای فتوسنتز ضروری است. از طرفی نیتروژن بیش از حد ممکن است باعث به تاخیر انداختن گلدهی و میوه دهی گیاهان شود.

انتقال نیتروژن از برگ به سایر اندامها از طریق آوند آبکشی و به فرم اسیدهای آمینه انجام می گردد. تجمع نیترات در اندامها معمولا به دلیل انتقال از طریق آوند چوبی می باشد. عکس العملهای گیاه نسبت به نیتروژن به صورتهای زیر مشاهده می شود:
✅ افزایش رشد سبزینه ای

✅ رشد و توسعه متعادل گیاه

✅ افزایش در شدت رنگ سبز برگها

✅ افزایش میزان پروتئینهای گیاهی

✅ افزایش تولید میوه و دانه

با این حال، زیادی نیتروژن در خاک، بخصوص در اواخر دوره رشد، سبب افزایش رشد سبزینه ای به هزینه رشد اندامهای تولید مثلی و همچنین به هزینه رشد ریشه و کاهش ذخیره قند ریشه گیاهانی مثل چغندرقند می گردد. توسعه زیاد بافتهای سبزینه ای آبدار و لطيف موجب تحریک فعالیت بعضی حشرات مانند شته ها و همچنین حساسیت گیاه نسبت به سرما، خشکی، خوابیدگی و بعضی از بیماری ها و همچنین تأخیر در رسیدگی محصول می شود. زیادی نیتروژن در اوایل دوره رشد نیز موجب توسعه وسیع بافتهای سبزینه ای می گردد، که تا حدی در شرایط پر آبی مطلوب است، اما در شرایط کم آبی و دیم کاری مطلوب نیست. در شرایط اخیر، توسعه زیاد بافتهای رویشی موجب مصرف مقدار زیادی آب طی نیمه اول از دوره رشد گیاه می شود، تا آنجا که آب باقی مانده و موجود در خاک کفایت مصرف گیاه را در اواخر دوره رشد نمی کند. در نتیجه گیاه برای انطباق خود با شرایط محیطی، مقدار زیادی از برگها و ساقه های جوان خود را از دست می دهد و از عملکرد به شدت کاسته می شود.

بهترین زمان مصرف کود npk نیتروژن بالا، قبل از زمان گلدهی و همچنین برای قلمه های جوان که نیاز به شاخ و برگ زدن بهتر دارند، می باشد.

علائم کمبود نیتروژن در گیاهان

برگ گیاهانی که با کمبود نیتروژن روبرو هستند بصورت سبز مایل به زردی کلی دیده می شوند.برگ های مسن بیشتر از برگ های جوان آسیب دیده و کاملا زرد شده و می ریزند. برگ ها عموما از رشد باز مانده کوچک شده و فاصله بین گره ها و قطر ساقه ها کاهش می یابد.گل های کولتیوارهای تیره رنگ درجات روشنتری نسبت به گلهای طبیعی از خودشان نشان می دهند. از طرفی مصرف بیش از حد نیتروژن نیز سبب رشد رویشی بی رویه در گیاهان می شود.

نقش فسفر در ساختار گیاهان

فسفر (P) باعث تقویت سیستم رشد ریشه ها و گل ها می شود و همچنین میوه ها و یا دانه های بعدی شکوفه را تقویت می کند. فسفر برای هر فرآیند گیاهی که از انرژی مانند فتوسنتز، سلولهای جدید، رشد یا تنظیم آب استفاده می کند، مهم است. ایـن عنصـر در ترکیـب پـروتئینهـاي مرکـب، تولیـد برخـی از لیپیـدها و تبـادل انـرژي در انــدامهــاي مختلــف و همچنــین در رشــد و تولیــد ریشه هاي قوي و مقاومـت گیاهـان بـه بیمـاريهـاي گیاهی، تلقیح گل، تشکیل میوه و دانـه نقـش بسـزایی دارد.هم چنین باعث تسریع در رشد و رسیدگی محصول میشود.

جذب فسفر به مقدار کافی در اوایل دوره رشد گیاه، اهمیت بسیاری دارد، این اهمیت در اندامهای زایشی، بیشتر نمایان است. فسفر در تشکیل بذر نقش اساسی را دارد. فسفر عامل زودرسی محصولات، بویژه غلات است

علائم کمبود فسفر در گیاهان

ظهور علائم کمبود فسفر در گیاهان ابتدا به صورت پیچیدگی برگهای پیر به دور برگهای جوانتر و دوکی شدن برگهای جوان بروز می کند. کمبود فسفر در گیاه اختصاصی نیستند، ولی علائم کلی زیر ممکن است مشاهده شوند:

✅ رشد ساقه و ریشه به شدت نقصان می یابد

✅ رشد ساقه مستقیم و باریک می شود

✅ تعداد ساقه های فرعی محدود گشته، جوانه های جانبی مرده و یا به خواب می روند

✅ برگهای مسن به سرعت می ریزند

✅ تعداد گلها کاهش می یابد

✅ باز شدن برگها و جوانه ها در بهار به تأخیر می افتد

✅ برگها ارغوانی گشته و یا روی آنها لکه های آبی مایل به سبز که دارای مراکز ارغوانی یا قهوه ای هستند بوجود می آیند

✅ کناره برگها قرمز، ارغوانی یا قهوه ای می شود. گیاهان نسبت به کمبود فسفر قابل جذب در خاک عکس العملهای متفاوتی نشان می دهند. بطور کلی، گیاهان جوان به فسفر بیشتری نسبت به گیاهان مسن نیاز دارند.

نقش پتاسیم درساختار گیاه

نقش پتاسیم درساختار گیاه : پتاسیم (K) آنزیم هایی را فعال می کند که فرایندهایی را تقویت می کنند که توانایی گیاه را برای کنترل فشار روانی افزایش می دهند. تنش های گیاهی شامل مواردی است که در اثر پیوند، گرما، سرما، خشکسالی، بیماری و آفات ایجاد می شود توسط پتاسیم کنترل می شود. بنابراین پتاسیم  به کیفیت میوه و گل و تشکیل پروتئین در میوه کمک می کند و برای سلامت کلی گیاه ضروری است. پتاسیم باعث فعال سازی آنزیم های مختلف، تنظیم فعالیتهای عناصر کانی اساسی گوناگون، تسریع رشد بافتهای مریستمی و تنظیم روابط حرکات روزنه ها و آب نقش اساسی را دارد. پتاسیم کیفیت محصول را بالا می برد و راندمان فتوسنتز را افزایش می دهد . پتاسیم برای تشکیل دانه حجیم و ساقه مقاوم در غلات ضروری می باشد.مقدار پتاسیم در خاک های مختلف متفاوت می باشد.

 پتاسیم نیز عنصري است که در فعال کردن آنزیمهـاي احیـا کننـده گـاز کربنیـک و همچنـین در چندین مرحله براي ساخته شدن پروتئین نقش داشـته و گردش نیتروژن و ساخته شدن پـروتئین در گیاهـان به میزان این عنصـر بسـتگی دارد.

علائم کمبود پتاسیم در گیاهان

علائم کمبود پتاسیم در گیاهان در ابتدا به صورت نکروزه شدن (کاهش رنگ سبز طبیعی برگ‌های گیاه) برگهای پیر به صورت لکه هایی در امتداد طولی برگ خودنمایی می کند بروز می کند.

✅ رشد گیاه را کند میشود

✅ کناره برگها ،بخصوص در برگهای مسن ،قهوه ای شده و سوختگی ایجاد شده

✅ ساقه ها ضعیف شده

✅ میوه و دانه چروکیده شده

✅ کاهش مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی و بیماری و آفات

بهترین زمان مصرف کودهای NPK

 بهترین زمان مصرف کودهای NPK در اوایل بهار و زمانی که گیاهان و درختان شروع به رشد می‌کنند می‌باشد و چرا که در این زمان سرما کم کم رو به کاهش می رود و شروع هوای نرم و ملایم بهاری است و بهترین زمان برای تغذیه گیاهان می باشد. اگر هدف پرورش سبزیجات پر برگ باشد، باید کودی با عدد نیتروژن بالا انتخاب شود و در صورت مصرف کود برای گل، باید کودی با فسفر بالا انتخاب شود تا به تشکیل شکوفه های بیشتر منجر شود. با آگاهی از میزان مواد موجود در خاک و مقایسه آن با میزان ماده مورد نیاز برای رشد مطلوب گیاه، می توان میزان کود بهینه را انتخاب کرد . در کل زمان استفاده از این کود بستگی به میزان عناصر نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم دارد بطور مثال از کود ان پ کا که پتاسیم بیشتری دارد میتوان در فصل زمستان برای افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی استفاده کنید و یا از ان پ کا فسفر بالا در مراحل اولیه کاشت گل رز برای گسترش ریشه استفاده کنید ، بنابراین زمان استفاده از این کود میتواند متغییر و بستگی به هدف مورد انتظار از گیاه را دارد.

آخرین تحقیقات ایران و کشورهای خارجی بر روی کود NPK

آخرین تحقیقات ایران و کشورهای خارجی بر روی کود NPK: محمدزاده آلقو و همکاران (1397) مطالعه ای با هدف بررسی عکس العمل گیاه نخود (رقم هاشم) به انواع مدیریت هاي تغذیه اي آلی، شیمیایی و نانو ریز مغذي و تاریخ کاشت پاییزه و بهاره انجام دادند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت بهاره و همچنین تیمار کودي تلقیح باکتریایی با کود زیستی نیتروژنه و فسفره به دلیل فراهم کردن زمینه مناسب براي استفاده از منابع محیطی و عناصري مانند نیتروژن و فسفر، موجب افزایش رشد رویشی، عملکرد و اجزاي عملکرد نخود شده و برترین ترکیب تیماري بود. نتـایج آزمـایش رحـیم زاده و همکـاران )2011 (Rahimzadeh al et., نشـان داد مصرف کود شیمیایی باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه، ماده خشک برگ و عملکرد بیولوژیک گیاه دارویی بادرشبو  Dracocephalum)  moldavica   (نسبت به شاهد شد. همچنین انور و همکاران( 2010 ) در بررسی نسبت هاي مختلف کودهاي پرمصـرف بـر عملکرد کمی و کیفی نعناع ژاپنی گـزارش کردند که مصرف این کودها در حدود 23 % نسبت به عدم مصرف کود، افزایش عملکرد را موجب میشود.

کریم نژاد و همکاران (2016 (Kariminejad al et., با مطالعـه روي گیـاه ذرت  (Zea mays L.)بیان کردند استفاده از کود کامل NPK بر تعداد گره در ساقه اثر افزاینده داشته است. آنها بیـان کردنـد اسـتفاده از کـود کامل که شامل مجموعه اي از عناصر غذایی مهم از جمله نیتـروژن و فسفر میباشد، میتواند از طریق بهبـود رشـد رویشـی گیـاه، باعـث افزایش ارتفاع گیاه و در نتیجه افزایش تعداد گره در ساقه بـه دنبـال افزایش ارتفاع شود. در تحقیقی کـه توسط کومار و همکاران روي گیاه شـنبلیله انجام شد، مشـاهده گردیـد که کاربرد کود کامل   NPK  اثر معنی داري بر عملکرد بذر داشته است. Valadabdi و همکـاران عنوان کردند با مصرف فسفر، توسعه ریشه افزایش یافته و در نتیجـه جذب آب و املاح بیشتر شده است، کـه خـود سـبب افـزا یش رشـد رویشی و گسترش بوته شده است و در نهایـت، در افـزایش عملکـرد دانه مؤثر می باشد.

براساس مطالعات صورت گرفته توسط  Aghhavani Shajariو همکاران (2015) کاربرد کود شیمیایی بر شاخص برداشت گشنیز تأثیرافزایشـی داشـت، کـه ایـن افزایش شاخص برداشـت در نتیجـه کـاربرد کـود نیتـروژن و فسـفر می تواند به علت متعادل شدن تغذیه گیاه و افـزایش انتقـال مـواد بـه بخش زایشی باشد.

بررسی اثر کاربرد کود npk بر میزان محصول دهی برنج نشان داد استفاده از کود npk در مقایسه با کود نیتروژن تنها، کود نیتروژن و فسفر و کود نیتروژن و پتاسیم توانست سبب افزایش فعالیت باکتری های تثبیت کننده نیتروژن شود و از این طریق عملکرد دانه و زیست توده در گیاه افزایش یافت. فراوانی نسبی باکتری های مفید با استفاده از npk افزایش پیدا کرد. در نهایت محققان اعلام کردند استفاده مداوم از کود npk می تواند به حفظ جمعیت باکتری های مفید خاک کمک کند.

اعداد روی بسته بندی کود NPK

برای خرید کود NPK با اعدادی روی بسته کودها روبه‌رو شوید. اولین چیزی که با دیدن این اعداد به ذهن می‌آید این است که این اعداد نشان دهده چی هستند ؟

همه کودها به ترتیب دارای سه عدد هستند که به ترتیب درصد وزنی نیتروژن کل (N)، فسفر محلول (P₂O₅) و پتاسیم محلول در آب (K₂O) را نشان می‌دهند.

به‌ عنوان ‌مثال، از نسبت 1-1-1 (مثل: 15-15-15) به طور گسترده در زمان کاشت در خاک‌هایی که کمبود فسفر و پتاسیم دارند استفاده می‌شود در حالی که اگر میزان فسفر و پتاسیم در خاک زیاد یا خیلی زیاد باشد، نسبت 1-0-0 (مثل 40-10-10) ممکن است گزینه مناسب‌تری باشد.

همچنین روی بعضی بسته بندی کودها ممکن است بعد از اعداد، حروف +TE را درج می کنند که؛ مخفف کلمه   (Trace Element)  به معنی عناصر ضروری است.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

بر روی محصولات پیشنهادی کود ان پ کا (NPK) کلیک کنید
?
npk 12-61-0، CRESCENT NPK ، 44-5-8 NPK
npk 14-69-16 ، npk 18-11-59 + te ، اکستراژل 18-11-59 +te
npk 10-5-15 ،NPK 20 – 20 – 20 ، NPK 15-5-30
،npk12-12-36 ، npk18-44-0، npk 12-3-43
npk 10-40-10،NPK 10-50-10 ،npk 10-52-10

---

جمع بندی

در نتیجه رشد مطلوب گیاه و حصول حداکثر کیفیت و کمیت محصول مستلزم وجود مقدار کافی و متعادلی از عناصر پر مصرف و کم مصرف در خاک است .در صورتیکه کمبود عنصر یا عناصر غذایی در خاک وجود داشته باشد باعث کاهش عملکرد گیاه و در نتیجه کیفیت محصول کاهش می باید ، بنابراین بایستی مواد غذایی مورد نیاز گیاه بصورت کود به خاک (یا گیاه) اضافه گردد.

منابع

• بررسی تأثیر سطوح مختلف کود کامل NPK و اسید فولویک بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزا عملکرد گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)
• بررسي رشد و نمو خيار گلخانهاي تحت تأثير کاربرد برگي کودهاي بيومين و هيومي فولين در مقايسه با کاربرد خاکي آنها و کودNPK
• تأثير نظامهاي خاكورزي و كود شيميايي (NPK (بر خصوصيات كمي و كيفي ذرت
• تاثیر کودهای زیستی، عناصر ریز مغذی و کودهای شیمیایی بر عملکرد و عناصر موجود در گیاه نعناع فلفلی در شرایط تنش خشکی
• کتاب بیماری شناسی گیاهی و بیماری گیاهی
• مقاله:https://candidegardening.com/GB/stories/4a4fdae0-94ba-44f3-b207-ae8c5d64b957
• مقاله: https://www.pennington.com/all-products/fertilizer/resources/understanding-fertilizer-labels
• کتاب اصول و مبانی زراعت
• https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**

آفتاب سوختگی گیاهان و راههای درمان آن

مقدمه

همانطور که پوست انسان در آفتاب یا سرمای شدید دچار آفتاب سوختگی می‌شود، درختان و محصولات کشاورزی ممکن است به تنش آفتاب واکنش نشان دهند و دچار سوختگی‌ شوند. عارضه ی این مشکل عموما بعلت  قرار گرفتن تنه درختان جوان در معرض پرتوهای خورشیدی و دمای بالا ایجاد شده و سبب آسیب رساندن به بافت کامبیوم گیاه می شود. آفتاب سوختگی به دو دسته ی تابستانه و زمستانه  تقسیم می شود. آفتاب سوختگی تابستانه آسیبی است که در اثر درجه حرارت بالا و در تابستان اتفاق می افتد و بالعکس آفتاب سوختگی زمستانه در اثر درجه حرارت پایین و در زمستان مشاهده می شود. علیرغم تفاوت در علت ایجاد این دو نوع آفتاب سوختگی در هر دو نوع، بافت‌های زنده یکسانی در تنه درخت و شاخه ها آسیب می‌بینند

در طی فرآیند تعرق، گیاهان از طریق اندام‌های هوایی مقداری از آب خود را از دست می‌دهند؛ در نتیجه گیاهان در دماهای بالاتر به آب بیشتری نیاز دارند تا دچار آفتاب سوختگی نشوند. 
آفتاب سوختگی باعث می‌شود بافت پوست و کامبیوم از بین رفته و از گیاه جدا شود، در این وضعیت حشرات چوب‌خوار، قارچ‌های بیماری‌زا یا قارچ‌های عامل پوسیدگی چوب، به مناطق آسیب دیده حمله می‌کنند و تدریجاً به بافت‌های سالم پیشروی می‌کنند.
آفتاب سوختگی در میوه‌ها باعث چروکیدگی یا ایجاد لکه روی میوه می‌شود. قسمت آفتاب سوخته در معرض هوای گرم، خشک و نازک شده و تبدیل به محل رشد قارچ‌ها می گردد.

علل آفتاب سوختگی در کشاورزی

آفتاب سوختگی در گیاهان جوان غالبا زمانی اتفاق می افتد که تنه های درختانی که به شدت نور کم عادت دارند یا ‌در سایه و مناطقی با نورخورشید ملایم‌تر رشد کرده اند مثل گیاهان گلخانه‌ای، به طور ناگهانی در معرض اشعه شدید و مستقیم خورشید قرار بگیرند. درختان جوان با پوست نازک،  مانند درختان میوه، افرا، زبان گنجشک، سیب صحرایی، درخت گیلاس گلدار بیشتر مستعد آفتاب سوختگی هستند.

تنش خشکی نیز احتمال و شدت آن را بالا می برد. در مناطق خشک با تابستان های داغ و آفتابی، احتمال وقوع آفتاب سوختگی شدت می یابد . بهترین زمان کاشت درختان، زمانی است که کاملا غیرفعال و در خواب هستند؛ مثل اواخر زمستان، اوایل بهار یا در پاییز پس از ریزش برگ‌ها. متاسفانه بسیاری از درختان گرمای اواخر بهار یا تابستان کاشته میشوند.‌

در محصولات کشاورزی، در صورت عدم رشد کافی برگ‌ها یا از بین رفتن برگ به علت آلودگی قارچی، آفات و بیماری‌ها میوه ها در معرض تابش شدید آفتاب قرار گرفته و دچار آفتاب سوختگی می شوند.

گاهی نیز بی‌دقتی کارگران در زمان چیدن میوه‌های رسیده، باعث کنده شدن برگ‌ها شده و میوه‌های ریزتر را در معرض تابش مستقیم خورشید قرار می‌دهد.

علائم آفتاب سوختگی تابستانه

آسیب ناشی از علائم آفتاب سوختگی تابستانه و علائم آن، مشابه آفتاب سوختگی زمستانه است و عموما در قسمت جنوبی یا جنوب غربی تنه و شاخه‌ها مشاهده می شود.

آثار آن در درختان بلافاصله قابل مشاهده نیست و ممکن است ماه‌ها پیش از بروز نشانه ها، گیاه دچار آفتاب سوختگی شده باشد. در جریان بروز این عارضه در گیاه ابتدا پوست به رنگ های قرمز تا قهوه ای تغییر رنگ می‌دهد، سپس خشک و سخت شده و به مرور ترک می‌خورد. در این شرایط پوست‌ شروع به ریزش می‌کند.

نشانه های آفتاب سوختگی در گیاهان و درمان آن

آفتاب سوختگی بیشتر بصورت لکه های سفید یا قهوه ای آبسوخته می باشد و باعث خشک شدن و پژمرده شدن گیاه میشود .برای درمان این گیاهان ابتدا آبیاری را بیشتر و قسمتهای سوخته را جدا کنید و از کودهای پتاس بالا استفاده کنید.

نحوه مدیریت و پیشگیری از آفتاب سوختگی

راه های مدیریت و پیشگیری

در وضعیتی که خشکسالی ، چندین منطقه ی مهم کشت در جهان را فرا گرفته است ، دانشمندان به دنبال راه چاره برای مصرف آب کمتر هستند ،یکی از راههای مورد آزمایش ، استفاده از ضد آفتاب برای میوهها و سبزیجات ،به منظور جلوگیری از تنش گرما ، سوختگی و لکه دار شدن پوست محصولات است . این آزمایش ها در استرالیا ، شیلی و اخیرا در کالیفرنیا انجام شده است . نتایج نشان می دهد کاهش تنش و آسیب های ناشی از گرما ، بازده را افزایش می دهد و این امید وجود دارد که ضد آفتاب بتواند با افزایش راندمان مصرف آب ،در حفظ منابع آب و انرژی موثر باشد.

نکته: پوشش درخت باید در اواخر پاییز مورد استفاده قرار گیرد و در بهار بلافاصله بعد از رفع احتمال یخ‌زدگی، برداشته شود. در صورت عدم برداشتن به موقع، این پوشش می‌تواند تبدیل به مکان امنی برای تجمع و تکثیر حشرات و بیماری‌ها تبدیل شود و رشد قطری گیاه را نیز محدود کند.

  درمان آفتاب سوختگی

درمان آفتاب سوختگی بسته به شدت آسیب و میزان سلامت کلی درخت، درخت می‌تواند طی چندسال، منطقه‌ی آسیب‌دیده را با نوعی پینه بپوشاند. پینه ناحیه‌ی جراحت را می‌بندد و از پیشروی عوامل بیماری زا و حشرات جلوگیری می‌کند. برای کمک به گسترش پینه، می‌توانید با دقت پوست مرده یا آویزان شده ی  تنه درخت را از روی قسمت آسیب‌دیده بردارید؛ این کار پناهگاه حشرات را از بین می‌برد و به بهبود ظاهر زخم کمک می‌کند.تحت هیچ شرایطی ناحیه جراحت را با مرهم یا رنگ نپوشانید. این کار تاثیر مثبتی بر این روند ندارد و ممکن است مشکل را نیز حادتر کند. در نهایت پوست از بین رفته و بافت کامبیوم  از چوب زیرین جدا می‌شود.
 بهترین راه درمان درختی با آسیب آفتاب سوختگی، سالم و قوی نگه داشتن درخت با آبیاری مناسب به‌ویژه در گرما و خشکی تابستان و استفاده از کودهای مناسب پس از انجام آزمون های خاک است.

---

پیشنهاد اگری راز

تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با آفتاب سوختگی و متحمل شدن ضرر سنگین و ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و همچنین برای درمان گیاه خود از کودهای تقویتی استفاده کنید و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .

بر روی محصولات پیشنهادی برای پیشگیری و درمان آفتاب سوختگی کلیک کنید
کود های ضد تنش ?
آمینواسید مش ، نوافول ، تریپتون ، بیوکر ، ویتالین ، آمینو 7 ، مولتی فیدا ،آمینو الترا، ایمپریال
کودتقویتی و ضد تش?
کود فیتو پتاس ، کود فیدوگارد(فسفیت پتاسیم) ، کود آلکسینو منو و دی فسفیت پتاسیم

---

جمع‌بندی

آفتاب سوختگی، آسیب به پوست درخت، برگ، میوه یا سایر قسمت‌های بیرون از خاک گیاه است که غالبا در اثر تابش شدید و مستقیم آفتاب رخ می‌دهد. گرمای هوا و کمبود رطوبت خاک، درختان را مستعد آفتاب سوختگی می‌کند. در نتیجه کاشت درختان در فصل مناسب و محیط استاندارد، تامین رطوبت کافی، سایه، پوشش تنه مناسب، کنترل آفات و هرس کردن به موقع، می‌تواند تاثیر به‌سزایی در پیشگیری از آفتاب سوختگی داشته باشد.

منابع

• http://pubs.cahnrs.wsu.edu/publications/wp-content/uploads/sites/2/publications/fs197e.pdf
• https://www.nbcnews.com/id/wbna25907647
• https://extension.umd.edu/resource/sunburn-damage-flowers

با ما همراه باشید

با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی

  **اگری راز ،راز رویش ها**