مقدمه
هورمون های گیاهی یکی از عوامل درونی می باشد که باعث تنظیم کننده رشد گیاهان می شود. عوامل بیرونی که بر رشد گیاه تاثیر میگذارد نور و دما می باشد.
می توان گفت هورمون گیاهی ماده آلی هستند که به صورت طبیعی در سلول های بافت گیاهان موجود است که به وسیله آوند به تمام قسمت های گیاه میرسد. این مواد حتی به مقدار کم ، تاثیرات فیزیولوژیکی فراوانی در رشد گیاهان می گذارند.
هورمون گیاهی چیست ؟
هورمون به معنای تهییج و تحریک است و ریشه ی یونانی دارد که در گیاهان به مقدار کم موجود است . هورمون به عنوان یک محرک رشد در گیاهان، فرآیندهای گیاه را کنترل و تنظیم کرده و انتقال این هورمون ها به قسمت های مختلف گیاه توسط آوندها انجام میشود .
هورمونهای گیاهی یا فیتوهورمونها مولکولهای منفرد تولید شده در گیاهان اند که در غلظتهای بسیار کم تأثیرگذار بوده ، هورمونهای گیاهی تمام جنبههای رشد و نمو از جنین زایی، تنظیم اندازهی اندامها، دفاع در برابر پاتوژنها، تحمل تنشها و… را میتوانند کنترل کنند.
گیاهان برای تنظیم هورمونهای داخلی و اثرات آنها از مسیرهای مختلفی استفاده میکنند. هورمونها با ترکیب با اسیدهای آمینه، کربوهیدراتها یا پپتیدها میتوانند ،آنها را در سلولها ذخیره کنند یا غیرفعال کنند. گیاهان همچنین میتوانند هورمونها را ازنظر شیمیایی تجزیه و بهطور مؤثری آنها را از بین ببرند.
عواملی که بر عملکرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهی تاثیر میگذارند، شامل عوامل مختلفی هستند مانند شرایط خاک و آب، دما و نور، سن و رشد گیاه، نوع محصول و نوع ماده تنظیم کننده رشد گیاهی استفاده شده و غیره. به طور کلی، استفاده از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی باید با دقت و به جایگاه و شرایط خاص گیاهان مورد استفاده قرار گیرد و باید با توجه به عوامل مختلفی که بر عملکرد آنها تاثیر میگذارند، برنامه تغذیه گیاهی متعادلی ارائه شود.
تفاوت هورمونهای گیاهی و جانوری
در جانوران بر عکس گیاهان، غدد درونریز برای تولید هورمون وجود دارد، اما در گیاهان، هورمون ها در برگ، شاخه، گل، میوه، دانه یا ریشه تولید خواهند شد. در گیاهان، تجمع دو یا بیشتر از دو هورمون گیاهی بر رشد و نمو تاثیر خواهد گذاشت.
انواع هورمون های گیاهی ؟
هورمون های گیاهی میتواند اثر بازدارندگی و محرک رشد را در گیاهان داشته باشد .بنابراین به دو دسته *هورمون های تحریک کننده رشد و * هورمون بازدارنده رشد تقسیم میشود .
هورمون های تحریک کننده های رشد شامل موارد زیر است
جیبرلین (Giberellin)
سیتوکینین (Cytokinin)
اکسین (Auxin)
هورمون های بازدارنده رشد شامل موارد زیر است
اسید آبسیزیک (Abscisic acid)
اتیلن (Ethylene)
هورمون های گیاهی در ابتدا با توجه به ساختار شیمیایی و ویژگی ها به انواع مختلفی که در بالا گفته شده تقسیم شده ولی در مطالعات بعدی ، براسینو استروئید ها ، جاسمونیت ها ، استریگولاکتون و سالیسیلیک اسید ها به این دسته اضافه شد.
در ادامه مقاله به توضیح در مورد هورمون ها می پردازیم .
هورمون های تحریک کننده های رشد
اکسین
اکسین نوک ساقه تازه روییده گیاه می باشد و در رشد گیاهان نقش بسیار مهمی دارد. اگر گیاهی در معرض نور یکطرفه قرار گیرد ،سمتی که نور دیده تراکم اکسین کم و طرفی که نور ندیده تراکم اکسین زیاد شده و باعث خمیدگی گیاه میشود .محل ساخت اکسین نوک ساقه تازه روییده می باشد.
نقش اکسین در گیاه
- باعث پارتنوکارپی
- تاخیر در رسیدن میوه
- تحریک طویل شدن سلول
- تنظیم و رشد در تعدادی گیاهان
- سبب رشد طولی ریشه و ساقه
- سبب تولید میوه بدون دانه
- گلدهی در گلهای دوپایه
- تحریک رشد قسمتهای گل
- چیرگی جوانه انتهایی به جوانه جانبی
- تحریک تولید اتیلن در غلظت بالا
- جلوگیری یا افزایش ریزش برگ و میوه
- اکسین ذخیره در جوانه راس مانع رشد جوانههای جانبی میشود
- تحریک شروع ریشه در برشهای ساقه و پیشرفت ریشه جانبی در کشت بافت
سیتوکنین
سیتوکنین ها بخصوص در تحریک تقسیم سلولی گیاهان مؤثر هسند ونقش موثری در بزرگ شدن سلول، اندام زائی و تمایز دارد .و محل ساخت آن رئوس ریشه است.
نقش سیتوکنین در گیاه
- باعث پارتنوکارپی
- تسریع تقسیم سلولی
- باعث سنتز کلروفیل و دوام برگ
- سبب شادابی گل و میوه
- افزایش رشد در ریشه ، ساقه ، دانه و میوه
- از سلول های تمایز نیافته بوسیله سیتوکنین ساقه تولید شده
- سبب شکستن خواب بذر
- جلوگیری از پیری زود رس
- سیتوکینینها در مرحله طویل شدن سلول یا بزرگ شدن آن تأثیر میگذارد ولی اینکه اثر رونق بخشی یا باز دارنده دارد بستگی به اندام مربوط نوع بخصوص سیتوکینین و غلطت آن دارد
جیبرلین
جیبرلین در رشد گیاهان بسیار موثرند. نواحی عمده ساخته شدن جیبرلین در گیاهان برگهای مریستمی، نوک ریشه، بذرهای در حال رشد است و انتقال این هورمون در گیاهان کاملاً بهطور آزاد هم در آوند آبکش و هم در آوند چوبی انجام میشود .
نقش جیبرلین در گیاه
- باعث پارتنوکارپی
- سبب بیداری جوانه و بذر
- بزرگ شدن میوه بدون دانه
- افزایش طول میان گره
- افزایش طول ساقه در گیاهان کوتاه قد
- طول موج کوتاه ناحیه قرمز در ایجاد رشد برگ موثر است و جیبرلین میتواند جایگزین نور قرمز شود.
- در گیاهان روز بلند باعث افزایش گلدهی و در گیاهان روز کوتاه باعث توقف گلدهی است
- بعضی از اکسین ها با غلظت مناسب باعث طویل شدن ریشه و برخی دیگر از ریشه زایی بر روی قلمه ها جلوگیری میکند .
هورمون های بازدارنده های رشد
اتیلن
هورمون پیری ،معلوم شدهاست که به صورت گاز اتیلن در بافتهای گیاهی ساخته شده و مانع از رشد ریشه و ساقه گردیده و پیری و ریزش برگها را تسریع میکند و از طرفی نمو جوانههای جانبی را به تأخیر میاندازد
محل ساخت آن دیواره میوه است .
نقش اتیلن در گیاه
- مانع رشد گیاه
- سبب ریزش برگ
- سبب رسیدن میوه
- باعث کوتاهی دوره نونهالی در درختان میوه میشود
- باعث افزایش مقاومت محصولات انباری میشود
- تنظیم شرایط محیطی رشد گیاه
اسید آبسیزیک
اسید آبسیزیک از سایر بازدارندههای طبیعی گیاهان حدود یکصد مرتبه قویتر است و فرایندهایی مانند رکود بذرها، جوانهها و نیز ریزش اندامها را کنترل میکند و مانع رشد گیاه میشود . محل ساخت آن در کلروپلاست است .
نقش اسید آبسیزیک در گیاه
- سبب ریزش برگ
- سبب خواب دانه وجوانه
- سنتز پروتئین و انتقال یون در شرایط نا مساعد محیطی
- مانع تعرق گیاه و حفظ آب توسط ریشه
براسینواستروئیدها
تنها گروه هورمون های گیاهی استروئیدی است .
- باعث طویل سازی و تقسیم سلولی
- زمین گرایی
- تمایز بافت ها به بافت چوبی
- مقابله با استرس های زیستی
جاسمونت ها
جاسمونت ها ترکیباتی لیپیدی هستند که اولین بار در روغن گیاه یاس شناسایی شدند. این ترکیبات، در واکنش گیاه در برابر هجوم پاتوژنها، قارچها یا گیاهخواران، نقش دارند.
سالیساتها
هم در دفاع نقش دارند. اینها نقش کمکهای اولیه در درمان بیماریهای عفونی را دارند. با آزاد شدن سالیسات، مقداری از ذخیرهی غذایی و انرژی صرف بهبود گیاه میشود. براسینولید که اولین بار در کلزا (از گیاهانی دانه روغنی) کشف شد به کاهش استرس گیاه کمک میکند. همچنین بهنظر میرسد نقشی در ارتباط بین 5 هورمون اصلی رشد برگ و میوه داشته باشد
استیرولاکتون
هم مثل جاسمونات در ارتباط بین هورمونها موثر است، ولی در سیستم ریشهی گیاه. این هورمون در ارتباط بین سیستم ریشه و رشد قارچهای میکروریزا نقشی حیاتی دارد. در گیاهانی انگلی، استیرولاکتون باعث جوانه زنی بذر میشود تا بتواند بر گیاه میزبان مسلط شود.
هورمونهای مصنوعی گیاهی PGR
هورمونهای مصنوعی که با توجه به ساختار هورمونهای اصلی، توسط انسان در آزمایشگاهها تولید میشوند در تعدادی از تکنیکهای مختلف شامل تکثیر گیاهان از قلمه، پیوند، ریز ازدیادی (میکروپروپاگیشن) و کشت بافت استفاده میشوند
تکثیر گیاهان با قلمههای برگ، ساقه و ریشه توسط باغداران با استفاده از اکسین مصنوعی بهعنوان ترکیب ریشه زا بر روی سطح برش انجام میشود. اکسین ها به گیاه رفته و باعث تحریک رشد ریشه میشوند. در پیوند استفاده از اکسین تشکیل بافت کالوس را تقویت میکند و باعث جوش خوردن پایه و پیوندک به یکدیگر میشود.
در ریز ازدیادی هورمون مصنوعی گیاهی مختلف برای ترویج افزایش تکثیر سلولی و سپس ریشه زدن گیاهان جدید استفاده میشود. در کشت بافت سلولهای گیاهی از آن برای تولید کالوس، تکثیر و ریشهزایی استفاده میشود
توجه
با توجه به اینکه هورمونها، بسیار گران قیمت اند و همچنین کاربرد آنها در مقادیر کم نیز ممکن است مشکلاتی در رشد و نمو گیاهان (گیاه سوزی) به وجود بیاورد، هنگام استفاده از آنها میتوانید با کارشناسان فنی اگری راز مشورت کنید.
بر روی محصولات پیشنهادی کلیک کنید | |
👇 | |
اکتیو روت – آلگا روت-جیبرلین |
جمع بندی
هورمونهای گیاهی تنظیمکنندههای رشد هستند که بهطور طبیعی توسط گیاه تولیدشده و یا بهصورت مصنوعی برای کنترل برخی از فرآیندهای فیزیولوژیکی ساخته میشوند. در حال حاضر در دنیا پنج گروه مختلف از تنظیمکنندههای گیاهی شناختهشده که کاربردهای فراوانی در کشاورزی و باغبانی دارند.
منابع
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%86
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1674205215004037
- https://www.medindia.net/drug-price/ofloxacin/oxin-alar.htm
- https://aftabnews.ir/fa/news/787289/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
کشت هیدروپونیک
مقدمه
کشت هیدروپونیک نیاز به هیچگونه آبیاری یا شخم ندارد به همین دلیل در مصرف آب و انرژی مکانیکی تا حد زیادی صرفه جویی می شود. البته باید در نظر داشت که تمام عناصر مورد نیاز گیاه می بایست به صورت محلول برای آن فراهم شوند. یکی از مزیت های اصلی کشاورزی هیدروپونیک، آن است که ضد عفونی نمودن محیط در این نوع کشت بسیار آسان بوده و هزینه زیادی به همراه ندارد.هیدروپونیک یکی از روش های کاشت گیاهان است که در آن از خاک استفاده نشده و مواد مغذی مورد نیاز آنان از طریق روش های جایگزین به گیاه تزریق می شود. در واقع آبی که به گیاه داده می شود دارای مواد مغذی می باشد لذا گیاه را مقاوم نموده و نیاز به خاک را مرتفع می سازد.
هیدروپونیک یعنی چه
اگر بخواهیم کشت هیدروپونیک را به صورت لغوی معنا نماییم باید بیان داشت که این مورد به معنای کار یا فعالیت در آب است. از لحاظ علمی و عملی برخلاف سایر روش ها، گیاه رشد خود را در آب انجام داده و مواد مغذی مورد نیاز خود را از آب به دست می آورد. از این روش اغلب در محیط هایی استفاده می شود که خاک مناسب برای کشت وجود ندارد. البته باید در نظر داشت که در این روش کنترل نمودن شرایط رشد گیاه همانند فراهم آوردن نور، رطوبت و … بسیار آسان است.
اهداف کشت هیدروپونیک
وقتی شما اقدام به کشت هیدروپونیک عمودی می نمایید لازم است تا تمام شرایط رشد گیاه را با دقت فراهم آورید. از همین رو لازم است تا ph رشد را به کمک ابزار های سنجش در آب تنظیم نمایید. همچنین لازم است تا آب موجود برای رشد را اکسیژنه نمایید تا گیاه بتواند به خوبی رشد نماید. همانگونه که می دانید گیاه برای رشد خود به خاک و کود نیاز دارد. در این روش لازم است تا شما تمام مواد مغذی را به صورت محلول در آب برای آن فراهم آورید. عموما در محیط رشد گیاهانی که از این تکنولوژی کاشت استفاده می نمایند لازم است تا از نور مصنوعی برای رشد بهتر استفاده کرد.
مشخصات عمومی کشت هیدروپونیک
هیدروپونیک یا کشت بدون خاک
در کشاورزی هیدروپونیک هدف آن است که گیاه برای رشد مواد مغذی خود را از آب دریافت نماید لذا می توان عنوان کرد که این روش کشت زیرمجموعه کشی بدون خاک می باشد. البته باید به این مطلب نیز اشاره نمود که اگر مایل هستید ریشه گیاه محکم شود لازم است تا از مواردی همانند فیبر نارگیل یا مواردی از این قبیل در بستر گیاه استفاده نمود.
تاریخچه کشت هیدروپونیک
جالب است که بدانید اولین بار ایرانیان بوده اند که از این روش برای کشت سبزه های خود در عید نوروز استفاده می نمودند. این نوع کشت کم کم توسط اروپایی ها مورد بررسی قرار گرفت تا کودها و مواد مغذی محلول در آبی را ارائه دهند که بتواند رشد گیاه بارور تز و پر محصول تر را در آب تضمین کنند.
آینده کشت هیدروپونیک
برای افرادی که گلخانه های بزرگ دارند و خاک محیط عملا حاصلخیز نبوده، کشت هیدروپونیک می تواند بسیار کارساز باشد. این روش کشت می تواند مشکل کمبود آب را حل نماید. از سوی دیگر شما قادر خواهید تا با این روش کشت، در هر محیطی اعم از بیابان نیز گیاهان خود را به راحتی پرورش دهید.
سیر تکامل کشت هیدروپونیک
اولین محیط کشت هیدروپونیک شامل یک جعبه بود که درون آن توری قرار گرفته بود. لذا بذرها روی توری و مواد مغذی محلول در زیر توری قرار داشتند. اما امروزه این دستگاه ساده به گلخانه ها بزرگی تبدیل شده است که انواع صیفی جات را می توان در آن پرورش داد. جالب است که بدانید کشورهای بزرگ جهان از این روش برای تجارت مواد غذایی به وفور استفاده می نمایند.
چرا کشت هیدروپونیک
با توجه به تبخیر آبهای سطحی و کمبود آب در کره زمین، امروزه بسیار مهم است تا در کشاورزی از روش هایی استفاده نمود که در مصرف آب برای رشد و نمو گیاهان صرفه جویی شود. از همین رو تکنیک های آبکشت می توانند بسیار کارساز باشند. البته باید به این مورد نیز اشاره نمود که روش های فوق هزینه های پرورش گل و گیاه هان را تا حد زیادی کاهش می دهد.
مشخصات عمومی کشت هیدروپونیک
همانگونه که در بالا بیان شد، در کشاورزی هیدروپونیک از یک بستر جامد عموما از جنس موادی که بهم نچسبند(همانند پشم سنگ) به جای خاک استفاده می شود و سپس مواد مغذی مورد نیاز به صورت محلول در آب برای گیاه مهیا می شود. اما باید در نظر داشت که بستر مد نظر باید یک محیط بافری خوب و تمیزی را مهیا نماید. همچنین شرایطی مهیا گردد که آب مورد استفاده به راحتی تخلیه گردد. از لحاظ شیمیایی نیز این محیط می بایست خنثی باشد.
نحوه تغذیه گیاهان در کشت هیدروپونیک
تغذیه گیاهان در کشت هیدروپونیک به صورت محلول می باشد. در واقع گیاه نیکل، کلر، آهن، منگنز، هیدروژن، پلاتین،مس، روی، گوگرد، فسفر، کربن و .. را به صورت محلول در آب و از طریق کودهای محلول به دست می آورد.
محلول های غذایی مورد نیاز
انواع کودهای محلول در آب که دارای حلالیت بالایی هستند، میتوانند برای رشد مناسب باشند. عموما غذای گیاهان در کشت هیدروپونیک، نمک است. نیتروژن، سولفات آمونیوم، اکسیژن و … تنها بخشی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه هستند.
محاسبه درصد عناصر غذایی در نمک ها
برای به دست آوردن این مورد لازم است تا هر لیتر مواد غذایی میزان جرم اتمی نیتروژن را بر جرم مولکولی سولفات آمونیوم تقسیم نمایید. در این صورت جرم سولفات آمونیوم یا نمک مورد نیاز به دست می آید. این مورد را می توانید ضرب در 100 نمایید تا میزان درصد را محاسبه شود.
PH محلول غذایی
برای رشد گیاه بهتر است تا ph محیط بین 5 تا 8 باشد، جهت اندازه گیری ph بهتر است تا از دستگاه های مخصوص استفاده شود. با خرید کودهایی مانند آهن و فسفات می توان به راحتی ph مناسب برای رشد را فراهم آورد. در نظر داشته باشید که اگر ph بالا رود، مواد غذایی رسوب می یابند.
تنظیم PH
با توجه به اینکه رطوبت؛ نور و … می توانند ph را برای رشد تغییر دهند لذا با بررسی ph مواد محلول غذایی می توان این مورد را ثابت نگه داشت. از همین رو از نمک های آمونیاکی برای کاش ph و اسید سولفریک و نیتریک جهت افزایش ph استفاده می شود.
انواع سیستم هیدروپونیک
در این روش برای کشت گیاهان می توانید از بسترهای متفاوتی استفاده نمایید. برخی از رایج ترین آنها در زیر لیست شده اند:
- شن: این محیط رایج ترین محیط می باشد و اغلب درون شن از پشم سنگ نیز استفاده می شود تا محیط غیر متخلخل گردد.
- پشم سنگ: این مورد برای پرورش صیفی جات عالی است.
- خاک اره: این روش اغلب در آمریکا استفاده می شود و بستر رشد از خاک اره، پبت، شن و … تشکیل شده است.
روش NFT
این روش را می توان اولین روش کشت در آب دانست. در واقع برای پرورش گیاه از یک سری فیلم نازک استفاده می شد که مواد غذایی بر روی آن وجود داشتند. مواد غذایی محلول نیز به صورت محلول از این فیلم عبور نموده و به ریشه می رسیدند. تهویه در این روش به راحتی ممکن بود اما یکی از مشکلات مهم این مورد بود که مواد غذایی می توانستند تنها تا عمق 3 سانتی متری نفوذ نمایند.
مزایا و معایب سیستم هیدروپونیک
کشاورزی هیدروپونیک امروزه موافقان و مخالفان خود را دارد. بسیاری از موافقان مواردی همانند زمان پرورش کوتاه، باروری بیشتر، کنترل نمودن آسان محیط، نیاز به نیروی کمتر کاری و … را جزء مزایا می دانند اما مخالفان این روش نیز مواردی چون سرمایه اولیه زیاد، نیاز به بررسیی مداوم آب، گسترش راحت تر آفات و دانش زیاد را از جمله چالش های موجود برای این روش بیان می دارند.
جمعبندی
با توجه به مواردی که در بالا بیان شد؛ می توان نتیجه گرفت که به کمک کشت هیدروپونیک می توان بدون نیاز به آب زیاد و خاک حاصلخیز در هر مکانی اقدام به پرورش گیاه نمود اما لازم است تا محیط کشت به صورت مناسب و دوره ای ضدعفونی شده و تمام مواد مغذی به صورت محلول در خاک برای گیاه فراهم آید.
منابع
- https://www.freshwatersystems.com/blogs/blog/what-are-hydroponic-systems
- https://www.verticalroots.com/the-what-and-why-of-hydroponic-farming/
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%D8%AA
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
انواع آفات و بیماری چغندرقند و راه کنترل آن
مقدمه
حدود 30 درصد شکر مورد نیاز جهان، توسط زراعت چغندر قند و مابقی آن از نیشکر تامین میگردد. چغندر قند یکی از محصولات کشاورزی مهم و استراتژیک در کشور ماست که برجستهترین کاربرد آن، در صنعت تولید شکر است. در ایران، استان خراسان با 7/35 درصد از کل سطح زیرکشت کشور، در جایگاه نخست قرار دارد که به صورت صنعتی کشت میشود.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علفهای هرز، معرفی و روشهاي مناسب براي کنترل و مدیریت آنها، ارائه میشود.
گیاه شناسی چغندر قند
چغندر قند یک گیاه دوساله است. در سال اول زراعت آن، برگهاي سبز و براق با دمبرگ قوي تولید میگردند. طی سال اول، ریشه متورم شده و در آن ساکارز تجمع مییابد. در سال دوم، گیاه طی تحمل استرس سرما (یا طی بهاره نمودن در دماي 5 تا 10 درجه سانتیگراد)، تحریک به ایجاد ساقه و گلدهی شده و تکامل بذر انجام میشود.
چغندر قند یک میزبان جذاب برای بسیاری از آفات و بیماریهاست و حفاظت مؤثر در برابر بیماریهای برگی و علف هرز، نقش مهمی در عملکرد این گیاه دارد. تاکنون، 170 گونه حشره زیانآور از مزارع چغندر قند کشور گردآوري شده است کـه حـدود 20-10 گونه از این حشرات، آفات کلیدي چغندر قند محسوب میشوند.
انواع چغندرهای زراعی
چغندر (L. Beta vulgaris) گیاهی از خانوادهی Chenopodiacea میباشد که مانند سایر اعضای این خانواده، در مقابل تنش شوری مقاومت مناسبی دارد. چغندرهای زراعی از نظر کشاورزی در 4 گروه شامل چغندر برگی، چغندر باغی (لبویی)، چغندر علوفهای و چغندر قند قرار میگیرند.
چغندر برگی شامل دو نوع چغندر اسفناجی (با مصرف برگ پخته) و چغندر سوییس چارد یا کلم دریایی (مصرف به عنوان سالاد و سبزی) میباشد. چغندر باغی با ریشه و دمبرگ قرمز به عنوان سبزی مورد استفاده قرار میگیرد و چغندر علوفهای با تنوع زیاد، توسط دام مصرف میشود.
بهترین زمان کاشت چغندر قند
چغندر قند به صورت پاییزه و بهاره کشت میشود. تاخیر در تاریخ کشت، منجر به کاهش عملکرد میشود.
کشت بهاره: از اوایل اسفند تا اردیبهشت ادامه دارد.
برداشت بهاره: اواخر شهریور تا پایان آذر
کشت پاییزه: اواخر شهریور تا اوایل آذر
دورهی برداشت پاییزه، کوتاهتر از برداشت بهاره است و در اقلیمهای گرم، به دلیل سازگاری چغندر قند نسبت به طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی، کاشت چغندر قند پاییزه پیشنهاد میشود.
آفات مهم چغندر قند
طوقه برها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)
از جمله آفات مهم هستند که بخصوص در ابتدای فصل، خسارت شدیدی به بوتههای جوان میزنند.طوقهبرها در تمام مناطق چغندرکاری کشور (کرمانشاه، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و خراسان) فعالیت میکنند.
✅خسارت لاروها با تغذیه از قاعدهی دمبرگ و طوقه ریشه، باعث قطع ارتباط ریشه و اندام هوایی و در نهایت، خشکیدگی گیاه میشوند.
✅مدیریت
- کشت زود هنگام (حفظ بوته از حمله نسل اول)
- تقویت گیاه
- مبارزه مکانیکی-زراعی (خارج کردن لارو و شفیره از خاک)
- طعمه مسموم و سمپاشی
برگخوارها ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)
از مهمترین آفات چغندر قند میباشد و با نامهای رهه، لهه، راهو، منجه،کوخ، قورت، کارادینا هم شناخته میشود.
✅خسارت لارو، برگخوار است و تغذیه بهصورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ آغاز میشود. دسته لاروها برگ را توری میکنند و در ادامه، تمام قسمتهای برگ را میخورند. حتی گاهی سر ریشهها را نیز مورد تغذیه قرار میدهند و بوته خشک میشود.
با تکامل گیاه از وضعیت دو برگی به 6 برگی، تغذیه لاروها کاهش پیدا میکند؛ بهطوریکه از هر لارو 2 بوته به 4 لارو یک بوته میرسیم. ظاهر زمین خسارت دیده، مشابه زمینی است که دچار تگرگ شده است.
✅مدیریت
- پایش از طریق تلههای فرمونی
- شخم عمیق، وجین در مرحلهای که آفت تخم است.
- تقویت گیاه
- کنترل بیولوژیک: استفاده از زنبورهای پارازیتوئید تخم و لارو،BT، نماتدهای بیماگر
- استفاده از حشرهکشهایی شیمیایی
لیتا یا بید چغندر قند ازراسته بالپولکداران (Lep.: Noctuidae)
یکی از آفات مهم چغندر قند در کشت بهاره است که در تمام مناطق کشت چغندر قند فعال است و در مناطقی که تابستان گرمتری دارند، خسارت شدیدی به بار میآورد.
✅خسارت لاروهاي سن اول و دوم در نسل اول، بیشتر از کنارههاي برگ تغذیه میکنند و باعث پیچش آنها و سیاهی برگها میشوند. لاروهاي سنین بالاتر، از جوانه مرکزي و انتهاي دمبرگها تغذیه میکنند. تغذیه لاروها علاوه بر اینکه کمیت و کیفیت محصول را پایین میآورد، بستر را برای ورود بیماری به گیاه آماده میسازد.
✅مدیریت
- مبارزه مکانیکی- زراعی: جمعآوری بقایا، از بین بردن علف هرز، شخم عمیق پس از برداشت، شخم پاییزه، کشت زودهنگام و بهموقع، رعایت تناوب، یخ آب زمستانه
کک چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)
این کک، تنها به عنوان آفت چغندر قند محسوب میشود. در اکثر مناطق کشور، خصوصا در اوایل فصل خسارت وارد میکند.
✅خسارت بخش اصلی خسارت، مربوط به حشرات کامل نسل زمستان گذران است. این آفت با تغذیه از برگهاي جوان، سوراخهاي گرد و نامنظم با لبههاي خشکیده و قهوهايرنگ ایجاد میکند و گاهی با شدت گرفتن فعالیت آفت و تشکیل سوراخهای بزرگ روی برگ، کشاورزان مجبور به واکاری میشوند. اهمیت خسارت این آفت با بزرگ شدن بوتهها کاهش مییابد. لاروها معمولاً در خاك فعال بوده و از ریشهی بوتهها تغذیه کرده و خسارت قابل توجهی ندارد.
✅مدیریت
- پایش و ردیابی با استفاده از چسب زرد
- هراکشت
- خودداری از کشت متوالی در یک زمین، آبیاری مرتب، از بین بردن علفهای هرز اطراف زمین
- ضدعفونی بذر
- استفاده از سمومی شیمیایی
سرخرطومی ها
خرطوم بلند چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)
✅خسارت با تغذیه از برگها و دمبرگها، باعث خالی شدن قسمت داخلی دمبرگها و پژمردگی و زردی برگها، کاهش رشد رویشی و وزن ریشه و نهایتا کاهش عیار چغندر قند میشود. دمبرگهاي آلوده، قهوهاي و سیاهرنگ شده و به راحتی شکسته میشوند. خرطوم بلند چغندر قند در دو مرحله حشره کامل و لارو خسارت میزند.
✅مدیریت
- مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، یخ آب زمستانه و حذف علفهاي هرز میزبان، آبیاري منظم و بهموقع، شخم عمیق پس از برداشت محصول ،کشت زود هنگام
- استفاده از سمومی شیمیایی
خرطوم کوتاه چغندر قند از راسته سخت بالپوشان (Col.: chrysomelidae)
✅خسارت حشرات بالغ، برگخوار و لاروها از ریشه تغذیه میکنند. لاروها در ابتدا از برگ تغذیه میکنند و پس از افتادن از بوته در خاك، بـه ریشه حمله کرده و گاهی اوقات، قادر به نابودي کل بوته میشوند.
✅مدیریت
- مبارزه مکانیکی-زراعی: شخم عمیق پس از برداشت، کم کردن فواصل آبیاري، عدم کشت در زمینهاي شنی که آب را خوب نگه نمیدارند، حذف علفهاي هرز میزبان، کشت زود هنگام
- تقویت گیاه
- استفاده از سمومی شیمیایی
شته ریشه چغندر قند از راسته جوربالان (Hom.: Pemphigidae)
✅خسارت با تغذیه از شیره گیاهی ریشه، به گیاه خسارت میزند و باعث زردي بوته و کاهش عملکرد و میزان قند موجود در ریشهها میشود.
✅مدیریت
- مبارزه مکانیکی-زراعی: جمع آوری بقایا، از بین بردن علفهای هرز، تناوب کشت با گیاهان غیرمیزبان، کود شیمیایی مناسب، آبیاری منظم
- تقویت گیاه
لیتای چغندرقند
این آفت برخلاف سایر شبپرههایی که یاد شد، علاقه فراوانی به برگهای در حال تشکیل و میانی چغندر دارد. این شبپره با تغذیه از این برگها سبب ازبینبردن مریسم و اختلال در رشد بوتههای چغندر میشود. در محل تغذیه این آفت اندامهایی شبیه به تار عنکبوت همراه با فضلههای آفت نیز مشاهده میشود. نام علمی این آفت مهم Scrobipalpa ocellatella و تقریباً در نواحی گرمسیرتر بیشتر و طغیانیتر دیده میشود. از آنجاییکه لاروهای این آفت به قسمتهای میانی بوته حملهور میشود، مبارزه با آنها اندکی دشوارتر است و بهتر است بهمحض مشاهده آنها در مزرعه سمپاشی با سمومی نظیر فن والریت، سایپرمترین، فوزالن و یا دیازینون انجام شود.
شب پرههای زمستانه يا كرم طوقه بر (Cutworms)
طوقه برها ميتوانند عاملهاي زيان آوري براي گياهچههاي چغندرقند به شمار آينـد. بـا توجه بـه كنـدي اسـتقرار گياهچـههـاي چغندرقنـد در آغـاز رشـد، فعاليـت تغذيـهاي اينهـا مـيتوانــد ســريع رخ داده و از شــمار بوتههــا بــه شدت بكاهــد. در ايــران گونــه غالــب A.segetum است كه 95 درصد جمعيت را تشكيل ميدهد.
گونههاي شب پـره زمـستانه از بـين گياهـان زراعـي بـه چغندرقنـد، ذرت، پنبـه، گوجـه فرنگي، خيار، كدو، سيبزميني، سويا، بادمجان، هويج، گندم پاييزه، كنجد و انواع گياهـان خانواده كدوئيان، علفهاي هرز و حتي جوانه مو حمله ميكنند.
لاروها از برگ، طوقه و ساقه گياه ميزبان تغذيه ميكنند. لارو تازه تفريخ شده در آغـاز تغذيه كمي داشته و پس از پوست انـدازي بـه خـاك مـيافتـد و پـاي بوتـه از طوقـه تغذيـه ميكند كه منجـر بـه طوقـه قطـع آن شـده و بوتـه خـشك مـيشـود .
شته سیاه
شته سیاه یکی از مهمترین آفاتی است که میتواند بر روی بسیاری از گیاهان تاثیر بگذارد. این حشره کوچک با طول حدود ۲ تا ۳ میلیمتر، در شکل بالغ خود با رنگ سیاه و بدنی باریک و بلند شکل میگیرد. شته سیاه غالباً در مناطق گرم و خشک پراکنده شده است و به نظر میرسد که در مناطقی با دمای بالا و رطوبت نسبی پایین بهتر رشد میکند.
استفاده از سموم شیمیایی یکی از روشهای کنترل شته سیاه است. اما باید توجه داشت که استفاده از سموم میتواند برای محیط زیست و حشرات مفید دیگر نیز مضر باشد. بنابراین، استفاده از روشهای بیولوژیکی و یا روشهای غیرشیمیایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال، استفاده از حشرات کنترل کننده مانند زنبورهای پارازیتوئید و کاربرد مواد طبیعی مانند روغن نیمهسفیده و آبسیارهای گیاهی میتواند به عنوان روشهای غیرشیمیایی کنترل شته سیاه مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین، برای جلوگیری از آسیب دیدن گیاهان به دلیل حملات شته سیاه، میتوان از روشهای پیشگیری مانند انتخاب گونههای مقاوم، نظم دهی به فضای کشت و کاشت نوبت دوم گیاهان مختلف استفاده کرد. همچنین، به دنبال کنترل بیولوژیکی شته سیاه، استفاده از پلانت فود میتواند به عنوان یک راهکار مفید برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار گیرد.
بیماریهای چغندر قند
- بیماری های قارچی
مرگ گیاهچه چغندر قند
عامل بیماری : Rhizoctonia solani
یکي از مهمترين بيماريهاي چغندر قند است که خسارتهاي اقتصادي زيادي به توليدکنندگان اين محصول وارد ميکند.
✅خسارت علائم به صورت از بین رفتن گیاهچه و آلودگی مزمن ریشه ایجاد میشود.
✅مدیریت
- استفاده از خاک با بافت درست و مناسب
- رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
- از بین بردن علف هرز
- کشت در مزارع بدون سابقه بیماری
- استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچکش)
- رعایت تاریخ کشت مناسب
- کاشت عمیق بذر
پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندر قند
عامل بیماری: قارچ های Rhizoctonia solani – Rhizoctonia crocorum
✅خسارت پژمردگی ناگهانی و زردشدن برگها همراه با زخمهای قهوهای تیره در قاعدهی دمبرگها، پوسیدگی ریشه و تغییر رنگ از قهوهای تا سیاه رنگ که معمولاً از ناحیهی طوقه شروع و تا انتهای ریشهی اصلی ادامه مییابد. ظهور شانکر یا شکافهای عمیق در ناحیهی طوقه و در کنارههای ریشههای بیمار، که موجب کاهش کیفیت و تراکم بوته میشود.
✅مدیریت
- رعایت بهداشت در آبیاری، استفاده از ادوات و…
- از بین بردن علف هرز
- استفاده از ارقام مقاوم
- استفاده از بذور سالم (ضدعفونی بذر با قارچکش)
- کوددهی مناسب
- تناوب 3-5 ساله
سفیدک پودری چغندر قند
عامل قارچ Erysiphe betae
✅خسارت ایجاد پوششی سفیدرنگ بر روی اندامهای هوایی در چغندر قند، بخصوص برگها، که با نزدیک شدن به پایان فصل، شاهد نقاط سیاهرنگی هستیم که همان آسکوکارپهای قارچ هستند.
در اثر این قارچ، گیاه شادابی خود را از دست میدهد و این پوشش سفیدرنگ باعث کاهش میزان فتوسنتز در گیاه میشود.
✅مدیریت
- حذف علف هرز
- تهویه مناسب
- نوردهی مناسب
- هرس اندامهای درگیر شده و حذف بیمارگر
- استفاده از ارقام مقاوم
- آبیاری مناسب و به اندازه
- استفاده از سموم شیمیایی
- بیماری های باکتریایی
پوسیدگی و نکروز آوندي باکتریایی چغندر قند
عامل بیماری: Pectobacterium betavascularum
این عامل بیماریزا که در مناطق گرم از جمله مخربترین بیماری هاست، باعث پوسیدگی نرم و سیاه در دمبرگ و نکروز آوندی غده چغندر قند میشود.
✅خسارت نمایان شدن علائم، گاهی فقط محدود به ریشه است و گاهی به اندامهای هوایی راه پیدا میکند.سبب پوسیدگی شدید بافت آوندی دمبرگ و ریشه میگردد.دستهجات آوندی ریشهها تغییر رنگ یافته و بافت آوندی نکروزه میشود.باعث ایجاد رگههای سیاهرنگ روی برگ میشود که میتواند در طول رگبرگ ادامه پیدا کند.
✅مدیریت
- استفاده از ارقام مقاوم
- کشت زودهنگام
- تنظیم فاصله کشت
- جلوگیری از ایجاد صدمهی فیزیکی به گیاه
- استفاده از کود مناسب
نماتد های مهم انگل چغندر
نماتد سیست چغندر قند
عامل بیماری: نماتد Heterodera schachtii
این عامل مهمترین نماتد چغندر قند است که باعث زردی، ضعف، کاهش عملکرد گیاه وکاهش عیار در ریشه میشود.
✅خسارت
این نماتد قادر به آلوده کردن ریشه در سنین مختلف است. آلودگی میتواند سراسری یا لکهای اتفاق بیفتد. نشانههای بیماری میتواند به صورت پژمردگی، تعویق در رشد و کوتولگی، ضعف درگیاه، کاهش خلوص قند ریشه و کاهش کیفیت، بروز پیدا کند.
✅مدیریت
- کشت زودهنگام
- تناوب 3تا5 ساله با گیاهان غیرمیزبان
- استفاده از ارقام مقاوم
- کشت نکردن در مناطق با سابقهی آلودگی شدید
- استفاده از کودهای آلی
- ضدعفونی خاک
- استفاده از نماتدهای شکارگر
- استفاده از سموم
علف های هرز
از جمله علفهای هرز مشکلساز در مزرعهی چغندر قند، سس، اویارسلام، قیاق، چغندر وحشی، تاج خروس و… است. از آنجایی که پیشگیری، یکی از ساده ترین، کم هزینهترین ومؤثرترین روشهای مدیریت است، میتوان با انتخاب زمین مناسب و روشن ساختن سابقهی حضور علفهای هرز در آن، بستر مناسبی را برای کاشت انتخاب کرد.همچنین با شناخت سابقهی کاربرد علفکشها، میتوان تاثیرات بعدی را پیشبینی و استفاده از علفکشها را برنامهریزی کرد.علاوه بر وجین دستی، از جمله علفکشهای مورد استفاده خانواده دی نیترو آنیلیها (Dinitroaniline) میباشد.
✅مدیریت
- پایش مداوم
- رعایت بهداشت (ادوات کشاورزی، چرای دام، انسان، کانال های آبیاری)
- تناوب زراعی
- ایجاد بستر مناسب برای بذر
- تقویت گیاه برای حفظ قدرت رقابتی آن در مقابل علفهای هرز
- استفاده از سموم
کوددهی چغندر
با توجه به اینکه چغندر قند برای بهبود و افزایش عملکرد، بهبود تغذیه و به واسطهی آن بهبود غدهبندی و طعم، نیاز به عناصر مختلفی دارد که تنها با خاک تامین نمیشود، لذا میتوان در مراحل مختلف رشدی چغندر قند از کودهای مناسب استفاده کرد.
مراحل مختلف به شرح زیر است
- قبل از کاشت بذر
- بذرمال
- 4 تا 6 برگی
- قبل از غده زنی
- غده زنی
از آنجایی که عمدهی چغندرکاری در مناطق خشک و نیمهخشک اتفاق میافتد و این مناطق از نظر نیتروژن فقیر است، برای رسیدن به حداکثر عملکرد کمّی و کیفی، میتوان از کود نیتروژندار استفاده کرد. نیتروژن نسبت به سایر عناصر پرمصرف، حلالیت و تحرک بیشتری در خاک دارد. با بررسی مشخصات شیمیایی و فیزیکی خاک، عملکرد مورد نیاز، میزان نیتروژن باقیمانده، میزان معدنی شدن نیتروژن در طول دوره رشد، بازده مصرف کود نیتروژن قابل برنامهریزی است.بهترين زمان اولين بار مصرف كود نيتروژن، در مرحلهی رشدي4 تا 6 برگي (حدود 45 روز پس ازكاشت) و پس از انجام عمليات تنك کردن و وجين است.از جمله علائم بارز کمبود نیتروژن، میتوان به زرد و کوچک شدن برگ، بلندشدن دمبرگ و عمودی شدن سامانه برگ و دمبرگ نسبت به افق است.با رعایت تمامی موارد، برنامهریزی و مدیریت آفات و بیماری، میتوان به حداکثری عملکرد کمی و کیفی چغندر قند رسید.
جمعبندی
چغندر قند يكي از محصولات اساسي و ماده اوليه صنايع قند و شكر کشور ميباشد؛ لذا شناخت و بررسي جنبههاي مختلف آن از اهميت ويژه برخوردار است.در این مقاله نکات مهم پرورش و آفات و بیماری ها چغندرقند و علفهاي هرز، معرفی و روشهاي مناسب براي کنترل و مدیریت آنها، ارائه میشود. تا سطح کمی وکیفی محصول بالاتر رود.
منابع
- https://www.cabi.org/publishing-products/crop-protection-compendium/
- https://www.cabi.org/isc/datasheet/12191
- پوررحیم، رضا و همکاران. 1395 .دستنامه گیاهپزشکی چغندرقند. موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور.157ص.
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
معرفی کود کشاورزی و انواع آن
مقدمه
چالشی که کشاورزان، باغداران، گلخانهداران و بطورکلی فعالین حوزه کشاورزی با آن مواجه اند، انتخاب کود مناسب است. کود یک مکمل در کمک به رشد بهتر گیاهان است. کودها مواد مغذی ضروری مورد نیاز گیاهان از جمله نیتروژن، پتاسیم و فسفر و… را تامین میکنند، تحمل گیاهان نسبت به آفات را افزایش میدهند و با افزایش ظرفیت نگهداری آب، موجب افزایش حاصلخیزی میشوند.
در این مقاله سعی شده ضمن تعریف و روشن ساختن مفهوم کود، خوانندگان عزیز را با انواع آن آشنا کرده و کاربرد و روش استفادهی بهینه معرفی شود.
کود چیست؟
کارکرد کود به عنوان یک مکمل در کمک به رشد بهتر گیاهان است. کودها مواد مغذی ضروری مورد نیاز گیاهان از جمله نیتروژن، پتاسیم و فسفر و… را تامین میکنند، تحمل گیاهان را نسبت به آفات افزایش میدهند و با افزایش ظرفیت نگهداری آب، موجب افزایش حاصلخیزی میشوند.
پس میتوان کود را اینطور تعریف کرد: به هر نوع ماده معدنی یا آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا بردن حاصلخیزی خاک و افزایش عملکرد کیفی و کمّی محصول شود، عنوان کود اطلاق میگردد.
ضرورت استفاده از کودها
آرنون و اسکات (1939) سه معیار را برای ضروری بودن یک عنصر، عنوان نمودهاند. این سه معیار عبارتند از:
- گیاه بدون آن عنصر، قادر به تکمیل چرخهی حیات خود نباشد.
- وظیفه آن عنصر توسط عنصر دیگری قابل جایگزینی نباشد.
- عنصر مستقیماً در متابولیسم و تغذیه گیاه نقش داشته باشد.
تا کنون 16 عنصر برای رشد و نمو گیاهان، ضروری تشخیص داده شده است. کربن، اکسیژن و هیدروژن از عناصری هستند که گیاه از طریق آب و هوا دریافت و نیاز خود را تأمین مینماید، اما درخصوص بقیه عناصر باید از طریق خاک و یا کوددهی، نیاز گیاه تامین گردد.
باتوجه به گزارش سازمان FAO، دستکم 33 درصد افزایش محصولات کشاورزی در جهان، طی چهار دههی اخیر، بخاطر استفاده از کودهای شیمیایی رخ داده و در کشورهایی که این مصرف بهینه بوده، این افزایش تولید با مدیریت مطلوب سایر عوامل موثر در تولید، 60 درصد وحتی بیشتر نیز گزارش شده است.
عناصر پرمصرف و کم مصرف در گیاه
تفاوت عناصر کم مصرف و پرمصرف در میزان مصرف آنهاست، نه در تعداد دفعات مصرف.
✅عناصر ماکرو (پرمصرف)
شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم.
عناصر پرمصرف ثانویه شامل کلسیم، گوگرد، سیلیسیم و منیزیم.
✅عناصر میکرو (کم مصرف)
شامل روی، آهن، منگنز، مس، بور، مولیبدن و…
تقسیمبندی کودها
✅کودهای شیمیایی
یکی از مهمترین ابزار حاصلخیزی خاک و افزایش کمی و کیفی تولید محصولات کشاورزی، استفاده بهینه از کودهای شیمیایی است؛ که برخی از آنها جزء عناصر پرمصرف گیاه و برخی نیز جزء عناصر کم مصرف گیاه هستند.
- کود ناقص: این کودها دارای یک الی دو مورد از این عناصر هستند که معمولاً با نام شیمیایی آن ماده شناخته می شوند. کودهای ناقص معمولاً برای اهداف خاص مورد استفاده قرار میگیرند.
- کود کامل (NPK): این کودها دارای همهی عناصر ضروری اولیه مورد نیاز گیاهان میباشند.
✅کود آلی (ارگانیک)
به کودهایی اطلاق میشوند که منشأ طبیعی دارند. کودهای آلی عبارتند از: کود حیوانی (مرغی، گاوی، اسبی و… )، کود گیاهی و یا کود سبز و کود کمپوست.
با اینکه این گروه از کودها مشکلات زیستمحیطی کودهای شیمیایی را ندارند، اما سطح مواد مغذی در آنها پایین است و محصولات به یک اندازه و برابر تولید نمیگردند.
✅کود NPK
N و P و K سه ماده مغذی اصلی است که گیاه بدون وجود آنها از بین میرود. این کود یکی از پر مصرفترین نوع کودها در دنیا است که با تامین تغذیه گیاه و خاک از طریق عناصر مغذی و ضروری، باعث افزایش رشد گیاهان، افزایش کیفیت و کمیت گلدهی، میوهدهی و ریشهزایی گیاهان، مقاومت در برابر بیماریها، آلودگیها و استرسهای محیطی میشود.
- نیتروژن (N)
نیتروژن باعث رشد شاخ و برگ و افزایش رنگ سبز در گیاهان میشود. همچنین باعث تسریع در جوانهزنی بذر، افزایش فتوسنتز و در نهایت بالا رفتن کیفیت محصول میگردد.
کمبود این عنصر بیشتر از طریق تغییر رنگ در برگ نمایان میشود.
- فسفر (P)
فسفر در تقسیم سلولی، تولید چربیها، آلبومین و فتوسنتز نقش دارد. با کمک به گیاه در جذب و استفاده بهتر مواد مغذی، موجب رشد ریشهها، گلها، میوهها و پر حجم شدن دانهها میشود. همچنین با اثری که بر کاهش تنشهای محیطی دارد، به گیاه کمک میکند از شوکهای ایجاد شده عبور کند و در برابر تنشها مقاوم باشد.
کمبود فسفر، ریشهها را ضعیف میکند و مانع گلدهی و میوه دادن درختان میشود. همچنین باعث کوچک شدن برگها و جوانههای انتهایی گیاه میگردد.
- پتاسیم (K)
پتاسیم در تقویت و رشد کلی گیاه نقش دارد. این عنصر با تاثیری که بر تولید پروتئین دارد، به گیاه در بالا بردن خصوصیات مرتبط با کیفیت، نظیر اندازه، رنگ، شکل و مزه کمک میکند. همچنین مقاومت گیاه را در برابر سرما، خشکی، آفات و بیماریها افزایش میدهد.
کمبود پتاسیم از طریق تغییر رنگ برگ و زرد شدن آن مشهود میگردد.
- بهترین زمان استفاده از کود NPK
شروع فصل بهار پس از گذر از سرمای زمستان است که زمان رشد و گلدهی گیاه بوده و با تقویت گیاه میتوان از بهبود عملکرد و پیش رفتن رویش مناسب آن اطمینان حاصل کرد.
دانستن مقادیر NPK در یک کود به شما کمک میکند کود مناسب گیاه خود را خریداری و مصرف کنید.
- کود سه بیست (20-20-20 ):
محبوبترین و پرکاربردترین کود NPK در کود سه بیست که به طور مساوی از هر سه عنصر اصلی گیاه را دارا میباشد. این نوع کامل از کود، قابل استفاده در تمام مراحل رشدی گیاه است.
تقسیمبندی کودها براساس شکل و نحوه مصرف
- گرانول
- مایع
این کودها را میتوان به صورت پخش سطحی، محلولپاشی و کودآبیاری مورد استفاده قرار داد.
مزایای کودهای شیمیایی
- بهبود و افزایش عملکرد
- حمل و نقل، نگهداری و استفاده آسان
- تأثیر سریع
- قابل پیشبینی و قابل اعتماد
معایب کودهای شیمیایی
کودهای شیمیایی اثرات مثبتی بر روی میزان تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه اقتصاد کشورها دارند. با این حال، استفاده از این مواد شیمیایی مضراتی نیز دارد:
- کودهای شیمیایی بر روی میکرو ارگانیسمهایی که در خاک زندگی میکنند، تاثیر میگذارند. اسیدیته این مواد باعث تغییر PH خاک و در نتیجه، موجب تغییر میکرو ارگانیسمهای موجود در خاک میشود. استفاده طولانی مدت میتواند باعث رشد آفتها و از بین رفتن میکروبهای موجود در خاک شود.
- این کودها عموما کاملا در آب محلول هستند و مقداری از آنها بدون اثر خاصی بر روی گیاه، به آبهای زمینی وارد میشوند. با آلوده شدن آب، مواد شیمیایی به لایههای زیرین خاک رسیده و در آنجا در تماس با رس لایهای خاک غیرقابل نفوذ و سفت ایجاد میکند.
اختلاط کودها
در اختلاط کودها باید توجه داشت که کدام ترکیبات قابلیت اختلاط با یکدیگر را دارند و در صورت وجود این قابلیت، مقدار مصرف آنها هنگام مخلوط کردن دچار چه تغییری میشود.
مدیریت مصرف کود در شرایط دشوار و تنش
شوری پس از خشکی از مهمترین و متداولترین تنشهای محیطی در سراسر جهان است. علاوه بر شوری خاک، امروزه شوری آبهای در دسترس نیز مشکلات ناشی از شوری را مضاعف میسازد.
نیتروژن به دلیل پائین بودن میزان مواد آلی در خاکهاي مناطق خشک و نیمه خشک، به عنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین عناصر در تغذیهی گیاهی به شمار میرود. هنگامی که گیاهان تحت تنش شوري قرار میگیرند، جذب نیتروژن بیش از سایر عناصر غذائی کاهش مییابد. شوري زیاد مانع از رشد و فعالیت میکروبی خاکها میگردد و بدین ترتیب بهطور غیرمستقیم بر تبدیل و قابلیت استفادهی نیتروژن اثر سوء میگذارد.
در چنین شرایطی، مدیریت بهینه نهادههای مصرفی از جمله کودهای شیمیایی، میتواند در بهبود عملکرد گیاهان و در نتیجه درآمد زارعین مؤثر باشد. شیوههاي مختلفی مانند کشت گیاهان و ارقام متحمل به شوري، مدیریت آبیاري و زهکشی اراضی، مدیریت تهیه بستر و نحوهی کشت، براي استفاده بهینه از منابع خاك وآب شور وجود دارد. استفاده مناسب از کودهاي شیمیایی نیز نقشی بسیار مهم در افزایش تولیدات کشاورزي ایفا میکند.
پیشنهاد اگری راز
تیم فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .
کود کشاورزی پیشنهادی تیم اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است | |
کلیک کنید👇 | |
گوگرد مایع پرهام -فیدوگارد پرهام – فیدوگارد کوپر پلاس پرهام-فیتوپلاس مش -آلکسینو اگرونایک-فوسکی دکو |
جمع بندی
دستيابي به مقادير و نوع كود مصرفي كه قدرت جذب عناصر بيشتر از خاك و انتقال آن به گیاه را داشته باشد، در جهت بهينهسازي مصرف كود و بهبود كيفيت محصول از اهميت خاصي برخوردار است.
با توجه به اهمیت دستيابي به اهداف کشاورزی پایدار، در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی با بیشترین و مؤثرترین اثر و دستیابی به کارایی بیشتر، استفاده از منابع از طریق مدیریت صحیح، بررسی تاثیر روشهایی که ذکر شد و میزان و نحوه اثر کوددهی، ضروری است.
منابع
- https://www.routledge.com/The-Use-of-Nutrients-in-Crop-Plants/Fageria/p/book/9780367386887
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15012206/
- https://www.researchgate.net/publication/237729379_Farming_for_nutritious_foods_agricultural_technologies_for_improved_human_health
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
خاک کشاورزی و تمامی باید و نبایدهای آن!
خاک کشاورزی چیست؟
خاک کشاورزی بستری از مواد مغذی آلی و غیرآلی است که میبایست برای رشد گیاه در دسترس آن قرار بگیرد. میزان این مواد مغذی و بافت خاک باید به گونهای باشد که شرایط مناسب برای رشد گیاه فراهم گردد.فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در این مقاله شما را با خاک کشاورزی و ویژگی های آن آشنا میکند.
خاک کشاورزی باید چگونه باشد؟
خاک کشاورزی از لحاظ کیفی ویژگیهای متعددی دارد و از حیث فیزیکی در دستهبندیهای متعددی جای میگیرد.
معمولا خاک کشاورزی را از لحاظ فیزیکی به این شکل دستهبندی میکنند:
- بافت خاک
- رنگ خاک
- عمق آن
- مواد تشکیل دهندهی خاک
- تخلخل
- میزان محتویات سنگی درون خاک
خاک مناسب برای کشاورزی حاوی مقدار کافی از مواد ارگانیک مغذیست تا شرایط مطلوبی را برای رشد گیاه در فصول مختلف ایجاد نماید. خاکهایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرند، بستر مناسبی برای نگهداری گیاه هستند و میتوانند به بهترین شیوهی ممکن آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را تامین کنند.
خاک کشاورزی چه ویژگیهایی دارد و از چه اجزایی تشکیل شده است؟
اجزای تشکیل دهندهی خاک کشاورز تا حد زیادی بستگی به نوع گیاهی که در آن پرورش میدهید دارد. منتهی ویژگی اصلی یک خاک خوب برای پرورش گیاه این است که به خوبی بتواند گیاه را در خود نگهدارد و تمامی مواد مورد نیاز برای رشد گیاه را به موقع در دسترس آن قرار دهد. به عنوان مثال، یک خاک کشاورزی مناسب بسته به نوع گیاه میتواند خشک یا تر باشد. زهکشی آب آن بالا یا پایین باشد. pH خاک نیز متناسب با انواع گیاهانی که در آن پرورش میدهید، ممکن است بالا، متوسط یا پایین باشد. برخی خاکها به علت pH پایین حالت اسیدی دارند، برخی خنثی هستند و سایر خاکها ممکن است به علت pH بالا، شرایط قلیایی به خود بگیرند.
تقویت خاک کشاورزی
برای تقویت خاک کشاورزی، از مواد گوناگونی مانند کودهای آلی، کودهای شیمیایی، آهنگری، کمپوست، ورمیکمپوست و سایر تقویت کنندههای خاک استفاده میشود. این مواد میتوانند بافت خاک را بهبود داده و برای گیاهان شرایط رشد بهتری فراهم کنند.
استفاده از تقویت کنندههای خاک میتواند به حفظ رطوبت خاک و کاهش نیاز به آبیاری مکرر کمک کند، همچنین میتواند برای اصلاح pH خاک و بهبود بازدهی گیاهان مفید باشد. برای انتخاب تقویت کنندههای مناسب برای خاک کشاورزی، باید به نوع خاک، نوع گیاهان و نیازهای آنها توجه شود.
برای استفاده از تقویت کنندههای خاک، معمولاً باید آنها را با زمین مخلوط کرد و سپس در دورههای مختلف به خاک اضافه کرد. این باید به طور دورهای و با توجه به نیازهای گیاهان انجام شود.
برای اعمال تقویت خاک کشاورزی، باید به نیازهای گیاهان و خصوصیات خاک دقت کرد و از محصولات با کیفیت و با استانداردهای تایید شده استفاده کرد.
میزان مناسب اجزای خاک
خاک مناسب برای کشاورزی معمولا میزان متعادلی از ترکیبات معدنی را داراست. در جدول زیر، میزان متعادل از اجزای خاک را که در بخش قبل با آن آشنا شدیم، برای شما ذکر میکنیم:
اجزای متعادل خاک مناسب برای کشاورزی | |
شن | 0.05–2 mm |
گل و لای | 0.002–0.05 mm |
مواد ارگانیک خاک | (به نوع گیاهی که در خاک میکارید بستگی دارد.) |
هوا | (به نوع خاک بستگی دارد.) |
آب | (به نوع خاک و گیاهی که در آن پرورش میدهید بستگی دارد.) |
مقدار این مواد در یک خاک کشاورزی ایدهآل، میبایست کاملا متعادل و کنترلشده باشد.
انواع خاک؛ آشنایی با طبقه بندی، بافت و خواص خاکها
شما معمولا در میان انواع خاکهای کشاورزی، بیشتر با این نوع خاک برخورد خواهید داشت؛ که خاکهای لومی را معمولا بهترین نوع خاک میدانند.
انواع پایهی خاک و طبقه بندی نوع محصول در خاکهای متفاوت که دارای بافت متفاوت هستند | |
1 | خاکهای لومی: روشن، دارای میزان مطلوبی از هوا و ایدهآل برای پرورش انواع گستردهای از سبزیجات |
2 | خاکهای شنی: زهکشی بالا، مناسب برای پرورش گیاهان ریشهای مانند هویج، شلغم و.. |
3 | شنهای لومی: زهکشی خوب، مواد مغذی مناسب برای سبزیجاتی مانند گوجه، کاهو، کلم، هویج و… |
4 | خاکهای رسی: سنگین و پر از هوا، برای اکثر میوهها و سبزیجات مناسب نیستند – گاهی برای پرورش گیلاس، گلابی، افرا، گردو و برخی گیاهان دارویی، بروکلی و… استفاده میشوند. |
5 | خاکهای گل و لایدار: پر از مواد مغذی، مناسب برای انواع کاهو، شلغم، کلم، درختهای انار و مرکبات، توتفرنگی، توت سیاه و تمشک و… |
6 | خاکهای آهکی: سرشار از آلکالین، مناسب برای اسفناج، ذرت، کلم و… |
7 | خاک آلی: سرشار از کمپوست و آهک – مناسب برای گیاهانی مانند اسفناج، غلات ریشهای، کلم و انواع سبزیجات خوردنی |
طبقهبندی بافت
- ریگی – ذرات بزرگتر از 2mm
- شن درشت – ذرات بزرگتر از 0.2mm و کوچکتر از 2mm
- ماسه ریزدانه – بین 0.2mm و 0.02mm
- شن – بین 0.02mm و 0.002mm
- رس – کوچکتر از 0.002mm
طبقه بندی انواع خاک بر اساس رنگ و سایر خصوصیات
- قهوهای تیره – شامل مقدار زیادی از مواد ارگانیک
- خاک سیاه – سرشار از گیاخاک
- خاک قرمز – سرشار از آهن، فسفر و قابل زهکشی
- خاک زرد – زهکشی پایین؛ فرسایش پایین؛ فاقد مواد مغذی کافی
- خاکستری/ آبی و سبز رنگ – زهکشی پایین، پرآب
در این بین، مواد ارگانیک کمتر از 10 درصد خاک کشاورزی را تشکیل میدهند و به دو دستهی مواد ارگانیک زنده و غیرزنده تقسیم میشوند. مواد غیرآلی هم شامل آهن، آلومینیوم، سیلیکون و مواد مغذی دیگر میشوند.
بررسی تاثیر pH در خاکهای متفاوت
مقدار pH بر روی میزان مواد مغذی و شیمیایی محلول در آب خاک تاثیر میگذارند.
✅میزان pH در انواع خاک
- خاک اسیدی: 5.6–6.0
- خاک کمی اسیدی: 6.1–6.5
- خاک خنثی: 6.6–7.3
- خاک قلیایی: 7.4–7.8
✅برای کاهش pH خاک چه کنیم
با افزودن سولفور، آلومینیوم سولفات یا سولفوریک اسید میتوان pH خاک را کاهش داد.
دانستن اینکه چه نوع خاکی را برای محصولات زراعی خود در نظر دارید، یکی از مهمترین جنبه های کشاورزی موفق است. خوب بودن خاک با توجه به شرایط آب و هوای هرمنطقه و نوع گیاه امری نسبی است . بطور کل خاک خوب می بایست با در نظرگرفتن اقلیم و گیاه، نسبت مناسبی از اجزای تشکیل دهنده خاک باشد
اتفاقاتی که برای هر محصول در pH های متفاوت اتفاق می افتد
تغییر شدید pH خاک کشاورزی میتواند موجب بروز اتفاقات زیر در خاک یا گیاهان شود.
1 | ریزش میوه از درختان |
2 | تلخی و بدمزگی میوهجات |
3 | تغییر در بافت میوه: مانند اسفنجی شدن سیب |
4 | کوتولگی، زردی، کلروز و نکروز محصول |
5 | پوسیدگی محصولاتی مانند گوجه و هندوانه |
6 | سیاهشدگی و فرورفتگی در محصولاتی مانند چغندرقند |
ترکیبات انواع خاک در pH مختلف طبق نظر مجله کشاورزی آنلاین Agriraz
انواع خاک | pH پایین (>6) | pH خنثی (7-6) | pH بالا (<7) |
شنی | ازت؛ فسفر؛ مس؛ پتاسیم؛ کلسیم؛ منیزیم؛ روی؛ مولیبدن | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ روی | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ روی؛ آهن |
شنی لومی | ازت؛ کلسیم؛ فسفر؛ منیزیم؛ پتاسیم؛ مولیبدن؛ مس | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس | ازت؛ منیزیم؛ منگنز؛ بور؛ مس؛ آهن |
لومی | فسفر؛ پتاسیم؛ مولیبدن | بور؛ منگنز | بور؛ منگنز؛ مس؛ آهن |
رسی لومی | فسفر؛ پتاسیم؛ مولیبدن | منگنز | بور؛ منگنز |
آلی | فسفر؛ روی؛ مس | منگنز؛ روی؛ مس | منگنز؛ روی؛ مس |
رسی | فسفر؛ مولیبدن | – | بور؛ منگنز |
خیلی سبک | منیزیم | منیزیم؛ مس | منیزیم؛ مس |
نحوه جذب آب در انواع خاکها
بسته به نوع خاک و فضای خالی موجود در بین ذرات آن، جذب آب و نگهداری آن بین ذرات خاک میتواند متفاوت باشد. نیروی جاذبه، خاصیت مویرگی آب، میزان ذرات موجود در خاک و عوامل اینچنینی میتوان موجب جذب آب در خاکهای مختلف شود.
فروشگاه آنلاین کود کشاورزی
فروشگاه خرید کود کشاورزی Agriraz، در جهت تامین بهترین شرایط برای خاک کشاورزی مزرعهی شما تلاش بسیاری میورزد. خرید کود مناسب که میبایست بسته به نوع گیاه تامین گردد، بسیار ضروریست و میبایست برای کسب بهترین نتایج از خاک کشاورزی مزرعه، خریداری گردد. در این مقاله، فروشگاه اینترنتی کشاورزی Agriraz فوت و فنهای لازم برای کسب خاک مناسب کشاورزی را برای شما شرح داد. شما هموطن گرامی جهت خرید سم و کود کشاورزی، میتوانید از مزایای خرید اینترنتی کود در Agriraz بهرهمند شوید و جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به قیمت کود و خرید آن، با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرد.
جمع بندی
خاک کشاورزی به نوع خاصی از خاک گفته میشود که بسته به نوع گیاهی که در آن میکاریم، مواد مغذی و محتویات دیگر را در اختیار گیاه قرار میدهد. نوع خاک، میزان مواد مغذی آن، میزان آبی که در خود نگه میدارد و هوای موجود در خاک، بافت خاک و… همگی در رشد و پرورش گیاه موثر هستند.
منابع
- https://farmandanimals.com/what-type-of-soil-is-best-for-farming/
- https://www.nature.com/scitable/knowledge/library/soil-the-foundation-of-agriculture-84224268/#:~:text=Ideal%20soils%20for%20agriculture%20are,)%2C%20air%2C%20and%20water.
- https://eos.com/blog/soil-types-as-a-paramount-aspect-of-agricultural-productivity/
- https://www.qld.gov.au/environment/land/management/soil/soil-properties/ph-levels#:~:text=Soil%20pH%20affects%20the%20amount,more%20available%20under%20alkaline%20conditions.
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
برنامه تغذیه برنج
مقدمه
برنج یک محصول نیمه گرمسیری است و در جایی رشد می کند که میانگین درجه حرارت در طول فصل رشد بین ۲۰ تا ۲۷ درجه سانتی گراد است.آفتاب فراوان در طول چهار ماه کاشت برنج ضروری است. اين گياه در طول دوره رشد به آب فراوان نياز دارد كه در حدود 30000 متر مكعب در هكتار است. بنابراين بايد در مناطقي كه بارندگي در آن به اندازه كافي وجود داشته باشد كشت شود.برنج در خاکهای مختلف، از فقیر تا غنی که تنها آب مورد نیاز گیاه تأمین باشد به عمل میآید. البته مقدار آب مصرفی در خاکهای سبک بیش از خاکهای سنگین است.تغذیه مناسب و اصولی و استفاده از کود کلسیم نقش بسازیی در هنگام خوشه دهی دارد.
توضیحات برنامه کودی برنج
(برنامه کودی برنج) شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد درخت است ، اما قبل از هر اقدامی لازم است از باغ، آزمون خاک و یا نمونه از برگ گرفته شود ( آماده سازی زمین اصلی )و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود .با استفاده از این برنامه شما میتوانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت ، و برداشت خود را چند برابر کنید.
توصیه کودی اگری راز (برنج)
برای مشاهده محصولات پیشنهادی در جدول ،بر روی اسم محصول کلیک و اطلاعات آن را مشاهده کنید.
زمان مصرف/ نوع کود | پس از انتقال نشاء | 2 هفته بعد از نشاء زنی | 30 روز بعد از نشاء زنی | ساقه رفتن | خوشه دهی |
مایع ماهی | 20 لیتر در هکتار آبکود | ||||
ازت آهسته رهش | 8 لیتر در هزار لیتر آب آبیاری | ||||
آمینو میکرو مغذی | 1/5 لیتر در هزار لیتر محلول پاشی | ||||
کلات آهن EDDHSA | 1/50کیلوگرم در هکتار آبکود | ||||
کود های NPK | (20-20-20) 15 کیلوگرم در هکتار آبکود | 15 کیلوگرم در هکتار (30-10-10) | (12-12-36) 15کیلوگرم در هکتار | 15 کیلوگرم در هکتار آبکود (8-5-44) | |
هیومیک اسید | 4 کیلو گرم در هکتار آب آبیاری | 2لیترهیومیک اسید آبکود | |||
نیترات کلسیم | 20کیلوگرم در هکتار آب آبیاری | ||||
سولفات پتاسیم | 15 کیلوگرم در هکتار آبکود | ||||
نیترات کلسیم | 20 تا 25 کیلوگرم آب آبیاری |
این برنامه که توسط تیم تخصصی اگری راز انجام شده برای مصارف عمومی در کشاورزی برای یک دوره رشد میباشد .
احتیاط و هشدار :(برنامه کامل تغذیه ای برنج)
- کارخانه تولید کننده و همچنین شرکت اگری راز در قبال استفاده نادرست از ترکیب کود کشاورزی و با سایر عوامل غیر منطبق با دستور العمل های محصول ، هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد.
- این برنامه(برنامه کودی برنج) بصورت *عمومی* و * سالانه * بوده و انتخاب نوع و میزان کود مورد نیاز به شرایط آب و هوای ناحیه، بافت و خصوصیات شیمیایی خاک و حتی هدف تولید گیاه مورد کاشت بستگی دارد. بنابراین برای اطلاعات کامل ازبرنامه غذایی تخصصی کودی برنج می توانید با کارشناسان فنی اگری راز در ارتباط باشید.
قابل ذکر است
که تمامی محصولات در برنامه غذایی ارائه شده توسط کارشناسان فنی تیم ، را میتوانید با بهترین کیفیت در فروشگاه آنلاین اگری راز (خرید اینترنتی کود)تهیه کنید.
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
کنترل علف هرز
مقدمه
همانطور که از نام این گیاهان قابل فهم است، علفهای هرز گیاهانی هستند که ناخواسته در باغ یا زمین کشاورزی شما رشد میکنند. علفهای هرز معمولا شامل گیاهانی همچون قاصدک، خرفه، غاز پای سفید، پیچک و تاج خروس میشوند که در بیشتر موارد باید از رشد علفهای هرز جلوگیری کرد.
علفهای هرز رقیبان اصلی گیاهان در مصرف آب، نور خورشید و مواد مغذی خاک کشاورزی هستند. تصور کنید که خاک ایدهآلی برای رشد گیاهان خود ساختهاید و ناگهان این مهمان ناخوانده سروکلهاش پیدا میشود و حجم عظیمی از مواد مغذی خاک، آب و نور خورشید را برای خود صرف میکند! مسلما شرایط بینقصی که برای گیاهان خود چیده بودید، دچار خلل خواهد شد. کنترل علف هرز یا جلوگیری از رشد علفهای هرز جز اولویت شما باشد تا از انتشار آن جلوگیری شود.
بسیاری از انواع علفهای هرز، مانند غاز پای سفید که به گیاه سلمکی برگ نیز معروف است؛ حجم عظیمی از بذر را در خاک زمین شما پخش میکنند. بذرهایی که شاید آنها را به چشم نبینید؛ اما قطعا چند سالِ آیندهتان را به کندن آنها از زمین صرف خواهید کرد.
یک نکتهی مثبتی که در رابطه با رشد گیاهان هرز وجود دارد، این است که جلوی چشم صاحب مزرعه ظاهر میشوند. برخی از علفهای هرز مانند قاصدکها، خرفهها و غاز پای سفید حسابی در میان علوفهی خوراکی محبوب هستند. علاوه بر این، علفهای هرز توان این را نیز دارند که حشرات مفید و گردهافشان را به سوی خود جذب کنند. اگرچه گاهی اوقات ممکن است آفات را نیز متوجه خود سازند. به دلیل اینکه حشرات مفید نیز جذب آنها میشوند، اکثر کشاورزان در نواحی غیرزراعی خود، اجازهی گسترش این علوفهها را میدهند تا جای دیگر از آن استفاده کنند.
خسارات علف هرز
- رقابت با محصول اصلی در جذب رطوبت ،مواد غذایی،اشغال فضا ونهایتاًکاهش محصول اصلی
- خسارت از طریق ترشح مواد سمی در داخل خاک ومسموم کردن گیاهان زراعی
- ایجاد مسمومیت در دام وطیور وحتی خود انسان توسط بعضی از علف های هرز سمی به صورت مختلف (اختلاط با محصول ومصرف خوارکی آن ،تماس با قسمتهای سمی و…)
- علف های هرز به عنوان پناهگاه ومیزبان حد واسط برخی از عوامل بیماری وآفات گیاهان زراعی محسوب می گردند وبطور غیر مستقیم می توانند خسارت زا باشند .
- صرف هزینه ،زمان وانرژی در جهت کنترل علف های هرز وکم رنگ شدن اقتصاد تولید محصول
راهکارهای جلوگیری از رشد علفهای هرز
در ادامه راهکارهایی را به شما پیشنهاد میکنیم که به قطع برای جلوگیری از رشد علفهای هرز به یاریتان خواهد آمد:
بلافاصله پس از اینکه چشمتان به یک علف هرز افتاد، آن را از خاک بیرون بکشید!
کشاورزان در فصول رشد گیاهان، زمان زیادی را در باغ یا زمین کشاورزی خود سپری میکنند. میتوانید همانطور که با منظرهی دلپذیر زمین خود ریلکس میکنید، دائما روند رشد گیاهان را بررسی کنید. همزمان چشمان خود را تیز کنید تا مشکلات احتمالی مانند علفهای هرز را سریع ردیابی کنید. یکی از راههای اساسی جلوگیری از رشد علفهای هرز، این است که بلافاصله پس از اینکه نگاهتان به یک علف هرز افتاد، آن را از خاک خارج کنید. بهترین زمان برای خروج و جلوگیری از رشد علفهای هرز از خاک، وقتی است که هنوز بالغ نشدهاند. بسیاری از علفهای هرز را میتوان به سادگی با دست یا با کمک یکی از تجهیزات کشاورزی، از خاک خارج کرد. لطفا هر زمان که دلتان خواست برای وجین کردن علفهای هرز اقدام نکنید. همواره گوش به زنگ باشید تا همینکه نگاهتان به چنین علفهایی افتاد، آنها را از خاک خارج کنید. به این شکل ریسک رشد علفهای هرزِ بیشتر را به صفر نزدیک خواهید کرد.
هرگز اجازه ندهید علفهای هرز به مرحلهی گردهافشانی برسند!
قصد نداریم شما را بترسانیم، اما هیچ میدانستید که بذر علفهای هرز با خاک شما چه میکند؟ این یعنی بجز گیاهان اصلی شما، تعداد بیشماری از بذرهای هرز هم وجود دارند که منتظر شرایط ایدهآلی برای رشد میگردند. مطالعات نشان داده است که این بذرها میتوانند سالها و حتی دههها در دل خاک مخفی بمانند. بهترین راه برای جلوگیری از رشد علفهای هرز در خاک کشاورزیتان، این است که راه تولید مثل آنها را قطع کنید! به عبارت دیگر، جلوی گردهافشانی آنها را بگیرید و اجازه ندهید تکثیر شوند. این کار خیلی راحت است و نیازی نیست حتی کل گیاه را بیرون بکشید. تنها کافیست گلها یا کلالهی گردهافشانی آنها را بکنید. برای سهولت در این کار هم میتوانید از قیچیهای باغبانی استفاده کنید. اگر هم میخواهید بذرهایی را که درون خاک وجود دارند از بین ببرید، میتوانید با خیشزنی دستی یا اتوماتیک، آبیاری و کمی منتظر ماندن، کاری کنید که این بذرها شکوفا شده و خودی نشان دهند، سپس بلافاصله آنها را از خاک خارج کنید.
استفاده از گیاهان پوششی
برای جلوگیری از رشد علفهای هرز بهترین زمان استفاده از گیاهان پوششی، اواخر فروردین و اواسط بهار است که خاک خود را از سرما و یخبندان زمستان پیشین میرهاند و در حال گرم کردن خود است. برای اینکه سرعت رشد علفهای هرز را پایین بیاورید، میتوانید از گیاهان پوششی، مانند مالچ پوششی استفاده کنید. مالچ رطوبت را در خاک نگه میدارد و علفهای هرز را خفه میکند. به این شکل خاک سرد میماند. مالچهای ارگانیک موجب بهبود شرایط خاک میگردند. برگهای درختان سوزنیشکل، روزنامه، برگهای تکه تکه شده و.. از جمله مالچهای ارگانیک پوششی هستند. میتوانید در صورت نیاز از پلاستیک سیاه، کمپوست و… هم استفاده نمایید.
استفاده از عوامل بیماریزا
این عوامل بیماریزا میتوانند شامل حشرات و آفاتی باشند که هنگام کشت محصول به کارتان میآیند. اما نکتهای که در رابطه با این حشرات و آفات نباید فراموش کنید، این است که استفاده از آفات و حشرات برای جلوگیری از رشد علفهای هرز، هم هزینه و هم ریسک بالایی در پی دارد. بنابراین در حین انتخاب نوع حشره و آفت مدنظر، میبایست کاملا شرایط و گیاه را تحت بررسی قرار داد. بهترین عامل بیماریزا برای جلوگیری از رشد علفهای هرز، استفاده از انواع خاصی از قارچهاست. به عنوان مثال، قارچ پوچینیا برای چنین مصارفی، بسته به محصول کشت شده توصیه میگردد.
اجرای تناوب زراعی
معمولا تناوب زراعی را یکی از موثرترین روشهای جلوگیری از رشد علفهای هرز میدانند. تنوع و تداوم کارشناسیشده در کاشت محصولات، باعث مدیریت و کاهش سرعت رشد علفهای هرز میشود. چرا که خاک در خدمت گیاه اصلیست و بانک مواد مغذی و شرایط ایدهآل رشد این علفها را به حداقل میرساند. مثلا پس از کشت کلم بروکلی، به صورت تناوبی با تغییر کشت به کدو حلوایی در زراعت زمین تناوب ایجاد نمایید.
سمپاشی شیمیایی
یکی دیگر از راههاییست که از طریق آن میتوان اقدام به نابودی علفهای هرز کرد. به عنوان مثال در این روش، با کمک علفکشها میتوان باعث نابودی علفهای هرز شد و آنها را از زمین کشاورزی خود حذف نمود.
عدم استفاده از کودهای دامی
بسیاری از کارشناسان کشاورزی توصیه میکنند که برای جلوگیری از رشد و گسترش علفهای هرز در خاک، از کودهای دامی استفاده نشود. دلیل آن مشخص است. حیواناتی مانند گاو، گوسفند، اسب و… که از مدفوعشان برای ساخت کودهای دامی استفاده میشود، ممکن است از علفهایی تغذیه کنند که بذر آنها بدون هضم از دستگاه گوارش حیوان عبور میکند. پس شما با پخش مجدد این کودها، در واقع بذر این علفهای هرز را در زمین خود پراکندهاید!
بکارگیری از پلاستیک در روند کاشت
کشت نایلونی، راهی دیگر برای جلوگیری از رشد علفهای هرز است که راه رشد و بذرافشانی علفهای هرز را میگیرد.
استفاده از وجین دستی
برای کنترل موثر علف های هرز از طریق وجین دستی، رعایت چند مرحله کلیدی مهم است. با شناسایی انواع علف های هرز شروع کنید، زیرا این کار به تعیین مناسب ترین تکنیک ها و ابزارها برای استفاده کمک می کند. توصیه می شود زمانی که خاک مرطوب است .که علف های هرز انجام شود، زیرا استخراج کل علف هرز از جمله ریشه آن آسان تر می شود. توجه داشته باشید که علف های هرز را قبل از تولید دانه از بین ببرید و از گسترش بیشتر جلوگیری کنید.
وجین دستی منظم و مداوم برای حفظ مناطق عاری از علف های هرز بسیار مهم است. با حذف علف های هرز در مراحل اولیه، می توانید از رقابت آنها با گیاهان مورد نظر برای مواد مغذی، آب و نور خورشید جلوگیری کنید. علاوه بر این، وجین دستی می تواند یک فعالیت درمانی باشد و به باغبان اجازه می دهد تا با گیاهان خود ارتباط برقرار کرده و از رضایت یک فضای عاری از علف های هرز لذت ببرند.
جمع بندی
برای جلوگیری از رشد علف های هرز، چند استراتژی کلیدی وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. در مرحله اول، مطمئن شوید که خاک شما سالم و تغذیه شده است، زیرا گیاهان قوی و متراکم کمتر در معرض حمله علف های هرز هستند. ثانیاً، استفاده از مالچ یا پوشش های زمینی را برای سرکوب رشد علف های هرز با مسدود کردن نور خورشید و جلوگیری از جوانه زدن بذر علف های هرز در نظر بگیرید. علاوه بر این، تمرین فاصله گذاری مناسب و نگهداری منظم از گیاهان شما می تواند به ایجاد یک تاج پوشش متراکم کمک کند که رشد علف های هرز را محدود می کند. در نهایت، هوشیار باشید و علف های هرزی را که موفق به جوانه زدن می شوند، فوراً حذف کنید و از پخش شدن آنها و ایجاد جای پا جلوگیری کنید. با اجرای این اقدامات پیشگیرانه می توانید فضای خود را عاری از علف های هرز نگه دارید و سلامت و زیبایی باغ یا منظره خود را حفظ کنید.
منابع
- https://www.yahoo.com/lifestyle/time-mulch-garden-164453927.html
- http://www.ladybug.uconn.edu/FactSheets/mulch-basics.php
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
روشهای نگهداری محصول در انبار
مقدمه
برای اینکه محصول با کیفیتی بالا و مثالزدنی به بازار توزیع برسد، زنجیرهای از اقدامات دست به دست هم میدهند. روشها و شرایط نگهداری از میوهها در انبار، جلوگیری از بیماریهای پس از برداشت محصول، اقدامات مناسب در هنگام حمل و نقل و انبارمانی مطلوب، از جمله این اقدامات مهم و حیاتیست که فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ادامه برای شما این شرایط را توضیح میدهد.
روشهای نگهداری محصول در انبار و کاهش ضایعات
انبارمانی یکی از مهمترین پروسهی نگهداری از محصولات از بازهی برداشت تا مصرف آن است. معمولا روشهای مختلفی برای نگهداری محصول در انبار وجود دارد، که بسته به نوع محصول، متفاوت است. در این بین، باید کنترل کاملی بر روی بیماریهای پس از برداشت محصول هم وجود داشته باشد.
اولین عاملی که در هنگام انبارمانی باید به آن دقت کنید، عمر انبارمانی هر محصول است. برخی از گیاهان (مانند سبزیجات)، در تمام مدت سال جزء تقاضای بازار هستند. از یک سو، برخی از میوهها فصلی هستند و عمر انبارمانی متفاوتی دارند. هزینهی نگهداری محصول در انبار برای هر میوه، سبزیجات و محصول نیز متفاوت است.
برای افزایش عمر انبارمانی، معمولا روشهای مختلفی وجود دارد. کنترل رطوبت و کاهش دمای نگهداری، از جمله مواردیست که باعث افزایش عمر انبارمانی محصول میشود.
مثلا عمر انبارمانی چغندر، در دمای صفر درجه و رطوبت 90 الی 100 درصد، تا 120 الی 180 روز خواهد بود. یا سیبزمینی در دمای انبار 4.5 الی 13 درجه و دمای 90 الی 95، از 150 تا 300 روز در انبار قابل نگهداریست.
برای افزایش راندمان نگهداری محصول در انبار، روشهایی مانند سردسازی و تحت کنترل نگهداشتن اتمسفر اطراف هم قابل اطمینان است.
نگهداری صحیح محصولات کشاورزی
- برداشت به موقع محصولات
- حمل و نقل مناسب و مطلوب محصول کشاورزی
- کنترل بیماریها و آفات پس از برداشت محصول
- ذخیرهسازی مناسب و انتقال به موقع به بازار
- کنترل ضایعات محصولات کشاورزی
- برداشت به موقع محصول
زمانیکه دورهی رشد گیاه به پایان میرسد، کشاورز میبایست برای برداشت، ذخیرهسازی و سپس انتقال محصول به بازار آماده باشد. برداشت محصول میتواند با هدف تازهخوری صورت پذیرد، یا محصول بلافاصله به کارخانههای فرآوری محصول منتقل شود. برداشت محصول میتواند به روش مکانیکی یا دستی هم صورت پذیرد. خودرس بودن و ناخودرس بودن محصول نیز کاملا در هنگام برداشت به موقع و ذخیرهسازی آن، باید مورد ملاحظه قرار داشته باشد.
- فرآیند حمل و نقل محصولات کشاورزی
حمل و نقل مناسب محصول، یکی از کلیدیترین عناصر در کاهش ضایعات کشاورزیست. حمل و نقل مکانیکی یا دستی محصول باید به گونهای باشد، که به آن آسیبی وارد نکند. معمولا نکاتی که هنگام حمل و نقل محصولات کشاورزی، باید مورد ملاحظه قرار بگیرد، شامل این موارد میشود: خنک نگهداشتن محصول، حفظ رطوبت محیط، بستهبندی صحیح محصول، انبارداری مناسب و در نهایت انتخاب بهترین شیوه برای حمل و نقل محصول است.
حمل و نقل محصول، بسته به بازاریابی شما میتواند به صورت هوایی، زمینی (شامل باربرها، کامیونها، قطارها و…) و دریایی میشود. روشهای دیگری هم برای حمل و نقل محصولات کشاورزی وجود دارد، که در این بین میتوان به روش فلهای، کانتینری و غیرکانتینری اشاره کرد.
– نوع حمل و نقل محصول شما، میبایست کاملا با نوع خود محصول تطابق داشته باشد. به عنوان مثال، در حمل و نقل دریایی نمیتوان محصولات کشاورزی که دیرپایی ندارند، را جابجا کرد. به عنوان مثال: حمل و نقل جادهای برای بسیاری از میوهها و محصولات تازهخور مناسب است. حمل و نقل ریلی را نیز برای هزینهی پایین و سرعت بالاتر، میتوان جایگزین روش جادهای کرد.
عوامل مختلفی در تعیین نوع باربری محصول دخیل است. از این بین میتوان به شرایط بار، محیط، مقدار محصول، میزان فسادپذیری آن و در دسترس بودن نوع حمل و نقل یا ترانزیت اشاره کرد. حمل و نقلی مناسب محصول شما خواهد بود که در حین جابجایی، ضایعات کشاورزی به حداقل برسد. بعلاوه محصول نباید دچار لهیدگی، فساد، تکثیر بیماریها، زخمخوردگی و… شود.
شرایط انبار
یکی دیگر از نکات مهم در فرآیند نگهداری محصول در انبار، شرایط انبار مدنظر است. شرایط انبار باید به گونهای باشد که از هرگونه آسیب سرمایی به محصول، جلوگیری شود. در صورتی که سرد نمودن محصول به درستی انجام شود، با کاهش فعالیت آنزیمها، در واقع سرعت فساد محصول نیز کاهش مییابد. به این شکل، محصول تا مدت بیشتری در انبار ماندگار خواهد بود. کنترل اتمسفر، رطوبت و دمای پایین انبار، موجب میشود که عوامل بیماریزا نیز فرصت تکثیر پیدا نکنند. پس انبار نباید به گونهای باشد که فرصت تکثیر بیشتری، در اختیار عوامل بیماریزا قرار دهد. علاوه بر این، میبایست نسبت به ضدعفونی میوهها و محلولپاشی آن برای کنترل قارچها، باکتریها اقدام کرد.
- کنترل بیماریها و آفات پس از برداشت محصول
از دیگر عوامل مهم در نگهداری محصول در انبار، کنترل آفات و بیماریهای پس از برداشت محصول است. یکی از راههای رایج برای کشتن قارچها و باکتریها، استفاده از کلر و گوگرد پیشنهاد میشود. از این دو ماده، به ویژه برای از بین بردن میکروارگانیسمهایی مانند هاگ قارچها استفاده میشود. بسته به نوع محصول، برای افزایش عمر انبارمانی، میتوان از سدیم متابی سولفیت و گوگرد دی اکسید هم به منظور قارچکشی استفاده کرد. (مثلا برای از بین بردن لکههای سیب، میتوان از کلسیم کلرید استفاده کرد.)
جلوگیری از جوانه زدن محصول
سردسازی و کنترل اتمسفر انبار، میتواند سرعت جوانه زدن محصول را به شدت کاهش دهد. برای جوانه زدن برخی از گیاهان مانند سیبزمینی، میتوان قبل از انبار محصول از CIPC، جوانهزنی پیاز و سیر از مالئیک هیدرازید به صورت اسپری، پودری یا غوطهور سازی استفاده کرد.
✅بستهبندی کردن محصول نیز یکی دیگر از اقدامات مهم نگهداری محصول در انبار است. محصول باید به شکلی بستهبندی گردد، که مواد فاسدکننده، آفات و باکتریها، نور، دما و… کمترین تاثیر را در روند فساد گیاه بگذارند. علاوه بر این برای حفظ کیفیت محصول، نباید آسیبی نیز به آن وارد شود.
چه کودهایی قبل از برداشت، باعث افزایش انبارمانی محصول میشود؟
برای حفظ کیفیت محصول و افزایش انبارمانی آن، پیش از برداشت محصول نیاز است با کمک سمپاشی و محلولپاشی، آفات و عوامل بیماریزای گیاه کاملا کنترل گردند. معمولا برای افزایش انبارمانی بسته به نوع محصولات از کود کشاورزی مثل کودهای پتاسیم بالا و کلسیم بالا استفاده میشود. این نوع کودها نه تنها در حفظ کیفیت محصول، بلکه در ماندگاری آن در انبار نیز موثرند. علاوه بر این، به کشاورز توصیه میشود از کودهای نیتروژنه با احتیاط استفاده کند. چرا که نیتروژن با ایجاد نیتریتها، میتواند سرعت فساد گیاه را به شدت افزایش دهد.
عناصر مورد نیاز برای قبل از برداشت محصول، که شامل افزایش عمر انبارمانی آن میشوند؛ شامل گزینههای زیر هستند:
✅کلسیم
موجب حفظ ساختار سلولی محصول شده و با کاهش تولید اتیلن آن، در واقع روند فساد را بشدت کاهش میدهد. عدم وجود کلسیم میتواند تاثیری مانند تغییر رنگ گوجهفرنگی را داشته باشد. (به همین دلیل، توصیه میشود از کودهای کلسیمدار، غوطهور سازی در محلول کلسیم یا محلولپاشی کلسیم استفاده شود.)
✅بُر
کمبود این عنصر، موجب کاهش میوهدهی و افت کیفیت محصول میشود. معمولا برای افزایش این عنصر، از محلولپاشی ترکیبات اسید بوریک استفاده میگردد.
✅پتاسیم
شرط اصلی تضمین کیفیت محصول است. بعلاوه به همراه ازت، یکی از پرمصرفترین عناصر گیاه هم هست. معمولا برای افزایش کیفیت رنگ میوه، قند آن و رشد بهتر آن، از کودهای پتاسیمی استفاده میشود.
✅هورمونهای گیاه
این هورمونها که به دو دستهی هورمونهای بازدارندههای رشد (مانند اتیلنها و آبسیزیکها) و هورمون محرک رشد (مانند آکسینها و سیتوکینینها) میشود؛ نقشی مستقیم در رشد گیاه و کیفیت محصول دارد.
- کنترل ضایعات محصولات کشاورزی
برای نگهداری محصول در انبار و تضمین کیفیت آن، کنترل ضایعات کشاورزی حرف اول را میزند. عواملی که باعث افزایش ضایعات محصولات باغ، پس از برداشت میشوند؛ شامل موارد زیر هستند:
✅آلودگی میکروبی، قارچی و باکتریایی (علیالخصوص کپکها): از سموم مناسب در تمام مراحل رشد گیاه بهره جویید.
✅فرآیند متابولیک محصول که منجر به پیری طبیعی آن شده و نابسامانیهای فیزیولوژیک گیاه را در پی دارد. : برای رفع آن، حتما از کودها و مواد مغذی مورد نیاز گیاه استفاده کنید.
✅ تنش فیزیکی و آسیبهای مکانیکی در حین حمل و نقل؛ که کاهش کیفیت محصول را در بر داشته و شانس رشد میکروارگانیسمها را بالاتر میبرد.
✅برداشت در زمان نامناسب از حیث فیزیولوژیکی: بسته به نوع محصول، در زمان مناسب آن را برداشت کنید.
✅ عدم رعایت شیوهنامههای برداشت مناسب محصول: برای جلوگیری از آن، از کارگرهای حرفهای یا تجهیزات تخصصی برداشت استفاده کنید؛ تا صدمات مکانیکی به حداقل برسند.
✅ عدم نگهداری محصول در انبار به شکل مناسب و شرایط نامساعد انبار: شرایط انبار را تحت کنترل بگیرید، میوهها را به درستی بستهبندی و درجهبندی کنید، از شرایط مطلوب سردخانه مطمئن شوید و حتیالامکان محصول را سریع به بازار برسانید.
نکاتی در مورد انبار سردخانه برای ماندگاری بیشتر مواد غذایی:
۱.بهترین نمونه از هر سبزی را ذخیره کنید. سالمترین ماده غذایی را برای ذخیرهسازی انتخاب کنید .
۲. میوه و سبزیجات را دور از هم نگهداری کنید. میوههایی که اتیلن زیادی ترشح میکنند (عامل رسیده شدن) میتوانند زودتر از موعد برسند و سبزیجات اطراف را خراب کنند.
۳. هر ماه به مواد غذایی سر بزنید و مواد بد را جدا کنید. (بهتر است مواد غذایی که ذخیره کردهاید را به طور هفتگی بررسی نمایید.)
جمع بندی
نگهداری محصول در انبار، گام حیاتی و مهمیست؛ که پیش از رساندن محصول به بازار و به دست خریدار، میبایست با دقت و محتاطانه به انجام برسد. ما در این مقاله با بررسی روشهای انبارمانی، افزایش ماندگاری محصول در انبار و روشهای حمل و نقل صحیح آن، نگهداری درست و مناسب محصول را شرح دادیم. سپس به ترفندهای مبارزه با آفات و بیماریها پرداختیم. برای کسب هرگونه اطلاعات بیشتر، میتوانید با کارشناسان اگریراز ارتباط بگیرید.
منابع
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87
پیشنهاد اگری راز
تیم فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
فسفیت پتاسیم
مقدمه
فرمول شیمیایی فسفیت پتاسیم H2KO3P است. محصولات مختلف حاوی فسفیت پتاسیم به عنوان کود برای رفع کمبود پتاسیم یا به عنوان محصولات قارچ کش برای مدیریت بیماریهای قارچی استفاده شود. بنابراین فسفیت پتاسیم به علت دارا بودن دو عنصر فسفیت و پتاسیم مصرف کودی و قارچی دارد. فسفیت پتاسیم دارای ویژگی منحصر به فرد از قبیل افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری های مختلف و استرس محیطی و افزایش سیستم ایمنی گیاه می باشد که فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ادامه شما را با نقش فسفیت پتاسیم آشنا خواهد کرد.ترکیب فسفیت پتاسیم محرک رشد، ضدقارچ و تقویت کننده مکانیسم دفاع طبیعی گیاهان در برابر عوامل بیماریزای قارچی و باکتری میباشد. این ماده بر پایه فسفیت پتاسیم برای محلول پاشی و یا کود آبیاری توصیه شده است.
نقش فسفیت پتاسیم در گیاه
فسفیت ها ترکیباتی با فرمول شیمیایی ( H2PO3 ) هستند که از لحاظ شمار اکسیژن و هیدروژن با فسفات (2-HPO4)کاملا متمایز هستند. فسفیت به علت دارا بودن اکسیژن کمتر از فسفات، سرعت حرکت آن بسیار بیشتر بوده و طی مدت زمان کوتاهی، در سرتاسر اندام های گیاهی انتشار می یابد و افزون بر تحریک رشد رویشی و زایشی گیاه منجر به کنترل طیف گسترده ای از عوامل بیماریزای قارچی می شود. فسفیت پتاسیم، به عنوان سمی فراگیر علیه عوامل بیماریزای قارچی و باکتریایی خاکزاد و هوازاد است که به صورت دوطرفه در آوند چوبی و آوند آبکش گیاه حرکت کرده و خاصیت پیشگیری، تقویت سیستم ایمنی و درمان در گیاه دارد. فسفیت ها می توانند تاثیر مستقیم روی عوامل بیماریزا (پاتوژن) و یا تاثیر غیر مستقیم با تحریک پاسخ های دفاعی میزبان داشته باشند. تاثیر مستقیم شامل مهار رشد قارچ و کاهش یا تغییر سوخت و ساز بیماریزا و تاثیر غیر مسقیم شامل تحریک سازوکارهای دفاعی گیاه افزایش تولید فیتوالکسین ها (ترکیب ضدمیکروبی) و گونه های اکسیژن فعال و تقویت دیواره سلولی می شود.کود پتاسیم فسفیت 30-20-0، یک کود مایع حاوی 20% فسفر به فرم فسفیت و 30% پتاسیم است که باعث افزایش مقاومت گیاه در مقابل استرسهای محیطی مانند شوری، خشکی و بیماریها، افزایش رشد ریشه، کاهش ریزش میوه، تولید میوه و بهبود کیفیت میوه نظیر طعم و رنگ میوهها، افزایش انبارداری میوهها میشود.
فســفیت (H3PO3) عــلاوه بــر داشــتن خاصیــت تغذیــه ای، بــرای افزایــش مقاومــت گیــاه در برابــر بیمــاری هایــی از قبیــل گمــوز، آتشــک، بیمــاری هــای برگــی، پوســیدگی ریشــه و ســاقه بــر اثــر قــارچ هــایُ اامیســت ماننــد پیتیــوم، فیتوفتــورا، ســفیدک داخلــی، بوتــه میــری و … مناســب مــی باشــد. وجود عنصر پتاسیم باعث افزایش کیفیت، رنگ دهی، خوش طعم تر شدن و افزایش عمر نگهداری میوه و در نتیجه تقویت سیستم ایمنی گیاه می شود.
مزایای استفاده از کودهای فسفیت پتاسیم
- تامین همزمان دو عنصر مهم پتاسیم و فسفر در گیاه
- افزایش گل انگیزی و کاهش ریزش گل و میوه
- بهبود و افزایش ماندگاری محصولات در انبار
- تقویت مکانیسم سیستم دفاعی گیاه و افزایش تولید آنتی اکسیدان ها و فیتو الکسین ها در گیاه،
- افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های از قبیل خشکی، سرما، گرما و …
- پیشگیری از شیوع برخی بیماری های قارچی مربوط به ریشه، ساقه و برگ گیاه افزایش خصوصیات کمی و کیفی محصول از جمله عطر، طعم، رنگ پذیری و …
- قارچ کش فسفیت پتاسیم در مقایسه با سایر سموم و قارچ کش ها محدودیت زمان کمتری نیاز نیاز به اثر گذاری دارد
- این قارچ کش ها عرای از هرگونه ترکیب سمیک و دارای درجه سمیت بسیار کم و هیچ گونه اثر سمی بر روی انسان ندارد.
تفاوت فسفات با فسفیت
فسفر (P) یک ماده مغذی ضروری مورد نیاز همه موجودات زنده است. فسفر بسیار واکنشی است و به صورت تک عنصری در طبیعت یافت نمی شود. هنگامی که فسفر به صورت کامل اکسید می شود، مولکول فسفات نامیده می شود (PO3−4 ؛ Pi) ، و هنگامی که به طور کامل اکسیده نشود (یک اکسیژن کمتر از فسفات) ، مولکول حاصله را فسفیت نامیده می شود (PO3−3 ؛ Phi) . فسفیت به گونه ای بر روی گیاهان تاثیر می گذارد که متفاوت از کود معمولی فسفر و فسفات است. فسفیت دارای حلالیت بسیار بالاتر و جذب سریعتری در ریشه و برگ گیاهان در مقایسه به فسفات دارد.
فسفات تنها در فتوسنتز و تولید انرژی ATP فعالیت دارد استفاده بیش از حد فسفات یکی از عوامل آلودگی محیطی شوری و تنش خاک می باشد.
فسفیت پتاسیم چگونه استفاده می شود
بسته به موقعیت و شرایط خاص، فسفیت می تواند به صورت محلول پاشی یا کود آبیاری و یا تزریق به خاک برای جذب بهتر ریشه گیاه استفاده کرد. کود فسفیت پتاسیم به صورت سیســتم آبیــاری و محلــول پاشــی برگــی قابــل اســتفاده می باشد.
چه زمانی باید از فسفیت پتاسیم استفاده کرد
- در زمان مدیریت بیماریهای خاص ناشی از خاک از جمله بیماری ریشه و پوسیدگی ریشه
- جهت افزایش مقاومت عمومی گیاه در برابر انواع عوامل بیماری زا
- جهت افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش محیطی مانند خشکسالی و…
بهترین زمان مصرف کود فسفیت پتاسیم
باغداران از زمان فندقی شدن میوه و بخصوص زمان برداشت میوه می توانند از کود فسفیت پتاسیم استفاده کنند.
فسفیت پتاسیم بسته به محصول و شرایط مختلف می توانیم استفاده کنیم.
اردیبهشت تا خرداد بهترین زمان مصرف این کود در پسته می باشد.
پیشنهاد اگری راز
تیم اگری راز طی سابقه کاری چندین ساله ی خود در زمینه ی کشاورزی به شما پیشنهاد میکند که قبل از درگیری محصولات خود با این آفات و بیماری ها و متحمل شدن ضرر سنگین ،مقاومت گیاه خود را با تغذیه مناسب و اصولی بالا برده و دیگر نگران باغ یا مزارع خود نباشید .
کودهای پیشنهادی تیم اگری راز برای تقویت و بالا بردن مقاومت گیاهان به شرح زیر است | |
کلیک کنید👇 | |
آلکسینو (مونو و دی فسفیت پتاسیم)-دکو فورس میکرو (فسفیت پتاسیم) | |
دکو فوسکی-فیتوپتاس برند مش |
منابع
- مقاله 4: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1747-0765.2009.00365.x
- مقاله 5: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261219416300631
- مقاله 6: https://www.bartlett.com/resources/potassium-phosphite.pdf
- مقاله 7: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphy.2020.618320/full
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
نقش آمینواسید در کشاورزی
مقدمه
با توجه به رشد روز افزون جمعیت جهانی، سالم بودن غذا بسیار مهم می باشد. برای داشتن غذای سالم، کشاورزی اصولی یکی از جنبه های حساس مرتبط با کیفیت و کمیت محصولات است. از طرفی قطعا همه شما کشاورزان دوست دارید که محصولاتی با کیفیت بالا و پرثمره داشته باشید که این موضوع به عملکرد شما در زمان کشاورزی بستگی دارد و برای رسیدن به این هدف دانش و اطلاعات کافی در مورد استفاده از کود و سموم بسیار کمک کننده در این امر می باشد. اصلاً فرقی نمیکند که هدفتان شکستن رکورد برداشت محصول باشد یا فقط به دنبال رشد گیاهی فراوان هستید. در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از مهمترین عنصر مورد نیاز گیاهان، اسیدآمینه ها آشنا کنیم. نیاز به آمینو اسیدها جهت افزایش کیفیت، بعنوان ابزار خیلی مهم در عملکرد گیاهان شناخته شده است.
آمینواسید در کشاورزی
اسیدهای آمینه در کشاورزی برای تامین مواد مغذی ضروری، حمایت از رشد گیاه، افزایش تحمل استرس، تنظیم سطح هورمون ها و بهبود بهره وری محصول استفاده می شود. آنها را می توان به عنوان کود برای تکمیل نیازهای غذایی، تحریک رشد ریشه و بهبود جذب و استفاده از مواد مغذی استفاده کرد. اسیدهای آمینه همچنین به گیاهان کمک میکنند تا با استرسهای محیطی کنار بیایند، سنتز هورمونها را تنظیم کنند و به بازده محصول بالاتر و کیفیت بهتر کمک کنند. استفاده از آنها در کشاورزی باعث ترویج شیوه های کشاورزی پایدار و ارگانیک می شود.
ساختار اسید آمینه
جهت شناخت بهتر آمینو اسید ها ابتدا باید ساختار آن را بشناسیم. اسید آمینه واحد ضروری در تشکیل پروتئین می باشد. اسید های آمینه از یک کربن نامتقارن به نام کربن آلفا α تشکیل شده است که با 4 گروه مختلف کربوکسیل (COOH)، اتم هیدروژن، گروه آمینه بازی (NH2) و یک زنجیره غیرجانبی گروه( R )پیوند برقرار می کند. زنجیره غیرجانبی چندین اتم کربن دارد و آنها را به ترتیبی که از کربن آلفا فاصله می گیرند β ،γ، δ می نامند.
تاثیر آمینواسید در گیاهان
اسیدهای آمینه نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان دارند. در اینجا برخی از اثرات اسیدهای آمینه در گیاهان آورده شده است:
- سنتز پروتئین: اسیدهای آمینه اجزای سازنده پروتئین ها هستند. آنها برای سنتز آنزیم ها، پروتئین های ساختاری و سایر پروتئین های مهم گیاهی ضروری هستند. پروتئین ها در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلفی مانند فتوسنتز، تنفس و مکانیسم های دفاعی نقش دارند.
- رشد و نمو: اسیدهای آمینه با تقویت تقسیم سلولی، طویل شدن و تمایز به رشد گیاه کمک می کنند. آنها در سنتز تنظیم کننده های رشد مانند اکسین ها، جیبرلین ها و سیتوکینین ها نقش دارند که رشد و نمو گیاه را تنظیم می کنند.
- تحمل به تنش: اسیدهای آمینه نقش مهمی در افزایش تحمل گیاه به تنش های غیرزیستی مختلف از جمله خشکی، شوری، سرما و گرما دارند. آنها به عنوان محافظ اسمز عمل می کنند، تورگر سلولی را حفظ می کنند و از ساختارهای سلولی در شرایط استرس محافظت می کنند. اسیدهای آمینه همچنین در سنتز پروتئین های مرتبط با استرس و آنتی اکسیدان ها شرکت می کنند که به گیاهان کمک می کند تا با استرس مقابله کنند.
- جذب و جذب عناصر غذایی: اسیدهای آمینه در جذب و انتقال عناصر غذایی ضروری در گیاهان نقش دارند. آنها کلات و مواد معدنی را حل می کنند و آنها را برای جذب گیاه در دسترس تر می کند. اسیدهای آمینه همچنین در جذب نیتروژن شرکت می کنند و نیتروژن معدنی را به اشکال آلی تبدیل می کنند که می تواند توسط گیاهان استفاده شود.
- فتوسنتز و متابولیسم کربن: اسیدهای آمینه در تنظیم فتوسنتز و متابولیسم کربن در گیاهان نقش دارند. آنها به عنوان منبع کربن و انرژی برای مسیرهای متابولیک مختلف، از جمله چرخه اسید تری کربوکسیلیک (TCA) و گلیکولیز عمل می کنند. اسیدهای آمینه همچنین به عنوان مولکول های سیگنالی عمل می کنند و بیان ژن های دخیل در فتوسنتز و تثبیت کربن را تعدیل می کنند.
- مکانیسم های دفاعی: اسیدهای آمینه در دفاع گیاه در برابر عوامل بیماری زا و آفات نقش دارند. آنها در سنتز ترکیبات مرتبط با دفاع، مانند فیتوالکسین ها، لیگنین و متابولیت های ثانویه نقش دارند. اسیدهای آمینه همچنین در فعال شدن مسیرهای سیگنالینگ دفاعی شرکت می کنند و باعث تحریک پاسخ های ایمنی در گیاهان می شوند.
انواع اسید آمینه در کشاورزی
در کشاورزی، انواع مختلفی از اسیدهای آمینه برای تقویت رشد گیاه، افزایش جذب مواد مغذی و بهبود تحمل استرس استفاده می شود. در اینجا برخی از اسیدهای آمینه رایج مورد استفاده در کشاورزی آورده شده است:
- ال-گلوتامیک اسید: گلوتامیک اسید یک آمینو اسید مهم است که در سنتز پروتئین و متابولیسم گیاه نقش دارد. باعث رشد ریشه، فتوسنتز و جذب مواد مغذی می شود. همچنین تحمل گیاه را به تنش های غیرزیستی مانند خشکی و شوری افزایش می دهد.
- L-Glycine: گلیسین یک اسید آمینه غیر ضروری است که به عنوان یک بلوک ساختمانی برای پروتئین ها عمل می کند. در متابولیسم نیتروژن نقش دارد و در افزایش جذب و استفاده از مواد مغذی در گیاهان نقش دارد. گلیسین همچنین به بهبود فتوسنتز و سنتز کلروفیل کمک می کند.
- ال-متیونین: متیونین یک اسید آمینه ضروری است که در فرآیندهای متابولیکی مختلف در گیاهان نقش دارد. این ماده پیش ساز سنتز اتیلن است که رسیدن و پیری میوه را تنظیم می کند. متیونین همچنین در متابولیسم گوگرد نقش دارد و برای سنتز پروتئین مهم است.
- L-Lysine: لیزین یک اسید آمینه ضروری است که نقش مهمی در سنتز پروتئین و رشد گیاه دارد. در متابولیسم نیتروژن نقش دارد و برای تولید آنزیم ها و هورمون ها مهم است. لیزین همچنین باعث افزایش تحمل گیاه به شرایط تنش مانند دماهای بالا و کمبود آب می شود.
- ال-تریپتوفان: تریپتوفان یک اسید آمینه ضروری است که به عنوان پیش ساز برای سنتز ترکیبات مختلف بیولوژیکی فعال در گیاهان، از جمله اکسین، که رشد و نمو گیاه را تنظیم می کند، عمل می کند. تریپتوفان همچنین در تثبیت نیتروژن نقش دارد و باعث افزایش تحمل گیاه به تنش های غیرزیستی می شود.
- ال-پرولین: پرولین یک اسید آمینه غیر ضروری است که به عنوان یک محافظ اسمز عمل می کند و به گیاهان کمک می کند تا با خشکی، شوری و دمای بالا کنار بیایند. در تنظیم اسمزی سلولی نقش دارد و از گیاهان در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند. پرولین همچنین به سنتز پروتئین ها و آنزیم های دخیل در پاسخ های استرس کمک می کند.
ساخت کود آمینواسید
- مواد غنی از پروتئین را انتخاب کنید.
- مواد را به صورت پودر ریز خرد کنید.
- پودر را با آب مخلوط کنید تا دوغاب ایجاد شود.
- pH دوغاب را تنظیم کنید.
- مخلوط را حرارت داده و هم بزنید.
- محلول را خنک کرده و مواد جامد را فیلتر کنید.
- مایع را غلیظ کرده و تثبیت کنید.
- کود را از نظر کیفیت آزمایش کنید.
- کود را به درستی بسته بندی و نگهداری کنید.
شایان ذکر است که فرآیند و شرایط خاص ممکن است بسته به فرمول کود اسید آمینه مورد نظر و منابع موجود متفاوت باشد. تولید تجاری کودهای آمینه اسید اغلب شامل تکنیک ها و تجهیزات پیشرفته تری است.
تاریخچه و ماهیت اسید های آمینه
مهمترین ترکیبات حیاتی برای سلولهای گیاهی، پروتئین ها هستند. ملکولهای سنگین و بلندی که از اتصال اسیدهای آمینه به یکدیگر زنجیره های پپتیدی را تشکیل می دهند. در پروسه تولید پروتئین در گیاه، حدود 20 نوع اسید آمینه و 2 آمید دخالت دارند. گیاهان آمینو اسید ها را از عناصر اولیه کربن و اکسیژن موجود در هوا، هیدروژن موجود در آب و نیتروژن موجود در خاک، سنتز می کنند و با استفاده از فتوسنتز و تشکیل هیدرات های کربن و ترکیب آن با نیتروژنی که از خاک بدست می آورند منجر به سنتز آمینو اسیدها از طریق مسیرهای متابولیکی جانبی می شوند. بنابراین نیاز به آمینو اسیدها جهت افزایش کیفیت، بعنوان ابزار خیلی مهم در عملکرد گیاهان شناخته شده است.
خواص و فواید کود آمینواسید در گیاهان
- عملکرد سریع تغذیه ای
- ایجاد تعادل و موازنه در رشد گیاه
- تقویت سیستم ایمنی گیاه
- افزایش کمی و کیفی محصول
- القاء فرآیند گرده افشانی
- افزایش سرعت رسیدگی محصول
- افزایش سرعت تشکیل اندام های گیاهی
- افزایش دوره ماندگاری محصولات پس از برداشت
- افزایش سبزینگی و تولید کلرفیل
- خاصیت کلات کنندکی
- تامین نیتروژن گیاه
- متعادل سازی میکروفلورای در خاک که باعث بهبود کیفیت و ساختار خاک میشود،متیونین باعث افزایش استحکام دیواره ی سلولی میکروفلورای در خاک میشود.
- سنتز هورمون های گیاهی
- سنتز پروتئین
- تعادل فلور خاک
- افزایش مقاومت گیاه در برابر استرس
- تنظیم فعالیت روزنه های هوایی: ( روزنههای هوایی ساختارهای سلولی در برگهای گیاه هستند که برای کنترل تعادل هیدروژنی و جذب عناصر غذایی و دیگر فرایندهای ضروری گیاه، مسئولیت مهمی را بر عهده دارند. این روزنهها در پوسته برگها قرار دارند و با باز و بسته شدن، میزان تعرق و جذب گیاه تنظیم میشود.تحریک باز و بسته شدن روزنهها توسط عوامل مختلفی مانند رطوبت، دما، غلظت نمک و غلظت آمینو اسیدها کنترل میشود. در شرایط نامساعد مانند خشکی یا تنش شوری، روزنهها بسته میشوند و این میتواند منجر به کاهش فتوسنتز و تعرق گیاه شود. در نتیجه، جذب عناصر غذایی کمتر میشود و رشد گیاه کاهش مییابد.برای کنترل انسداد روزنهها در شرایط نامساعد، از اسیدهای آمینه مانند گلوتامیک اسید استفاده میشود. این اسیدهای آمینه میتوانند با تأثیر بر سلولهای نگهبان روزنه، باز و بسته شدن روزنهها را تنظیم کنند و از انسداد آنها جلوگیری کنند.استفاده از روشهایی مانند اسیدهای آمینه و سایر ابزارهای کنترل روزنههای هوایی، میتواند به بهبود رشد و توسعه گیاهان در شرایط نامساعد کمک کند.)
نقش اسیدهای آمینه در گیاهان
وجود آمینو اسیدها در گیاهان بسیار ضروری است. مطالعات بسیاری ثابت کردند که اسید های آمینه در مراحل مختلف رشد، نقش مثبتی در افزایش عملکرد و کیفیت گیاه دارند. به ویژه در مراحل مانند گلدهی، پنجه زنی و یا شرایط تنش زا ( مانند خشکسالی، درجه حرارت بالا، شوری، عوامل بیماریزا و…) بنابراین اسید های آمینه به کاهش اثر تنش خشکی و شوری از طریق فعالیت های مختلف فیزیولوژیکی کمک می کنند. همچنین آمینو اسیدها با تغییر پتانسیل اسمزی بافت گیاهی و همچنین آسیب های ناشی از تنش های زیستی را تا حد زیادی کاهش می دهد. و باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر استرس می شوند. همچنین در فرایند بیوشیمیایی و سنتز پروتئین و کربوهیدرات شرکت می کنند. یکی دیگر از نقش های اسید های آمینه فعالیت در تقسیم سلولی و تولید برخی از هورمون های رشد طبیعی مانند IAA و GA3 می باشد در نتیجه باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت گیاهان می شوند.
جدول لیست اسامی اسید آمینه ضروری و غیر ضروری گیاهی
اسید آمینه ضروری در گیاه | هیستیدین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، متیونین، فنیل آلانین، تریونین، تریپتوفان، والانین |
اسید آمینه غیر ضروری | آلانین، آرژینین، آسپارژین، سیستئین، گلوتامین اسید، گلیسین، پرولین، سیلینوسیستئین، سرین، تیروسین |
جدول فواید آمینو اسید در رشد گیاهان
نام آمینو اسید | کاربرد اسید آمینه در گیاه |
گلیسین (Gly) | فعال سازی و افزابش کارآیی سنتز فتوسنتز و افزایش کارآیی کلروفیل، رشد رویشی، باروری و همچنین در گرده افشانی نقش دارد. |
آلانین (Ala) | در تشکیل کلروفیل و سرعت گیاه نقش دارد. |
والین (Val) | تاثیر بر سرعت رشد و تشکیل ریشه و جوانه زنی بذرها |
متیونین (Met) | پیش ساز هورمون اتیلن و رسیدن میوه را تسریع می کند در تنظیم باز شدن روزنه های برگ و فعال شدن ریشه مؤثر است. |
ایزو لوسین (Lle) | در افزایش و رشد سیستم ساقه و مقاومت به شوری در گیاه مؤثر است. |
ترئونین (The) | افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماریها |
سیستئین (Cys) | افزایش فرآیندهای حیاتی و تنظیم آنها در گیاهان و افزایش مقاومت در برابر بیماری. در ساختار آنزیم نیتروژناز که در تثبیت بیولوژیک ازت نقش دارد. |
فنیل آلانین(Phe) | در بهبود سلولهای گیاهی، گرده افشانی گیاهان و لقاح آن ها موثر است. |
سرین(Ser) | در افزایش تحمل گیاه در برابر بیماریها، فعال شدن کلروفیل و در تعادل هورمونی داخل گیاه نقش دارد |
تیروزین(Tyr) | افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماریها |
لیزین(Lys) | در افزایش سیستم ساقه و تنظیم باز شدن روزنهها و حفره های برگ برای جذب آمینو اسید مؤثر است. |
لوسین (Leu) | در مقاومت به شوری و در جوانه زنی دانههای گرده نقش دارد. |
گلوتامیک اسید (Glu) | در جوانه زنی بذر، افزایش رشد و عمکلرد ساقه موثر است. همچنین به عنوان یک عامل پیش شرط درسنتز کلروفیل است. |
آسپارتیک اسید(Asp) | در افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماریها موثر است. در جوانه زنی و سوخت و ساز اسید های آمینه نقش دارد. |
آرژنین(Arg) | افزایش تحمل در شرایط سخت مانند گرما ، سرما ، خشکسالی و تنش شوری. این ماده در تشکیل کلروفیل و افزایش تشکیل ریشه و همچنین تقسیم سلولی و تشکیل پلی آمید نقش دارد. |
هیدروکسی پرولین(Hyp) | در افزایش تحمل به شرایط سخت مانند گرما، سرمازدگی، خشکسالی و تنش شوری موثر است. |
پرولین(Pro) | افزایش تحمل گیاه به شرایط سخت، فعال سازی جوانه زنی دانه گرده ، سازماندهی پتانسیل اسمز، حفظ خواص کلوئیدی پروتوپلاسم سلولی و حذف اثر منفی رادیکالهای آزاد |
هیدروکسی لیزین (Hyl) | افزایش عملکرد و رشد زود هنگام محصول |
هیستیدین | افزایش عملکرد و رشد زودرس محصول و افزایش عملکرد فسفر در داخل گیاه. |
تریپتوفان(Try) | در کمک به تشکیل اکسینهای فعال IAA که برای رشد گیاه ضروری است، نقش دارد. |
تحقیقات انجام شده برروی تاثیرات آمینو اسید ها بر رشد گیاهان
آمینو اسیدها در میتوکندری و کلروپلاست گیاه یافت می شود و در نتیجه با تشکیل و در دسترس بودن کتونیئک اسید، کربوهیدرات تشکیل شده توسط کربن وارد چرخه Kreb cycle می شوند. میزان امینو اسید در گیاهان متفاوت می باشد. همچنین آمینو اسید ها نقش مهمی در بیوتیک ، چه به صورت آزاد و چه بصورت پروتئین در گیاه دارد، که در مراحل رشد گیاه بسیار اهمیت دارند
نتایج تحقیقات متعدد نشان داد که پاشش اسید آمینه بر روی گیاهان باعث افزایش رشد رویشی ریشه ها و برگ ها می شود. و باعث افزایش کلروفیل و در نتیجه بهبود عملکرد و کیفیت بیشتر محصولات می شود.
اسید های آمینه به عنوان القا کننده های زیستی می توانند کیفیت دانه برخی از محصولات را افزایش دهند. همچنین باعث افزایش جذب مواد معدنی و افزایش بهره وری عناصر مغذی در گیاه می شوند. اسید های آمینه بعنوان منبع مهمی برای نیتروژن است، بنابراین تا حد زیادی بر رشد محصول تاثیر می گذارند. همچنین مطالعات ثابت کردند که اسید های امینه می توانند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر فیزیولوژی گیاه تاثیر بگذارند.
برخی اسید های آمینه از جمله پرولین و آرژنین، نقش مهمی در برابر شرایط نامطلوب مانند شوری، خشکسالی و درجه حرارت بالا یا پایین دارند. پرولین یک اسید آمینه در سنتز پروتئین می باشد.
پرولین باعث کلات شدن یون فلز در بین سلولهای گیاهی و در شیره آوند چوبی، میگردد و ممکن است به عنوان آنتی اکسیدان عمل نماید و با جذب فلز سنگین از اثرات رادیکالهای آزاد، بکاهد.
نتایج بررسیها نشان میدهد که اسیدهای آمینه آسپاراجین، گلوتامین، سیستئین و پپتیدهایی مثل گلوتاتیون و کلاتهای گیاهی در کلات کردن عناصر روی، نیکل، مس، کادمیوم و آرسنیک موثرند.
اسیدهای آمینه گلایسین، بتایین و پرولین، باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای غیرزیستی در گیاهان ذرت، جو، سویا، یونجه و برنج می شوند.
آرژینین که در ذخیره نیتروژن و انتقال آن در گیاه نقش مهمی دارد در شرایط تنشهای زنده و غیر زنده در گیاه تجمع می یابد
آمینواسیدها و پپتیدها در افزایش مقاومت گیاه به تنشهای ناشی از مسمومیت انواعی از فلزات سنگین، نقش دارند که این کار را از طریق خنثی نمودن رادیکال- های آزاد به وسیله ترکیبات نیتروژنی، انجام می دهند.
چه زمانی از آمینو اسید ها باید استفاده کرد؟
- زمان زرد شدن برگ ها
- زمان کاهش سرعت رشد گیاهان
- زمان مشاهده بیماری در گیاه
- زمان رشد بیش از حد علف های هرز
- زمان استرس و تنش گیاه
مصرف کود های حاوی اسید آمینه
در شرایط بحرانی سنتز اسید آمینه بسیار دشوار است و یا به طور کامل متوقف می شود و کاربرد اسید های امینه به صورت کود علاوه بر برطرف کردن نیاز گیاه موجب می شود تا گیاه انرژی خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن کیفیت محصول نمایید. با اینکه آمینو اسیدها فواید مثبت زیادی در خاک دارند، بسیاری از آنها فقط از طریق روزنههای برگ و با تغذیهی برگی و محلولپاشی در اختیار گیاه قرار میگیرند. اگر از آمینو اسیدها بهدرستی استفاده شود، تأثیرات عمیقی خواهند داشت.
مهمترین نکاتی که در زمان استفاده از کودهای حاوی اسید آمینه باید رعایت کرد
- اسپری کردن آمینو اسیدها در صبح زود
- از مخلوط کردن محلول حاوی کلسیم و گوگرد با مواد معدنی روغنی بپرهیزید.
- پاشش امینو اسید ها در ابتدای بحرانی و مرحله رشد به منظورتقویت ریشه و اندام هوایی
- گیاهان در زمان استفاده از آمینو اسید ها نباید در معرض کمبود فسفر قرار گیرند.
بهترین روش مصرف کود آمینه اسیدها
کودهای آمینو اسید بصورت پودری و مایع در بازار وجود دارند . عمدتا بصورت محلولپاشی مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرد.
پیشنهاد اگری راز
استفاده از اسید آمینه موجب صرفه جویی در انرژی جهت انجام مجموعه فرآیندهای متابولیکی خواهد شد که در نتیجه افزایش تولیدات و محصولات کشاورزی را در پی خواهد داشت.
برای اطلاع از قیمت کود آمینواسید اعم از کود آمینواسید اسپانیایی،ایرانی،ایتالیایی و همچنین خرید کود آمینواسید برای گیاهان آپارتمانی…. با فروشگاه آنلاین کشاورزی اگری راز در ارتباط باشد.
جمع بندی
باتوجه به این که در این مقاله به نقش مهم آمینو اسیدها در ساختار گیاهان پی بردیم . توصیه ما به شما کشاورزان عزیز استفاده از کودهای حاوی آمینو اسید بخصوص در دوره فعالیت رویشی گیاه و در زمان هایی که گیاه تحت تاثیر انواع تنش های زنده مانند آفات و بیماری ها و یا جهت افزایش سریع مقاومت گیاه در برابر تنش های غیرزنده مانند کمبود آب و خشکی، شوری خاک، یخ زدگی، تگرگ … می باشد تا رشد گیاه را تنظیم نمایند.
منابع
- https://www.britannica.com/science/amino-acid
- https://www.mdpi.com/2223-7747/9/8/967
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1674205215003664
- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF
با ما همراه باشید
با ارائه برترین مقالات و مطالب روز کشاورزی توسط کارشناسان فنی
برای مشاوره آنلاین کلیک کنید
**اگری راز ،راز رویش ها**
پتاسیم تیوسولفات
مقدمه
پتاسیم تیوسولفات (K₂O₃S₂) به عنوان منبع پتاسیم و گوگرد مورد استفاده قرار می گیرد.پتاسـیم تیـو سـولفات، روی خصوصیـات شـیمیایی و بیولوژیکـی خـاک تاثیـر دارد و باعـث کاهـش اسـیدیته خـاک شـده و در نتیجـه حلالیـت عناصـر ریزمغـذی را در خـاک افزایـش مـی دهـد.
کود پتاسیم تیوسولفات KTS به عنوان منبع پتاسیم و گوگرد مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول مایع، حاوی پتاسیم25 % و گوگرد17 % را می توان به تنهایی یا با کودهای مایع دیگر مانند آمونیوم پلی فسفات یا محلول های نیترات اوره-آمونیوم برای کاربردهای خاک استفاده کرد. این محصول همچنین می تواند از طریق آب آبیاری که پنبه در آن آبیاری می شود استفاده شود.
نقش گوگرد در گیاه
گوگرد یک عنصر ضروری برای رشد گیاه است. گوگرد به عنوان چهارمين عنصر بعد از نيتروژن، فسفر و پتاس قرار گرفته است. وقتي خاكي كمبود گوگرد داشته و به آن توجه نشود، گياهان به حداكثر توليد نخواهند رسيد، حتي اگر بقيه عناصر غذايي به حد كافي در خاك وجود داشته باشد.گوگرد براي ساختن پروتئين و آنزيم از طريق شرکت در ساختمان اسيدهاي آمينه متيونين و سيستئين الزامي است. بنابراين در عملکرد و کيفيت محصولات بسيار تأثير گذار ميباشد. ميزان سولفات گياهان معرف بهتري براي وضعيت غذايي گياهي از نظر گوگرد است تا ميزان كل گوگرد. بهترين معرف نسبت گوگرد سولفاته به كل گوگرد موجود در گياه است.
نقش پتاسیم در گیاه
پتاسيم در اعمال فيزيولوژيكي سوخت وساز كربوهيدرات يا تشكيل و تجزيه و انتقال نشاسته؛ سوخت وساز تركيب پروتئين ها؛ كنترل و تنظيم فعاليتهاي عناصر كاني اساسي گوناگون؛ خنثي كردن اسيدهاي آلي از نظر فيزيولوژيكي مهم؛ فعال سازي آنزيمهاي مختلف؛ تسريع رشد بافتهاي مريستمي و تنظيم روابط حركات روزنه ها و آب نقشي اساسي دارد.ظهور علائم كمبود عنصر غذايي نظير پتاسيم ، ابتدا به صورت نكروزه شدن برگهاي پير به صورت لكه هايي در امتداد طولي برگ خودنمايي مي نمايد. بنابراين مصرف پتاسيم مي بايست تا حد بهينه باشد.
مزایا استفاده از کود پتاسیم تیوسولفات
- تامین عناصر پتاسیم و گوگرد گیاه
- فاقد کلر، تعدیل کننده pH خاک های قلیایی
- جذب بالای پتاسیم خاک پس از مصرف آب آبیاری و بهبود رنگ و رنگ آوری محصول و بهبود اندازه میوه و افزایش انبارمانی محصول
- افزایش کیفیت و عملکرد محصولاتی همچون پیاز و سیب زمینی، سبزی و صیفی، خانواده کلم، دانه های روغنی (پنبه، ذرت، آفتابگردان، کلزا و …)، حبوبات، خردل و درختان میوه
- گوگرد موجود در این محصول باعث بهبود عطر و طعم میوه و جلوگیری از تجمع نیترات در گیاهان
- افزايش مقاومت نسبت به سرما
- جلوگيري از تجمع نيترات در گياهان
- افزايش روغن در دانه هاي روغني مي شود
- مقاومت به تنش خشكي
- تیوسـولفات باعـث کاهـش سـرعت تبدیـل اوره بـه آمونیـوم و بازدارنـده نیتریفیکاسـیون (شوره گذاری) اسـت.
- گوگرد تيو سولفات (S2O4) به دليل دارا بودن يك گوگرد بيشتر در مقايسه با فرمولاسيون قديمي سولفات (SO4 )به فرمولي توانمند در كنترل آفات مكنده (كنه ها و تريپس ها و…) و بيماريهاي قارچي سفيدك پودري (sp Erysiphe )تبديل شده است.
بیماری سفیدک پودری چیست؟
بیماری سفیدک پودری با نام علمی Podosphaera xanthii از مهمترین بیماری گیاهی خانواده کدو ئیان است. این بیماری در اکثر مناطق جالیزکاری از جمله بخصوص نواحی گرم و خشک و کم باران مانند: اصفهان، تهران، کرج، قزوین و غیره وجود داشته است و هر ساله خسارت قابل توجهی به محصولات وارد میکند. بیماری سفیدک پودری از طریق کاهش تعداد و اندازه میوه و کوتاه کردن دوره برداشت باعث بروز خسارت می شود
علائم بیماری سفیدک پودری به این صورت است که لکه های سفید پودری شکل روی برگ و ساقه گیاه می باشد و بندریج سطح آن را فرا میگیرد. شروع آلودگی از برگهای پایینی گیاه و بصورت لکه های کوچک و مدور و سفید رنگ در پشت برگها است که به سرعت توسعه یافته و دو طرف برکها را فرا میگیرد. برگهای مبتلا خشک و شکننده شده و می ریزند. در بوته های آلوده میوه ها کوچک تر هستند و زودتر از موعد می رسند. علاوه بر این به دلیل کاهش سطح فتوسنتز، مواد جامد در میوه خیار به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافته و موجب بی مزه شدن آن می گردند.
اين بيماري در بهار و پاييز كه دماي شبانه روز اختلاف زيادي دارد بيشتر شيوع دارد
بنابراین براي جلوگيري از ايجاد مقاومت قارچ عامل بيماري، مصرف کود پتاسیم تیوسولفات به علت دارا بودن يك گوگرد بيشتر در مقايسه با فرمولاسيون قديمي سولفات (SO4) می تواند بسیار موثر باشد.
مقایسه تیوسولفات پتاسیم و سولفات پتاسیم
مهمترین ویژگی تیوسولفات پتاسیم این است که بر خلاف سولفات پتاسیم فاقد کلر و دیگر ناخالصی های احتمالی می باشد. میزان جذب پتاسیم در تیوسولفات پتاسیم نسبت به سولفات پتاسیم 22 درصد بیشتر است. تیوسولفات پتاسیم به دلیل داشتن یک گوگرد بیشتر نسبت به سولفات پتاسیم، در کنترل قارچ های هوازی و آفات مکننده تاثیر بسیار مطلوبی دارد.
همچنین از دیگر مزایای تیوسولفات پتاسیم در مقایسه با سولفات پتاسیم می توان به این اشاره کرد که پتاسیم تیو سولفات بعنوان منبع پتاسیمی برای خاک های شنی و همچنین گیاهان حساس به کلر می باشد. تیوسولفات پتاسیم از طریق بنیان سولفوهیدریل (-SH) مقاومت گیاه در برابر سرما را افزایش می دهد و همچنین باعث افزایش مقاومت به خشکی و شوری می شود.
بهترین روش و زمان مصرف کود پتاسیم تیوسولفات
کود KTS می توان به صورت آبیاری قطره ای و یا ممکن است با کودهای دیگر مخلوط شوند و به صورت محلولپاشی استفاده شوند. مهمترین ویژگی این کود این است که عاری از کلر می باشد.
البته به نکته توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از این کود، می تواند به جوانه زنی بذر آسیب برساند. وجود پتاسیم موجود در این کود حداقل 30 % کار آمدتر از کودهای معمولی است و باعث افزایش عملکرد و کیفیت ماندگاری محصولات را افزایش می دهد از طرفی باعث افزایش مقاومت محصول در برابر تنش های محیطی و بیماری ها می شود.
از اختلاط این کود با کودهای اسیدی دارای PH پایین تر از 6 و محصولات کلسیم دار جلوگیری شود.
معمولا استفاده از کود KTS باید قبل از شروع هوای گرم انجام شود. و نباید در هوا گرم از این کود استفاده شود.
در زمان کلر زنی سیستم آبیاری از KTS استفاده نکنید زیرا تیوسولفات پتاسیم خنثی می شود.
کود مایع KTS پتاسیم تیو سولفات(K2S2O3) برند شرکت کالا تک می باشد. ایـن محصـول قابـل اسـتفاده در تمـام دوره ی رشـد گیاهـان و مناسـب بـرای محصـولات زراعـی، گلخانـه ای، باغـی و صیفـی بـه صـورت آبیـاری مـی باشـد
پیشنهاد اگری راز
میزان جذب پتاسیم در تیوسولفات پتاسیم نسبت به سولفات پتاسیم 22 درصد بیشتر است. تیوسولفات پتاسیم به دلیل داشتن یک گوگرد بیشتر نسبت به سولفات پتاسیم، در کنترل قارچ های هوازی و آفات مکننده تاثیر بسیار مطلوبی دارد.
بر روی محصول پیشنهادی کلیک کنید | |
👇 | |
تیوسولفات پتاسیم KTS | |
منایع
- https://icac.org/Content/EventDocuments/PdfFiles8feff09a_d310_43d7_bcdb_eac75a5287df/KTS.pdf
- https://academic.oup.com/pcp/article/60/8/1683/5488192
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpls.2020.584011/full
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969717329923
- https://liquidproducts.net/wp-content/uploads/0-0-25-17S-KTS-Label.pdf